Logowanie

Dziennik Ustaw Nr 100, poz. 582 z 2011 - Strona 55

Wyszukiwarka

Tytuł:

Status aktu prawnego:Obowiązujący
Data ogłoszenia:2011-05-17
Data wydania:2011-04-19
Data wejscia w życie:2011-06-01
Data obowiązywania:0

Treść dokumentu: Dziennik Ustaw Nr 100, poz. 582 z 2011 - Strona 55


Dziennik Ustaw Nr 100                — 5826 —                Poz. 582


582

z dnia 19 kwietnia 2011 r.

w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: blacharz izolacji przemysłowych, monter izolacji przemysłowych, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, opiekun osoby starszej, technik energetyk, technik gazownictwa, technik przeróbki kopalin stałych, technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego, technik tyfloinformatyk i technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: §

1. 1. Określa się podstawy programowe kształcenia w następujących zawodach objętych klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, stanowiącą załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z 2008 r. Nr 144, poz. 903 oraz z 2010 r. Nr 60, poz. 374):

1) blacharz izolacji przemysłowych — symbol cyfrowy 721[05];

1) Minister

2) monter izolacji przemysłowych — symbol cyfrowy 713[09];

3) operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych — symbol cyfrowy 823[01];

4) opiekun 346[05]; osoby starszej — symbol

w. rcl

SYMBOL CYFROWY 721[05]

Edukacji Narodowej kieruje działem administracji rządowej — oświata i wychowanie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Edukacji Narodowej (Dz. U. Nr 216, poz. 1591).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705 oraz z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991.

.go

9) technik tyfloinformatyk 312[03];

5) technik energetyk — symbol cyfrowy 311[54];

6) technik gazownictwa — symbol cyfrowy 311[55];

7) technik przeróbki kopalin stałych — symbol cyfrowy 311[53];

8) technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego — symbol cyfrowy 347[10]; — symbol cyfrowy

10) technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej — symbol cyfrowy 311[56].

2. Podstawy programowe, o których mowa w ust. 1, stanowią załączniki nr 1—10 do rozporządzenia. §

2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Minister Edukacji Narodowej: K. Hall

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE BLACHARZ IZOLACJI PRZEMYSŁOWYCH

ww

I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozpoznawać rodzaje podstawowych instalacji i urządzeń przemysłowych wymagających izolacji;

2) rozróżniać rodzaje izolacji przemysłowych;

3) określać zasady montażu izolacji przemysłowych;

4) określać rolę i zadania płaszczy ochronnych stosowanych do izolacji instalacji i urządzeń przemysłowych;

5) rozróżniać rodzaje materiałów blacharskich stosowanych do wykonywania płaszczy ochronnych;

6) rozróżniać rodzaje materiałów konstrukcyjnych oraz określać ich właściwości;

7) określać warunki magazynowania i składowania materiałów stosowanych do wykonywania i montażu płaszczy ochronnych;

v.p l

cyfrowy

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 2011 r. (poz. 582)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1)

Załącznik nr 1

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5827 —                Poz. 582


8) rozpoznawać rodzaje korozji oraz określać sposoby zapobiegania;

9) wykonywać szkice robocze i izometryczne instalacji przemysłowych;

10) wykonywać podstawowe obliczenia warsztatowe;

11) posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną;

12) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do wykonywania konstrukcji wsporczych i nośnych oraz płaszczy ochronnych izolacji;

13) dobierać metody i techniki połączeń blach oraz elementów konstrukcyjnych;

14) posługiwać się przyrządami oraz urządzeniami kontrolno-pomiarowymi;

15) oceniać jakość materiałów przeznaczonych do różnych rodzajów obróbki;

31) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

32) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

33) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

34) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

35) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

36) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

37) korzystać z różnych źródeł informacji;

38) prowadzić działalność gospodarczą.

16) wykonywać trasowanie na podstawie pomiarów i rysunków;

17) wykonywać czynności związane z obróbką ręczną i obróbką skrawaniem;

18) wykonywać operacje blacharskie z zastosowaniem narzędzi ręcznych, elektronarzędzi i maszyn, zgodnie z zasadami ich użytkowania;

20) wykonywać połączenia rozłączne i nierozłączne elementów konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji;

21) planować kolejność operacji i czynności związanych z wykonywaniem i montażem płaszczy ochronnych;

22) wykonywać montaż płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

23) użytkować rusztowania i pomosty robocze;

24) zabezpieczać wykonane elementy konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji przed uszkodzeniem oraz szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych;

ww

25) transportować i składować wyroby blacharskie, elementy konstrukcyjne oraz elementy przeznaczone do montażu płaszczy ochronnych izolacji;

26) wykonywać prace związane z rekonstrukcją i naprawą elementów konstrukcyjnych i płaszczy ochronnych izolacji;

27) oceniać jakość wykonywanych prac;

28) dokonywać rozliczenia robocizny, materiałów oraz sprzętu;

29) stosować techniki komputerowe w realizacji zadań zawodowych;

30) korzystać z norm, katalogów, instrukcji oraz innych źródeł informacji i doradztwa specjalistycznego;

w. rcl

19) wykonywać elementy płaszczy ochronnych z zastosowaniem różnych rozwiązań konstrukcyjnych;

.go

II. BLOKI PROGRAMOWE

1. Cele kształcenia

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie blacharz izolacji przemysłowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywanie operacji blacharskich i ślusarskich związanych z przygotowaniem elementów konstrukcyjnych oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

2) wykonywanie konstrukcji wsporczych i nośnych izolacji przemysłowych;

3) wykonywanie płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

4) wykonywanie prac związanych z rekonstrukcją i naprawą elementów konstrukcyjnych i płaszczy ochronnych izolacji.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technologia blacharstwa izolacji przemysłowych;

3) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać podstawowe pojęcia i prawa z zakresu mechaniki, elektrotechniki oraz przewodnictwa cieplnego;

2) rozpoznawać podstawowe źródła i odbiorniki energii elektrycznej;

3) przewidywać zagrożenia związane z pracą urządzeń elektrycznych oraz określać ich skutki;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5828 —                Poz. 582


5) rozróżniać rodzaje rysunków i określać ich zastosowanie;

technicznych

30) charakteryzować rodzaje, budowę i zasady eksploatacji rusztowań.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

6) sporządzać rysunki podstawowych konstrukcji geometrycznych;

7) wykonywać rzuty prostokątne i aksonometryczne;

8) wykonywać rysunki widoków, przekrojów i kładów;

9) stosować symbole graficzne i uproszczenia rysunkowe;

10) sporządzać szkice i rysunki schematyczne;

11) wymiarować i opisywać rysunki;

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) przepływ ciepła, pole magnetyczne, prąd elektryczny, elektromagnetyzm;

2) instalacje i urządzenia elektryczne;

3) ochrona przeciwporażeniowa oraz bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych;

4) podstawy miernictwa warsztatowego;

5) podstawy rysunku technicznego;

12) odczytywać i sporządzać rysunki rozwinięć blacharskich;

13) stosować zasady wymiarowania ochronnych wykonanych z blachy;

płaszczy

14) sporządzać rysunki elementów płaszczy ochronnych o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych;

15) wyjaśniać znaczenie izolacji przemysłowych;

16) rozróżniać rodzaje instalacji oraz izolacji przemysłowych;

17) rozróżniać rodzaje płaszczy ochronnych stosowanych w izolacjach przemysłowych;

18) rozróżniać rodzaje materiałów blacharskich stosowanych w izolacjach przemysłowych oraz określać ich właściwości;

19) określać rodzaje konstrukcji stosowanych w instalacjach przemysłowych;

20) rozpoznawać rodzaje korozji i określać sposoby zapobiegania;

21) określać warunki magazynowania, przechowywania i składowania materiałów blacharskich, konstrukcyjnych oraz wyrobów gotowych;

22) rozróżniać przyrządy pomiarowe i określać ich zastosowanie;

23) charakteryzować podstawowe operacje ślusarskie i blacharskie;

ww

24) wyjaśniać zasady wykonywania operacji obróbki ręcznej oraz obróbki skrawaniem;

25) określać zasady wykonywania operacji kształtowania płaszcza ochronnego;

w. rcl

.go

20) przyrządy pomiarowe;

23) zasady kształtowania ochronnych;

6) zasady sporządzania szkiców i rysunków schematycznych;

7) rzutowanie prostokątne i aksonometryczne;

8) zasady wykonywania widoków, przekrojów i kładów;

9) symbole graficzne i uproszczenia rysunkowe;

10) zasady sporządzania rysunków izometrycznych;

11) zasady wymiarowania płaszczy ochronnych z blachy;

12) rysunki różnych rozwiązań konstrukcyjnych płaszczy ochronnych;

13) rola i zadania izolacji przemysłowych;

14) rodzaje instalacji przemysłowych;

15) rodzaje izolacji przemysłowych;

16) rodzaje konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

17) materiały konstrukcyjne, blacharskie, łączniki oraz materiały pomocnicze stosowane do montażu izolacji przemysłowych;

18) rodzaje korozji i sposoby zapobiegania;

19) przechowywanie i składowanie materiałów blacharskich, konstrukcyjnych i wyrobów gotowych;

21) podstawowe operacje ślusarskie i blacharskie;

22) podstawowe operacje obróbki skrawaniem; elementów płaszczy

26) rozróżniać rodzaje połączeń elementów blacharskich i konstrukcyjnych;

27) rozróżniać narzędzia, sprzęt i maszyny do obróbki ręcznej oraz obróbki skrawaniem materiałów blacharskich;

28) wyjaśniać budowę, zasady działania i obsługi maszyn stosowanych do wykonywania konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

24) połączenia rozłączne i nierozłączne;

25) narzędzia ślusarskie i blacharskie;

26) maszyny i urządzenia stosowane w blacharstwie izolacji przemysłowych;

27) budowa i eksploatacja rusztowań;

28) zasady pracy na wysokości.

v.p l

4) wykonywać podstawowe pomiary wielkości geometrycznych oraz interpretować wyniki pomiarów;

29) określać zasady montażu konstrukcji wsporczych i nośnych oraz płaszczy ochronnych izolacji;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5829 —                Poz. 582


BLOK: TECHNOLOGIA BLACHARSTWA PRZEMYSŁOWYCH

1. Cele kształcenia

IZOLACJI

22) wykonywać połączenia elementów blach oraz innych materiałów różnymi technikami;

23) wykonywać podstawowe operacje związane z przygotowaniem i montażem płaszczy ochronnych izolacji;

24) wykonywać operacje związane z przygotowaniem i montażem konstrukcji wsporczych i nośnych izolacji przemysłowych;

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną instalacji oraz izolacji przemysłowych;

2) odczytywać rysunki izometryczne instalacji przemysłowych;

3) dobierać sposoby wykonania konstrukcji i płaszczy ochronnych na podstawie dokumentacji;

4) planować czynności związane z wykonywaniem konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

25) oceniać jakość wykonanych robót ślusarskich i blacharskich;

26) dokonywać konserwacji, naprawy i wymiany uszkodzonych elementów płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych oraz konstrukcji wsporczych i nośnych;

27) rozliczać robociznę, materiały i sprzęt oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

5) dobierać materiały i wyroby do wykonywania konstrukcji wsporczych i nośnych oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

6) dobierać wyroby i materiały pomocnicze do wykonywania konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

7) oceniać jakość i przydatność materiałów oraz wyrobów przeznaczonych do wykonywania konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

8) wykonywać przedmiary konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

.go

2) sposoby wykonania ochronnych;

28) korzystać z norm, katalogów i instrukcji oraz specjalistycznych programów komputerowych;

29) stosować środki ochrony indywidualnej podczas robót blacharskich.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) dokumentacja techniczna i technologiczna; konstrukcji i płaszczy

9) wykonywać podstawowe obliczenia warsztatowe;

10) wykonywać pomiary warsztatowe;

11) obliczać ilość materiałów potrzebnych do wykonania planowanych robót;

12) dobierać narzędzia do planowanych operacji blacharskich;

13) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

14) przygotowywać blachy i inne materiały do obróbki;

15) wykonywać trasowanie blach i innych materiałów;

ww

16) wykonywać płaszcze ochronne o różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych;

17) dobierać maszyny i urządzenia do określonych procesów technologicznych;

18) obsługiwać maszyny oraz posługiwać się narzędziami zgodnie z zasadami eksploatacji;

19) wykonywać operacje obróbki ręcznej oraz obróbki skrawaniem elementów konstrukcyjnych;

20) wykonywać czynności związane z ręcznym i mechanicznym kształtowaniem blach;

21) dobierać metody połączeń elementów konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji w zależności od ich kształtu i rodzaju materiału;

w. rcl

3) technologia wykonywania konstrukcji i płaszczy ochronnych;

4) materiały konstrukcyjne metalowe i niemetalowe oraz materiały pomocnicze;

5) rodzaje blach stosowanych do wykonywania płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

6) ocena jakości materiałów stosowanych w blacharstwie izolacji przemysłowych;

7) przyrządy kontrolno-pomiarowe;

8) pomiary i obliczenia warsztatowe;

9) zapotrzebowanie na materiały i wyroby stosowane do wykonywania robót blacharskich;

10) narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane podczas wykonywania konstrukcji wsporczych i nośnych oraz obróbki blach;

11) organizacja stanowiska pracy;

12) trasowanie na płaszczyźnie, trasowanie przestrzenne;

13) konstrukcje płaszczy ochronnych izolacji;

14) obróbka ręczna i obróbka skrawaniem elementów konstrukcji wsporczych i nośnych izolacji przemysłowych;

15) metody kształtowania blach;

16) technologia wykonywania połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5830 —                Poz. 582


18) kontrola jakości wykonywanych robót ślusarskich i blacharskich;

19) naprawa konstrukcji wsporczych i nośnych oraz elementów wykonanych z blachy;

20) konserwacja narzędzi i maszyn;

21) metody kalkulacji kosztów wykonania wyrobu;

22) normy, katalogi i instrukcje dotyczące izolacji przemysłowych;

23) specjalistyczne programy komputerowe;

24) środki ochrony indywidualnej. BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) elementy ergonomii;

9) środki ochrony indywidualnej;

10) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

13) formy doskonalenia zawodowego;

14) źródła informacji zawodowej;

15) etyka.

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

.go

Techniczne podstawy zawodu

*

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 25 50 10 85**

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

3) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

Nazwa bloku programowego

Technologia blacharstwa izolacji przemysłowych Podstawy działalności zawodowej Razem

5) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

6) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) stosować środki ochrony indywidualnej;

9) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

10) komunikować się i współpracować w zespole;

11) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

12) podejmować decyzje;

13) doskonalić umiejętności zawodowe;

w. rcl

4) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku i dokumentacji technicznej;

2) pracownia technologii;

3) pracownia komputerowa;

4) warsztaty szkolne.

ww

14) korzystać z różnych źródeł informacji;

15) przestrzegać zasad etyki.

Pr a cownia r y sunku i dokume nta cji te c h n i c z ne j powinna by ć wy posa żona w:

1) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) plansze i modele figur płaskich brył geometrycznych;

3) przekroje, widoki i rozwinięcia brył geometrycznych;

4) model rzutni prostokątnej;

5) plansze i katalogi do nauki rysowania siatek rozwinięć blacharskich;

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) metody poszukiwania pracy;

3) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

4) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

v.p l

TREŚCI

17) zasady wykonywania płaszczy ochronnych oraz konstrukcji wsporczych i nośnych izolacji przemysłowych;

5) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5831 —                Poz. 582


6) przybory kreślarskie i przyrządy pomiarowe;

7) materiały dydaktyczne przedstawiające zasady sporządzania rysunków i szkiców, zasady rzutowania, wymiarowania, wykonywania widoków oraz przekrojów i kładów;

8) plansze do rysowania uproszczeń rysunkowych instalacji przemysłowych i izolacji oraz połączeń rozłącznych i nierozłącznych;

9) rysunki szczegółów różnego typu izolacji przemysłowych;

10) przykładową dokumentację izolacji przemysłowych;

11) modele płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

12) poradniki warsztatowe i normy PN, PN-ISO;

13) zestaw do prezentacji multimedialnych.

2) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

3) specjalistyczne programy komputerowe;

4) zestaw multimedialny;

5) drukarkę i skaner.

Wa r szta ty szkolne powinny by ć wy pos aż o ne w:

1) stanowiska do trasowania (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

2) stanowiska do prac blacharskich (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

P ra c ow nia t e c hn o l o g i i p o wi n n a b yć wy posa żo na w:

1) katalogi i prospekty materiałów stosowanych w izolacjach przemysłowych;

2) modele instalacji przemysłowych;

3) próbki materiałów konstrukcyjnych;

4) elementy konstrukcji wsporczych i nośnych;

5) modele konstrukcji wsporczych i nośnych;

6) modele płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

7) wzorniki blach stosowanych w izolacjach przemysłowych;

8) materiały pomocnicze, uszczelniające i łączniki;

9) katalogi materiałów i wyrobów stosowanych do wykonywania konstrukcji oraz płaszczy ochronnych;

10) narzędzia do obróbki ręcznej blach;

11) katalogi maszyn do cięcia i kształtowania blach;

12) przykładowe dokumentacje techniczne i technologiczne;

13) przyrządy pomiarowe i narzędzia traserskie;

ww

14) zdjęcia, rysunki, plansze, zestawy foliogramów i fazogramów oraz materiały rysunkowe i filmowe dotyczące wykonywania płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

15) sprzęt do prezentacji multimedialnych;

16) Katalogi Nakładów Rzeczowych oraz cenniki do kosztorysowania robót izolacyjnych w przemyśle;

17) przykładowe kosztorysy wykonania konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych. P ra c ow nia k om p u tero wa p o wi n n a b yć wy pos a ż ona w :

1) stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

w. rcl

.go

9) wkrętarki akumulatorowe;

12) szlifierki kątowe;

13) spawarkę elektryczną;

18) zaginarkę ręczną;

3) stanowiska ślusarskie do wykonywania konstrukcji izolacji przemysłowych (jedno stanowisko dla czterech uczniów);

4) skrzynki z zestawem narzędzi do wykonywania płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

5) narzędzia i przyrządy do trasowania;

6) zestaw do lutowania miękkiego i twardego;

7) narzędzia do ręcznej obróbki blach;

8) przyrządy i urządzenia kontrolno-pomiarowe;

10) wiertarki ręczne z napędem elektrycznym;

11) wiertarkę elektryczną — stołową;

14) nożyce ręczne i elektryczne;

15) rozdzierak elektryczny do cięcia blach powlekanych i kształtowych;

16) gilotynę ręczną i elektryczną;

17) żłobiarkę ręczną i elektryczną z zestawem rolek kształtowych;

19) zwijarkę ręczną i elektryczną;

20) materiały do wykonywania elementów konstrukcyjnych oraz płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

21) rysunki wykonawcze konstrukcji oraz płaszczy ochronnych izolacji;

22) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

23) środki ochrony indywidualnej;

24) regulamin warsztatów szkolnych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5832 —                Poz. 582


Załącznik nr 2

SYMBOL CYFROWY 713[09] I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać rodzaje instalacji przemysłowych;

2) rozróżniać rodzaje oraz określać właściwości mediów w instalacjach przemysłowych;

3) charakteryzować rodzaje izolacji przemysłowych;

4) rozróżniać rodzaje i określać właściwości materiałów izolacyjnych, konstrukcyjnych i osłonowych stosowanych w izolacjach przemysłowych;

5) magazynować, składować i transportować materiały stosowane do wykonywania izolacji przemysłowych;

23) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

24) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

25) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

27) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

28) korzystać z różnych źródeł informacji;

29) prowadzić działalność gospodarczą.

6) sporządzać szkice robocze instalacji oraz izolacji przemysłowych;

7) posługiwać się dokumentacją techniczną, instrukcjami, normami i katalogami;

8) wykonywać przedmiary, obmiary i pomiary inwentaryzacyjne;

9) opracowywać plany realizacji określonych robót izolacyjnych;

10) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do wykonywania robót izolacyjnych;

11) posługiwać się przyrządami kontrolno-pomiarowymi;

12) posługiwać się narzędziami oraz sprzętem do montażu izolacji przemysłowych;

13) użytkować rusztowania i pomosty robocze zgodnie z zasadami eksploatacji;

14) oceniać stan i przygotowywać podłoże do montażu izolacji;

15) przygotowywać i montować konstrukcje wsporcze i nośne;

ww

16) wykonywać montaż izolacji ciepłochronnych, zimnochronnych, akustycznych, przeciwdrganiowych, ogniochronnych;

17) montować elementy płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

18) wykonywać prace związane z konserwacją, remontem, naprawą i demontażem izolacji przemysłowych;

19) oceniać jakość wykonywanych robót;

20) dokonywać rozliczenia materiałów, sprzętu i robocizny;

21) stosować techniki komputerowe podczas realizacji zadań zawodowych;

22) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

w. rcl

.go

II. BLOKI PROGRAMOWE

1. Cele kształcenia

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie monter izolacji przemysłowych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) montaż izolacji ciepłochronnych;

2) montaż izolacji zimnochronnych;

3) montaż izolacji akustycznych i przeciwdrganiowych;

4) montaż izolacji ogniochronnych;

5) montaż konstrukcji wsporczych i nośnych izolacji przemysłowych;

6) montaż płaszczy ochronnych izolacji;

7) konserwacja, remont, naprawa i demontaż izolacji przemysłowych.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczne podstawy zawodu;

2) technologia izolacji przemysłowych;

3) podstawy działalności zawodowej. BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać zjawiska fizyczne związane z przepływem cieczy i gazów;

2) określać sposoby rozchodzenia się ciepła;

v.p l

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER IZOLACJI PRZEMYSŁOWYCH

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5833 —                Poz. 582


3) wyjaśniać zjawiska powstawania oraz przenoszenia drgań i fal dźwiękowych;

4) wyjaśniać proces rozprzestrzeniania się ognia i zapobiegania jego skutkom;

5) rozróżniać rodzaje obiektów i instalacji przemysłowych;

6) charakteryzować rodzaje mediów w instalacjach przemysłowych;

7) rozróżniać rodzaje izolacji przemysłowych;

8) rozróżniać rodzaje obciążeń i określać ich wpływ na izolacje przemysłowe;

9) rozróżniać rodzaje i określać właściwości materiałów izolacyjnych, konstrukcyjnych, osłonowych oraz pomocniczych stosowanych w izolacjach przemysłowych;

10) określać zasady wykonywania różnych rodzajów izolacji przemysłowych;

11) charakteryzować rodzaje płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

6) rodzaje instalacji przemysłowych;

7) rodzaje mediów w instalacjach przemysłowych;

8) rodzaje izolacji przemysłowych;

9) rodzaje obciążeń izolacji przemysłowych;

10) materiały izolacyjne, konstrukcyjne, osłonowe i pomocnicze;

11) zasady wykonywania izolacji przemysłowych;

12) rodzaje płaszczy ochronnych izolacji;

13) magazynowanie, przechowywanie, składowanie i transport materiałów do izolacji przemysłowych;

14) rodzaje, konstrukcje i zastosowanie rusztowań;

15) rodzaje rysunków technicznych;

12) określać zasady montażu płaszczy ochronnych izolacji przemysłowych;

13) określać warunki magazynowania, przechowywania, składowania i transportu materiałów stosowanych do wykonywania izolacji przemysłowych;

15) rozróżniać rodzaje rysunków technicznych;

16) stosować zasady wykonywania rzutów i przekrojów;

17) wymiarować i opisywać rysunki;

18) odczytywać oznaczenia graficzne na rysunkach;

19) sporządzać szkice oraz rysunki schematyczne instalacji i izolacji przemysłowych;

20) korzystać z dokumentacji technicznej, norm i katalogów;

21) posługiwać się podstawowymi przyrządami pomiarowymi;

22) wykonywać przedmiary i obmiary robót izolacyjnych;

ww

23) wykonywać pomiary i szkice inwentaryzacyjne.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawy mechaniki cieczy i gazów;

2) sposoby rozchodzenia się ciepła;

3) powstawanie i przenoszenie drgań i fal dźwiękowych;

4) rozprzestrzenianie się ognia i sposoby zapobiegania;

5) rodzaje obiektów przemysłowych;

w. rcl

14) rozróżniać rodzaje rusztowań oraz określać zasady ich użytkowania;

.go

22) przyrządy pomiarowe;

1. Cele kształcenia

16) podstawowe konstrukcje geometryczne;

17) zasady rzutowania prostokątnego i aksonometrycznego;

18) wymiarowanie i opisywanie rysunków;

19) rysunek odręczny i schematyczny;

20) oznaczenia graficzne na rysunkach technicznych;

21) elementy dokumentacji technicznej;

23) rysunek inwentaryzacyjny.

BLOK: TECHNOLOGIA IZOLACJI PRZEMYSŁOWYCH

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) korzystać z dokumentacji technicznej obiektów i instalacji przemysłowych;

2) posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną oraz instrukcjami wykonywania izolacji przemysłowych;

3) wykonywać pomiary inwentaryzacyjne instalacji przemysłowych;

4) dobierać materiały i wyroby do wykonywania określonych izolacji przemysłowych;

5) obliczać ilość materiałów potrzebnych do wykonania izolacji;

6) oceniać jakość materiałów przeznaczonych do wykonania izolacji przemysłowych;

7) planować prace związane z montażem izolacji przemysłowych;

8) oceniać stan podłoża i przygotowywać do wykonania izolacji;

9) dobierać techniki montażu izolacji przemysłowych;

10) przygotowywać materiały izolacyjne do montażu izolacji;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5834 —                Poz. 582


11) dobierać materiały pomocnicze do montażu elementów izolacji przemysłowych;

12) przygotowywać podstawowe formy płaszczy ochronnych izolacji;

13) magazynować, składować i transportować materiały i wyroby izolacyjne, osłonowe oraz materiały pomocnicze;

14) organizować prace związane z montażem izolacji przemysłowych;

15) dobierać narzędzia i sprzęt do rodzaju wykonywanych robót izolacyjnych;

16) organizować stanowisko pracy do montażu izolacji przemysłowych;

17) posługiwać się narzędziami i sprzętem podczas wykonywania robót izolacyjnych;

18) użytkować rusztowania i pomosty robocze;

6) narzędzia i sprzęt do montażu izolacji przemysłowych;

7) eksploatacja rusztowań i pomostów roboczych;

8) magazynowanie, składowanie i transport materiałów przeznaczonych do wykonywania izolacji;

9) organizacja stanowiska pracy do montażu izolacji przemysłowych;

10) montaż izolacji ciepłochronnych;

11) montaż izolacji zimnochronnych;

12) montaż izolacji akustycznych i przeciwdrganiowych;

13) montaż izolacji ogniochronnych;

14) konserwacja, remont i naprawa izolacji przemysłowych;

15) ocena jakości robót izolacyjnych;

19) dobierać i przygotowywać materiały do wykonywania konstrukcji i płaszczy ochronnych izolacji;

20) przygotowywać i montować konstrukcje nośne i wsporcze izolacji przemysłowych;

21) wykonywać izolacje przemysłowe: ciepłochronne, zimnochronne, akustyczne, przeciwdrganiowe, ogniochronne;

22) przygotowywać płaszcze ochronne do montażu określonymi technikami;

23) wykonywać montaż płaszczy ochronnych z różnych materiałów;

24) wykonywać czynności związane z konserwacją, remontami i naprawą izolacji przemysłowych;

25) oceniać jakość robót izolacyjnych;

26) wykonywać obmiary robót izolacyjnych;

27) rozliczać koszty materiałów, sprzętu i robocizny oraz obliczać należności za wykonaną pracę;

28) korzystać z norm, katalogów, instrukcji obsługi, dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) maszyn i urządzeń oraz specjalistycznych programów komputerowych;

29) segregować odpady i planować ich zagospodarowanie.

ww

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) dokumentacja techniczna instalacji przemysłowych;

2) dokumentacja technologiczna izolacji przemysłowych;

3) pomiary inwentaryzacyjne instalacji przemysłowych;

4) materiały i wyroby stosowane do wykonywania izolacji przemysłowych;

5) techniki wykonywania izolacji przemysłowych;

w. rcl

.go

18) gospodarka odpadami.

1. Cele kształcenia

13) podejmować decyzje;

16) przestrzegać zasad etyki.

16) kalkulacja kosztów materiałów, sprzętu i robocizny;

17) normy, katalogi, instrukcje obsługi i dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) maszyn i urządzeń;

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

3) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

4) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

5) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

6) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) stosować przepisy prawa budowlanego;

8) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

9) stosować środki ochrony indywidualnej;

10) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

11) komunikować się i współpracować w zespole;

12) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

14) doskonalić umiejętności zawodowe;

15) korzystać z różnych źródeł informacji;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5835 —                Poz. 582


2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) metody poszukiwania pracy;

3) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

4) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

5) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

8) wybrane przepisy prawa budowlanego;

9) elementy ergonomii;

10) środki ochrony indywidualnej;

Pr a cownia ma te r ia łozna wstwa powinna b yć wy posa żona w:

1) próbki materiałów konstrukcyjnych, izolacyjnych i płaszczy ochronnych;

2) elementy konstrukcyjne;

3) modele i plansze przedstawiające elementy izolacji przemysłowych;

4) modele, plansze i filmy dydaktyczne dotyczące produkcji i zastosowania materiałów izolacyjnych;

5) przyrządy do badania podstawowych właściwości materiałów izolacyjnych;

6) przyrządy pomiarowe;

11) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

12) zasady i metody komunikowania się;

13) elementy socjologii i psychologii pracy;

14) formy doskonalenia zawodowego;

15) źródła informacji zawodowej;

16) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego

Techniczne podstawy zawodu

Technologia izolacji przemysłowych Podstawy działalności zawodowej

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

*

ww

5) warsztaty szkolne.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia materiałoznawstwa;

2) pracownia dokumentacji technicznej;

3) pracownia komputerowa;

4) pracownia technologii izolacji przemysłowych;

w. rcl

Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 20 55 10 Razem 85** TREŚCI

.go

3) model rzutni prostokątnej;

5) drukarkę i skaner.

7) katalogi i prospekty materiałów i wyrobów izolacyjnych.

Pr a cownia dokume nta cji te chniczne j po w i n na by ć wy posa żona w:

1) plansze i modele figur płaskich i brył geometrycznych;

2) przekroje i widoki brył geometrycznych;

4) rysunki i modele izolacji przemysłowych różnego typu;

5) przykładową dokumentację techniczną i technologiczną izolacji przemysłowych;

6) przykładową dokumentację techniczną i technologiczną instalacji przemysłowych;

7) normy dotyczące zasad sporządzania rysunków technicznych;

8) instrukcje dotyczące wykonywania robót izolacyjnych;

9) normy, aprobaty techniczne, certyfikaty jakości materiałów i wyrobów;

10) zestaw do prezentacji multimedialnych. Pr a cownia kompute r owa powinna by ć w yp o sa żona w:

1) stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

3) specjalistyczne programy komputerowe;

4) projektor multimedialny, ekran;

Pr a cownia te chnologii izola cji pr ze mys ł o wy ch powinna by ć wy posa żona w:

1) katalogi i prospekty materiałów i wyrobów izolacyjnych;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5836 —                Poz. 582


2) narzędzia oraz przyrządy pomiarowe;

3) narzędzia i sprzęt do wykonywania izolacji, elementów konstrukcji wsporczych i nośnych oraz płaszczy ochronnych izolacji;

4) rysunki i modele rusztowań;

5) materiały do wykonywania izolacji: ciepłochronnych, zimnochronnych, akustycznych, przeciwdrganiowych, ogniochronnych;

6) modele instalacji przemysłowych;

7) modele i rysunki izolacji przemysłowych;

8) modele systemów mocowań;

9) przykładową dokumentację techniczną i technologiczną izolacji przemysłowych;

10) dokumentację prowadzenia robót;

3) gilotynę ręczną;

4) żłobiarkę ręczną z zestawem kamieni;

5) żłobiarkę elektryczną z zestawem kamieni;

6) zaginarkę ręczną;

7) walcarkę ręczną;

8) walcarkę elektryczną;

9) ściankę do symulacji montażu instalacji i izolacji przemysłowej;

10) nitownicę, nożyce ręczne i elektryczne;

11) stanowisko spawalnicze;

12) narzędzia i przyrządy do trasowania;

14) spawarkę elektryczną;

13) narzędzia do ręcznej obróbki blachy;

11) instrukcje dotyczące wykonywania izolacji przemysłowych;

12) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

13) normy, aprobaty techniczne, certyfikaty jakości materiałów i wyrobów;

14) katalogi nakładów rzeczowych oraz cenniki do kosztorysowania robót izolacyjnych;

15) filmy instruktażowe dotyczące zasad wykonywania izolacji przemysłowych;

16) zestaw do prezentacji multimedialnych.

W a r s z t a t y s z k o l n e p o wi n n y b yć wyposa żone w:

1) skrzynkę z zestawem narzędzi do montażu izolacji przemysłowych;

2) wkrętarkę akumulatorową;

w. rcl

SYMBOL CYFROWY 823[01]

.go

15) zgrzewarkę elektryczną do montażu szpilek;

16) rysunki wykonawcze izolacji;

17) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

18) narzędzia i przyrządy kontrolno-pomiarowe;

19) materiały do wykonywania izolacji: ciepłochronnych, zimnochronnych, akustycznych, przeciwdrganiowych i ogniochronnych;

20) środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania prac monterskich;

21) podest do symulacji prac na wysokości.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ DO PRZETWÓRSTWA TWORZYW SZTUCZNYCH

I. OPIS ZAWODU

ww

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) określać podstawowe rodzaje oraz właściwości i zastosowanie tworzyw sztucznych;

2) charakteryzować sposoby wytwarzania tworzyw sztucznych;

3) rozpoznawać podstawowe i pomocnicze surowce stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

4) sporządzać szkice części maszyn;

5) odczytywać proste rysunki techniczne i schematy technologiczne;

6) odczytywać schematy układów mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych i automatyki przemysłowej;

7) wyjaśniać budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

8) charakteryzować podstawowe procesy technologiczne wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

9) posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną;

10) posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

v.p l

Załącznik nr 3

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5837 —                Poz. 582


12) posługiwać się narzędziami oraz przyrządami kontrolno-pomiarowymi stosowanymi w procesie wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

13) korzystać z urządzeń komputerowych stosowanych w procesach wytwarzania, sterowania i kontroli;

14) kontrolować i dokumentować przebieg procesów technologicznych wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

15) oceniać jakość półwyrobów i wyrobów wytwarzanych z tworzyw sztucznych;

16) oceniać stan techniczny maszyn, narzędzi oraz urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

17) dokonywać prostych napraw, regulacji oraz konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

18) segregować odpady z tworzyw sztucznych, przygotowywać do ponownego wykorzystania lub recyklingu;

19) wykonywać czynności związane z obróbką wykańczającą, pakowaniem oraz znakowaniem wyrobów z tworzyw sztucznych;

20) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) techniczny;

2) technologiczny;

3) podstawy działalności zawodowej. BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

21) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

22) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

23) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

24) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

25) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

26) korzystać z różnych źródeł informacji;

27) prowadzić działalność gospodarczą.

ww

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) obsługa maszyn, urządzeń oraz narzędzi stosowanych w procesie przetwórstwa tworzyw sztucznych;

2) wytwarzanie półwyrobów i wyrobów z tworzyw sztucznych;

3) kontrola procesów produkcyjnych oraz dokonywanie oceny jakości wytwarzanych wyrobów;

w. rcl

.go

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać rodzaje rysunków technicznych;

2) odczytywać rysunki techniczne;

3) sporządzać szkice części maszyn;

4) charakteryzować czynniki energetyczne wykorzystywane w procesach technologicznych;

5) charakteryzować podstawowe parametry prądu elektrycznego;

6) wyjaśniać budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń elektrycznych;

7) wyjaśniać zasady działania układów sterowania: mechanicznych, hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych;

8) rozróżniać typowe części maszyn;

9) wyjaśniać budowę i działanie podstawowych maszyn i urządzeń oraz narzędzi stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

10) określać zasady eksploatacji maszyn i urządzeń oraz narzędzi stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

11) rozpoznawać przyrządy kontrolno-pomiarowe;

12) użytkować narzędzia warsztatowe;

13) określać zasady obsługi urządzeń komputerowych wykorzystywanych w procesach wytwarzania, sterowania i kontroli;

14) określać przyczyny nieprawidłowego działania oraz zasady zapobiegania uszkodzeniom narzędzi, maszyn i urządzeń;

15) korzystać z instrukcji obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacji technicznej, norm i katalogów;

16) rozpoznawać i oceniać zagrożenia wynikające ze stosowania sprężonych gazów, substancji palnych, toksycznych, szkodliwych dla zdrowia oraz środowiska;

17) zapobiegać zagrożeniom związanym ze stosowaniem substancji szkodliwych i niebezpiecznych;

18) dobierać techniki gaszenia pożarów i sprzęt gaśniczy w zależności od rodzaju zagrożenia.

v.p l

11) obsługiwać maszyny i urządzenia wykorzystywane w przetwórstwie tworzyw sztucznych oraz kontrolować ich pracę;

4) dokonywanie przeglądów, regulacji oraz konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych.

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5838 —                Poz. 582


2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) szkice części maszyn;

3) czynniki energetyczne wykorzystywane w procesach technologicznych;

4) podstawowe parametry prądu elektrycznego;

5) maszyny i urządzenia elektryczne;

6) układy sterowania: mechaniczne, hydrauliczne, pneumatyczne, elektryczne;

7) typowe części maszyn;

8) podstawowe narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

9) zasady eksploatacji maszyn, narzędzi i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

10) przyrządy kontrolno-pomiarowe;

11) narzędzia warsztatowe;

7) określać właściwości technologiczne tworzyw sztucznych;

8) charakteryzować technologie wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

9) przygotowywać surowce do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych;

10) posługiwać się dokumentacją procesu technologicznego;

11) obsługiwać maszyny i urządzenia oraz narzędzia stosowane w procesach przetwarzania tworzyw sztucznych;

12) posługiwać się narzędziami warsztatowymi;

13) wytwarzać wyroby z tworzyw sztucznych metodami wtryskiwania;

12) urządzenia komputerowe wykorzystywane w procesach wytwarzania, sterowania i kontroli;

13) przyczyny nieprawidłowego działania narzędzi, maszyn i urządzeń oraz metody zapobiegania uszkodzeniom;

14) instrukcje obsługi maszyn, dokumentacja techniczna, normy i katalogi;

15) zagrożenia wynikające ze stosowania sprężonych gazów, substancji palnych, toksycznych, szkodliwych dla zdrowia oraz niebezpiecznych dla środowiska;

16) metody zapobiegania zagrożeniom związanym ze stosowaniem szkodliwych i niebezpiecznych substancji;

17) techniki gaszenia pożaru, sprzęt gaśniczy. BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

ww

1) klasyfikować tworzywa sztuczne według określonych kryteriów;

2) charakteryzować budowę i stany fizyczne polimerów;

3) charakteryzować metody wytwarzania polimerów;

4) charakteryzować składniki dodatkowe tworzyw sztucznych;

5) rozpoznawać podstawowe rodzaje tworzyw sztucznych;

6) określać fizyczne, mechaniczne i chemiczne właściwości tworzyw sztucznych;

w. rcl

.go

14) wytłaczać rury, profile i kable z tworzyw sztucznych;

15) wytłaczać folie metodą rozdmuchiwania;

16) wytwarzać wyroby wewnątrz puste metodą wytłaczania lub wtryskiwania z rozdmuchiwaniem;

17) wytwarzać wyroby z tworzyw sztucznych metodami termoformowania;

18) wytwarzać wyroby z tworzyw sztucznych metodami prasowania;

19) wytwarzać wyroby z tworzyw sztucznych metodami spieniania;

20) wytwarzać folie i płyty z tworzyw sztucznych metodami kalandrowania;

21) wytwarzać wyroby z tworzyw chemoutwardzalnych;

22) wykonywać czynności związane z łączeniem wyrobów z tworzyw sztucznych;

23) wykonywać czynności związane z wykonywaniem nadruków i zdobieniem wyrobów z tworzyw sztucznych;

24) laminować, natryskiwać, powlekać tworzywami sztucznymi powierzchnie wykonane z różnych materiałów;

25) oceniać jakość wyrobów gotowych;

26) wykonywać czynności związane z obróbką wykańczającą, pakowaniem, znakowaniem oraz składowaniem wyrobów gotowych;

27) kontrolować pracę maszyn i urządzeń sterowanych automatycznie;

28) określać przyczyny zakłóceń pracy maszyn i urządzeń, stosować sposoby usuwania oraz zapobiegania zakłóceniom;

29) segregować odpady produkcyjne i technologiczne oraz przygotowywać do ponownego wykorzystania lub recyklingu.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja tworzyw sztucznych według określonych kryteriów;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5839 —                Poz. 582


2) budowa i stany fizyczne polimerów;

3) metody wytwarzania polimerów;

4) składniki dodatkowe tworzyw sztucznych;

5) rodzaje tworzyw sztucznych;

6) właściwości fizyczne, mechaniczne i chemiczne tworzyw sztucznych;

7) właściwości technologiczne tworzyw sztucznych;

8) technologie wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

9) przygotowanie surowców do produkcji;

10) dokumentacja procesu technologicznego;

11) obsługa maszyn, urządzeń i narzędzi kształtujących, stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

12) posługiwanie się narzędziami warsztatowymi;

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) interpretować podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

3) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

4) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

5) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

13) technologia wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych metodami wtryskiwania;

14) technologia wytwarzania rur, profili i kabli z tworzyw sztucznych metodą wytłaczania;

15) technologia wytwarzania folii metodą rozdmuchiwania;

17) technologia wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych metodami termoformowania;

18) technologia wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych metodami prasowania;

19) technologia wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych metodami spieniania;

20) technologia wytwarzania folii i płyt z tworzyw sztucznych metodami kalandrowania;

21) technologia wytwarzania wyrobów z tworzyw chemoutwardzalnych;

22) metody łączenia wyrobów z tworzyw sztucznych;

23) metody nanoszenia druku i zdobienia wyrobów z tworzyw sztucznych;

ww

24) procesy laminowania, natryskiwania, powlekania różnych materiałów tworzywami sztucznymi;

25) metody oceny jakości wyrobów gotowych;

26) obróbka wykańczająca, pakowanie, znakowanie oraz składowanie wyrobów gotowych;

27) metody automatycznego sterowania procesem technologicznym;

28) zakłócenia pracy maszyn i urządzeń — przyczyny, rodzaje, sposoby usuwania oraz zapobiegania;

29) metody segregowania oraz przygotowywania odpadów produkcyjnych i technologicznych do ponownego wykorzystania lub recyklingu.

w. rcl

15) etyka.

16) technologia wytwarzania wyrobów wewnątrz pustych z tworzyw sztucznych metodą wytłaczania lub wtryskiwania z rozdmuchiwaniem;

.go

12) podejmować decyzje;

15) przestrzegać zasad etyki.

8) elementy ergonomii;

6) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

7) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

8) stosować środki ochrony indywidualnej;

9) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

10) komunikować się i współpracować w zespole;

11) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

13) doskonalić umiejętności zawodowe;

14) korzystać z różnych źródeł informacji;

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej;

2) metody poszukiwania pracy;

3) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

4) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

5) prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy;

6) bezpieczeństwo i higiena pracy;

7) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

9) środki ochrony indywidualnej;

10) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

11) zasady i metody komunikowania się;

12) elementy socjologii i psychologii pracy;

13) formy doskonalenia zawodowego;

14) źródła informacji zawodowej;

v.p l

1. Cele kształcenia

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5840 —                Poz. 582


III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 30 50 10 90** Razem

*

Pr a cownia te chnologiczna powinna by ć w yposa żona w:

1) model sterowania silnikiem prądu stałego i przemiennego;

2) model sterowania układów grzejnych;

Nazwa bloku programowego

Techniczny Technologiczny Podstawy działalności zawodowej

3) modele form do wtryskiwania, prasowania, termoformowania oraz laminowania;

4) formy do wtryskiwania, prasowania oraz termoformowania;

5) modele różnych typów głowic wytłaczarskich;

6) przykładowe głowice wytłaczarskie;

7) kalibratory;

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TREŚCI

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia techniczna;

2) pracownia technologiczna;

3) warsztaty szkolne.

P ra c ow nia t e c hn i cz n a p o wi n n a b yć wy posa żo na w :

1) części maszyn, urządzeń oraz narzędzia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

2) modele i przekroje części maszyn;

3) rysunki przedstawiające części maszyn;

4) schematy kinematyczne maszyn i urządzeń;

5) elementy układów hydraulicznych i pneumatycznych;

6) przykładową dokumentację konstrukcyjną;

7) plansze i foliogramy przedstawiające budowę i zasady działania maszyn i urządzeń;

ww

10) katalogi części maszyn;

8) filmy dydaktyczne przedstawiające narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

9) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

11) katalogi form, narzędzi kształtujących oraz znormalizowanych elementów maszyn i urządzeń stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych;

12) komputerowe stanowisko sterowania pracą maszyn i urządzeń;

13) zestaw do ćwiczeń udzielania pierwszej pomocy.

w. rcl

.go

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 10% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

8) próbki tworzyw sztucznych i materiałów pomocniczych;

9) wyroby i półwyroby z tworzyw sztucznych;

10) przykłady wyrobów wadliwych;

11) stanowisko do badania barwy i połysku wyrobów z tworzyw sztucznych: wzorniki i płytki wzorcowe barw;

12) karty bezpieczeństwa oraz karty techniczne tworzyw i materiałów pomocniczych;

13) przykładową dokumentację technologiczną;

14) filmy dydaktyczne przedstawiające procesy produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych;

15) plansze przedstawiające klasyfikację oraz metody wytwarzania polimerów i wyrobów z tworzyw sztucznych;

16) katalogi tworzyw sztucznych;

17) tabele właściwości tworzyw sztucznych;

18) tabele do identyfikacji tworzyw sztucznych;

19) normy dotyczące wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych. Wa r szta ty szkolne powinny by ć wy pos aż o ne w:

1) wciągnik elektryczny lub ręczny;

2) stanowisko do wtryskiwania: wtryskarkę, formę, termostat (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

3) linię do wytłaczania wyrobów z tworzyw sztucznych: wytłaczarkę, głowice wytłaczarskie, wannę chłodzącą z kalibratorem, odciąg, urządzenie do cięcia, granulator;

4) stanowisko do przygotowywania surowców stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych: młyn do mielenia odpadów tworzyw sztucznych, suszarkę do tworzyw, wagę elektroniczną (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

5) stanowisko kontroli jakości wyrobów: wagę elektroniczną o dokładności ± 0,01 g, suwmiarkę, mikromierz, termometr, czujnik zegarowy (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5841 —                Poz. 582


13) środki ochrony indywidualnej;

14) instrukcję alarmową;

7) stanowisko do rozpoznawania rodzajów tworzyw: palnik, pojemnik z wodą, wyciąg miejscowy, tabele identyfikacyjne (jedno stanowisko dla czterech uczniów);

8) stanowisko do termoformowania: termoformierkę, formy, statyw z czujnikiem zegarowym (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

9) stoły warsztatowe z imadłami (jeden stół dla trzech uczniów);

10) szafki narzędziowe z wyposażeniem;

11) surowce, półprodukty oraz materiały pomocnicze do wytwarzania wyrobów z tworzyw sztucznych;

15) sprzęt przeciwpożarowy;

16) apteczkę;

17) regulamin warsztatów szkolnych.

.go

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE OPIEKUN OSOBY STARSZEJ SYMBOL CYFROWY 346[05] I. OPIS ZAWODU

1) rozpoznawać sytuację społeczną, warunki życia oraz potrzeby i problemy psychofizyczne osoby starszej;

2) rozpoznawać zaburzenia psychosomatyczne mające wpływ na funkcjonowanie osoby starszej w środowisku społecznym;

3) interpretować przyczyny i skutki w funkcjonowaniu osoby starszej; zaburzeń

4) oceniać zdolność funkcjonowania osoby starszej w środowisku społecznym;

5) identyfikować system wartości, postawy oraz możliwości i ograniczenia osoby starszej w sferze somatycznej i psychospołecznej;

6) rozpoznawać i wykorzystywać zasoby środowiska rodzinnego, instytucjonalnego i lokalnego w pracy z osobą starszą;

ww

7) korzystać z systemu dostępnych świadczeń i usług w zależności od potrzeb osoby starszej;

8) współpracować z różnymi podmiotami w celu rozwiązywania problemów zdrowotnych, materialnych, mieszkaniowych, rodzinnych i prawnych osoby starszej;

9) nawiązywać i utrzymywać kontakty międzyludzkie oraz stosować zasady komunikacji w procesie wspierania i pomagania osobie starszej;

10) organizować grupy wspólnotowego wsparcia;

11) aktywizować osobę starszą w zakresie utrzymania jej samodzielności życiowej i sprawności fizycznej;

w. rcl

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

12) współuczestniczyć w doborze ćwiczeń odpowiednich do wieku i sprawności fizycznej podopiecznego oraz przeciwdziałać przeciążeniom układu narządów ruchu;

13) pomagać osobie starszej w utrzymaniu higieny osobistej i otoczenia;

14) stosować zasady zdrowego stylu życia oraz prowadzić działalność prozdrowotną i profilaktyczną;

15) pomagać osobie starszej w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz wspierać w gospodarowaniu budżetem domowym;

16) dostosowywać metody pracy do wieku i sytuacji życiowej podopiecznego;

17) zapewniać osobie starszej bezpieczeństwo podczas sprawowania opieki;

18) rozwiązywać sytuacje trudne i konfliktowe oraz występować w roli rzecznika praw i interesów osoby starszej;

19) stosować metody i techniki radzenia sobie ze stresem;

20) pomagać osobie starszej w organizowaniu aktywnego spędzania czasu wolnego oraz wspierać w rozwijaniu zdolności twórczych;

21) motywować osobę starszą do korzystania ze sprzętu i urządzeń zaawansowanych technicznie;

22) współpracować ze specjalistami w procesie opieki nad osobą starszą;

23) redagować pisma, wypełniać wnioski i inne dokumenty oraz kierować je do właściwych instytucji;

v.p l

Załącznik nr 4

6) stanowisko do łączenia tworzyw: zgrzewarkę oporową, aparat do spawania tworzyw sztucznych, urządzenie do klejenia z miejscowym wyciągiem (jedno stanowisko dla czterech uczniów);

12) środki do czyszczenia i konserwacji narzędzi, maszyn i urządzeń;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5842 —                Poz. 582


24) prowadzić dokumentację pracy z osobą starszą z wykorzystaniem technik informatycznych;

25) monitorować i oceniać efekty własnej pracy;

26) stosować zasady etyki w pracy zawodowej;

27) posługiwać się alternatywnymi metodami komunikacji w stopniu podstawowym, w tym językiem migowym, systemem Braille’a, systemem Blissa;

28) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

29) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

30) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

8) udzielanie pomocy osobie starszej w korzystaniu z usług medycznych i socjalnych;

9) udzielanie pomocy osobie starszej w nawiązywaniu i podtrzymywaniu kontaktów społecznych;

10) wspieranie osoby starszej w rozwijaniu jej zdolności twórczych oraz organizowaniu różnych form spędzania czasu wolnego. II. BLOKI PROGRAMOWE

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) psychologiczno-społeczny;

2) organizacyjno-prawny;

3) opiekuńczy;

31) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

32) kierować zespołem pracowników;

33) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

34) udzielać pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia osoby starszej;

35) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

36) prowadzić działalność gospodarczą.

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie opiekun osoby starszej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) planowanie kompleksowej pomocy i opieki, z uwzględnieniem potrzeb osoby starszej, rozwiązań prawnych oraz dostępnych świadczeń i usług;

2) udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów społecznych i osobistych osoby starszej w celu podniesienia jakości jej życia;

ww

3) udzielanie pomocy w prowadzeniu gospodarstwa domowego i w zarządzaniu materialnymi i niematerialnymi zasobami osoby starszej oraz występowanie w roli rzecznika jej praw i interesów;

4) stosowanie różnych metod pracy podczas sprawowania opieki nad osobą starszą;

5) współdziałanie z rodziną, środowiskiem lokalnym oraz specjalistami uczestniczącymi w procesie opieki nad osobą starszą;

6) wykonywanie podstawowych zabiegów higienicznych oraz czynności opiekuńczych;

7) pobudzanie aktywności oraz sprawności fizycznej i psychicznej osoby starszej;

w. rcl

.go

1. Cele kształcenia

4) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: PSYCHOLOGICZNO-SPOŁECZNY

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii, socjologii, polityki społecznej i geriatrii;

2) określać cechy, elementy i zasady funkcjonowania mikro- i makrosystemu społecznego;

3) charakteryzować relacje między jednostką, grupą i społecznością lokalną;

4) rozpoznawać problemy i kwestie społeczne oraz patologie społeczne;

5) określać cele i zadania polityki społecznej Unii Europejskiej na rzecz osób starszych;

6) określać cele i zadania polityki społecznej w Polsce, w tym na rzecz osób starszych;

7) analizować różne aspekty funkcjonowania rodziny i relacje wewnątrzrodzinne;

8) charakteryzować proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i społecznym;

9) określać możliwości i ograniczenia funkcjonalne mające wpływ na jakość życia osoby starszej;

10) rozpoznawać przyczyny oraz skutki natychmiastowe i odroczone nieprawidłowego funkcjonowania osoby starszej w środowisku społecznym;

11) motywować osobę starszą do aktywności i samodzielności życiowej;

12) diagnozować pozycję osoby starszej w systemie rodzinnym;

13) określać problemy, sytuacje trudne oraz kryzysy występujące w życiu osoby starszej;

14) stosować różne sposoby rozwiązywania sytuacji trudnych i kryzysowych, z uwzględnieniem możliwości osoby starszej;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5843 —                Poz. 582


15) stosować zasady komunikowania się z osobą starszą i osobami ważnymi w jej życiu;

16) zachowywać się asertywnie i wzmacniać asertywne zachowania osoby starszej;

17) rozpoznawać przyczyny, dynamikę i symptomy stresu;

18) stosować metody i techniki ograniczania negatywnych skutków stresu;

19) rozpoznawać postawy, system wartości i dylematy etyczne występujące w życiu osoby starszej.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia z zakresu psychologii, socjologii, polityki społecznej i geriatrii;

2) zasady funkcjonowania mikro- i makrosystemu społecznego;

7) sporządzać harmonogram pracy z osobą starszą;

8) prowadzić korespondencję, wypełniać wnioski, sporządzać pisma urzędowe;

9) pomagać osobie starszej w załatwianiu spraw urzędowych;

10) udzielać informacji dotyczących różnych form pomocy dla osób starszych;

11) pomagać osobie starszej w korzystaniu z usług medycznych, socjalnych i innych świadczeń dla osób starszych;

12) współpracować z osobami udzielającymi wsparcia osobie starszej;

13) prowadzić dokumentację kompleksowej opieki nad osobą starszą;

3) relacje między jednostką, grupą i społecznością lokalną;

4) problemy i kwestie społeczne oraz patologie społeczne;

5) cele i zadania polityki społecznej w Unii Europejskiej i Polsce;

6) psychologia i socjologia rodziny;

7) aspekty procesu starzenia się;

8) wymiary jakości życia osoby starszej;

9) funkcjonowanie osoby starszej w środowisku społecznym;

10) sposoby rozwiązywania sytuacji trudnych i kryzysowych osoby starszej;

11) umiejętności interpersonalne;

12) metody i techniki radzenia sobie ze stresem;

13) postawy, wartości, normy i dylematy etyczne osoby starszej. BLOK: ORGANIZACYJNO-PRAWNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

ww

1) posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa;

2) stosować zasady organizacji i zarządzania;

3) stosować przepisy prawa dotyczące pomocy społecznej, ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia społecznego;

4) stosować przepisy prawa rodzinnego, administracyjnego i karnego;

5) określać strukturę organizacyjną pomocy społecznej w Polsce;

6) charakteryzować działalność instytucji i organizacji funkcjonujących w środowisku lokalnym zobowiązanych do udzielania pomocy osobom starszym;

w. rcl

.go

BLOK: OPIEKUŃCZY

1. Cele kształcenia

14) stosować technologie informacyjne w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) podstawowe pojęcia prawne;

2) zasady organizacji i zarządzania;

3) przepisy prawa z zakresu pomocy społecznej, ubezpieczeń społecznych i zaopatrzenia społecznego;

4) wybrane przepisy prawa rodzinnego, administracyjnego i karnego;

5) struktura organizacyjna pomocy społecznej;

6) instytucje i organizacje udzielające pomocy osobie starszej;

7) zasady planowania własnej pracy;

8) techniki sporządzania pism urzędowych i prowadzenia korespondencji;

9) metody i zasady organizacji pracy opiekuna osoby starszej;

10) zasady współpracy ze specjalistami udzielającymi pomocy osobie starszej;

11) kompleksowa dokumentacja opieki nad osobą starszą;

12) technologie informacyjne wspomagające wykonywanie zadań zawodowych.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozpoznawać problemy i potrzeby osoby starszej;

2) rozpoznawać podstawowe symptomy chorób somatycznych wieku starszego;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5844 —                Poz. 582


4) charakteryzować rodzaje niepełnosprawności sensorycznej, motorycznej, umysłowej i sprzężonej;

5) rozpoznawać ograniczenia i możliwości funkcjonalne osób starszych z różnymi rodzajami niepełnosprawności;

6) opracowywać indywidualny plan opieki nad osobą starszą na podstawie przeprowadzonej diagnozy;

7) realizować i monitorować indywidualny plan opieki nad osobą starszą;

8) zapewniać osobie starszej poczucie bezpieczeństwa podczas sprawowania opieki;

9) wykorzystywać metody i techniki pracy socjalnej dostosowane do możliwości i sytuacji życiowej osoby starszej;

10) promować zdrowy styl życia;

27) uczestniczyć w opiece hospicyjnej nad osobą starszą pozostającą w środowisku domowym.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) problemy i potrzeby osoby starszej;

2) choroby somatyczne, zaburzenia psychiczne i niepełnosprawności występujące u osób starszych;

3) metody i techniki pracy socjalnej z osobą starszą;

4) promocja zdrowia i zdrowego stylu życia;

5) profilaktyka chorób wieku starszego;

6) higiena osobista i czystość otoczenia osoby starszej;

7) zasady gospodarowania budżetem domowym;

8) metody usprawniania i aktywizowania osoby starszej;

9) wyznaczniki doboru świadczeń i usług dla osób starszych;

11) prowadzić profilaktykę chorób wieku starszego;

12) pomagać osobie starszej w utrzymaniu higieny osobistej;

13) pomagać osobie starszej w utrzymaniu mieszkania w czystości;

15) wspierać osobę starszą w samodzielnym wykonywaniu czynności życia codziennego;

16) wykonywać zabiegi higieniczne u osoby starszej z ograniczoną sprawnością;

17) współpracować z fizjoterapeutą w procesie usprawniania osoby niepełnosprawnej;

18) aktywizować i wspomagać osobę starszą w podnoszeniu sprawności fizycznej;

19) stymulować procesy poznawcze i animować aktywność intelektualną osoby starszej;

20) uwzględniać potrzeby i oczekiwania osoby starszej przy wyborze dostępnych świadczeń i usług;

ww

21) pomagać osobie starszej w organizacji czasu wolnego we współpracy z osobami ważnymi w jej życiu;

22) wykorzystywać dostępne zasoby środowiska lokalnego do organizacji czasu wolnego osoby starszej;

23) korzystać z ofert rekreacyjnych i edukacyjnych w celu aktywizacji osoby starszej;

24) uwzględniać zainteresowania i zdolności osoby starszej podczas korzystania z oferty kulturalnej;

25) stosować metody i techniki arteterapeutyczne w pracy z osobą starszą;

w. rcl

14) pomagać osobie starszej w planowaniu budżetu domowego oraz racjonalnym gospodarowaniu środkami materialnymi;

.go

1. Cele kształcenia

10) organizacja czasu wolnego osoby starszej;

11) metody i techniki arteterapii;

12) opieka nad osobą starszą w hospicjum domowym.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

v.p l

3) identyfikować zaburzenia występujące: w świadomości, w sferze poznawczej, emocjonalnej i zachowaniu osoby starszej;

26) rozwijać umiejętności posługiwania się sprzętem i urządzeniami zaawansowanymi technicznie do wykonywania czynności życia codziennego;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5845 —                Poz. 582


11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) udzielać pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia osoby starszej;

13) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

14) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

15) posługiwać się językiem migowym w podstawowym zakresie;

16) komunikować się z osobami starszymi z zastosowaniem w podstawowym zakresie systemu Braille’a i systemu Blissa;

17) prowadzić negocjacje;

18) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

19) podejmować decyzje;

20) doskonalić umiejętności zawodowe;

23) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego

Psychologiczno-społeczny Organizacyjno-prawny Opiekuńczy

.go

*

Podstawy działalności zawodowej

21) formułować pisemne i ustne wypowiedzi w języku obcym związane z realizacją zadań zawodowych;

22) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 5% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy.

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

ww

12) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

13) elementy ergonomii;

14) zasady udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia osoby starszej;

15) elementy fizjologii i higieny pracy;

16) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

17) zasady i metody komunikowania się;

18) elementy języka migowego;

19) podstawy systemów Braille’a i Blissa;

20) elementy socjologii i psychologii pracy;

21) formy doskonalenia zawodowego;

w. rcl

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia higieny osobistej i pierwszej pomocy;

2) pracownia gospodarstwa domowego;

3) pracownia umiejętności społecznych;

4) pracownia komputerowa;

5) pracownia zawodowa;

6) pracowania arteterapii;

7) sala gimnastyczna.

Pr a cownia higie ny osobiste j i pie r wszej p o mocy powinna by ć wy posa żona w:

1) przybory i środki pielęgnacyjne i toaletowe, basen, kaczkę;

2) środki i przybory zapewniające wygodę i bezpieczeństwo osobie leżącej, materace przeciwodleżynowe;

3) urządzenia do pielęgnacji osoby starszej całkowicie unieruchomionej;

4) aparaty do pomiaru ciśnienia tętniczego, termometry lekarskie;

5) łóżka, pościel, koce, podkłady gumowe, poduszki różnej wielkości;

6) środki opatrunkowe;

7) fantomy do zabiegów reanimacyjnych i elementarnych zabiegów medycznych oraz pielęgnacyjnych;

8) miski i dzbanki różnej wielkości, basenik do mycia głowy;

v.p l

Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 25 10 50 10 Razem 95** TREŚCI

22) język obcy w zakresie czterech kompetencji językowych (pisania, czytania, mówienia i słuchania ze zrozumieniem) w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5846 —                Poz. 582


9) udogodnienia dla chorych: wałki, drabinki, lejce, kółka;

10) taboret, krzesło, szafkę przyłóżkową lub mały stolik. P ra c ow nia gosp o d arstwa d o m o weg o powinn a by ć w y pos a ż o n a w:

1) kuchenkę gazową lub elektryczną;

2) mikrofalówkę;

3) lodówkę;

4) szafki kuchenne (wiszące i stojące);

5) zlewozmywak;

6) zmywarkę;

7) stół kuchenny i krzesła;

4) tablicę białą bezpyłową;

5) oprogramowanie specjalistyczne;

6) drukarkę;

7) skaner;

8) zestaw podstawowej literatury zawodowej.

Pr a cowa nia za wodowa powinna by ć wy p o s ażona w:

1) tablicę białą;

2) listwy przyścienne do zawieszania plansz edukacyjnych;

3) tablice flipchart;

5) biblioteczkę.

4) przenośny projektor multimedialny i ekran;

8) talerze, sztućce, garnki, patelnie różnej wielkości;

9) miski i półmiski;

10) kubki i szklanki;

11) sita i cedzaki;

12) pojemniki do przechowywania produktów i żywności;

13) mikser;

14) formy do pieczenia;

15) deski do krojenia;

16) zestaw noży kuchennych;

17) środki czystości;

18) ręczniki i ścierki;

19) pojemnik na odpady;

20) pralkę automatyczną i wirnikową.

P ra c ow nia um i ej ętn o ści sp o ł ecz n ych powinn a by ć w y pos a ż o n a w:

1) zestaw kaset i płyt, dyktafony, kamerę;

2) materace i krzesła;

3) tablice flipchart;

4) listwy przyścienne do zawieszania plansz;

5) cyfrowy aparat fotograficzny;

ww

6) telewizor z odtwarzaczem DVD;

7) radiomagnetofon z odtwarzaczem CD;

8) pufy różnej wielkości, siedziska wypełnione granulatem styropianowym.

P ra c ow nia k om p u tero wa p o wi n n a b yć wy pos a ż ona w :

1) stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

3) projektor multimedialny i ekran;

w. rcl

2) piłki;

3) drabinki;

5) ciężarki;

6) drążki;

7) obręcze;

8) szarfy;

9) woreczki;

10) lejce;

4) ławeczki;

.go

1) aparat fotograficzny;

3) maszynę do szycia;

4) materiały tekstylne;

1) materace i maty;

11) rowerek stacjonarny.

Pr a cowa nia a r te te r a pii powinna by ć wy p o s ażona w:

2) magnetofon, płyty i kasety DVD;

5) przybory do szycia: igły różnej wielkości, nici różnej grubości i w różnych kolorach, guziki;

6) przybory do malowania: pędzle do malowania, różne rodzaje papieru, płytki szklane, farby akwarelowe i plakatowe, farby do malowania na szkle oraz do malowania palcami;

7) przybory do rzeźbienia: modelinę, materiał do wyrobu masy solnej, glinę, gips, duże kostki mydła szarego, przyrządy do rzeźbienia;

8) przybory do wycinania i klejenia: nożyczki z ostrzami o różnej wielkości i fakturze, papier w różnych kolorach i o różnej grubości, materiały tekstylne, kleje, cekiny, koraliki, kleje brokatowe, bibułę karbowaną i prasowaną.

Sa la gimna sty czna powinna by ć wy pos aż o na w:

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5847 —                Poz. 582


Załącznik nr 5

SYMBOL CYFROWY 311[54] I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) interpretować podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki technicznej, termodynamiki technicznej, materiałoznawstwa, technologii mechanicznej, elektrotechniki, elektroniki i automatyki;

2) dobierać materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne zgodnie z dokumentacją techniczną;

3) stosować podstawowe metody obróbki i łączenia materiałów;

21) przestrzegać przepisów prawa energetycznego;

22) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) stosować przepisy prawa ochrony środowiska w energetyce;

24) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

25) kierować zespołem pracowników;

4) instalować i obsługiwać maszyny, urządzenia elektryczne oraz aparaturę sterującą i kontrolno-pomiarową;

5) posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną, technologiczną i eksploatacyjną;

6) projektować prostą instalację energetyczną;

8) nadzorować procesy wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej;

9) ustalać parametry technologiczne prowadzonych procesów;

10) analizować zmiany parametrów w trakcie przemian termodynamicznych;

11) kontrolować przepływ energii cieplnej i elektrycznej;

12) stosować zasady obowiązujące w gospodarce paliwowej, wodnej oraz w gospodarce odpadami;

13) prowadzić dokumentację produkcyjną;

14) posługiwać się narzędziami i oprzyrządowaniem technologicznym;

ww

15) oceniać stan techniczny maszyn i urządzeń energetycznych;

16) stosować zasady eksploatacji podstawowych maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach przetwarzania energii;

17) stosować techniki komputerowe w realizacji zadań zawodowych;

18) stosować normy dotyczące zapewnienia jakości produkcji;

19) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

20) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

w. rcl

7) wykonywać pomiary podstawowych wielkości fizycznych oraz opracowywać i interpretować wyniki pomiarów;

.go

3) przesyłu energii cieplnej;

4) energetyki rozproszonej.

26) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

27) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

28) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

29) prowadzić działalność gospodarczą. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik energetyk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) nadzorowanie przebiegu procesów wytwarzania energii;

2) prowadzenie gospodarki paliwowej, wodnej oraz gospodarki odpadami;

3) nadzorowanie i obsługiwanie maszyn oraz urządzeń w elektrowniach, elektrociepłowniach i ciepłowniach;

4) eksploatacja maszyn i urządzeń związanych z przepływem i dystrybucją energii elektrycznej i cieplnej;

5) przeprowadzanie napraw i konserwacji maszyn i urządzeń energetycznych;

6) użytkowanie systemów informatycznych, automatyki przemysłowej i urządzeń pomiarowych.

3. Zawód technik energetyk jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) eksploatacji kotłów i turbin energetycznych;

2) chłodnictwa, klimatyzacji i wentylacji;

v.p l

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK ENERGETYK

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5848 —                Poz. 582


II. BLOKI PROGRAMOWE Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) konstrukcje i technologie mechaniczne;

2) elektrotechnika, elektronika i automatyka;

3) maszyny i urządzenia energetyczne;

4) technologie wytwarzania energii;

5) podstawy działalności zawodowej. BLOK: KONSTRUKCJE I TECHNOLOGIE MECHANICZNE

1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać właściwości oraz zastosowanie materiałów niemetalowych;

17) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

18) wykonywać połączenia rozłączne i nierozłączne;

19) wykonywać podstawowe operacje obróbki mechanicznej skrawaniem;

20) wykonywać montaż i demontaż maszyn i urządzeń;

21) stosować programy komputerowe do wspomagania projektowania;

22) dobierać materiały, narzędzia, przyrządy w zależności od wykonywanej pracy;

23) wydawać, przyjmować i ewidencjonować materiały, narzędzia, przyrządy i dokumentować wykonane prace;

24) korzystać z dokumentacji technicznej, Polskich Norm, literatury technicznej i czasopism zawodowych;

2) rozróżniać gatunki, określać właściwości i zastosowanie stopów Fe — C oraz stopów metali nieżelaznych;

3) rozróżniać podstawowe operacje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz określać ich wpływ na strukturę i właściwości stopów;

5) wykonywać szkice i rysunki techniczne części maszyn, zgodnie z normami dotyczącymi rysunku technicznego maszynowego;

6) wyznaczać warunki równowagi punktu materialnego i ciała sztywnego;

7) wyznaczać siłę i moment tarcia;

8) wyznaczać środek ciężkości figury płaskiej;

9) rozróżniać rodzaje ruchu na podstawie jego parametrów oraz obliczać prędkość obwodową, kątową i obrotową;

10) obliczać pracę, moc, energię oraz sprawność urządzenia;

ww

11) wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe: zginanie, skręcanie, rozciąganie, ściskanie, wyboczenie, zginanie ze skręcaniem;

12) rozróżniać konstrukcje połączeń, wałów, łożysk, sprzęgieł, hamulców, mechanizmów oraz określać ich zastosowanie w maszynach;

13) rozpoznawać elementy składowe maszyn i urządzeń oraz określać ich działanie;

14) wykonywać projekty części maszyn oraz uzasadniać poprawność zastosowanych rozwiązań;

15) rozróżniać podstawowe techniki wytwarzania części maszyn;

16) wykonywać pomiary warsztatowe;

w. rcl

4) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki oraz dobierać powłoki antykorozyjne w zależności od przeznaczenia i rodzaju wyrobu;

.go

1) materiałoznawstwo;

3) korozja metali;

4) rysunek techniczny;

5) mechanika techniczna;

7) części maszyn;

8) pomiary warsztatowe;

9) obróbka ręczna;

11) spajanie metali;

1. Cele kształcenia

25) posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń energetycznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) obróbka cieplna i cieplno-chemiczna;

6) wytrzymałość materiałów;

10) obróbka mechaniczna skrawaniem;

12) montaż i demontaż maszyn;

13) dokumentacja techniczna i instrukcje obsługi maszyn i urządzeń.

BLOK: ELEKTROTECHNIKA, ELEKTRONIKA I AUTOMATYKA

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać zjawiska zachodzące w polu elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym;

2) określać wpływ pola elektromagnetycznego na organizm ludzki;

3) rozróżniać elementy obwodów elektrycznych i elektronicznych;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5849 —                Poz. 582


4) klasyfikować i charakteryzować urządzenia oraz elementy automatyki i układów regulacji;

5) wykonywać obliczania obwodów elektrycznych prądu stałego i przemiennego oraz układów elektronicznych z wykorzystaniem podstawowych praw elektrotechniki;

6) określać podstawowe parametry elementów i układów elektronicznych;

7) rozróżniać podstawowe układy analogowe, cyfrowe przetworniki A/C i C/A;

8) rozróżniać podstawowe układy automatycznego sterowania i regulacji;

9) charakteryzować podstawowe właściwości materiałów konstrukcyjnych, przewodzących, rezystywnych, dielektrycznych, pokryć powierzchniowych oraz tworzyw sztucznych i półprzewodników;

10) wyjaśniać zasadę działania maszyn i urządzeń elektrycznych;

11) wyjaśniać zasadę działania transformatorów energetycznych;

2. Treści kształcenia (działy programowe)

1) pole elektryczne;

2) obwody elektryczne prądu stałego i zmiennego;

3) pole magnetyczne i elektromagnetyczne;

4) układy trójfazowe;

5) układy automatyki i regulacji;

6) obwody elektroniczne;

7) układy analogowe i cyfrowe;

12) wyjaśniać zasadę działania napędu elektrycznego;

13) wyjaśniać zasadę działania serwonapędów;

15) charakteryzować podstawowe elementy instalacji elektrycznej;

16) wykonywać pomiary podstawowych wielkości elektrycznych oraz parametrów elementów elektrycznych i elektronicznych;

17) interpretować wyniki pomiarów przedstawione w formie tabel lub wykresów;

18) szacować błędy pomiarów na podstawie zastosowanych metod oraz parametrów przyrządów pomiarowych;

19) analizować działanie typowych układów elektronicznych;

20) rozróżniać maszyny i urządzenia elektryczne oraz urządzenia energoelektroniczne;

ww

21) analizować działanie układów elektrycznych na podstawie schematów ideowych;

22) montować układy elektryczne na podstawie dokumentacji technicznej;

23) dokonywać montażu i demontażu aparatów, maszyn oraz urządzeń elektrycznych;

24) stosować połączenia elektryczne i mechaniczne w maszynach i urządzeniach elektrycznych;

w. rcl

14) charakteryzować elementy aparatury zabezpieczeniowej;

.go

9) maszyny elektryczne;

10) metrologia elektryczna;

11) pomiary elektroniczne;

13) napęd elektryczny;

14) serwonapędy;

16) instalacje elektryczne;

1. Cele kształcenia

8) materiałoznawstwo elektryczne;

12) transformatory energetyczne;

15) aparatura zabezpieczeniowa;

17) montaż i demontaż układów elektrycznych i elektronicznych;

18) połączenia elektryczne i elektroniczne;

19) programy komputerowe do opracowywania wyników pomiarów;

20) katalogi, normy i dokumentacja techniczna dotycząca instalacji i urządzeń elektrycznych.

BLOK: MASZYNY I URZĄDZENIA ENERGETYCZNE

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) klasyfikować maszyny i urządzenia energetyczne;

2) stosować prawa mechaniki i termodynamiki;

3) wyjaśniać budowę i zasadę działania układów hydraulicznych i pneumatycznych;

4) czytać schematy napędów i pneumatycznych; hydraulicznych

5) określać podstawowe parametry pracy maszyn i urządzeń energetycznych;

6) charakteryzować urządzenia transportu wewnętrznego;

7) dobierać środki transportu do wykonywanych zadań;

8) charakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane w procesach energetycznych;

25) korzystać z programów komputerowych do opracowywania wyników pomiarów;

26) korzystać z katalogów, norm i dokumentacji technicznej, dotyczących instalacji i urządzeń elektrycznych.

v.p l

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5850 —                Poz. 582


4) urządzenia transportowe;

5) silniki gazowe;

10) wyjaśniać budowę i zasadę działania kotłów oraz turbin i urządzeń pomocniczych;

11) charakteryzować urządzenia do uzdatniania wody;

12) klasyfikować chłodnicze; i charakteryzować urządzenia

6) pompy, sprężarki, wentylatory;

7) kotły i turbiny;

8) urządzenia pomocnicze turbin;

13) charakteryzować urządzenia odpylające, urządzenia do odsiarczania i eliminowania tlenków i podtlenków azotu;

14) charakteryzować urządzenia do magazynowania energii cieplnej;

15) rozróżniać elementy rurociągów;

9) urządzenia do uzdatniania wody;

10) chłodnice i rurociągi;

11) urządzenia odpylające, urządzenia do odsiarczania i eliminowania tlenków i podtlenków azotu;

12) akumulatory ciepła;

16) określać wskaźniki niezawodności i trwałości maszyn i urządzeń energetycznych;

17) interpretować zjawiska fizykochemiczne towarzyszące procesom destrukcyjnym w eksploatacji maszyn i urządzeń energetycznych;

18) określać przyczyny i skutki zużycia maszyn i urządzeń energetycznych oraz metody zapobiegające nadmiernemu zużyciu;

19) rozpoznawać stan techniczny maszyn i urządzeń energetycznych;

20) oceniać prawidłowość użytkowania maszyn i urządzeń energetycznych;

21) wykonywać montaż i demontaż maszyn i urządzeń energetycznych;

22) określać zakres prac wykonywanych podczas przeglądu technicznego i naprawy maszyn i urządzeń energetycznych;

23) wykonywać czynności konserwacyjne, naprawy, wymianę części, regulację poszczególnych zespołów, całego urządzenia oraz przeprowadzać próby po naprawie;

24) dobierać materiały, narzędzia, przyrządy w zależności od rodzaju wykonywanej pracy;

25) wydawać, przyjmować i ewidencjonować materiały, narzędzia, przyrządy oraz dokumentować wykonane prace;

ww

26) przygotowywać stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

27) korzystać z dokumentacji technicznej, instrukcji obsługi maszyn i urządzeń, Polskich Norm, literatury technicznej i czasopism zawodowych;

28) stosować zalecenia Urzędu Dozoru Technicznego podczas eksploatacji maszyn i urządzeń energetycznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja maszyn i urządzeń energetycznych;

2) układy hydrauliczne i pneumatyczne;

w. rcl

.go

15) diagnostyka techniczna;

1. Cele kształcenia

13) podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń energetycznych;

14) zużycie maszyn i urządzeń energetycznych;

16) użytkowanie maszyn i urządzeń energetycznych;

17) przeglądy techniczne maszyn i urządzeń energetycznych;

18) konserwacja i naprawa urządzeń energetycznych;

19) gospodarka materiałowa i narzędziowa;

20) organizacja stanowiska pracy;

21) dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń energetycznych;

22) zalecenia Urzędu Dozoru Technicznego.

BLOK: TECHNOLOGIE WYTWARZANIA ENERGII

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować rodzaje energii, ich przemiany i źródła;

2) określać właściwości paliw energetycznych oraz paliw alternatywnych;

3) stosować podstawowe prawa termodynamiki;

4) wyjaśniać przemiany gazów i pary wodnej;

5) wykonywać obliczenia podstawowych parametrów charakteryzujących przepływ cieczy i gazów;

6) określać zmiany parametrów w przemianach termodynamicznych;

7) obliczać ilości ciepła i pracy w przemianach gazowych;

8) wykonywać pomiary podstawowych wielkości termodynamicznych;

9) określać sprawność obiegów termodynamicznych;

v.p l

9) wyjaśniać budowę i zasadę działania silników gazowych, pomp, sprężarek, wentylatorów i dmuchaw;

3) schematy napędów hydraulicznych i pneumatycznych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5851 —                Poz. 582


10) rozróżniać sposoby wymiany ciepła i wyznaczać strumień wymienianego ciepła;

11) wyjaśniać proces wytwarzania energii w elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni;

12) charakteryzować elektrownie jądrowe;

13) charakteryzować technologie wytwarzania energii odnawialnych;

14) charakteryzować sposoby i magazynowania paliw; przygotowywania

2. Treści kształcenia (działy programowe)

1) rodzaje i źródła energii;

2) termodynamika techniczna;

3) mechanika płynów;

4) paliwa energetyczne;

5) magazynowanie paliw;

15) określać miejsce lokalizacji elektrowni i elektrociepłowni;

16) sporządzać schematy siłowni cieplnych;

17) stosować metody optymalizacji procesów wytwarzania energii;

18) wyjaśniać sposoby przesyłu i odbioru energii elektrycznej;

19) charakteryzować instalację oczyszczania spalin;

6) elektrownie, elektrociepłownie i ciepłownie;

7) technologie wytwarzania energii odnawialnej;

8) elektrownie jądrowe;

9) przesył i odbiór energii elektrycznej;

10) instalacje oczyszczania spalin;

20) analizować wpływ obiektu energetycznego na środowisko;

21) charakteryzować podstawowe rodzaje zanieczyszczeń powstających w procesie wytwarzania energii;

22) identyfikować rodzaje odpadów pochodzących z energetyki;

23) postępować zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej dotyczącymi procesów odzysku i recyklingu odpadów;

24) dobierać technologie energetyczne umożliwiające redukcję odpadów;

25) planować sposoby ograniczania emisji zanieczyszczeń gazowych powstających w procesie wytwarzania energii;

26) wyjaśniać zasady funkcjonowania Krajowego Systemu Energetycznego oraz przyczyny jego zakłóceń (blackout);

27) określać sposoby zagospodarowania odpadów energetycznych;

28) planować ochronę wód powierzchniowych przed nadmiernym podgrzaniem;

ww

29) planować ochronę środowiska przed hałasem pochodzącym z urządzeń energetycznych;

30) korzystać z przepisów prawa oraz norm dotyczących ochrony środowiska;

31) stosować przepisy prawa polskiego i międzynarodowego dotyczące energetyki;

32) wyjaśniać zasady funkcjonowania rynku energii;

33) określać sposoby gospodarowania ubocznymi produktami spalania (UPS);

34) charakteryzować komputerowe systemy sterowania procesami technologicznymi.

w. rcl

.go

16) rynek energii;

1. Cele kształcenia

11) dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące procesów odzysku i recyklingu odpadów;

12) Krajowy System Energetyczny oraz jego zakłócenia;

13) zanieczyszczenia powstające w procesie wytwarzania energii;

14) ochrona środowiska w energetyce;

15) przepisy prawa polskiego i międzynarodowego dotyczące energetyki;

17) gospodarka ubocznymi produktami spalania;

18) komputerowe systemy do sterowania procesami technologicznymi.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej i przeciwporażeniowej oraz ochrony środowiska;

v.p l

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5852 —                Poz. 582


10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) stosować środki ochrony indywidualnej;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

16) prowadzić negocjacje;

17) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

18) podejmować decyzje;

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* podbudowa programowa: gimnazjum, liceum podbudowa ogólnokształcące, Nazwa bloku programowa: liceum programowego zasadnicza profilowane, szkoła technikum, zawodowa, uzupełniające zawód: elektryk liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające Konstrukcje i technologie 15 20 mechaniczne Elektrotechnika, elektronika 25 15 i automatyka Maszyny i urządzenia 18 20 energetyczne Technologie wytwarzania 22 25 energii Podstawy działalności 10 10 zawodowej Razem 90** 90**

19) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz oprogramowania użytkowego;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

21) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

w. rcl

*

.go

4) pracownia komputerowa;

5) warsztaty szkolne.

2) próbki metali i ich stopów;

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 10% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia konstrukcji i technologii mechanicznych;

2) pracownia elektrotechniki, elektroniki i automatyki;

3) pracownia procesów energetycznych;

12) ochrona przeciwpożarowa i przeciwporażeniowa oraz ochrona środowiska;

13) elementy ergonomii;

ww

14) środki ochrony indywidualnej;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) elementy fizjologii i higieny pracy;

17) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

18) zasady i metody komunikowania się;

19) elementy socjologii i psychologii pracy;

20) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie użytkowe w języku obcym;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) etyka.

Pr a cownia konstr ukcji i te chnologii mec h aniczny ch powinna by ć wy posa żona w:

1) zestawy tworzyw sztucznych, materiałów ogniotrwałych, szkła, gumy, materiałów ceramicznych;

3) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

v.p l

TREŚCI

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5853 —                Poz. 582


4) przybory rysunkowe;

5) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

6) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn z przekrojami, sprzęgieł, hamulców, przekładni mechanicznych, mechanizmów;

7) elementy maszyn: połączenia, wały, osie, łożyska, sprężyny;

8) części maszyn z różnymi postaciami zużycia;

9) przyrządy pomiarowe;

10) elementy pasowane, wzorce chropowatości;

11) prezentacje multimedialne dotyczące obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, mechanicznych technik wytwarzania, korozji;

12) filmy dydaktyczne dotyczące obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej, mechanicznych technik wytwarzania, korozji;

13) normy dotyczące rysunku technicznego, materiałoznawstwa i części maszyn;

14) dokumentacje techniczne maszyn i urządzeń;

15) katalog łożysk tocznych;

16) literaturę techniczną.

16) katalogi elementów automatyki przemysłowej;

Pr a cownia pr oce sów e ne r ge ty czny ch p o w i n na by ć wy posa żona w:

1) foliogramy, przeźrocza dotyczące procesów technologicznych wytwarzania energii oraz maszyn i urządzeń energetycznych;

2) modele maszyn i urządzeń energetycznych;

3) elementy maszyn i urządzeń energetycznych;

4) przyrządy do pomiarów termodynamicznych;

5) programy komputerowe do symulacji pracy maszyn i urządzeń energetycznych;

6) programy komputerowe do symulacji procesów technologicznych wytwarzania energii;

P ra c ow nia e le ktro tech n i ki , el ektro n i ki i a utoma t y k i pow inn a b yć wyp o saż o n a w:

1) przyrządy pomiarowe;

2) próbki różnych materiałów: przewodzących, elektroizolacyjnych, magnetycznych i konstrukcyjnych;

3) próbki przewodów elektrycznych;

4) elementy urządzeń grzejnych;

5) elementy układów automatyki przemysłowej;

6) zestawy łączników instalacyjnych;

7) typowe zabezpieczenia przed skutkami zwarć i przeciążeń;

8) modele: elektrochemiczne źródła prądu, silniki elektryczne prądu stałego i przemiennego, prądnice, proste instalacje elektryczne, styczniki, przekaźniki;

9) proste układy elektroniczne (prostowniki, wzmacniacze);

ww

10) układy elektryczne, stabilizator napięcia, prostownik;

11) modele prostych układów automatycznej regulacji;

12) elementy logiczne typu: OR, NOR, AND, NAND, NOT, EXOR;

13) schematy blokowe i ideowe typowych układów automatyki;

14) plansze z symbolami graficznymi elementów automatyki przemysłowej (elektrycznych, pneumatycznych i hydraulicznych);

15) plansze zautomatyzowanych procesów technologicznych;

w. rcl

9) skaner;

.go

12) literaturę techniczną.

4) tablicę białą bezpyłową;

8) drukarkę i ploter;

10) literaturę zawodową.

1) przyrządy pomiarowe;

7) prezentacje multimedialne dotyczące budowy i zasady działania maszyn i urządzeń energetycznych;

8) prezentacje multimedialne dotyczące procesów technologicznych wytwarzania energii;

9) filmy dydaktyczne dotyczące procesów technologicznych wytwarzania energii;

10) Polskie Normy dotyczące procesów technologicznych wytwarzania energii;

11) dokumentacje techniczne, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń energetycznych;

Pr a cownia kompute r owa powinna by ć w yp o sa żona w:

1) stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

3) projektor multimedialny, ekran;

5) pakiet programów biurowych;

6) programy komputerowe do wspomagania projektowania;

7) programy specjalistyczne do automatycznej regulacji procesów technologicznych, kontroli jakości i sterowania procesami technologicznymi;

Wa r szta ty szkolne powinny by ć wy po s aż o ne w:

2) narzędzia i przyrządy do: obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem, spawania, montażu;

3) urządzenia do: nagrzewania, chłodzenia, spawania elektrycznego, spawania gazowego;

v.p l

17) normy dotyczące instalacji i urządzeń elektrycznych.

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5854 —                Poz. 582


4) urządzenia, zespoły i elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

5) tokarkę, wiertarkę, frezarkę;

6) nożyce i piły mechaniczne;

7) lutownice;

8) elektronarzędzia;

9) środki chłodzące;

10) luty, topniki, kleje, spoiwa, elektrody;

11) odzież ochronną;

12) eksponaty: elementy łączone za pomocą lutowania i klejenia, złącza spawane z wadami;

13) dokumentację warsztatową;

14) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

15) książki narzędziowe;

16) katalogi narzędzi do obróbki skrawaniem;

17) Polskie Normy dotyczące obróbki skrawaniem.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

.go

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GAZOWNICTWA SYMBOL CYFROWY 311[55] I. OPIS ZAWODU

13) posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń gazowych;

14) instalować urządzenia gazowe oraz wykonywać prace związane z ich regulacją, naprawą i konserwacją;

15) dokumentować przebieg procesów budowy sieci i instalacji gazowych;

16) kontrolować jakość wykonywanych robót sieciowych i instalacyjnych;

17) wykonywać próby szczelności sieci i instalacji gazowych;

18) przygotowywać sieci i instalacje gazowe do odbioru technicznego;

19) wykonywać przedmiary oraz obmiary robót sieciowych i instalacyjnych;

20) wykonywać pomiary oraz szkice inwentaryzacyjne sieci i instalacji gazowych;

21) stosować zasady projektowania sieci i instalacji gazowych;

22) przestrzegać norm, warunków technicznych wykonania i odbioru robót oraz przepisów prawa budowlanego i energetycznego dotyczących sieci i instalacji gazowych;

23) przestrzegać zasad eksploatacji sieci, urządzeń i instalacji gazowych;

24) przeprowadzać kontrolę stanu technicznego sieci i instalacji gazowych;

25) lokalizować i usuwać awarie w sieciach i instalacjach gazowych;

26) planować prace związane z modernizacją sieci i instalacji gazowych;

27) stosować techniki komputerowe w realizacji zadań zawodowych;

28) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) klasyfikować paliwa gazowe i określać ich właściwości;

2) wyjaśniać zjawiska i procesy energetyczne związane z przepływem i przemianami termodynamicznymi gazów;

3) wyjaśniać zasady działania układów elektrycznych, elektronicznych oraz automatyki przemysłowej stosowanych w sieciach i instalacjach gazowych;

4) rozróżniać rodzaje oraz elementy sieci i instalacji gazowych;

5) określać właściwości materiałów stosowanych do wykonywania sieci i instalacji gazowych;

6) określać przyczyny powstawania korozji oraz sposoby jej zapobiegania;

7) posługiwać się dokumentacją techniczną, technologiczną i eksploatacyjną sieci i instalacji gazowych;

ww

8) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do wykonywania sieci i instalacji gazowych w określonej technologii;

9) dobierać oraz instalować aparaturę kontrolno-pomiarową;

10) użytkować narzędzia, urządzenia i przyrządy kontrolno-pomiarowe zgodnie z zasadami eksploatacji;

11) organizować i koordynować roboty ziemne związane z budową sieci gazowych;

12) organizować i koordynować roboty związane z budową sieci oraz montażem instalacji gazowych;

w. rcl

v.p l

Załącznik nr 6

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5855 —                Poz. 582


29) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

30) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

31) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

32) kierować zespołem pracowników;

33) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

34) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

35) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

36) prowadzić działalność gospodarczą.

BLOK: PODSTAWY GAZOWNICTWA

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozróżniać rodzaje paliw gazowych i określać ich skład chemiczny;

2) określać fizykochemiczne właściwości paliw gazowych;

3) określać możliwości wykorzystywania paliw gazowych;

4) charakteryzować sposoby pozyskiwania paliw gazowych;

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik gazownictwa powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

2) przygotowywanie sieci i instalacji gazowych do odbioru technicznego;

3) instalowanie, uruchamianie i kontrola stanu technicznego urządzeń gazowych;

4) obsługa sieci, urządzeń i instalacji gazowych;

5) wykonywanie konserwacji, napraw oraz modernizacji sieci, urządzeń i instalacji gazowych;

6) lokalizowanie oraz usuwanie awarii sieci i instalacji gazowych.

3. Zawód technik gazownictwa jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

ww

II. BLOKI PROGRAMOWE

2) sieci gazowe;

3) instalacje gazowe;

1) transportu gazu;

2) magazynowania gazu;

3) instalacji skroplonego gazu ziemnego.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

1) podstawy gazownictwa;

4) podstawy działalności zawodowej.

w. rcl

1) organizowanie oraz wykonywanie robót związanych z budową sieci i montażem instalacji gazowych;

.go

5) określać sposoby oraz warunki wydobywania i magazynowania paliw gazowych;

6) charakteryzować procesy przeróbki, uzdatniania i rozdzielania paliw gazowych;

7) charakteryzować sposoby nawaniania gazu ziemnego i płynnego;

8) charakteryzować metody wykonywania pomiarów podstawowych parametrów paliw gazowych;

9) charakteryzować procesy zachodzące podczas spalania paliw gazowych;

10) charakteryzować urządzenia energetyczne stosowane podczas montażu oraz eksploatacji sieci i instalacji gazowych;

11) wyjaśniać podstawowe prawa termodynamiki;

12) charakteryzować przemiany fazowe gazów;

13) wykonywać obliczenia podstawowych parametrów charakteryzujących przepływ cieczy i gazów;

14) użytkować urządzenia i instalacje elektryczne;

15) wyjaśniać zasady działania i zastosowanie podstawowych układów elektrycznych oraz automatyki i sterowania;

16) wyjaśniać budowę i zasadę działania napędów hydraulicznych i pneumatycznych;

17) określać właściwości materiałów stosowanych do wykonywania sieci i instalacji gazowych;

18) rozpoznawać elementy maszyn i urządzeń stosowanych w gazownictwie;

19) wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe;

20) rozpoznawać zjawiska korozyjne oraz określać ich skutki;

21) sporządzać rysunki techniczne;

22) wykonywać rysunki robocze elementów budowlanych, mechanicznych i instalacyjnych;

23) sporządzać szkice i rysunki inwentaryzacyjne;

24) posługiwać się normami dotyczącymi sieci i instalacji gazowych;

v.p l

1. Cele kształcenia

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5856 —                Poz. 582


26) posługiwać się dokumentacją techniczną obiektów budowlanych, sieci i instalacji gazowych;

27) stosować zasady projektowania przyłączy gazowych i sieci rozdzielczych niskiego ciśnienia;

28) stosować zasady projektowania instalacji gazowych;

29) sporządzać przedmiary robót sieciowych i instalacyjnych;

30) sporządzać dokumentację sieci oraz instalacji gazowych z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

24) dokumentacja techniczna i technologiczna sieci i instalacji gazowych;

25) dokumentacja budowy;

26) zapotrzebowanie na gaz;

27) zasady lokalizacji gazociągów;

28) podstawy projektowania sieci rozdzielczych niskiego ciśnienia oraz przyłączy gazowych;

29) podstawy projektowania instalacji gazowych;

30) przedmiar robót sieciowych i instalacyjnych;

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rodzaje paliw gazowych;

2) skład i fizykochemiczne właściwości paliw gazowych;

3) metody pozyskiwania paliw gazowych;

4) eksploatacja odwiertów gazowych;

5) metody magazynowania paliw gazowych;

7) nawanianie gazu ziemnego i płynnego;

8) metody wykonywania pomiarów podstawowych parametrów paliw gazowych;

9) procesy spalania;

10) urządzenia energetyczne stosowane podczas eksploatacji sieci i instalacji gazowych: turbiny, sprężarki, dmuchawy, wentylatory, pompy;

11) równania stanu gazu doskonałego i gazów rzeczywistych;

12) przemiany fazowe gazów;

13) podstawy mechaniki płynów;

14) instalacje i urządzenia elektryczne;

ww

20) rysunki odręczne;

15) układy automatyki i sterowania;

16) podstawy materiałoznawstwa;

17) wytrzymałość materiałów;

18) korozja i zabezpieczenia antykorozyjne materiałów;

19) zasady sporządzania, wymiarowania i opisywania rysunków technicznych;

21) szkice inwentaryzacyjne;

22) normy i normatywy techniczne dotyczące instalacji i sieci gazowych;

w. rcl

6) przeróbka, uzdatnianie i rozdzielanie paliw gazowych;

.go

BLOK: SIECI GAZOWE

1. Cele kształcenia

14) znakować gazociągi;

31) specjalistyczne programy komputerowe do sporządzania dokumentacji sieci oraz instalacji gazowych.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować rodzaje sieci komunalnych;

2) korzystać z map geodezyjnych oraz z planów sytuacyjno-wysokościowych;

3) rozróżniać rodzaje gruntów budowlanych oraz określać ich właściwości;

4) rozróżniać rodzaje, układy i elementy sieci gazowych;

5) posługiwać się dokumentacją techniczną sieci gazowych;

6) określać warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe;

7) dobierać materiały, uzbrojenie, narzędzia i sprzęt do budowy sieci gazowej w określonej technologii;

8) organizować prace związane z wykonywaniem robót ziemnych i zabezpieczaniem wykopów;

9) organizować i wykonywać prace związane z budową sieci gazowych;

10) oceniać jakość wykonanych robót montażowych;

11) wykonywać antykorozyjne zabezpieczenia gazociągów;

12) wykonywać przyłącza gazowe;

13) montować uzbrojenie sieci, reduktory i gazomierze;

15) wykonywać próby szczelności i wytrzymałości gazociągów;

16) przygotowywać sieci gazowe do odbioru technicznego;

17) wykonywać prace niebezpieczne i gazoniebezpieczne zgodnie z przepisami;

v.p l

25) przestrzegać przepisów prawa budowlanego i energetycznego dotyczących sieci i instalacji gazowych;

23) przepisy prawa budowlanego i energetycznego dotyczące sieci i instalacji gazowych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5857 —                Poz. 582


18) wykonywać prace związane z przygotowaniem i przekazaniem gazociągu do eksploatacji;

19) określać warunki lokalizacji stacji gazowych;

20) rozróżniać rodzaje stacji gazowych oraz określać ich wyposażenie;

21) wyjaśniać zasady działania urządzeń stacji gazowych;

22) dobierać i instalować aparaturę kontrolno-pomiarową w stacjach gazowych;

23) kontrolować parametry pracy urządzeń gazowych oraz podejmować działania w sytuacjach awaryjnych;

24) wykonywać prace związane z obsługą urządzeń stacji gazowych;

25) określać zasady lokalizacji i wyposażenia tłoczni gazu;

26) wyjaśniać zasady doboru i działania urządzeń energetycznych stanowiących wyposażenie tłoczni gazu;

14) technologie wykonywania gazociągów;

15) kontrola jakości wykonania gazociągów;

16) rodzaje korozji, metody zapobiegania;

17) technologia wykonywania zabezpieczeń antykorozyjnych;

18) przyłącza gazowe;

19) zasady montażu uzbrojenia reduktorów, gazomierzy;

20) zasady znakowania gazociągów;

21) próby szczelności i wytrzymałości gazociągów;

22) prace niebezpieczne i gazoniebezpieczne;

27) stosować zasady eksploatacji sieci i urządzeń gazowych;

28) kontrolować stan techniczny sieci gazowej;

29) lokalizować i usuwać awarie w sieciach gazowych;

30) planować oraz koordynować prace związane z konserwacją i remontem sieci gazowych;

31) obliczać koszty wykonania sieci gazowych;

32) przestrzegać warunków technicznych wykonania i odbioru sieci gazowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rodzaje sieci komunalnych, zasady i warunki ich wykonywania;

2) dokumentacja geodezyjna;

3) pomiary geodezyjne, tyczenie obiektów w terenie;

4) klasyfikacja gazociągów;

5) dokumentacja techniczna sieci gazowych;

ww

12) roboty ziemne;

6) normy, instrukcje, aprobaty techniczne stosowane w gazownictwie;

7) warunki lokalizacji i wykonywania gazociągów;

8) materiały do budowy sieci gazowych;

9) uzbrojenie gazociągów;

10) organizacja robót związanych z budową sieci gazowych;

11) narzędzia i sprzęt do budowy sieci gazowych;

13) metody zabezpieczania i odwadniania wykopów;

w. rcl

.go

29) awarie sieci gazowych; BLOK: INSTALACJE GAZOWE

1. Cele kształcenia

23) stacje gazowe, wyposażenie, miejsca lokalizacji;

24) aparatura kontrolno-pomiarowa w stacjach gazowych;

25) zasady eksploatacji urządzeń stacji gazowych;

26) tłocznie gazu i ich wyposażenie;

27) eksploatacja sieci i urządzeń gazowych;

28) kontrola stanu technicznego sieci gazowych;

30) konserwacja i remonty sieci gazowych;

31) koszty wykonania sieci gazowych;

32) warunki odbioru sieci gazowych.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozpoznawać rodzaje obiektów budowlanych;

2) określać konstrukcje oraz technologie wykonania obiektów budowlanych;

3) rozpoznawać rodzaje materiałów budowlanych i określać ich właściwości;

4) rozróżniać instalacje budowlane;

5) rozróżniać rodzaje i elementy instalacji gazowych;

6) określać właściwości materiałów stosowanych do wykonywania instalacji gazowych;

7) określać warunki prowadzenia przewodów instalacji gazowych;

8) określać warunki, jakie powinny spełniać pomieszczenia, w których można instalować urządzenia gazowe;

9) przestrzegać warunków technicznych wykonania i odbioru instalacji gazowych;

10) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do montażu instalacji gazowych;

11) dobierać techniki połączeń w zależności od rodzaju stosowanych materiałów;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5858 —                Poz. 582


13) organizować prace związane z montażem instalacji gazowych, instalacji zbiornikowych i przemysłowych;

14) klasyfikować urządzenia gazowe;

15) klasyfikować palniki gazowe oraz wyjaśniać zasadę ich działania;

16) charakteryzować budowę, warunki montażu i eksploatacji urządzeń gazowych;

17) montować i uruchamiać urządzenia gazowe;

18) rozróżniać rodzaje gazomierzy;

19) określać warunki lokalizacji gazomierzy;

20) wykonywać montaż i demontaż gazomierzy;

10) technologie wykonywania instalacji gazowych;

11) urządzenia gazowe;

12) palniki gazowe;

13) kotły gazowe, instalacje kotłowe;

14) kotłownie na paliwo gazowe;

15) montaż, uruchamianie oraz ocena stanu technicznego urządzeń gazowych;

16) gazomierze: klasyfikacja, zasada działania;

17) montaż i demontaż gazomierzy;

21) przestrzegać zasad magazynowania i transportu gazu płynnego;

22) oceniać zgodność wykonania instalacji gazowych z dokumentacją techniczną oraz warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót;

23) przeprowadzać próby szczelności instalacji gazowych;

24) przygotowywać instalacje gazowe do odbioru technicznego;

25) uruchamiać instalacje gazowe;

26) określać warunki i sposoby wentylacji pomieszczeń oraz odprowadzania spalin z urządzeń gazowych;

27) określać wymagania, jakie powinny spełniać kotłownie gazowe;

28) dokonywać przeglądów technicznych instalacji gazowych;

29) wykonywać czynności związane z konserwacją oraz naprawą instalacji i urządzeń gazowych;

30) obliczać koszty wykonania instalacji gazowych;

31) montować instalacje do monitorowania obecności gazu w pomieszczeniach.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

ww

1) obiekty budowlane i ich elementy;

2) materiały budowlane;

3) rodzaje instalacji budowlanych;

4) rodzaje i elementy instalacji gazowej;

5) materiały stosowane do montażu instalacji gazowych;

6) warunki techniczno-prawne wykonywania instalacji gazowych oraz lokalizacji urządzeń gazowych w pomieszczeniach;

7) dokumentacja techniczna, normy, instrukcje oraz wytyczne wykonania i odbioru instalacji gazowych;

w. rcl

.go

24) wentylacja pomieszczeń;

1. Cele kształcenia

18) zasady magazynowania i transportu gazów płynnych;

19) instalacje na gaz płynny i instalacje zbiornikowe;

20) przemysłowe instalacje gazowe;

21) próby szczelności instalacji gazowych;

22) odbiór techniczny instalacji gazowych;

23) warunki techniczne eksploatacji instalacji gazowych;

25) zasady odprowadzania spalin z urządzeń gazowych;

26) przeglądy techniczne instalacji gazowych;

27) konserwacja oraz naprawa instalacji i urządzeń gazowych;

28) koszty wykonania instalacji gazowych;

29) urządzenia gazometryczne, instalacje do monitorowania obecności gazu w pomieszczeniach.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

v.p l

12) wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej związane z montażem instalacji gazowych;

8) organizacja robót montażowych;

9) sprzęt i narzędzia stosowane w pracach instalacyjnych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5859 —                Poz. 582


10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) stosować środki ochrony indywidualnej;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

16) prowadzić negocjacje;

17) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

18) podejmować decyzje;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

19) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania użytkowego;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

21) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

.go

Podstawy gazownictwa Instalacje gazowe 30 Sieci gazowe 25 20 10 Podstawy działalności zawodowej Razem 85**

*

podbudowa programowa: gimnazjum, liceum Nazwa bloku ogólnokształcące, liceum programowego profilowane, technikum, uzupełniające liceum ogólnokształcące, technikum uzupełniające

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

w. rcl

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

ww

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

2) pracownia gazownictwa;

3) pracownia technologiczna. Pr a cownia r y sunku by ć wy posa żona w: te chniczne go pow i n n a

12) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

13) elementy ergonomii;

14) środki ochrony indywidualnej;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) elementy fizjologii i higieny pracy;

17) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

18) zasady i metody komunikowania się;

1) stanowiska komputerowe z dostępem do Internetu (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

2) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

3) projektor multimedialny, ekran;

v.p l

Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* podbudowa programowa: zasadnicza szkoła zawodowa, zawody: monter instalacji gazowych, monter instalacji i urządzeń sanitarnych, monter sieci komunalnych 30 25 20 10 85** TREŚCI

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) elementy socjologii i psychologii pracy;

20) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie użytkowe w języku obcym;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5860 —                Poz. 582


4) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

5) modele wspomagające kształtowanie wyobraźni przestrzennej;

6) normy dotyczące rysunku technicznego oraz sieci i instalacji gazowych;

7) katalogi maszyn i urządzeń do robót ziemnych;

8) katalogi nakładów rzeczowych, cenniki;

9) dokumentacje budowlane, instalacyjne, sieciowe i konstrukcyjne;

10) eksponaty i modele części maszyn;

11) wytyczne techniczne dotyczące wykonania oraz odbioru robót sieciowych i instalacyjnych;

12) drukarkę, ploter, skaner;

13) programy do wspomagania projektowania;

14) wewnętrzną sieć komputerową.

Pr a cownia te chnologiczna powinna by ć w yposa żona w:

2) stanowisko do wykonywania połączeń spawanych;

3) stanowisko do wykonywania połączeń lutowanych;

4) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

5) sprzęt i narzędzia do wykonywania połączeń gwintowych i kołnierzowych;

6) narzędzia i przyrządy do trasowania;

7) przyrządy pomiarowe;

P ra c ow nia ga z o wn i ctwa p o wi n n a b yć wy pos a ż ona w :

1) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

2) projektor multimedialny, ekran;

3) filmy dydaktyczne dotyczące poszukiwania, wydobywania oraz magazynowania paliw gazowych;

4) plansze i modele przedstawiające technologie wykonywania oraz zasady obsługi instalacji, sieci i stacji gazowych oraz tłoczni i magazynów gazu;

5) plansze i modele urządzeń gazowych;

6) przyrządy pomiarowe;

7) elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;

8) schematy instalacji elektrycznych;

9) elementy oraz układy automatyki i sterowania;

10) napędy pneumatyczne i hydrauliczne;

11) literaturę i czasopisma zawodowe.

w. rcl

SYMBOL CYFROWY 311[53]

.go

9) materiały uszczelniające;

13) gazomierze różnych typów;

8) rury i kształtki do montażu sieci i instalacji gazowych;

10) materiały i wyroby budowlane;

11) modele zabezpieczenia wykopów;

12) materiały izolacyjne i antykorozyjne;

14) palniki gazowe, kuchenki gazowe, podgrzewacze wody;

15) armaturę stosowaną w sieciach i instalacjach gazowych;

16) instrukcje obsługi urządzeń gazowych;

17) filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania oraz eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń gazowych;

18) normy, katalogi, aprobaty techniczne oraz certyfikaty materiałów i wyrobów instalacyjnych;

19) dokumentacje techniczne sieci i instalacji gazowych.

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

ww

I. OPIS ZAWODU

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK PRZERÓBKI KOPALIN STAŁYCH

5) dobierać i dozować odczynniki chemiczne;

6) pobierać próby do badań właściwości fizycznych, chemicznych, wytrzymałościowych i technologicznych surowców, półproduktów i produktów;

7) wykonywać analizy techniczne surowców, półproduktów i produktów;

8) przygotowywać nadawę do procesów przeróbki kopalin stałych;

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać rodzaje kopalin stałych;

2) określać właściwości surowców, półproduktów i produktów gotowych;

3) posługiwać się dokumentacją techniczną;

4) sporządzać schematy technologiczne;

v.p l

Załącznik nr 7

1) stanowisko do wykonywania połączeń zgrzewanych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5861 —                Poz. 582


10) ustalać parametry technologiczne prowadzonych procesów na podstawie dokumentacji technicznej;

11) oceniać jakość produktów gotowych;

12) przygotowywać i prowadzić dokumentację produkcyjną;

13) sporządzać bilans materiałowy procesów przeróbki kopalin stałych;

14) projektować proste procesy technologiczne;

15) posługiwać się przyrządami oraz urządzeniami pomiarowymi;

16) oceniać stan techniczny narzędzi i przyrządów stosowanych w procesach technologicznych;

4) organizowanie pracy zespołów obsługujących maszyny i urządzenia do przeróbki kopalin stałych w poszczególnych węzłach technologicznych;

5) kontrolowanie przebiegu procesu przeróbki kopalin stałych na podstawie dokumentacji technologicznej;

6) kontrolowanie stanu technicznego maszyn i urządzeń oraz nadzorowanie czynności związanych z prowadzeniem bieżących przeglądów, remontów i konserwacji;

7) kalkulowanie kosztów przeróbki kopalin stałych;

8) kontrolowanie jakości produktów procesu przeróbki kopalin stałych;

9) prowadzenie gospodarki wodno-mułowej i odpadowej.

17) obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane w procesie przeróbki kopalin stałych;

18) wykonywać czynności związane z przeglądem technicznym, konserwacją, naprawą i regulacją maszyn i urządzeń stosowanych w procesach przeróbki kopalin stałych;

19) stosować techniki komputerowe w realizacji zadań zawodowych;

20) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

21) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

22) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

23) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

24) kierować zespołem pracowników;

25) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

26) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

27) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

28) prowadzić działalność gospodarczą.

ww

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik przeróbki kopalin stałych powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) wykonywanie pomiarów i badań laboratoryjnych surowców, półproduktów i produktów;

2) organizowanie procesów technologicznych przeróbki kopalin stałych zgodnie z zasadami racjonalnej gospodarki surowcami;

w. rcl

.go

3) przeróbki rud metali; II. BLOKI PROGRAMOWE

1) techniczny;

2) technologiczny; BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

3. Zawód technik przeróbki kopalin stałych jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) przeróbki węgla kamiennego;

2) przeróbki węgla brunatnego;

4) przeróbki surowców chemicznych;

5) przeróbki surowców skalnych i innych.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

3) podstawy działalności zawodowej.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać właściwości oraz zastosowanie materiałów niemetalowych;

2) rozróżniać gatunki, określać właściwości i zastosowanie stopów żelaza oraz metali nieżelaznych i ich stopów;

3) rozróżniać podstawowe operacje obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej oraz określać ich wpływ na strukturę i właściwości stopów;

4) rozpoznawać zjawiska korozyjne i ich skutki oraz dobierać powłoki antykorozyjne w zależności od przeznaczenia i rodzaju wyrobu;

v.p l

9) prowadzić i nadzorować procesy przeróbki węgla kamiennego, węgla brunatnego, rud metali, surowców chemicznych i skalnych;

3) prowadzenie dokumentacji technologicznej procesów przeróbki kopalin stałych;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5862 —                Poz. 582


5) wykonywać szkice części maszyn;

6) wykonywać rysunki techniczne części maszyn, zgodnie z obowiązującymi normami;

7) wyznaczać warunki równowagi punktu materialnego i ciała sztywnego;

8) wyznaczać siłę i moment tarcia;

9) wyznaczać środek ciężkości figury płaskiej;

10) rozróżniać rodzaje ruchu na podstawie jego parametrów oraz obliczać prędkość: obwodową, kątową i obrotową;

11) obliczać pracę, moc, energię oraz sprawność urządzenia;

12) wykonywać podstawowe obliczenia wytrzymałościowe: zginanie, skręcanie, rozciąganie, ściskanie, wyboczenie, zginanie ze skręcaniem;

13) rozróżniać konstrukcje: połączeń, osi, wałów, łożysk, sprzęgieł, hamulców i mechanizmów oraz określać ich zastosowanie w budowie maszyn;

14) określać elementy składowe maszyn i urządzeń oraz wyjaśniać ich działanie;

15) wykonywać projekty elementów maszyn;

31) rozróżniać urządzenia pomiarowe i regulacyjne w obwodach automatyki;

33) wyjaśniać budowę i zasadę działania napędów hydraulicznych i pneumatycznych;

34) klasyfikować oraz określać zastosowanie pomp, sprężarek i wentylatorów w procesach technologicznych;

35) określać podstawowe parametry pracy pomp, sprężarek i wentylatorów;

36) charakteryzować urządzenia transportu wewnętrznego;

16) rozróżniać podstawowe techniki wytwarzania części maszyn;

17) wykonywać pomiary warsztatowe;

19) wykonywać połączenia rozłączne i nierozłączne;

20) wykonywać podstawowe operacje obróbki mechanicznej;

21) planować przebieg procesu montażu i demontażu maszyn i urządzeń;

22) klasyfikować i charakteryzować elementy obwodów prądu stałego i przemiennego;

23) obliczać proste obwody elektryczne;

24) klasyfikować i charakteryzować elementy półprzewodnikowe (diody, tranzystory, tyrystory, układy scalone);

25) analizować schematy podstawowych układów elektronicznych;

ww

26) dobierać przyrządy pomiarowe i dokonywać pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i przemiennego;

27) wyjaśniać budowę i zasady działania oraz eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

28) identyfikować elementy zabezpieczające obwody elektryczne;

29) rozróżniać podstawowe elementy instalacji elektrycznej;

30) klasyfikować i charakteryzować układy i elementy automatycznej regulacji oraz interpretować schematy blokowe układów sterowania procesami technologicznymi;

w. rcl

18) wykonywać podstawowe prace z zakresu obróbki ręcznej;

.go

1) materiałoznawstwo;

2) rysunek techniczny;

37) dobierać środki transportu w zależności od rodzaju nadawy i produktów uzyskanych w procesie przeróbki kopalin stałych;

38) klasyfikować i charakteryzować maszyny i urządzenia podstawowe i pomocnicze stosowane w procesach technologicznych;

39) określać podstawowe zasady eksploatacji maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

40) określać wskaźniki niezawodności i trwałości maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

41) interpretować zjawiska fizyko-chemiczne zachodzące w procesie eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych do przeróbki kopalin stałych;

42) określać przyczyny i skutki zużycia maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych oraz metody zapobiegania nadmiernemu ich zużyciu;

43) oceniać stan techniczny maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

44) posługiwać się dokumentacją oraz normami i instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń;

45) dobierać narzędzia, przyrządy i materiały w zależności od rodzaju wykonywanej pracy;

46) nadzorować proces eksploatacji maszyn i urządzeń podczas przeróbki kopalin stałych;

47) określać zakres prac wykonywanych podczas przeglądu technicznego i naprawy;

48) wykonywać czynności konserwacyjne, drobne naprawy, wymianę części, regulację poszczególnych zespołów i całego urządzenia oraz przeprowadzać próby po naprawie;

49) planować zapotrzebowanie na media w przedsiębiorstwie przeróbki kopalin stałych;

50) przeprowadzać kontrolę jakości;

51) stosować programy komputerowe do wspomagania projektowania, eksploatacji maszyn i urządzeń oraz automatycznej regulacji procesów technologicznych.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

v.p l

32) dobierać do zadanych warunków proste układy: sterowania, sygnalizacji i zabezpieczeń;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5863 —                Poz. 582


3) mechanika techniczna;

4) wytrzymałość materiałów;

5) elementy maszyn;

6) tolerancje, pasowania i chropowatość powierzchni;

7) pomiary warsztatowe;

8) techniki wytwarzania części maszyn;

9) montaż i demontaż części maszyn;

10) podstawy elektrotechniki;

11) podstawy elektroniki;

12) podstawy miernictwa elektrycznego;

13) maszyny elektryczne;

14) instalacje elektryczne i odbiorniki energii elektrycznej;

15) układy i elementy automatycznej regulacji;

8) planować procesy produkcyjne;

9) projektować węzły technologiczne;

10) wykonywać szkice i schematy technologiczne;

11) dobierać maszyny i urządzenia, przyrządy i materiały do przeróbki kopalin stałych;

12) dobierać materiały eksploatacyjne stosowane w procesie przeróbki kopalin stałych;

13) wykonywać analizy techniczne i technologiczne surowców, procesów i produktów;

14) przyjmować, magazynować i dozować nadawę do procesów przeróbczych;

15) dobierać metody wzbogacania kopalin stałych;

16) układy zasilania, sterowania, zabezpieczenia i sygnalizacji;

17) napędy hydrauliczne i pneumatyczne;

18) pompy, sprężarki i wentylatory;

19) urządzenia transportu wewnętrznego;

20) podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia technologiczne;

21) niezawodność i trwałość maszyn i urządzeń;

22) diagnostyka techniczna maszyn i urządzeń;

23) zasady eksploatacji maszyn i urządzeń;

24) gospodarka materiałowa i elektroenergetyczna;

25) organizacja, zarządzanie i ekonomika eksploatacji maszyn i urządzeń;

26) kontrola jakości;

27) specjalistyczne oprogramowanie komputerowe. BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować budowę Ziemi;

ww

2) określać formy zalegania złóż i skał towarzyszących;

3) rozróżniać minerały i skały;

4) badać i określać właściwości chemiczne minerałów;

5) rozróżniać systemy eksploatacji kopalin stałych;

6) charakteryzować procesy zachodzące podczas przeróbki kopalin stałych: węgla kamiennego, węgla brunatnego, rud metali, surowców chemicznych i skalnych;

7) posługiwać się dokumentacją technologiczną, normami oraz instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń przeróbczych;

w. rcl

.go

1) budowa Ziemi;

3) podstawy mineralogii;

16) nadzorować procesy klasyfikacji wstępnej i końcowej oraz rozdrabiania, wzbogacania i odwadniania produktów;

17) nadzorować procesy pomocnicze: odmulania, odpylania, suszenia, brykietowania, granulowania, zagęszczania, klarowania, rekuperacji magnetycznej oraz magazynowania i transportu;

18) obsługiwać maszyny i urządzenia w węzłach technologicznych;

19) kontrolować przebieg procesów technologicznych;

20) rozpoznawać przyczyny występowania zagrożeń w procesach technologicznych;

21) opracowywać i interpretować wyniki kontroli jakości;

22) rozpoznawać zagrożenia wybuchem pyłów i gazów oraz stosować środki zapobiegawcze;

23) sporządzać bilans produkcji w przedsiębiorstwie przeróbki kopalin stałych;

24) planować sposoby ograniczenia powstawania odpadów w procesie technologicznym;

25) określać sposoby zagospodarowania i utylizacji odpadów;

26) stosować komputerowe programy do planowania procesów produkcyjnych, kontroli jakości oraz sterowania procesami technologicznymi.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) formy zalegania złóż i skał towarzyszących;

4) eksploatacja złóż kopalin stałych;

5) procesy zachodzące podczas przeróbki kopalin stałych;

6) dokumentacja technologiczna, normy oraz instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin;

7) zasady projektowania węzłów technologicznych;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5864 —                Poz. 582


8) szkice i schematy technologiczne;

9) maszyny, urządzenia, narzędzia i przyrządy stosowane w procesie przeróbki kopalin stałych;

10) materiały eksploatacyjne stosowane w procesie przeróbki kopalin stałych;

11) analiza techniczna i technologiczna w procesach przeróbki kopalin stałych;

12) zasady przygotowywania surowców do przeróbki kopalin;

13) procesy wzbogacania i odwadniania produktów;

14) klasyfikacja wstępna i końcowa, procesy rozdrabiania;

15) procesy odmulania, odpylania, suszenia, brykietowania, granulowania, zagęszczania, klarowania, rekuperacji magnetycznej;

16) magazynowanie i transport produktów;

17) parametry procesów technologicznych;

18) eksploatacja maszyn i urządzeń;

19) kontrola jakości;

20) gospodarka materiałowa;

11) stosować przepisy prawa górniczego i geologicznego oraz prawa budowlanego;

12) określać główne źródła zanieczyszczeń emitowanych przez przedsiębiorstwa przeróbki kopalin stałych oraz wskazywać ich wpływ na człowieka i środowisko;

13) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

14) stosować środki ochrony indywidualnej;

15) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

17) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

18) prowadzić negocjacje;

21) przyczyny występowania i metody zapobiegania wybuchom pyłów i gazów;

22) sposoby zagospodarowania i utylizacji odpadów;

23) programy komputerowe wspomagające planowanie i sterowanie procesami technologicznymi. BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

ww

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

w. rcl

.go

20) podejmować decyzje;

23) przestrzegać zasad etyki.

1) gospodarka rynkowa;

6) strategie marketingowe;

15) elementy ergonomii;

19) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

21) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz oprogramowania użytkowego;

22) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) wybrane przepisy prawa geologicznego i górniczego;

12) wybrane przepisy prawa budowlanego;

13) bezpieczeństwo i higiena pracy;

14) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

16) środki ochrony indywidualnej;

17) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5865 —                Poz. 582


18) elementy fizjologii i higieny pracy;

19) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

20) zasady i metody komunikowania się;

21) elementy socjologii i psychologii pracy;

22) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie użytkowe w języku obcym;

23) formy doskonalenia zawodowego;

24) etyka. III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 35 45 5 Razem

*

7) elementy maszyn: połączenia, wały, osie, łożyska, sprężyny;

8) części maszyn z różnymi postaciami zużycia;

9) przyrządy pomiarowe;

10) elementy pasowane, wzorce chropowatości;

11) modele maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

12) programy komputerowe do symulacji pracy maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

Techniczny Technologiczny Podstawy działalności zawodowej

85**

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

2) pracownia elektrotechniki i automatyki przemysłowej;

3) pracownia komputerowa;

4) pracownia techniczna;

5) warsztaty szkolne.

ww

4) przybory kreślarskie;

P ra c ow nia m a sz yn i u rz ąd z eń d o p rze r óbki k o p a lin s t a ły c h p o wi n n a b yć wyp o saż ona w:

1) zestawy gatunków drewna, tworzyw sztucznych, materiałów ogniotrwałych, szkła, gumy;

2) próbki metali i ich stopów;

3) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

5) rysunki wykonawcze, złożeniowe, zestawieniowe, montażowe i schematyczne;

w. rcl

TREŚCI

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programu nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

.go

17) katalog łożysk tocznych.

1) przyrządy pomiarowe;

Nazwa bloku programowego

13) prezentacje multimedialne dotyczące budowy i zasady działania maszyn i urządzeń;

14) prezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne dotyczące mechanicznych technik wytwarzania;

15) normy dotyczące eksploatacji maszyn i urządzeń do przeróbki kopalin stałych;

16) dokumentacje techniczne, dokumentacje techniczno-ruchowe (DTR);

Pr a cownia e le ktr ote chniki i a utoma ty ki p rz emy słowe j powinna by ć wy posa żona w:

2) próbki różnych materiałów: przewodzących, elektroizolacyjnych, magnetycznych, konstrukcyjnych;

3) próbki przewodów elektrycznych;

4) elementy urządzeń grzejnych;

5) elementy układów automatyki przemysłowej;

6) zestawy łączników instalacyjnych;

7) typowe zabezpieczenia przed skutkami zwarć i przeciążeń;

8) modele: elektrochemiczne źródła prądu, silniki elektryczne prądu stałego i przemiennego, prądnice, proste instalacje elektryczne, styczniki, przekaźniki;

9) proste układy elektroniczne (prostowniki, wzmacniacze);

10) układy elektryczne, stabilizator napięcia, prostownik;

11) modele prostych układów automatycznej regulacji;

12) elementy logiczne typu: OR, NOR, AND, NAND, NOT, EFOR;

13) schematy blokowe i ideowe typowych układów automatyki;

v.p l

6) modele: rzutni, brył geometrycznych, części maszyn z przekrojami, sprzęgieł, hamulców, przekładni mechanicznych, mechanizmów;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5866 —                Poz. 582


15) plansze zautomatyzowanych procesów technologicznych;

16) katalogi elementów automatyki przemysłowej;

17) normy dotyczące wykonywania pomiarów elektrycznych. P ra c ow nia k om p u tero wa p o wi n n a b yć wy pos a ż ona w :

1) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów);

2) drukarki i ploter;

3) pakiet programów biurowych;

4) programy do wspomagania projektowania;

12) plansze przedstawiające krzywe wzbogacalności (Henry, Mayer, Dell) oraz krzywe wzbogacania dla różnych wartości rozproszeń prawdopodobnych i imperfekcji;

13) schematy układów krystalograficznych;

14) schematy zakładów przeróbczych, technologiczne, jakościowo-ilościowe, maszynowe, opróbowania;

15) schematy obiegów wodno-mułowych;

16) programy komputerowe do symulacji przebiegu procesów technologicznych;

5) programy specjalistyczne z zakresu automatycznej regulacji procesów technologicznych, planowania procesów produkcyjnych, kontroli jakości oraz sterowania procesami technologicznymi. P ra c ow nia t e c hn i cz n a p o wi n n a b yć wy posa żo na w :

1) próbki skał, minerałów i węgli;

2) przyrządy do przygotowania próbek laboratoryjnych i analitycznych;

3) przyrządy do wykonania analizy sitowej;

4) stanowiska do oznaczania parametrów jakościowych kopalin: a) wilgoci: całkowitej, analitycznej i w stanie powietrzno-suchym, b) zawartości popiołu, c) kaloryczności i wartości opałowej, d) zawartości części lotnych, e) zawartości części stałych;

5) stanowiska do oznaczania własności koksotwórczych (jedno stanowisko dla trzech do pięciu uczniów);

ww

6) stanowiska do oznaczania podatności przemiałowej (jedno stanowisko dla trzech do pięciu uczniów);

7) stanowiska do oznaczania twardości w skali Mohsa (jedno stanowisko dla trzech do pięciu uczniów);

8) stanowisko do wykonywania analiz densymetrycznych;

9) stanowisko do oznaczania zawartości metali w rudach metali i parametrów jakościowych surowców chemicznych;

10) stanowiska do badania jakości wód (jedno stanowisko dla trzech do pięciu uczniów);

w. rcl

.go

18) literatura techniczna.

1) przyrządy pomiarowe;

6) nożyce i piły mechaniczne;

7) lutownice;

8) elektronarzędzia;

9) środki chłodzące;

15) książki narzędziowe;

16) katalog narzędzi;

17) filmy dydaktyczne, foliogramy, przeźrocza dotyczące procesów technologicznych;

Wa r szta ty szkolne powinny by ć wy po s aż o ne w:

2) narzędzia i przyrządy do: obróbki ręcznej i mechanicznej skrawaniem, kucia ręcznego, spawania, montażu;

3) urządzenia do: nagrzewania, chłodzenia, spawania elektrycznego, spawania gazowego;

4) zespoły i elementy maszyn przeznaczone do konserwacji i naprawy;

5) obrabiarki: tokarki, wiertarki, frezarki;

10) luty, topniki, kleje, spoiwa, elektrody;

11) środki ochrony indywidualnej;

12) eksponaty: elementy łączone za pomocą lutowania i klejenia, złącza spawane z wadami;

13) dokumentację warsztatową;

14) dokumentację techniczno-ruchową (DTR);

17) normy dotyczące obróbki skrawaniem i eksploatacji maszyn i urządzeń. Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

v.p l

14) plansze z symbolami graficznymi elementów automatyki przemysłowej (elektrycznych, pneumatycznych i hydraulicznych);

11) analizatory do oznaczania parametrów jakościowych metodami radiometrycznymi ciągłymi i stacjonarnymi — dwie sztuki;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5867 —                Poz. 582


Załącznik nr 8

SYMBOL CYFROWY 347[10] I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) wykorzystywać wiedzę z zakresu historii architektury i sztuki;

2) sporządzać szkice i rysunki techniczne;

3) wykonywać modele i repliki wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

4) posługiwać się normami i instrukcjami;

24) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

25) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) kierować zespołem pracowników;

27) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

29) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

30) prowadzić działalność gospodarczą.

5) określać warunki transportu, składowania oraz magazynowania surowców i materiałów;

6) posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną;

7) organizować stanowiska prac sztukatorskich i kamieniarskich;

8) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do realizacji określonych zadań;

9) wykonywać przedmiary oraz obmiary robót;

10) ustalać proporcje obiektów sztukatorskich i kamieniarskich;

11) sporządzać kosztorysy wykonania prac oraz świadczenia usług;

12) stosować różne techniki pracy z zakresu sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego;

13) wykonywać czynności związane z ręczną i mechaniczną obróbką materiałów;

14) posługiwać się narzędziami stosowanymi w sztukatorstwie i kamieniarstwie;

15) obsługiwać maszyny i urządzenia;

16) wykonywać prace sztukatorskie i kamieniarskie zgodnie z wymaganiami technicznymi i technologicznymi;

17) rozpoznawać rodzaje uszkodzeń elementów sztukatorskich i kamieniarskich;

ww

18) wykonywać kopie historycznych i współczesnych wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

19) dokonywać oceny jakości pracy;

20) przestrzegać zasad magazynowania, przechowywania i transportu materiałów oraz wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

21) korzystać z katalogów oraz specjalistycznych programów komputerowych;

22) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

w. rcl

.go

II. BLOKI PROGRAMOWE

1) podstawy zawodu;

Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) planowanie oraz organizowanie prac sztukatorskich i kamieniarskich;

2) nadzorowanie oraz wykonywanie prac sztukatorskich i kamieniarskich;

3) rekonstrukcja oraz odtwarzanie elementów, detali sztukatorskich i kamieniarskich.

3. Zawód technik sztukatorstwa i kamieniarstwa artystycznego jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) wykonywania oraz odtwarzania stiuków;

2) wykonywania replik elementów sztukatorskich i kamieniarskich o wartości artystycznej;

3) projektowania oraz wykonywania obiektów małej architektury z materiałów kamieniarskich i sztukatorskich;

4) wykonywania polichromii oraz stosowania technik pozłotniczych.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

v.p l

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK SZTUKATORSTWA I KAMIENIARSTWA ARTYSTYCZNEGO

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5868 —                Poz. 582


2) technologia prac sztukatorskich;

3) technologia prac kamieniarskich;

4) podstawy działalności zawodowej. BLOK: PODSTAWY ZAWODU

1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) sporządzać szkice i rysunki robocze;

2) wykonywać modele elementów sztukatorskich i kamieniarskich w określonej skali;

3) rozpoznawać style architektoniczne;

4) charakteryzować elementy i detale architektoniczne;

5) odczytywać oraz wykonywać szkice i rysunki techniczne elementów i detali architektonicznych;

3) podstawy liternictwa;

4) zasady kompozycji;

5) środki wyrazu artystycznego;

6) ornamentyka;

7) techniki zdobnicze;

8) style i detale architektoniczne;

9) materiały sztukatorskie i kamieniarskie;

10) elementy konstrukcji budowlanych;

11) dokumentacja inwentaryzacyjna i fotograficzna;

12) dokumentacja techniczna;

13) normy dotyczące rysunku technicznego oraz materiałów sztukatorskich i kamieniarskich;

6) odczytywać oraz sporządzać uproszczoną dokumentację techniczną;

7) rozpoznawać rodzaje oraz określać właściwości materiałów sztukatorskich;

8) rozpoznawać rodzaje oraz określać właściwości skał i minerałów;

10) charakteryzować elementy konstrukcji budowlanych;

11) wykonywać pomiary i dokumentację inwentaryzacyjną;

12) korzystać z dokumentacji fotograficznej;

w. rcl

9) dokonywać charakterystyki poszczególnych rodzajów kamienia;

.go

1. Cele kształcenia

4) odczytywać oraz technologiczną;

14) zasady obróbki wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

15) narzędzia, maszyny i urządzenia;

16) instrukcje obsługi maszyn i urządzeń;

17) rodzaje prac podstawowych i pomocniczych.

BLOK: TECHNOLOGIA PRAC SZTUKATORSKICH

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) określać zakres prac sztukatorskich;

2) posługiwać się dokumentacją techniczną;

3) korzystać z dokumentacji inwentaryzacyjnej i fotograficznej; sporządzać dokumentację

13) charakteryzować rodzaje prac sztukatorskich i kamieniarskich;

5) ustalać proporcje elementów sztukatorskich;

6) sporządzać kosztorysy prac sztukatorskich;

7) organizować stanowiska pracy;

8) dobierać narzędzia oraz materiały podstawowe i pomocnicze do wykonania prac sztukatorskich;

9) posługiwać się narzędziami do prac sztukatorskich;

14) charakteryzować techniki artystycznej obróbki wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

15) posługiwać się instrukcjami dotyczącymi obróbki materiałów;

16) charakteryzować narzędzia, maszyny i urządzenia stosowane w sztukatorstwie i kamieniarstwie artystycznym;

ww

1) rysunek odręczny;

17) posługiwać się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń;

18) przestrzegać norm dotyczących rysunku technicznego oraz materiałów sztukatorskich i kamieniarskich;

19) posługiwać się specjalistycznymi programami komputerowymi.

10) wykonywać przedmiary i obmiary robót sztukatorskich;

11) dobierać oraz stosować techniki i technologie prac sztukatorskich;

12) stosować różne techniki wykonania sztukaterii;

13) stosować zasady kompozycji;

14) projektować nieskomplikowane wyroby sztukatorskie;

15) rozpoznawać rodzaje uszkodzeń sztukaterii;

16) dokonywać napraw sztukaterii;

17) sporządzać kopie detali i elementów sztukatorskich;

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) elementy rysunku technicznego;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5869 —                Poz. 582


18) odtwarzać historyczny wystrój sztukatorski;

19) dokonywać oceny jakości, poprawności i estetyki wykonania pracy;

20) transportować oraz magazynować materiały, formy i wyroby sztukatorskie.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) dokumentacja techniczna;

2) dokumentacja inwentaryzacyjna i fotograficzna;

3) dokumentacja technologiczna;

4) organizacja stanowisk pracy;

5) podstawy kosztorysowania;

12) stosować różne techniki wykonania prac kamieniarskich;

14) wykonywać szablony i kontrszablony;

15) wykonywać napisy i faktury;

16) stosować zasady kompozycji;

17) projektować nieskomplikowane wyroby;

18) ustalać proporcje elementów kamieniarskich;

19) dokonywać ręcznej i mechanicznej obróbki różnych rodzajów kamienia;

20) wykonywać kopie artystycznych wyrobów kamieniarskich;

6) zasady doboru materiałów sztukatorskich;

7) zasady transportu i magazynowania;

8) zasady posługiwania się narzędziami i sprzętem sztukatorskim;

9) przedmiary i obmiary robót sztukatorskich;

10) techniki i technologie prac sztukatorskich;

11) podstawy projektowania wyrobów;

12) uszkodzenia sztukaterii, przyczyny powstawania;

13) sposoby naprawy uszkodzeń;

14) ocena jakości pracy.

BLOK: TECHNOLOGIA PRAC KAMIENIARSKICH

1. Cele kształcenia

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) rozpoznawać rodzaje kamienia i innych materiałów stosowanych w kamieniarstwie;

2) posługiwać się dokumentacją techniczną;

3) korzystać z dokumentacji inwentaryzacyjnej i fotograficznej;

4) odczytywać oraz opracowywać dokumentację technologiczną;

ww

5) dobierać rodzaje kamienia do wykonania określonych wyrobów;

6) dobierać narzędzia i sprzęt do wykonania prac kamieniarskich;

7) sporządzać kalkulację kosztów prac kamieniarskich;

8) organizować stanowiska prac kamieniarskich;

9) wykonywać przedmiary i obmiary robót kamieniarskich;

10) posługiwać się narzędziami do obróbki kamienia;

11) obsługiwać maszyny i urządzenia stosowane w procesie technologicznym;

w. rcl

.go

12) obróbka kamienia;

21) rozpoznawać uszkodzenia kamienia i wyrobów kamieniarskich;

22) określać przyczyny uszkodzeń;

23) dokonywać podstawowych napraw wyrobów kamieniarskich;

24) odtwarzać dawne i współczesne wyroby kamieniarskie o wartości artystycznej;

25) wykonywać prace kamieniarskie zgodnie z wymaganiami technicznymi i procesem technologicznym;

26) dokonywać oceny jakości pracy;

27) transportować oraz magazynować surowce i wyroby z kamienia.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rodzaje kamienia i innych materiałów kamieniarskich;

2) dokumentacja techniczna;

3) dokumentacja inwentaryzacyjna i fotograficzna;

4) dokumentacja technologiczna;

5) zasady doboru materiałów, narzędzi i sprzętu;

6) organizacja stanowisk pracy;

7) zasady wykonywania szablonów i kontrszablonów;

8) zasady wykonywania napisów i faktur;

9) przedmiary i obmiary robót kamieniarskich;

10) narzędzia do obróbki kamienia;

11) zasady obsługi maszyn i urządzeń;

13) techniki prac kamieniarskich;

14) rodzaje oraz przyczyny uszkodzeń kamienia i wyrobów kamieniarskich;

15) podstawowe naprawy wyrobów kamieniarskich;

16) zasady projektowania wyrobów;

v.p l

13) rozwarstwiać bloki skalne na określone formaki;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5870 —                Poz. 582


17) techniki wykonywania kopii oraz odtwarzania wyrobów kamieniarskich;

18) techniczne i technologiczne warunki realizacji prac kamieniarskich;

19) ocena jakości pracy;

20) zasady transportu i magazynowania. BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

2. Treści kształcenia (działy programowe)

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

11) organizować stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) stosować środki ochrony indywidualnej;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

w. rcl

24) etyka.

*

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

.go

13) elementy ergonomii;

20) podstawy reklamy; Podstawy zawodu

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

12) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

14) środki ochrony indywidualnej;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) elementy fizjologii i higieny pracy;

17) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

18) zasady i metody komunikowania się;

19) elementy socjologii i psychologii pracy;

21) zasady sporządzania ofert;

22) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie użytkowe w języku obcym;

23) formy doskonalenia zawodowego;

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 20 25 30 10 85**

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

16) prowadzić negocjacje;

Nazwa bloku programowego

ww

18) podejmować decyzje;

17) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

Technologia prac sztukatorskich Technologia prac kamieniarskich Podstawy działalności zawodowej Razem

19) sporządzać oferty dotyczące sprzedaży wyrobów oraz usług sztukatorskich i kamieniarskich;

20) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania użytkowego;

21) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

22) przestrzegać zasad etyki.

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

v.p l

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5871 —                Poz. 582


IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

TREŚCI

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku;

2) pracownia technologiczna;

3) pracownia sztukatorstwa artystycznego;

4) pracownia kamieniarstwa artystycznego. P ra c ow nia r y su n ku p o wi n n a b yć wyposa żona w:

1) sztalugi;

11) rzutniki.

Pr a cownia sztuka tor stwa a r ty sty czne g o p o winna by ć wy posa żona w:

1) surowce, materiały i narzędzia;

2) przykłady artystycznych wyrobów sztukatorskich;

3) filmy dydaktyczne;

4) programy multimedialne;

2) stoliki kreślarskie (jeden stolik dla jednego ucznia);

3) materiały papiernicze;

4) przybory rysunkowe i kreślarskie;

5) sprzęt pomiarowy;

6) specjalistyczne oprogramowanie komputerowe;

7) teczki do przechowywania rysunków;

8) modele brył i elementów przestrzennych;

9) plansze z zakresu liternictwa, ornamentyki i zdobnictwa;

10) foliogramy i fazogramy przedstawiające elementy i detale architektoniczne;

11) model rzutni;

12) rzutniki.

P ra c ow nia t e c hn o l o g i cz n a p o wi n n a b y ć wy p o s a ż ona w :

1) zestawy norm dotyczących materiałów sztukatorskich i kamieniarskich;

ww

2) próbki materiałów sztukatorskich i kamieniarskich;

3) wagi, dozowniki, pojemniki, mieszalniki;

4) katalogi materiałów, narzędzi i sprzętu;

5) katalogi cen wyrobów i usług;

6) schematy i plansze przedstawiające przebieg prac sztukatorskich i kamieniarskich;

7) przykładowe dokumentacje techniczne;

8) przykładowe dokumentacje technologiczne;

9) przykłady dokumentacji fotograficznej;

w. rcl

.go

4) filmy dydaktyczne;

5) stanowiska wykonywania modeli (jedno stanowisko dla trzech do czterech uczniów);

6) stanowiska formowania i odlewania (jedno stanowisko dla trzech do czterech uczniów);

7) stanowiska robót ciągnionych (jedno stanowisko dla dwóch do trzech uczniów);

8) stanowisko ślusarsko-stolarskie;

9) stanowisko robót stiukowych;

10) stanowisko patyn i polichromii;

11) instalację elektryczną, wentylacyjną i odpylającą;

12) instalację wodno-kanalizacyjną. Pr a cownia ka mie nia r stwa a r ty sty czne go p o winna by ć wy posa żona w:

1) surowce, materiały i narzędzia;

2) katalogi surowców, materiałów i wyrobów kamieniarskich;

3) przykłady artystycznych wyrobów z kamienia;

5) stanowisko regeneracji narzędzi do obróbki ręcznej;

6) stanowiska ręcznej obróbki kamienia (jedno stanowisko dla dwóch do trzech uczniów);

7) stanowiska mechanicznej obróbki kamienia (jedno stanowisko dla dwóch do trzech uczniów);

8) stanowisko montażu wyrobów kamieniarskich;

9) instalację elektryczną, wentylacyjną i odpylającą;

10) instalację wodno-kanalizacyjną. Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej, zaplecza magazynowo-socjalnego oraz magazynów surowców, materiałów i narzędzi. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów.

v.p l

10) foliogramy i fazogramy przedstawiające artystyczną obróbkę wyrobów sztukatorskich i kamieniarskich;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5872 —                Poz. 582


Załącznik nr 9

SYMBOL CYFROWY 312[03] I. OPIS ZAWODU

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) posługiwać się terminologią z zakresu tyfloinfomatyki;

2) posługiwać się sprzętem komputerowym;

3) instalować oraz konfigurować oprogramowanie i sprzęt komputerowy;

4) posługiwać się systemami operacyjnymi;

5) stosować systemy zabezpieczeń;

6) posługiwać się sprzętem i oprogramowaniem wspomagającym;

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik tyfloinformatyk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

1) posługiwanie się programami użytkowymi i narzędziowymi;

2) konfiguracja sprzętu i oprogramowania komputerowego;

3) gromadzenie i przetwarzanie danych.

7) obsługiwać elektroniczne urządzenia wspomagające;

8) konfigurować sprzęt i oprogramowanie do pracy w sieci komputerowej;

9) gromadzić, selekcjonować i przetwarzać dane;

10) tworzyć bazy danych;

12) prowadzić szkolenia dla osób z niepełnosprawnością wzrokową;

13) komunikować się w sieci internetowej;

14) tworzyć strony WWW;

15) posługiwać się dokumentacją techniczną;

16) posługiwać się językiem angielskim w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

17) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

18) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

19) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

ww

20) współpracować z zespołem pracowników;

21) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

22) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

23) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

24) prowadzić działalność gospodarczą. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

w. rcl

11) przetwarzać informacje do postaci dostępnej osobom niewidomym i słabowidzącym;

.go

II. BLOKI PROGRAMOWE

1) systemy komputerowe;

2) programy użytkowe;

1. Cele kształcenia

3. Zawód technik tyfloinformatyk jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) obsługi oraz konfiguracji sprzętu powiększającego, programów powiększających i powiększająco-udźwiękowiających;

2) obsługi oraz konfiguracji urządzeń brajlowskich i programów udźwiękowiających.

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

3) technologie wspomagające;

4) podstawy działalności zawodowej.

BLOK: SYSTEMY KOMPUTEROWE

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować budowę oraz wyjaśniać zasady działania urządzeń zestawu komputerowego;

2) określać funkcje oraz zastosowanie elementów jednostki centralnej;

3) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

4) korzystać ze sprzętu komputerowego zgodnie z przepisami;

5) odczytywać dokumentację techniczną;

6) posługiwać się systemami operacyjnymi oraz dokonywać ich konfiguracji;

7) instalować i konfigurować urządzenia zestawu komputerowego;

8) tworzyć programy komputerowe z wykorzystaniem prostych algorytmów;

v.p l

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK TYFLOINFORMATYK

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5873 —                Poz. 582


9) odczytywać parametry urządzeń komputerowych;

10) rozbudowywać i modernizować systemy komputerowe;

11) odczytywać i zapisywać informacje na różnych nośnikach;

12) dokonywać charakterystyki podstawowych standardów lokalnych sieci komputerowych;

13) instalować oraz konfigurować urządzenia sieciowe;

14) stosować zabezpieczenia sprzętu komputerowego i systemu operacyjnego;

15) tworzyć strony WWW zgodnie z wytycznymi dostępności treści internetowych (Web Content Accessibility Guidelines — WCAG);

4) tworzyć i edytować arkusz kalkulacyjny;

6) tworzyć bazę danych w postaci tabeli przestawnej;

7) tworzyć formularze i zapytania służące do przetwarzania danych;

8) dokonywać komputerowego i przetwarzania dźwięku;

9) opracowywać prezentacje multimedialne;

10) korzystać z programów do zarządzania plikami;

11) stosować zabezpieczenia gromadzonych i przetwarzanych danych;

12) drukować dokumenty;

16) wykorzystywać oraz aktualizować wiedzę dotyczącą systemów komputerowych;

17) korzystać ze współczesnych rozwiązań stosowanych w technologii informacyjnej;

18) korzystać z materiałów informacyjnych oraz instrukcji obsługi sprzętu i oprogramowania.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) budowa systemu komputerowego;

2) elementy jednostki centralnej;

3) organizacja stanowiska pracy;

4) zasady korzystania ze sprzętu komputerowego;

5) dokumentacja techniczna;

6) systemy operacyjne;

7) urządzenia zestawu komputerowego;

8) nośniki informacji;

9) standardy sieci komputerowych;

10) urządzenia sieciowe;

11) systemy zabezpieczeń;

12) podstawy programowania;

13) źródła informacji technicznej.

ww

1. Cele kształcenia

BLOK: PROGRAMY UŻYTKOWE

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) instalować i konfigurować programy użytkowe;

2) tworzyć, edytować i formatować dokumenty tekstowe;

3) skanować i rozpoznawać tekst drukowany za pomocą programów do optycznego rozpoznawania znaków (Optical Character Recognition — OCR);

w. rcl

.go

2) edytory tekstu;

5) arkusze kalkulacyjne;

7) edytory dźwięku;

9) menadżery plików;

10) bezpieczeństwo danych;

14) poczta elektroniczna;

15) publikacje elektroniczne;

13) posługiwać się dokumentacją oprogramowania oraz materiałami informacyjnymi;

14) pozyskiwać i przekazywać informacje z wykorzystaniem sieci internetowej;

15) korzystać z programów do obsługi poczty elektronicznej;

16) korzystać z publikacji elektronicznych;

17) instalować oraz konfigurować programy użytkowe w wersji sieciowej;

18) korzystać z aktualnych programów użytkowych.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rodzaje oprogramowania użytkowego;

3) zasady formatowania dokumentów tekstowych;

4) programy do optycznego rozpoznawania tekstu;

6) programy do tworzenia bazy danych;

8) programy do opracowywania prezentacji multimedialnych;

11) dokumentacja oprogramowania;

12) przeglądarki internetowe;

13) komunikatory internetowe;

16) programy użytkowe w wersji sieciowej.

v.p l

rejestrowania

5) przedstawiać dane liczbowe w postaci wykresów;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5874 —                Poz. 582


BLOK: TECHNOLOGIE WSPOMAGAJĄCE

1. Cele kształcenia Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną sprzętu i oprogramowania komputerowego;

2) posługiwać się klawiaturą komputera z zastosowaniem metody bezwzrokowej;

3) instalować oraz konfigurować sprzęt i programy wspomagające użytkowanie komputera przez osoby z niepełnosprawnością wzrokową;

4) korzystać z programów do czytania ekranu;

5) korzystać z syntezatorów mowy;

6) posługiwać się notatnikami brajlowskimi;

7) posługiwać się monitorami brajlowskimi;

3) metoda bezwzrokowego pisania na klawiaturze komputera;

4) programy do czytania ekranu;

5) syntezatory mowy;

6) notatniki i monitory brajlowskie;

7) oprogramowanie do wydruku tekstu brajlowskiego i grafiki wypukłej;

8) drukarki brajlowskie;

9) wygrzewarki do uwypuklania grafiki;

10) programy powiększające -udźwiękowiające ekran;

11) powiększalniki; i

8) charakteryzować zasady tworzenia i adaptacji grafiki dotykowej;

9) obsługiwać programy komputerowe do przygotowania wydruku brajlowskiego;

10) obsługiwać graficzne i tekstowe drukarki brajlowskie oraz wygrzewarki do uwypuklania grafiki;

11) korzystać z programów powiększających i powiększająco-udźwiękowiających ekran;

12) obsługiwać powiększalniki komputerowe, telewizyjne i przenośne;

13) obsługiwać urządzenia lektorskie;

14) obsługiwać urządzenia do odtwarzania książek mówionych;

15) obsługiwać urządzenia i programy do tworzenia książek mówionych;

16) obsługiwać programy do przetwarzania plików tekstowych na pliki dźwiękowe;

17) konfigurować i obsługiwać oprogramowanie udźwiękowiające telefony komórkowe i inne urządzenia przenośne;

18) obsługiwać udźwiękowione urządzenia elektroniczne;

ww

19) konfigurować sprzęt i oprogramowanie wspomagające w wersjach sieciowych;

20) korzystać z programów i urządzeń wspomagających;

21) posługiwać się terminologią dotyczącą technologii wspomagających.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) klasyfikacja sprzętu i oprogramowania wspomagającego;

2) dokumentacja techniczna;

w. rcl

.go

1. Cele kształcenia

12) urządzenia lektorskie;

13) programy do udźwiękowienia telefonów komórkowych i innych urządzeń przenośnych;

14) elektroniczne urządzenia udźwiękowione;

15) sprzęt i oprogramowanie wspomagające w wersjach sieciowych.

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

11) stosować przepisy prawa dotyczące ochrony własności intelektualnej;

12) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

v.p l

powiększająco-

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5875 —                Poz. 582


16) prowadzić negocjacje;

17) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

18) podejmować decyzje;

19) formułować wypowiedzi w języku obcym, związane z realizacją zadań zawodowych;

20) posługiwać się terminologią anglojęzyczną dotyczącą oprogramowania i sprzętu komputerowego;

21) korzystać z różnych źródeł informacji zawodowej oraz z doradztwa specjalistycznego;

22) doskonalić umiejętności zawodowe;

23) opracowywać programy szkoleń dla osób z dysfunkcją wzroku;

24) prowadzić zajęcia szkoleniowe;

25) przestrzegać zasad etyki.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego

Systemy komputerowe Programy użytkowe

Technologie wspomagające

Podstawy działalności zawodowej

.go

c) skaner, d) słuchawki, e) mikrofon, f) system operacyjny, g) pakiet biurowy, k) syntezatory mowy, o) edytor dźwięku,

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

*

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) gospodarka rynkowa;

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

5) strategie marketingowe;

6) metody poszukiwania pracy;

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia tyfloinformatyczna;

2) laboratorium komputerowe.

7) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

8) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

9) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

10) bezpieczeństwo i higiena pracy;

11) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

12) wybrane przepisy z zakresu ochrony własności intelektualnej;

13) elementy ergonomii;

14) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

15) elementy fizjologii i higieny pracy;

16) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

17) zasady i metody komunikowania się;

18) elementy socjologii i psychologii pracy;

19) język angielski w zakresie czterech kompetencji językowych (pisania, czytania, mówienia i słuchania ze zrozumieniem) w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

20) źródła informacji zawodowej;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) programy szkoleń;

24) etyka.

23) metody prowadzenia zajęć;

ww

w. rcl

Pr a cownia ty floinfor ma ty czna powinna b yć wy posa żona w:

1) serwer z oprogramowaniem i monitorem;

2) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) wyposażone w: a) komputer z procesorem wielordzeniowym, b) monitor LCD z głośnikami i wyjściem słuchawkowym,

h) program do zamiany tekstu drukowanego na tekst edytowalny (Optical Character Recognition — OCR), i) programy udźwiękowiające, j) programy powiększająco-udźwiękowiające, l) notatnik brajlowski z monitorem brajlowskim 40-znakowym,

m) oprogramowanie do przygotowania wydruku brajlowskiego, n) program do przetwarzania plików tekstowych na pliki dźwiękowe, p) program do tworzenia książek mówionych;

v.p l

15 30 30 10 Razem 85** TREŚCI

Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %*

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5876 —                Poz. 582


3) sieciową monochromatyczną drukarkę laserową;

4) zasilacz awaryjny UPS;

5) router;

6) switch;

7) projektor multimedialny z ekranem;

8) drukarkę brajlowską tekstową;

9) drukarkę brajlowską graficzną;

10) wygrzewarkę do uwypuklania grafiki;

11) stacjonarne powiększalniki komputerowe;

12) powiększalniki przenośne;

13) urządzenie lektorskie;

14) urządzenia do odtwarzania książek mówionych;

3) sieciową drukarkę laserową;

4) wielofunkcyjne urządzenie laserowe;

15) urządzenie do tworzenia i odtwarzania książek mówionych;

16) telefony komórkowe z systemem operacyjnym i oprogramowaniem udźwiękowiającym (jeden telefon dla jednego ucznia);

17) udźwiękowione urządzenia elektroniczne: czytniki kolorów, taśma miernicza, waga kuchenna, waga łazienkowa, dyktafony cyfrowe. L a bor a t or ium ko m p u tero we p o wi n n o by ć wy p o s a ż one w :

1) serwer z oprogramowaniem i monitorem;

2) stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) wyposażone w: a) komputer z procesorem wielordzeniowym, b) monitor LCD z głośnikami i wyjściem słuchawkowym,

w. rcl

SYMBOL CYFROWY 311[56]

.go

6) dysk twardy przenośny;

7) dysk sieciowy;

8) router;

9) switch.

5) zasilacz awaryjny UPS;

Pracownia tyfloinformatyczna i laboratorium komputerowe powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. Pracownia tyfloinformatyczna i laboratorium komputerowe powinny być wyposażone w komputery z dostępem do Internetu, multimedialne źródła informacji oraz tekstowe materiały informacyjne w czarnodruku i brajlu. Wskazane jest wyposażenie pracowni tyfloinformatycznej i laboratorium komputerowego w oprogramowanie w wersji sieciowej wielostanowiskowej.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK URZĄDZEŃ I SYSTEMÓW ENERGETYKI ODNAWIALNEJ

ww

I. OPIS ZAWODU

5) charakteryzować systemy energetyki odnawialnej;

6) określać warunki lokalizacji urządzeń stosowanych do wytwarzania energii cieplnej, mechanicznej i elektrycznej;

7) planować prace związane z montażem instalacji wyposażonych w urządzenia do wykorzystywania energii odnawialnej;

8) dobierać urządzenia do pozyskiwania energii odnawialnej;

9) organizować i nadzorować prace związane z montażem urządzeń stosowanych w systemach energetyki odnawialnej;

1. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć:

1) rozróżniać rodzaje energii oraz określać jej parametry;

2) charakteryzować źródła energii słonecznej, geotermalnej, wiatru, wody, biopaliw oraz energii wodoru;

3) określać zasoby odnawialnych źródeł energii w Polsce oraz możliwości ich wykorzystania;

4) wyjaśniać procesy zachodzące podczas wytwarzania energii odnawialnej;

v.p l

Załącznik nr 10

c) słuchawki, d) mikrofon, e) system operacyjny, f) pakiet biurowy, g) program udźwiękowiający, h) program powiększająco-udźwiękowiający, i) syntezator mowy, j) oprogramowanie do partycjonowania dysków, k) oprogramowanie do tworzenia obrazów dysków, l) urządzenie pamięci typu pendrive;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5877 —                Poz. 582


10) posługiwać się dokumentacją techniczną oraz instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń;

11) dobierać elementy instalacji oraz urządzenia do przetwarzania energii cieplnej, mechanicznej i elektrycznej;

12) wykonywać montaż urządzeń stosowanych do pozyskiwania energii odnawialnej;

13) dokonywać oceny jakości montażu urządzeń i instalacji stosowanych w systemach energetyki odnawialnej;

14) stosować procedury rozpatrywania reklamacji oraz roszczeń dotyczących wykonywanych usług;

15) kontrolować działanie urządzeń i instalacji oraz funkcjonowanie systemów energetyki odnawialnej;

1) organizowanie i wykonywanie prac związanych z montażem instalacji systemów energetyki odnawialnej;

2) montaż i demontaż urządzeń do pozyskiwania energii odnawialnej;

3) kontrolowanie pracy urządzeń i instalacji systemów energetyki odnawialnej;

4) wykonywanie konserwacji oraz naprawy urządzeń i instalacji systemów energetyki odnawialnej.

3. Zawód technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej jest zawodem szerokoprofilowym, umożliwiającym specjalizację pod koniec okresu kształcenia. Szkoła określa umiejętności specjalistyczne, biorąc pod uwagę potrzeby regionalnego rynku pracy i zainteresowania uczniów. Tematyka specjalizacji może dotyczyć:

1) energetyki wodnej;

16) dokonywać przeglądów technicznych, konserwacji i napraw urządzeń i instalacji stosowanych systemów energetyki odnawialnej;

17) posługiwać się narzędziami podczas montażu i demontażu instalacji;

18) przestrzegać zasad racjonalnej gospodarki energią;

19) obliczać koszty materiałów i robót instalacyjnych;

20) stosować techniki komputerowe do realizacji zadań zawodowych;

21) współpracować z krajowymi i zagranicznymi organizacjami, przedsiębiorstwami oraz instytucjami w zakresie energetyki odnawialnej;

22) posługiwać się językiem obcym w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań zawodowych;

23) stosować przepisy prawa dotyczące wykonywanych zadań zawodowych;

24) przestrzegać przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

25) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

26) kierować zespołem pracowników;

ww

27) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

28) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

29) korzystać z różnych źródeł informacji oraz z doradztwa specjalistycznego;

30) prowadzić działalność gospodarczą. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do wejścia na rynek pracy powinno przebiegać zarówno w trakcie kształcenia zawodowego, jak i podczas realizacji zajęć edukacyjnych „Podstawy przedsiębiorczości”.

w. rcl

.go

2) energetyki wiatrowej;

3) energetyki geotermalnej;

4) energetyki wodorowej. II. BLOKI PROGRAMOWE

1) energetyczny;

2) techniczny;

3) technologiczny; BLOK: ENERGETYCZNY

1. Cele kształcenia

Zakres umiejętności i treści kształcenia wynikający z opisu zawodu zawierają następujące bloki programowe:

4) podstawy działalności zawodowej.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) charakteryzować procesy wytwarzania energii elektrycznej, mechanicznej i cieplnej;

2) klasyfikować źródła energii według określonych kryteriów;

3) charakteryzować konwencjonalne i niekonwencjonalne źródła energii;

4) określać zasoby energii odnawialnej w Polsce oraz możliwości jej wykorzystania;

5) określać warunki lokalizacji urządzeń stosowanych do pozyskiwania i wykorzystywania energii cieplnej, mechanicznej i elektrycznej;

6) określać cechy i parametry jakościowe określonych rodzajów energii odnawialnej;

v.p l

2. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5878 —                Poz. 582


8) charakteryzować sposoby wykorzystywania energii słonecznej, geotermalnej, wiatru, wody oraz biomasy;

9) określać sposoby pozyskiwania i wykorzystywania energii z odpadów;

10) określać sposoby pozyskiwania, wykorzystywania oraz magazynowania wodoru;

11) charakteryzować budownictwo energooszczędne;

12) określać wpływ obiektów energetycznych na środowisko;

13) określać sposoby efektywnego wykorzystania energii elektrycznej, cieplnej i mechanicznej;

14) uzasadniać korzyści wynikające ze stosowania energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł;

4) akumulacja i przetwarzanie energii;

5) energia promieniowania słonecznego;

6) energia termiczna i mechaniczna wód;

7) energia wiatru;

8) energia geotermalna;

9) biopaliwa stałe, ciekłe i gazowe;

10) technologie wodorowe;

11) odpady jako źródło energii;

12) budownictwo energooszczędne;

13) przewodnictwo cieplne;

15) charakteryzować strukturę zużycia energii w Polsce i na świecie;

16) wyjaśniać zjawiska fizyczne związane z przepływem cieczy i gazów;

17) wykonywać obliczenia podstawowych parametrów charakteryzujących przepływ cieczy i gazów;

18) charakteryzować cieplnej; procesy konwersji

19) charakteryzować procesy spalania paliw;

20) wyjaśniać zjawiska fizyczne związane z przepływem prądu elektrycznego;

21) wyjaśniać podstawowe prawa z zakresu mechaniki, elektrotechniki oraz ciepłownictwa;

22) stosować podstawowe prawa elektrotechniki do obliczania obwodów elektrycznych;

23) posługiwać się przyrządami do pomiaru natężenia przepływu, temperatury, ciśnienia cieczy i gazów oraz wielkości elektrycznych;

24) wykonywać pomiary podstawowych wielkości elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

25) wykonywać pomiary wielkości fizycznych;

ww

1) podstawy energetyki;

26) przestrzegać przepisów prawa polskiego i międzynarodowego dotyczących energetyki odnawialnej;

27) korzystać z przepisów prawa i norm dotyczących ochrony środowiska.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) źródła energii konwencjonalnej i niekonwencjonalnej;

w. rcl

energii

.go

21) procesy spalania paliw; BLOK: TECHNICZNY

1. Cele kształcenia

14) wpływ obiektów energetycznych na środowisko;

15) racjonalna gospodarka energią elektryczną, cieplną, mechaniczną;

16) ekonomiczne i społeczne aspekty wykorzystania energii odnawialnej;

17) struktura zużycia energii w Polsce i na świece;

18) podstawy mechaniki cieczy i gazów;

19) podstawy elektrotechniki;

20) sposoby pozyskiwania oraz magazynowania energii cieplnej;

22) pomiary natężenia przepływu, temperatury oraz ciśnienia cieczy i gazów;

23) pomiary podstawowych wielkości elektrycznych prądu stałego i przemiennego;

24) pomiary wielkości fizycznych;

25) przepisy prawa polskiego i międzynarodowego dotyczące energetyki odnawialnej;

26) przepisy prawa i normy dotyczące ochrony środowiska.

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wykonywać rysunki techniczne instalacji, zgodnie z obowiązującymi normami;

2) odczytywać oznaczenia graficzne na rysunkach;

3) posługiwać się instrukcjami obsługi urządzeń oraz dokumentacją techniczną;

4) wykonywać pomiary i szkice inwentaryzacyjne;

5) klasyfikować grunty budowlane oraz określać ich właściwości;

6) rozpoznawać obiekty budowlane oraz technologie wykonania budynków;

v.p l

7) charakteryzować sposoby pozyskiwania oraz magazynowania energii słonecznej, geotermalnej, wiatru, wody oraz biopaliw;

3) warunki lokalizacji urządzeń stosowanych do wytwarzania energii cieplnej, mechanicznej i elektrycznej;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5879 —                Poz. 582


7) rozróżniać elementy budynków i określać ich funkcje;

8) określać właściwości oraz zastosowanie materiałów i wyrobów budowlanych;

9) określać właściwości oraz zastosowanie materiałów stosowanych w instalacjach energetyki odnawialnej;

10) rozróżniać rodzaje i elementy instalacji budowlanych;

11) charakteryzować osprzęt i armaturę stosowaną w instalacjach: wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych;

12) charakteryzować osprzęt stosowany w instalacjach elektrycznych i fotowoltaicznych;

13) określać podstawowe parametry pracy pomp, wentylatorów i sprężarek;

11) pompy, wentylatory i sprężarki;

13) turbiny wodne, turbiny wiatrowe, instalacje geotermalne, instalacje wodorowe;

14) układy automatycznego sterowania i regulacji urządzeń oraz systemów energetyki odnawialnej;

15) programy komputerowe do wspomagania projektowania instalacji wyposażonych w urządzenia energetyki odnawialnej;

16) normy, katalogi, czasopisma, literatura zawodowa oraz inne źródła informacji. BLOK: TECHNOLOGICZNY

1. Cele kształcenia

14) wyjaśniać budowę i zasady działania turbin wodnych, turbin wiatrowych, instalacji geotermalnych oraz wodorowych;

15) wyjaśniać budowę i zasady działania kolektorów słonecznych, modułów fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz kotłów opalanych biomasą;

16) charakteryzować rodzaje, budowę i funkcjonowanie instalacji stosowanych w systemach energetyki odnawialnej;

17) rozróżniać elementy oraz określać zasady działania układów automatycznego sterowania i regulacji urządzeń stosowanych w systemach energetyki odnawialnej;

18) stosować programy komputerowe do wspomagania projektowania instalacji wyposażonych w urządzenia energetyki odnawialnej;

19) korzystać z norm, katalogów, czasopism i literatury zawodowej oraz innych źródeł informacji.

2. Treści kształcenia (działy programowe)

Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) rysunek techniczny;

2) dokumentacja techniczna i technologiczna;

3) pomiary i szkice inwentaryzacyjne instalacji;

ww

6) grunty budowlane;

4) materiały i wyroby budowlane;

5) materiały i wyroby stosowane w instalacjach energetyki odnawialnej;

7) obiekty budowlane, systemy technologiczno-konstrukcyjne;

8) rodzaje i elementy instalacji budowlanych;

9) instalacje energetyki odnawialnej;

10) urządzenia oraz elementy instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, grzewczej, wentylacyjnej, klimatyzacyjnej, elektrycznej i fotowoltaicznej;

w. rcl

.go

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) posługiwać się dokumentacją techniczną systemów energetyki odnawialnej;

2) dobierać materiały, narzędzia i sprzęt do montażu instalacji systemów energetyki odnawialnej;

3) posługiwać się narzędziami i sprzętem podczas robót instalacyjnych;

4) planować prace związane z montażem instalacji wyposażonych w kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą;

5) wykonywać operacje: cięcia, gięcia, gwintowania i wiercenia;

6) wykonywać połączenia gwintowe, lutowane, zgrzewane, spawane, klejone i zaciskane;

7) wykonywać montaż instalacji wyposażonych w kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą;

8) oceniać jakość robót instalacyjnych;

9) przygotowywać instalacje do odbioru technicznego;

10) wykonywać przeglądy stanu technicznego instalacji wyposażonych w kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą;

11) wykonywać pomiary inwentaryzacyjne instalacji;

12) rozliczać koszty materiałów, sprzętu i robocizny oraz obliczać należność za wykonaną pracę;

13) prowadzić racjonalną gospodarkę materiałową;

14) ustalać parametry i dokonywać regulacji automatycznego sterowania instalacji wyposażonych w kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą;

v.p l

12) kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła, kotły opalane biomasą;

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5880 —                Poz. 582


16) stosować techniki komputerowe do sterowania procesami technologicznymi;

17) stosować przepisy prawa budowlanego i energetycznego.

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

1) dokumentacja techniczna systemów energetyki odnawialnej;

2) materiały stosowane do wykonywania instalacji;

3) narzędzia i sprzęt do montażu instalacji;

Uczeń (słuchacz) w wyniku kształcenia powinien umieć:

1) wyjaśniać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) rozróżniać formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) sporządzać budżet i planować rozwój przedsiębiorstwa;

4) opracowywać plan marketingowy;

5) podejmować działania związane z poszukiwaniem pracy;

6) sporządzać dokumenty dotyczące zatrudnienia;

7) sporządzać dokumenty niezbędne do podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej;

4) organizacja prac związanych z montażem urządzeń i instalacji;

5) zasady wykonywania cięcia, gięcia, gwintowania i wiercenia;

6) zasady wykonywania połączeń gwintowych, lutowanych, zgrzewanych, spawanych, klejonych i zaciskanych;

7) montaż: kolektorów słonecznych, modułów fotowoltaicznych, pomp ciepła i kotłów opalanych biomasą;

8) montaż instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej;

9) montaż instalacji kanalizacyjnej;

10) montaż instalacji gazowej;

11) montaż instalacji grzewczej;

12) montaż instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej;

13) montaż instalacji elektrycznej;

14) montaż instalacji fotowoltaicznej;

15) kontrola stanu technicznego urządzeń energetyki odnawialnej;

16) odbiór techniczny instalacji energetyki odnawialnej;

ww

17) obsługa, konserwacja i naprawa urządzeń i instalacji energetyki odnawialnej;

18) pomiary inwentaryzacyjne instalacji;

19) kosztorysy robót instalacyjnych;

20) gospodarka materiałowa;

21) automatyczne sterowanie systemów wyposażonych w kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą;

22) programy komputerowe do sterowania procesami technologicznymi;

23) prawo budowlane i energetyczne.

w. rcl

.go

16) prowadzić negocjacje;

18) podejmować decyzje;

21) przestrzegać zasad etyki.

1) gospodarka rynkowa;

8) stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy;

9) stosować przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisy ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska;

10) stosować przepisy prawa dotyczące działalności zawodowej;

11) organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii;

12) stosować środki ochrony indywidualnej;

13) udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

14) określać wpływ zmęczenia fizycznego i psychicznego na efektywność pracy;

15) komunikować się z uczestnikami procesu pracy;

17) rozwiązywać problemy dotyczące działalności zawodowej;

19) korzystać z obcojęzycznych źródeł informacji, dokumentacji technicznej, norm, katalogów oraz specjalistycznego oprogramowania użytkowego;

20) organizować doskonalenie zawodowe pracowników;

2. Treści kształcenia (działy programowe) Treści kształcenia są ujęte w następujących działach programowych:

2) formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw;

3) analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie;

4) struktura budżetu przedsiębiorstwa;

v.p l

15) wykonywać czynności związane z konserwacją, remontami i naprawą instalacji, w których wykorzystuje się energię odnawialną;

BLOK: PODSTAWY DZIAŁALNOŚCI ZAWODOWEJ

1. Cele kształcenia

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5881 —                Poz. 582


5) plan rozwoju przedsiębiorstwa;

6) strategie marketingowe;

7) metody poszukiwania pracy;

8) dokumenty dotyczące zatrudnienia;

9) podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej;

10) prawo pracy i prawo działalności gospodarczej;

11) bezpieczeństwo i higiena pracy;

12) ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska;

13) elementy ergonomii;

14) środki ochrony indywidualnej;

15) zasady udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy;

16) elementy fizjologii i higieny pracy;

Pr a cownia r y sunku by ć wy posa żona w:

te chniczne go

po w i n n a

1) przybory rysunkowe i kreślarskie;

2) modele brył geometrycznych;

3) rysunki wykonawcze, zestawieniowe, złożeniowe, montażowe i schematyczne;

4) stanowiska komputerowe wyposażone w plotery, drukarki, skanery (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

5) stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu dla nauczyciela;

6) programy komputerowe do wspomagania projektowania;

17) zagrożenia i profilaktyka w środowisku pracy;

18) zasady i metody komunikowania się;

19) elementy socjologii i psychologii pracy;

20) źródła informacji zawodowej i oprogramowanie użytkowe w języku obcym;

21) formy doskonalenia zawodowego;

22) etyka.

III. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego

Energetyczny Techniczny

Technologiczny

Podstawy działalności zawodowej

ww

2) pracownia techniczna;

4) warsztaty szkolne.

Podział godzin na bloki programowe dotyczy kształcenia w szkołach dla młodzieży i w szkołach dla dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej). ** Pozostałe 10% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorów programów nauczania na dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy, w tym na specjalizację.

*

IV. ZALECANE WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

Do realizacji treści kształcenia ujętych w blokach programowych są odpowiednie następujące pomieszczenia dydaktyczne:

1) pracownia rysunku technicznego;

3) pracownia urządzeń energetyki odnawialnej;

w. rcl

Minimalna liczba godzin w okresie kształcenia w %* 20 25 35 10 Razem 90** TREŚCI

.go

9) dokumentacje techniczne;

7) projektor multimedialny, ekran;

8) normy dotyczące rysunku technicznego i projektowania;

10) literaturę techniczną i czasopisma zawodowe. Pr a cownia te chniczna powinna by ć wy p o s ażona w:

1) plansze ilustrujące elementy obiektów budowlanych;

2) modele obiektów budowlanych;

3) plansze i modele urządzeń i instalacji systemów energetyki odnawialnej;

4) prezentacje multimedialne dotyczące rozwiązań technologicznych i konstrukcyjnych instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, grzewczych, elektrycznych, wentylacji i klimatyzacji;

5) przyrządy do pomiarów wielkości elektrycznych, temperatury, ciśnienia, przepływu, gęstości cieczy i gazów;

6) próbki materiałów budowlanych;

7) dokumentacje techniczne urządzeń i instalacji wchodzących w skład systemów energetyki odnawialnej.

Pr a cownia ur zą dze ń e ne r ge ty ki odna w i al n ej powinna by ć wy posa żona w:

1) modele i eksponaty urządzeń energetyki odnawialnej;

2) próbki materiałów stosowanych w instalacjach energetycznych;

3) foliogramy i plansze przedstawiające urządzenia i instalacje wchodzące w skład systemów energetyki odnawialnej;

4) schematy instalacji stosowanych w systemach energetyki odnawialnej;

5) przyrządy do pomiarów wielkości elektrycznych, temperatury, ciśnienia, przepływu, gęstości cieczy i gazów;

6) narzędzia do montażu instalacji;

v.p l

Dziennik Ustaw Nr 100                — 5882 —                Poz. 582


7) stanowisko dydaktyczne do akwizycji danych meteorologicznych;

8) prezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne dotyczące odnawialnych źródeł energii;

9) instruktażowe filmy dydaktyczne dotyczące montażu instalacji wyposażonych w urządzenia energetyki odnawialnej;

10) programy komputerowe do wspomagania projektowania i kosztorysowania;

11) instrukcje obsługi urządzeń energetyki odnawialnej;

12) katalogi narzędzi do montażu instalacji;

13) normy dotyczące systemów energetyki odnawialnej;

14) literaturę techniczną i czasopisma zawodowe.

4) stanowisko wyposażone w sprzęt i narzędzia do wykonywania instalacji elektrycznych oraz fotowoltaicznych (jedno stanowisko dla jednego ucznia);

5) stanowisko wyposażone w sprzęt i narzędzia do wykonywania instalacji zawierających kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne, pompy ciepła i kotły opalane biomasą (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

6) urządzenia do automatycznego sterowania systemami energetyki odnawialnej wyposażone w sterowniki, regulatory oraz aparaturę pomiarową;

7) apteczkę.

W a r s z t a t y s z k o l n e p o wi n n y b yć wyposa żone w:

1) materiały instalacyjne;

2) stanowisko wyposażone w sprzęt i narzędzia do trasowania, cięcia, gięcia, gwintowania i wiercenia (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

ww

w. rcl

.go

Pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo-socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk pracy dla uczniów. W warsztatach szkolnych powinno znajdować się pomieszczenie do instruktażu.

v.p l

3) stanowisko wyposażone w sprzęt i narzędzia do wykonywania połączeń gwintowanych, lutowanych, zgrzewanych, spawanych, klejonych i zaciskanych (jedno stanowisko dla trzech uczniów);

ww

— 5883 —

w. rcl .go

v.p l

— 5884 —

ww

Zam. 1326/W/C/2011

Redakcja: Rządowe Centrum Legislacji — Departament Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego al. J. Ch. Szucha 2/4, 00-582 Warszawa, tel. 22 622-66-56 Skład, druk i kolportaż: Centrum Usług Wspólnych — Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71, 02-903 Warszawa, tel. 22 694-67-52; faks 22 694-60-48 www.wydawnictwa.cuw.gov.pl e-mail: wydawnictwa@cuw.gov.pl

w. rcl

Wydawca: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Tłoczono z polecenia Prezesa Rady Ministrów w Centrum Usług Wspólnych — Wydział Wydawnictw i Poligrafii, ul. Powsińska 69/71, 02-903 Warszawa

ISSN 0867-3411

.go

Cena 7,10 zł (w tym VAT)

v.p l

pobierz plik

Dziennik Ustaw Nr 100, poz. 582 z 2011 - Strona 55 - pozostałe dokumenty:

  • Dziennik Ustaw Nr 100, poz. 1019 z 20112011-11-16

    Postanowienie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 listopada 2011 r. w sprawie obsadzenia wygasłego mandatu w okręgu wyborczym nr 33 z siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej w Kielcach

porady prawne online

Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.