Dziennik Ustaw Poz. 788 z 2012

Tytuł:	Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2012 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Status aktu prawnego:	Obowiązujący
Data ogłoszenia:	2012-07-11
Data wydania:	2012-06-15
Data wejscia w życie:	0
Data obowiązywania:	0

Treść dokumentu: Dziennik Ustaw Poz. 788 z 2012

DZIENNIK USTAW

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 11 lipca 2012 r. Poz. 788

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ zdnia 15 czerwca 2012r. wsprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy

1. Na podstawie art.16 ust.1 zdanie pierwsze ustawy zdnia 20 lipca 2000r. oogłaszaniu aktów normatywnych iniektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z2011r. Nr197, poz.1172 iNr232, poz.1378) ogłasza się wzałączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy zdnia 25 lutego 1964r. – Kodeks rodzinny iopiekuńczy (Dz.U. Nr9, poz.59), zuwzględnieniem zmian wprowadzonych:

1)  stawą zdnia 19 grudnia 1975r. ozmianie ustawy Kodeks rodzinny iopiekuńczy (Dz.U. Nr45, poz.234), u

2)  stawą zdnia 29 września 1986r. – Prawo oaktach stanu cywilnego (Dz.U. Nr36, poz.180), u

3)  stawą zdnia 17 maja 1990r. opodziale zadań ikompetencji określonych wustawach szczególnych pomiędzy organy u gminy aorgany administracji rządowej oraz ozmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr34, poz.198),

4)  stawą zdnia 26 maja 1995r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. u Nr83, poz.417),

5)  stawą zdnia 24 lipca 1998r. ozmianie ustaw – Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prau wo oaktach stanu cywilnego, ustawy ostosunku Państwa do Kościoła Katolickiego wRzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr117, poz.757),

6)  stawą zdnia 21 maja 1999r. ozmianie ustaw Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania u cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr52, poz.532),

7)  stawą zdnia 21 grudnia 2000r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania u cywilnego (Dz.U. Nr122, poz.1322),

8)  stawą zdnia 27 lipca 2001r. osłużbie zagranicznej (Dz.U. Nr128, poz.1403), u

9)  stawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw u (Dz.U. Nr162, poz.1691),

10)  stawą zdnia 9 maja 2007r. ozmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. u Nr121, poz.831),

11)  stawą z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378 oraz u z2008r. Nr134, poz.850),

12)  stawą z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw u (Dz.U. Nr220, poz.1431),

13)  stawą zdnia 10 czerwca 2010r. ozmianie ustawy oprzeciwdziałaniu przemocy wrodzinie oraz niektórych innych u ustaw (Dz.U. Nr125, poz.842),

14)  stawą zdnia 25 marca 2011r. ozmianie niektórych ustaw związanych zfunkcjonowaniem systemu ubezpieczeń spou łecznych (Dz.U. Nr75, poz.398),

 Dziennik Ustaw –2– Poz. 788

15) ustawą zdnia 9 czerwca 2011r. owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej (Dz.U. Nr149, poz.887),

16)  stawą zdnia 27 kwietnia 2012r. ozmianie ustawy owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej oraz niektórych u innych ustaw (Dz.U. poz.579) oraz zmian wynikających zprzepisów ogłoszonych przed dniem 8 czerwca 2012r.

2. Podany wzałączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy nie obejmuje:

1)  rt.8 §1 i2 iart.9 ustawy zdnia 19 grudnia 1975r. ozmianie ustawy Kodeks rodzinny iopiekuńczy (Dz.U. Nr45, a poz.234), które stanowią: Art. 8. „§1. Wsprawach opiekuńczych małoletnich postępowanie rozpoznawcze wszczęte przed wejściem wżycie ustawy przed sądami opiekuńczymi właściwymi dla tych spraw według przepisów dotychczasowych toczy się przed tymi sądami do czasu zakończenia postępowania wpierwszej instancji. §2. Wierzytelności podlegające zaspokojeniu zmajątku wspólnego małżonków na podstawie przepisów dotychczasowych podlegają zaspokojeniu ztego majątku na zasadach określonych wtych przepisach, jeżeli przed wejściem wżycie niniejszej ustawy wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne.” „Art. 9. Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 marca 1976r.”;

2) art.91 ustawy zdnia 29 września 1986r. – Prawo oaktach stanu cywilnego (Dz.U. Nr36, poz.180), który stanowi: „Art. 91. Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 marca 1987r.”;

3)  rt.47 ustawy zdnia 17 maja 1990r. opodziale zadań ikompetencji określonych wustawach szczególnych pomiędzy a organy gminy aorgany administracji rządowej oraz ozmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr34, poz.198), który stanowi: „Art. 47. Ustawa wchodzi wżycie zdniem 27 maja 1990r.”;

4)  rt.6 i7 ustawy zdnia 26 maja 1995r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw a (Dz.U. Nr83, poz.417), które stanowią: „Art. 6. Do spraw oprzysposobienie wszczętych przed dniem wejścia wżycie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Art.7.Ustawa wchodzi wżycie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.”;

5)  rt.7 ustawy zdnia 24 lipca 1998r. ozmianie ustaw – Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, a Prawo oaktach stanu cywilnego, ustawy ostosunku Państwa do Kościoła Katolickiego wRzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr117, poz.757), który stanowi: „Art.7.Ustawa wchodzi wżycie zdniem 15 listopada 1998r.”;

6)  rt.7 ustawy zdnia 21 maja 1999r. ozmianie ustaw Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępoa wania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr52, poz.532), który stanowi: „Art.7.Ustawa wchodzi wżycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.”;

7)  rt.3 ustawy zdnia 21 grudnia 2000r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postęa powania cywilnego (Dz.U. Nr122, poz.1322), który stanowi: „Art.3.Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 stycznia 2001r.”;

8)  rt.59 ustawy zdnia 27 lipca 2001r. osłużbie zagranicznej (Dz.U. Nr128, poz.1403), który stanowi: a „Art.59.Ustawa wchodzi wżycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, ztym że art.42, wzakresie, wjakim dotyczy utworzenia środka specjalnego wcelu wsparcia inwestycji iutrzymania placówek zagranicznych, oraz art.43 wchodzą wżycie zdniem 1 stycznia 2002r.”;

9)  rt.4–6 ustawy zdnia 17 czerwca 2004r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych a ustaw (Dz.U. Nr162, poz.1691), które stanowią: „Art.4.Ilekroć wodrębnych przepisach jest mowa omajątku odrębnym małżonka, rozumie się przez to jego majątek osobisty.

 Dziennik Ustaw –3– Poz. 788

Art.5.1.Przepisy ustawy stosuje się do stosunków wniej unormowanych, chociażby powstały przed jej wejściem wżycie, chyba że przepisy ust.2–7 stanowią inaczej. 2.Jeżeli wdniu wejścia wżycie ustawy stosunki majątkowe małżonków podlegały wspólności ustawowej, składniki majątków istniejące wtym dniu zalicza się do majątku wspólnego albo do majątków osobistych, stosownie do przepisów ustawy. 3.Do stosunków majątkowych małżonków opartych wdniu wejścia wżycie ustawy na umowie majątkowej małżeńskiej stosuje się nadal przepisy obowiązujące w czasie zawierania umowy. Jednakże strony mogą przez umowę zmienić dotychczasowy ustrój majątkowy stosownie do przepisów ustawy. 4.Jeżeli wdniu wejścia wżycie ustawy stosunki majątkowe między małżonkami nie podlegały wspólności ustawowej ani nie były określone przez umowę majątkową małżeńską, między małżonkami istnieje przymusowy ustrój majątkowy wrozumieniu ustawy. 5.Przepisy dotychczasowe stosuje się do: 1) ceny skutków czynności zobowiązujących lub rozporządzających małżonków iich odpowiedzialności za zobowiąo zania sprzed wejścia wżycie ustawy; 2) yłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności majątkiem wspólnym za zobowiązanie jednego małżonka powstałe w przed wejściem ustawy wżycie; 3) odziału majątku wspólnego małżonków ido zwrotu wydatków inakładów dokonanych zmajątku wspólnego na p majątek osobisty lub zmajątku osobistego na majątek wspólny, jeżeli wspólność majątkowa małżeńska ustała przed wejściem ustawy wżycie. 6.Jeżeli roszczenie powstało przed wejściem wżycie ustawy, egzekucję prowadzi się według przepisów dotychczasowych. 7.Do spraw oustalenie ojcostwa wszczętych zpowództwa matki lub dziecka iniezakończonych przed dniem ogłoszenia ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Art.6.Ustawa wchodzi wżycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, zwyjątkiem art.1 pkt18, art.2 pkt1 i2 oraz art.5 ust.7, które wchodzą wżycie zdniem ogłoszenia.”;

10)  rt.7 ustawy zdnia 9 maja 2007r. ozmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw a (Dz.U. Nr121, poz.831), który stanowi: „Art.7.Ustawa wchodzi wżycie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.”;

11)  rt.48 ustawy zdnia 7 września 2007r. opomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. Nr192, poz.1378 oraz a z2008r. Nr134, poz.850), który stanowi: „Art.48.Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 października 2008r., zwyjątkiem: 1)art.12 ust.2 i3a, art.15 ust.9, art.20 ust.3–5 iart.46a, które wchodzą wżycie zdniem 1 sierpnia 2008r.; 2)art.32, który wchodzi wżycie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia; 3)art.45, który wchodzi wżycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”;

12)  rt.7−10 ustawy zdnia 6 listopada 2008r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych a ustaw (Dz.U. Nr220, poz.1431), które stanowią: ,,Art.7.1.Ilekroć wdotychczasowych przepisach jest mowa ouznaniu dziecka należy przez to rozumieć uznanie ojcostwa, agdy mowa jest ounieważnieniu uznania, należy przez to rozumieć ustalenie bezskuteczności uznania. 2.Ilekroć wdotychczasowych przepisach jest mowa onadaniu dziecku nazwiska męża matki, należy przez to rozumieć nadanie dziecku nazwiska na podstawie art.90 ustawy zdnia 25 lutego 1964r. – Kodeks rodzinny iopiekuńczy. Art.8.Nie może być ustanowiona opiekunem osoba, która została pozbawiona praw rodzicielskich lub praw opiekuńczych na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia wżycie ustawy zdnia 6 czerwca 1997r. − Kodeks karny (Dz.U. Nr88, poz.553, zpóźn. zm.a)).

a)

Z  miany wymienionej ustawy zostały ogłoszone wDz.U. z1997r. Nr128, poz.840, z1999r. Nr64, poz.729 iNr83, poz.931, z2000r. Nr48, poz.548, Nr93, poz.1027 iNr116, poz.1216, z2001r. Nr98, poz.1071, z2003r. Nr111, poz.1061, Nr121, poz.1142, Nr179, poz.1750, Nr199, poz.1935 iNr228, poz.2255, z2004r. Nr25, poz.219, Nr69, poz.626, Nr93, poz.889 iNr243, poz.2426, z2005r. Nr86, poz.732, Nr90, poz.757, Nr132, poz.1109, Nr163, poz.1363, Nr178, poz.1479 iNr180, poz.1493, z2006r. Nr190, poz.1409, Nr218, poz.1592 iNr226, poz.1648, z2007r. Nr89, poz.589, Nr123, poz.850, Nr124, poz.859 iNr192, poz.1378 oraz z2008r. Nr90, poz.560, Nr122, poz.782, Nr171, poz.1056, Nr173, poz.1080 iNr214, poz.1344.

 Dziennik Ustaw –4– Poz. 788

Art.9.1.Przepisy ustawy stosuje się do stosunków wniej unormowanych, chociażby powstały przed dniem jej wejścia wżycie, zzastrzeżeniem ust.2 i3. 2.Do wszczętych przed dniem wejścia wżycie ustawy spraw oustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, atakże spraw orozwód, separację lub unieważnienie małżeństwa stosuje się przepisy dotychczasowe. 3.Do uznania dziecka, które nastąpiło przed dniem wejścia wżycie niniejszej ustawy, stosuje się dotychczasowe przepisy ounieważnieniu uznania dziecka. 4.Wstosunku do dziecka, które urodziło się nie dawniej niż osiemnaście lat przed dniem wejścia wżycie niniejszej ustawy izmarło przed jej dniem wejścia wżycie nie uzyskawszy pełnoletności, uznanie ojcostwa może nastąpić wciągu 6 miesięcy od dnia wejścia wżycie niniejszej ustawy. Art.10.Ustawa wchodzi wżycie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.”;

13)  rt.13 ustawy zdnia 10 czerwca 2010r. ozmianie ustawy oprzeciwdziałaniu przemocy wrodzinie oraz niektórych a innych ustaw (Dz.U. Nr125, poz.842), który stanowi: „Art.13.Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 sierpnia 2010r.”;

14)  rt.33 ustawy zdnia 25 marca 2011r. ozmianie niektórych ustaw związanych zfunkcjonowaniem systemu ubezpiea czeń społecznych (Dz.U. Nr75, poz.398), który stanowi: „Art.33.Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 maja 2011r., zwyjątkiem art.2 pkt1, art.3 pkt1, pkt2 lit.a, pkt3, pkt5 ipkt6, art.4 pkt1–12, pkt13 lit.b ic, pkt14–25, pkt27, pkt28, pkt29 lit.a, pkt30–33, pkt34 lit.a, pkt35–39, pkt42–44 ipkt46–50, art.5, art.6, art.12, art.13, art.15, art.16 iart.31, które wchodzą wżycie zdniem 1 stycznia 2012r.”;

15)  rt.251 ustawy zdnia 9 czerwca 2011r. owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej (Dz.U. Nr149, poz.887), a który stanowi: „Art. 251. Ustawa wchodzi wżycie zdniem 1 stycznia 2012r., zwyjątkiem art.77 ust.1, który wchodzi wżycie zdniem 1 stycznia 2015r., iart.241, który wchodzi wżycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”;

16)  rt.7 ustawy zdnia 27 kwietnia 2012r. ozmianie ustawy owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej oraz niektóa rych innych ustaw (Dz.U. poz.579), który stanowi: „Art. 7. Ustawa wchodzi wżycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, zwyjątkiem:

1)  rt.1 pkt31, 34, 38, 41 i43 oraz art.6, które wchodzą wżycie zdniem ogłoszenia; a

2)  rt.1 pkt1 wzakresie art.11 ust.4, pkt9 lit.b, pkt16 lit.aipkt18 lit.c, które wchodzą wżycie zdniem 1 stycznia a 2015r.”. Marszałek Sejmu: E. Kopacz

 Dziennik Ustaw –5– Poz. 788

Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zdnia 15 czerwca 2012r. (poz. 788)

USTAWA zdnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny iopiekuńczy

Tytuł I Małżeństwo

DZIAŁ I Zawarcie małżeństwa Art. 1.1) §1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna ikobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą wzwiązek małżeński. §2. Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna ikobieta zawierający związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego wobecności duchownego oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu ikierownik urzędu stanu cywilnego następnie sporządzi akt małżeństwa. Gdy zostaną spełnione powyższe przesłanki, małżeństwo uważa się za zawarte wchwili złożenia oświadczenia woli wobecności duchownego. §3. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się, jeżeli ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa regulująca stosunki między państwem a kościołem albo innym związkiem wyznaniowym przewiduje możliwość wywołania przez związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu tego kościoła albo innego związku wyznaniowego takich skutków, jakie pociąga za sobą zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. §4.2) Mężczyzna ikobieta, będący obywatelami polskimi przebywającymi za granicą, mogą zawrzeć małżeństwo również przed polskim konsulem lub przed osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula. Art. 2.3) Jeżeli mimo niezachowania przepisów artykułu poprzedzającego został sporządzony akt małżeństwa, każdy, kto ma wtym interes prawny, może wystąpić zpowództwem oustalenie nieistnienia małżeństwa. Art. 3.4) §

1. Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo powinny złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa, określone wodrębnych przepisach. §2. Jeżeli otrzymanie dokumentu, który osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest obowiązana złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może zwolnić tę osobę od obowiązku złożenia lub przedstawienia tego dokumentu. § 3.5) Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo doniosłość związku małżeńskiego, przepisy regulujące prawa iobowiązki małżonków oraz przepisy onazwisku małżonków ionazwisku ich dzieci.

W  brzmieniu ustalonym przez art.1 pkt1 ustawy zdnia 24 lipca 1998r. ozmianie ustaw – Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo oaktach stanu cywilnego, ustawy ostosunku Państwa do Kościoła Katolickiego wRzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr117, poz.757), która weszła wżycie zdniem 15 listopada 1998r.

2) D  odany przez art.44 ustawy zdnia 27 lipca 2001r. osłużbie zagranicznej (Dz.U. Nr128, poz.1403), która weszła wżycie zdniem 10maja 2002r.; wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt1 ustawy zdnia 17 czerwca 2004r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr162, poz.1691), która weszła wżycie zdniem 20 stycznia 2005r.

3) W  brzmieniu ustalonym przez art.1 pkt2 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1; ze zmianą wprowadzoną przez art.1 pkt1 ustawy zdnia 21 maja 1999r. ozmianie ustaw Kodeks rodzinny iopiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr52, poz.532), która weszła wżycie zdniem 16 grudnia 1999r.

4) W  brzmieniu ustalonym przez art. 85 pkt 1 ustawy z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 36, poz.180), która weszła wżycie zdniem 1 marca 1987r.

5) Dodany przez art.1 pkt3 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

1)

 Dziennik Ustaw –6– Poz. 788

Art. 4.6) Małżeństwo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa. Jednakże kierownik urzędu stanu cywilnego może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy. Art. 41.7) §1. Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo wsposób określony wart.1 §2 i3 kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz treść i datę złożonych przed nim oświadczeń wsprawie nazwisk przyszłych małżonków iich dzieci. §2. Zaświadczenie traci moc po upływie trzech miesięcy od dnia jego wydania. §3. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony odalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa. Art. 5.8) Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się oistnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa, odmówi przyjęcia oświadczeń owstąpieniu wzwiązek małżeński lub wydania zaświadczenia, októrym mowa wart.41, awrazie wątpliwości zwróci się do sądu orozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte. Art. 6. § 1.9) Z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński lub oświadczenie przewidziane wart.1 §2 zostało złożone przez pełnomocnika. §

2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym i wymieniać osobę, zktórą małżeństwo ma być zawarte. Art. 7.10) §1. Jeżeli małżeństwo jest zawierane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, oświadczenia owstąpieniu wzwiązek małżeński powinny być złożone publicznie wobecności dwóch pełnoletnich świadków. §2. Kierownik urzędu stanu cywilnego zapytuje mężczyznę ikobietę, czy zamierzają zawrzeć ze sobą małżeństwo, agdy oboje odpowiedzą na to pytanie twierdząco, wzywa ich do złożenia oświadczeń owstąpieniu wzwiązek małżeński oraz oświadczeń wsprawie nazwisk małżonków iich dzieci. §3. Każda zosób zawierających małżeństwo składa oświadczenie owstąpieniu wzwiązek małżeński, powtarzając za kierownikiem urzędu stanu cywilnego treść oświadczenia lub odczytując je na głos. Osoba niemogąca mówić składa oświadczenie owstąpieniu wzwiązek małżeński podpisując akt małżeństwa. §4. Po złożeniu oświadczeń owstąpieniu wzwiązek małżeński przez obie strony kierownik urzędu stanu cywilnego ogłasza, że wskutek zgodnych oświadczeń obu stron małżeństwo zostało zawarte. Art. 8.11) §1. Duchowny, przed którym zawierany jest związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego, nie może przyjąć oświadczeń przewidzianych wart.1 §2 – bez uprzedniego przedstawienia mu zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, sporządzonego przez kierownika urzędu stanu cywilnego. §2. Niezwłocznie po złożeniu oświadczeń, októrych mowa w§1, duchowny sporządza zaświadczenie stwierdzające, że oświadczenia zostały złożone wjego obecności przy zawarciu związku małżeńskiego podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego. Zaświadczenie to podpisują duchowny, małżonkowie idwaj pełnoletni świadkowie obecni przy złożeniu tych oświadczeń. §3.12) Zaświadczenie, októrym mowa w§2, wraz zzaświadczeniem sporządzonym przez kierownika urzędu stanu cywilnego na podstawie art.41 §1, duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem pięciu dni od dnia zawarcia małżeństwa; nadanie jako przesyłki poleconej wpolskiej placówce pocztowej operatora publicznego jest równoZ  e zmianami wprowadzonymi przez art.85 pkt2 ustawy, októrej mowa wodnośniku 4, iart.1 pkt4 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1.  

7) D  odany przez art.1 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1.  

8) W  brzmieniu ustalonym przez art.1 pkt6 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1.  

9) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt7 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

10) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt8 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

11) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt9 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

12) W  brzmieniu ustalonym przez art.1 pkt1 ustawy zdnia 6 listopada 2008r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr220, poz.1431), która weszła wżycie zdniem 13 czerwca 2009r.

  6)

 Dziennik Ustaw –7– Poz. 788

znaczne zprzekazaniem do urzędu stanu cywilnego. Jeżeli zachowanie tego terminu nie jest możliwe zpowodu siły wyższej, bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas trwania przeszkody. Przy obliczaniu biegu terminu nie uwzględnia się dni uznanych ustawowo za wolne od pracy. Art. 9.13) §

1. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron, oświadczenia o wstąpieniu wzwiązek małżeński mogą być złożone niezwłocznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego bez złożenia lub przedstawienia dokumentów niezbędnych do zawarcia małżeństwa. Jednakże iwtym wypadku strony są obowiązane złożyć zapewnienie, że nie wiedzą oistnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. §2. Wrazie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron oświadczenia przewidziane wart.1 §2 mogą być złożone przed duchownym bez przedstawienia zaświadczenia sporządzonego przez kierownika urzędu stanu cywilnego, stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Wtakim wypadku strony składają przed duchownym zapewnienie, że nie wiedzą oistnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Przepisy art.1 §3 oraz art.2 iart.8 §2 i3 stosuje się odpowiednio. Art. 10.14) §1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba niemająca ukończonych lat osiemnastu. Jednakże zważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, azokoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne zdobrem założonej rodziny. §2.15) Unieważnienia małżeństwa zawartego przez mężczyznę, który nie ukończył lat osiemnastu, oraz przez kobietę, która nie ukończyła lat szesnastu albo bez zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat szesnastu, lecz przed ukończeniem lat osiemnastu, może żądać każdy zmałżonków. §3. Nie można unieważnić małżeństwa zpowodu braku przepisanego wieku, jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa ten wiek osiągnął. §4.16) Jeżeli kobieta zaszła wciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa zpowodu braku przepisanego wieku. Art. 11. §1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba ubezwłasnowolniona całkowicie. §2. Unieważnienia małżeństwa zpowodu ubezwłasnowolnienia może żądać każdy zmałżonków. §3. Nie można unieważnić małżeństwa zpowodu ubezwłasnowolnienia, jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone. Art. 12. §1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa ijeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa. §2. Unieważnienia małżeństwa zpowodu choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego jednego zmałżonków może żądać każdy zmałżonków. §3. Nie można unieważnić małżeństwa zpowodu choroby psychicznej jednego zmałżonków po ustaniu tej choroby. Art. 13. §1. Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje wzwiązku małżeńskim. §2. Unieważnienia małżeństwa zpowodu pozostawania przez jednego zmałżonków wpoprzednio zawartym związku małżeńskim może żądać każdy, kto ma wtym interes prawny. §3. Nie można unieważnić małżeństwa zpowodu pozostawania przez jednego zmałżonków wpoprzednio zawartym związku małżeńskim, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, chyba że ustanie tego małżeństwa nastąpiło przez śmierć osoby, która zawarła ponowne małżeństwo pozostając wpoprzednio zawartym związku małżeńskim. Art. 14. §1. Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa krewni wlinii prostej, rodzeństwo ani powinowaci wlinii prostej. Jednakże zważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt10 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt11 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

15) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt2 lit.austawy wymienionej wodnośniku 3 jako druga.

16) Dodany przez art.1 pkt2 lit.b ustawy wymienionej wodnośniku 3 jako druga.

13) 14)

 Dziennik Ustaw –8– Poz. 788

§2. Unieważnienia małżeństwa zpowodu pokrewieństwa między małżonkami może żądać każdy, kto ma wtym interes prawny. §3. Unieważnienia małżeństwa zpowodu powinowactwa między małżonkami może żądać każdy zmałżonków. Art. 15. §1. Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający iprzysposobiony. §2. Unieważnienia małżeństwa zpowodu stosunku przysposobienia między małżonkami może żądać każdy zmałżonków. §3. Nie można unieważnić małżeństwa zpowodu stosunku przysposobienia między małżonkami, jeżeli stosunek ten ustał. Art. 151.17) §

1. Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński lub oświadczenie przewidziane wart.1 §2 zostało złożone:

1) przez osobę, która zjakichkolwiek powodów znajdowała się wstanie wyłączającym świadome wyrażenie woli;

2) pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony;

3)  od wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli zokoliczności wynika, że składający oświadp czenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste. §

2. Unieważnienia małżeństwa z powodu okoliczności wymienionych w § 1 może żądać małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą. §3. Nie można żądać unieważnienia małżeństwa po upływie sześciu miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą – awkażdym wypadku po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa. Art. 16. Wrazie zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika mocodawca może żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli brak było zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia owstąpieniu wzwiązek małżeński przez pełnomocnika albo jeżeli pełnomocnictwo było nieważne lub skutecznie odwołane. Jednakże nie można ztego powodu żądać unieważnienia małżeństwa, jeżeli małżonkowie podjęli wspólne pożycie. Art. 17.18) Małżeństwo może być unieważnione tylko zprzyczyn przewidzianych wprzepisach działu niniejszego. Art. 18. Nie można unieważnić małżeństwa po jego ustaniu. Nie dotyczy to jednak unieważnienia zpowodu pokrewieństwa między małżonkami oraz zpowodu pozostawania przez jednego zmałżonków wchwili zawarcia małżeństwa wzawartym poprzednio związku małżeńskim. Art. 19. §1. Jeżeli jeden zmałżonków wytoczył powództwo ounieważnienie małżeństwa, unieważnienie może nastąpić także po śmierci drugiego małżonka, na którego miejsce wprocesie wstępuje kurator ustanowiony przez sąd. §2. Wrazie śmierci małżonka, który wytoczył powództwo ounieważnienie małżeństwa, unieważnienia mogą dochodzić jego zstępni. Art. 20. §1. Orzekając unieważnienie małżeństwa, sąd orzeka także, czy iktóry zmałżonków zawarł małżeństwo wzłej wierze. §2. Za będącego wzłej wierze uważa się małżonka, który wchwili zawarcia małżeństwa wiedział ookoliczności stanowiącej podstawę jego unieważnienia. Art. 21. Do skutków unieważnienia małżeństwa wzakresie stosunku małżonków do wspólnych dzieci oraz wzakresie stosunków majątkowych między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy orozwodzie, przy czym małżonek, który zawarł małżeństwo wzłej wierze, traktowany jest tak, jak małżonek winny rozkładu pożycia małżeńskiego. Art. 22. Powództwo ounieważnienie oraz ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa może wytoczyć także prokurator.

17) 18)

Dodany przez art.1 pkt12 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt13 ustawy, októrej mowa wodnośniku 1.

 Dziennik Ustaw –9– DZIAŁ II Prawa i obowiązki małżonków Art. 23. Małżonkowie mają równe prawa iobowiązki wmałżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy iwierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Art. 24. Małżonkowie rozstrzygają wspólnie oistotnych sprawach rodziny; wbraku porozumienia każdy znich może zwrócić się orozstrzygnięcie do sądu. Art. 25.19) §1. Onazwisku, które każdy zmałżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. §2. Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego znich. Każdy zmałżonków może również zachować swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć znim dotychczasowe nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone wwyniku połączenia nie może składać się zwięcej niż dwóch członów. §3. Wrazie niezłożenia oświadczenia wsprawie nazwiska, każdy zmałżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko. Art. 26. (uchylony).20) Art. 27. Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych imajątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, wcałości lub wczęści, na osobistych staraniach owychowanie dzieci ina pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Art. 28. §1.21) Jeżeli jeden zmałżonków pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności przypadające temu małżonkowi były wcałości lub wczęści wypłacane do rąk drugiego małżonka. §2.22) Nakaz, októrym mowa wparagrafie poprzedzającym, zachowuje moc mimo ustania po jego wydaniu wspólnego pożycia małżonków. Sąd może jednak na wniosek każdego zmałżonków nakaz ten zmienić albo uchylić. Art. 281.23) Jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania ztego mieszkania wcelu zaspokojenia potrzeb rodziny. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedmiotów urządzenia domowego. Art. 29. Wrazie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego zmałżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać wsprawach zwykłego zarządu, wszczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy. Art. 30. §1. Oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego znich wsprawach wynikających zzaspokajania zwykłych potrzeb rodziny. §2. Zważnych powodów sąd może na żądanie jednego zmałżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął. Postanowienie to może być uchylone wrazie zmiany okoliczności. §3. Względem osób trzecich wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest skuteczne, jeżeli było im wiadome. Poz. 788

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt14 ustawy, októrej mowa wodnośniku

1. Przez art.1 pkt2 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

21) O  znaczenie §1 nadane przez art.1 pkt3 lit.austawy zdnia 19 grudnia 1975r. ozmianie ustawy Kodeks rodzinny iopiekuńczy (Dz.U. Nr45, poz.234), która weszła wżycie zdniem 1 marca 1976r.

22) Dodany przez art.1 pkt3 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 21.

23) D  odany przez art.1 pkt2 ustawy zdnia 17 czerwca 2004r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr162, poz.1691), która weszła wżycie zdniem 20 stycznia 2005r.

19) 20)

 Dziennik Ustaw – 10 – DZIAŁ III Małżeńs kie ustroje majątkowe

24) Rozdział I Ustawowy ustrój majątkowy25) Art. 31.26) §

1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte wczasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego znich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego zmałżonków. §2. Do majątku wspólnego należą wszczególności:

1) pobrane wynagrodzenie za pracę idochody zinnej działalności zarobkowej każdego zmałżonków;

2) dochody zmajątku wspólnego, jak również zmajątku osobistego każdego zmałżonków;

3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego zmałżonków; 4)27) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, októrym mowa wart.40a ustawy zdnia 13 października 1998r. osystemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z2009r. Nr205, poz.1585, zpóźn. zm.28)). Art. 32. (uchylony).29) Art. 33.30) Do majątku osobistego każdego zmałżonków należą:

1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2)  rzedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej p postanowił;

3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego zmałżonków;

5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6)  rzedmioty uzyskane ztytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo ztytułu zap dośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi zpowodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo zpowodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7) wierzytelności ztytułu wynagrodzenia za pracę lub ztytułu innej działalności zarobkowej jednego zmałżonków;

8) przedmioty majątkowe uzyskane ztytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego zmałżonków;

9) prawa autorskie iprawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10) przedmioty majątkowe nabyte wzamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Art. 34. Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową także wwypadku, gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.

Tytuł wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt3 ustawy, októrej mowa wodnośniku

23. Tytuł wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt4 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

26) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

27) D  odany przez art.1 ustawy zdnia 25 marca 2011r. ozmianie niektórych ustaw związanych zfunkcjonowaniem systemu ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr75, poz.398), która weszła wżycie zdniem 1 maja 2011r.

28) Z  miany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone wDz.U. z2009r. Nr218, poz.1690, z2010r. Nr105, poz.668, Nr182, poz.1228, Nr225, poz.1474, Nr254, poz.1700 iNr257, poz.1725, z2011r. Nr45, poz.235, Nr75, poz.398, Nr138, poz.808, Nr171, poz.1016, Nr197, poz.1170, Nr199, poz.1175, Nr232, poz.1378 iNr291, poz.1706 oraz z2012r. poz.611, 637 i 769.

29) Przez art.1 pkt6 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

30) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt7 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

24) 25)

Poz. 788

 Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 788

Art. 341.31) Każdy zmałżonków jest uprawniony do współposiadania rzeczy wchodzących wskład majątku wspólnego oraz do korzystania znich wtakim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem ikorzystaniem zrzeczy przez drugiego małżonka. Art. 35. Wczasie trwania wspólności ustawowej żaden zmałżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który wrazie ustania wspólności przypadnie mu wmajątku wspólnym lub wposzczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Art. 36.32) §1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać wzarządzie majątkiem wspólnym, wszczególności udzielać sobie wzajemnie informacji ostanie majątku wspólnego, owykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym iozobowiązaniach obciążających majątek wspólny. §

2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, wtym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. §3. Przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. Wrazie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności. Art. 361.33) §1. Małżonek może sprzeciwić się czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, zwyjątkiem czynności wbieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej wramach działalności zarobkowej. §2. Sprzeciw jest skuteczny wobec osoby trzeciej, jeżeli mogła się znim zapoznać przed dokonaniem czynności prawnej. §3. Przepis art.39 stosuje się odpowiednio. Art. 37.34) §1. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:

1)  zynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystec go, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania zniej pożytków;

2)  zynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem c jest budynek lub lokal;

3)  zynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia iwydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub c przedsiębiorstwa;

4) darowizny zmajątku wspólnego, zwyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. §2. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego zmałżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. §3. Druga strona może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. §4. Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Art. 38. Jeżeli na podstawie czynności prawnej dokonanej przez jednego małżonka bez wymaganej zgody drugiego osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, stosuje się odpowiednio przepisy oochronie osób, które wdobrej wierze dokonały czynności prawnej zosobą nieuprawnioną do rozporządzania prawem. Art. 39.35) Jeżeli jeden zmałżonków odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności, albo jeżeli porozumienie znim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, drugi małżonek może zwrócić się do sądu ozezwolenie na dokonanie czynności. Sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny.

Dodany przez art.1 pkt8 ustawy, októrej mowa wodnośniku

23. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt9 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

33) Dodany przez art.1 pkt10 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

34) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt11 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

35) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt12 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

31) 32)

 Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 788

Art. 40.35) Zważnych powodów sąd może na żądanie jednego zmałżonków pozbawić drugiego małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym; może również postanowić, że na dokonanie czynności wskazanych wart.37 §1 zamiast zgody małżonka będzie potrzebne zezwolenie sądu. Postanowienia te mogą być uchylone wrazie zmiany okoliczności. Art. 41.35) §1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także zmajątku wspólnego małżonków. §2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego zmałżonków nie wynika zczynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia zmajątku osobistego dłużnika, zwynagrodzenia za pracę lub zdochodów uzyskanych przez dłużnika zinnej działalności zarobkowej, jak również zkorzyści uzyskanych zjego praw, októrych mowa wart.33 pkt9, ajeżeli wierzytelność powstała wzwiązku zprowadzeniem przedsiębiorstwa, także zprzedmiotów majątkowych wchodzących wskład przedsiębiorstwa. §3. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego zmałżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia zmajątku osobistego dłużnika, zwynagrodzenia za pracę lub zdochodów uzyskanych przez dłużnika zinnej działalności zarobkowej, jak również zkorzyści uzyskanych zjego praw, októrych mowa wart.33 pkt9. Art. 42.35) Wierzyciel małżonka nie może wczasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia zudziału, który wrazie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi wmajątku wspólnym lub wposzczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Art. 43. §1. Oboje małżonkowie mają równe udziały wmajątku wspólnym. §2.36) Jednakże zważnych powodów każdy zmałżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów wmajątku wspólnym nastąpiło zuwzględnieniem stopnia, wktórym każdy znich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić ztakim żądaniem tylko wwypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo ounieważnienie małżeństwa albo orozwód lub wystąpił oorzeczenie separacji. §3. Przy ocenie, wjakim stopniu każdy zmałżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci iwe wspólnym gospodarstwie domowym. Art. 44. (uchylony).37) Art. 45.38) §1. Każdy zmałżonków powinien zwrócić wydatki inakłady poczynione zmajątku wspólnego na jego majątek osobisty, zwyjątkiem wydatków inakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków inakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków inakładów zużytych wcelu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku wchwili ustania wspólności. §2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. §3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio wwypadku, gdy dług jednego zmałżonków został zaspokojony zmajątku wspólnego. Art. 46.38) Wsprawach nieunormowanych wartykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy owspólności majątku spadkowego iodziale spadku. Rozdział II39) Umowne ustroje majątkowe

Oddział 1 Przepisy ogólne

Art. 47. §1. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą wformie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową zwyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt13 ustawy, októrej mowa wodnośniku

23. Przez art.1 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku 21.

38) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt14 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

39) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt15 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

36) 37)

 Dziennik Ustaw – 13 – Poz. 788

§2. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. Wrazie jej rozwiązania wczasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej. Art. 471. Małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome.

Oddział 2 Wspólność majątkowa

Art. 48. Do ustanowionej umową wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio przepisy owspólności ustawowej, zzachowaniem przepisów niniejszego oddziału. Art. 49. §1. Nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:

1) przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi ztytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;

2) prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

3) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

4)  ierzytelności ztytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, oile nie wchodzą one do w wspólności ustawowej, jak również wierzytelności ztytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

5)  iewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego n zmałżonków. §

2. W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego zmałżonków nie zostały włączone do wspólności. Art. 50. Jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także ztych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona. Art. 501. Wrazie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art.43 §2 i3.

Oddział 3 Rozdzielność majątkowa

Art. 51. Wrazie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy zmałżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak imajątek nabyty później. Art. 511. Każdy zmałżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem.

Oddział 4 Rozdzielność majątkowa zwyrównaniem dorobków

Art. 512. Do rozdzielności majątkowej zwyrównaniem dorobków stosuje się przepisy orozdzielności majątkowej, zzachowaniem przepisów niniejszego oddziału. Art. 513. §1. Dorobkiem każdego zmałżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej. §2. Jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej iwymienione wart.33 pkt2, 5–7, 9 oraz przedmioty nabyte wzamian za nie, natomiast dolicza się wartość:

1)  arowizn dokonanych przez jednego zmałżonków, zwyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków d oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;

2) usług świadczonych osobiście przez jednego zmałżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;

3) nakładów iwydatków na majątek jednego małżonka zmajątku drugiego małżonka.

 Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 788

§3. Dorobek oblicza się według stanu majątku zchwili ustania rozdzielności majątkowej iwedług cen zchwili rozliczenia. Art. 514. §1. Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa. §2. Zważnych powodów każdy zmałżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków. §3. Wrazie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd. Art. 515. §1. Wrazie śmierci jednego zmałżonków, wyrównanie dorobków następuje między jego spadkobiercami amałżonkiem pozostałym przy życiu. §2. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić zżądaniem zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków tylko wtedy, gdy spadkodawca wytoczył powództwo ounieważnienie małżeństwa albo orozwód lub wystąpił oorzeczenie separacji. Rozdział III39) Przymusowy ustrój majątkowy Art. 52. §1. Zważnych powodów każdy zmałżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. §1a.40) Ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego zmałżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. §2. Rozdzielność majątkowa powstaje zdniem oznaczonym wwyroku, który ją ustanawia. Wwyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową zdniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, wszczególności, jeżeli małżonkowie żyli wrozłączeniu. §3.41) Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego zmałżonków nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności. Art. 53. §1. Rozdzielność majątkowa powstaje zmocy prawa, wrazie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego zmałżonków. §2. Wrazie uchylenia ubezwłasnowolnienia, atakże umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy. Art. 54. §1. Orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. §2. Zchwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka outrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej. DZIAŁ IV Ustanie małżeństwa Art. 55. §1. Wrazie uznania jednego zmałżonków za zmarłego domniemywa się, że małżeństwo ustało zchwilą, która worzeczeniu ouznaniu tego małżonka za zmarłego została oznaczona jako chwila jego śmierci. §2. Jeżeli po uznaniu jednego zmałżonków za zmarłego drugi małżonek zawarł nowy związek małżeński, związek ten nie może być unieważniony ztego powodu, że małżonek uznany za zmarłego żyje albo że jego śmierć nastąpiła winnej chwili aniżeli chwila oznaczona worzeczeniu ouznaniu za zmarłego. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli wchwili zawarcia nowego związku małżeńskiego strony wiedziały, że małżonek uznany za zmarłego pozostaje przy życiu.

D  odany przez art.32 pkt1 ustawy zdnia 7 września 2007r. opomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. Nr192, poz.1378), który wszedł wżycie zdniem 20 stycznia 2008r.

41) Dodany przez art.32 pkt2 ustawy, o której mowa wodnośniku 40.

40)

 Dziennik Ustaw – 15 – Poz. 788

Art. 56. §1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny itrwały rozkład pożycia, każdy zmałżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. §2. Jednakże mimo zupełnego itrwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne zzasadami współżycia społecznego. §3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest wdanych okolicznościach sprzeczna zzasadami współżycia społecznego. Art. 57. §1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy iktóry zmałżonków ponosi winę rozkładu pożycia. §2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania owinie. Wtym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden zmałżonków nie ponosił winy. Art. 58. §1.42) Wwyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga owładzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków iokontaktach rodziców zdzieckiem oraz orzeka, wjakiej wysokości każdy zmałżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania iwychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków osposobie wykonywania władzy rodzicielskiej iutrzymywaniu kontaktów zdzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne zdobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. §1a.43) Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu zrodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków iuprawnień wstosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie, októrym mowa w§1, ijest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać wsprawach dziecka. §2.44) Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd wwyroku rozwodowym orzeka także osposobie korzystania ztego mieszkania przez czas wspólnego wnim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Wwypadkach wyjątkowych, gdy jeden zmałżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może wwyroku orzekającym rozwód orzec również opodziale wspólnego mieszkania albo oprzyznaniu mieszkania jednemu zmałżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego ipomieszczenia zastępczego, oile podział bądź jego przyznanie jednemu zmałżonków są możliwe. §3.44) Na wniosek jednego zmałżonków sąd może wwyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki wpostępowaniu. §4.44) Orzekając owspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci imałżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej. Art. 59.45) Wciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Art. 60. §1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia iktóry znajduje się wniedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania wzakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

O  znaczenie §1 nadane przez art.1 pkt6 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku 21; wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt3 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku 12.

43) Dodany przez art.1 pkt3 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

44) Dodany przez art.1 pkt6 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 21.

45) Z  e zmianami wprowadzonymi przez art. 1 pkt 7 ustawy, o której mowa w odnośniku 21; z dniem 27 maja 1990 r. przyjmowanie oświadczeń opowrocie małżonka rozwiedzionego do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa należy do właściwości organów gminy jako zadanie zlecone, zgodnie zart.3 pkt5 lit.f ustawy zdnia 17 maja 1990r. opodziale zadań ikompetencji określonych wustawach szczególnych pomiędzy organy gminy aorgany administracji rządowej oraz ozmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr34, poz.198).

42)

 Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 788

§2. Jeżeli jeden zmałżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, arozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się wodpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się wniedostatku. §3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa wrazie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także zupływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. Art. 61. Z zastrzeżeniem przepisu artykułu poprzedzającego do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego zmałżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy oobowiązku alimentacyjnym między krewnymi. DZIAŁ V46) Separacja Art. 611. §1. Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy zmałżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. §2. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne zzasadami współżycia społecznego. §3. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków. Art. 612. §1. Jeżeli jeden zmałżonków żąda orzeczenia separacji, adrugi orzeczenia rozwodu iżądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. §2. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, ażądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację. Art. 613. §1. Przy orzekaniu separacji stosuje się przepisy art.57 iart.58. §2. Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka owinie rozkładu pożycia. Wtym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden zmałżonków nie ponosił winy. Art. 614. §1. Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej. §2. Małżonek pozostający wseparacji nie może zawrzeć małżeństwa. §3. Jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający wseparacji obowiązani są do wzajemnej pomocy. §4. Do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego zmałżonków pozostających wseparacji drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy art.60, zwyjątkiem §3. §5. Przepisu art.59 nie stosuje się. Art. 615. (uchylony).47) Art. 616. §1. Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka ozniesieniu separacji. §2. Zchwilą zniesienia separacji ustają jej skutki. §3.48) Znosząc separację, sąd rozstrzyga owładzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków.

Dodany przez art.1 pkt3 ustawy wymienionej wodnośniku 3 jako druga. Przez art.1 pkt16 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

48) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt17 ustawy, októrej mowa wodnośniku 23.

46) 47)

 Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 788

Tytuł II Pokrewieństwo ipowinowactwo49)

DZIAŁ I50) Przepisy ogólne Art. 617. §1. Krewnymi wlinii prostej są osoby, zktórych jedna pochodzi od drugiej. Krewnymi wlinii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, anie są krewnymi wlinii prostej. §2. Stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo. Art. 618. §1. Zmałżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem akrewnymi drugiego małżonka. Trwa ono mimo ustania małżeństwa. §2. Linię istopień powinowactwa określa się według linii istopnia pokrewieństwa. DZIAŁ IA51) Rodzice i dzieci Rozdział I52) Pochodzenie dziecka

Oddział 1 Macierzyństwo

Art. 619. Matką dziecka jest kobieta, która je urodziła. Art. 6110. §1. Jeżeli sporządzono akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców albo macierzyństwo kobiety wpisanej wakcie urodzenia dziecka jako jego matka zostało zaprzeczone, można żądać ustalenia macierzyństwa. §2. Powództwo oustalenie macierzyństwa wytacza dziecko przeciwko matce, ajeżeli matka nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. §3. Matka wytacza powództwo oustalenie macierzyństwa przeciwko dziecku. Art. 6111. Matka nie może wytoczyć powództwa oustalenie macierzyństwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Art. 6112. §1. Jeżeli wakcie urodzenia jest wpisana jako matka kobieta, która dziecka nie urodziła, można żądać zaprzeczenia macierzyństwa. §2. Powództwo ozaprzeczenie macierzyństwa dziecko wytacza przeciwko kobiecie wpisanej wakcie urodzenia dziecka jako jego matka, ajeżeli kobieta ta nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. §3. Matka wytacza powództwo przeciwko kobiecie wpisanej wakcie urodzenia dziecka jako jego matka iprzeciwko dziecku, ajeżeli kobieta ta nie żyje – przeciwko dziecku. §4. Kobieta wpisana wakcie urodzenia dziecka jako jego matka wytacza powództwo przeciwko dziecku. §5. Mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone zuwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej wakcie urodzenia dziecka jako jego matka, wytacza powództwo przeciwko dziecku itej kobiecie, ajeżeli ona nie żyje – przeciwko dziecku.

Tytuł wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt4 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Dodany przez art.1 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

51) Oznaczenie działu nadane przez art.1 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

52) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt6 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

49) 50)

 Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 788

Art. 6113. §1. Matka albo kobieta wpisana wakcie urodzenia dziecka jako jego matka może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie macierzyństwa wciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia aktu urodzenia dziecka. §2. Mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone zuwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej wakcie urodzenia dziecka jako jego matka, może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie macierzyństwa wciągu sześciu miesięcy od dnia, wktórym dowiedział się, że kobieta wpisana wakcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. §3. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 6114. §1. Dziecko może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie macierzyństwa wciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności. §2. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 6115. Ustalenie izaprzeczenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Jednakże wrazie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo, ustalenia macierzyństwa mogą dochodzić jego zstępni. Art. 6116. Powództwo oustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego; wytoczenie powództwa ozaprzeczenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka.

Oddział 2 Ojcostwo

Art. 62. §1. Jeżeli dziecko urodziło się wczasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji. §2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. §3. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa ozaprzeczenie ojcostwa. Art. 63. Mąż matki może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie ojcostwa wciągu sześciu miesięcy od dnia, wktórym dowiedział się ourodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Art. 64. §1. Jeżeli mąż matki został całkowicie ubezwłasnowolniony zpowodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł wciągu terminu do wytoczenia powództwa ozaprzeczenie ojcostwa, powództwo może wytoczyć jego przedstawiciel ustawowy. Termin do wytoczenia powództwa wynosi wtym wypadku sześć miesięcy od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, ajeżeli przedstawiciel powziął wiadomość ourodzeniu się dziecka dopiero później – sześć miesięcy od dnia, wktórym tę wiadomość powziął. §2. Jeżeli przedstawiciel ustawowy męża całkowicie ubezwłasnowolnionego nie wytoczył powództwa ozaprzeczenie ojcostwa, mąż może wytoczyć powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia. Termin do wytoczenia powództwa wynosi wtym wypadku sześć miesięcy od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, ajeżeli mąż powziął wiadomość ourodzeniu się dziecka dopiero później – sześć miesięcy od dnia, wktórym tę wiadomość powziął. Art. 65. Jeżeli mąż matki zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne wciągu terminu do wytoczenia powództwa ozaprzeczenie ojcostwa imimo istnienia podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego nie został ubezwłasnowolniony, może on wytoczyć powództwo wciągu sześciu miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń, agdy powziął wiadomość ourodzeniu się dziecka dopiero później – wciągu sześciu miesięcy od dnia, wktórym tę wiadomość powziął. Art. 66. Mąż matki powinien wytoczyć powództwo ozaprzeczenie ojcostwa przeciwko dziecku imatce, ajeżeli matka nie żyje – przeciwko dziecku. Art. 67. Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Art. 68. Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne, jeżeli dziecko zostało poczęte wnastępstwie zabiegu medycznego, na który mąż matki wyraził zgodę.

 Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 788

Art. 69. §1. Matka może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie ojcostwa swego męża wciągu sześciu miesięcy od urodzenia dziecka. §2. Matka powinna wytoczyć powództwo ozaprzeczenie ojcostwa przeciwko mężowi idziecku, ajeżeli mąż nie żyje – przeciwko dziecku. §3. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 70. §1. Dziecko po dojściu do pełnoletności może wytoczyć powództwo ozaprzeczenie ojcostwa męża swojej matki, nie później jednak niż wciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności. §2. Dziecko powinno wytoczyć powództwo przeciwko mężowi swojej matki imatce, ajeżeli matka nie żyje – przeciwko jej mężowi. Jeżeli mąż matki nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. §3. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 71. Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Art. 72. §1. Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu. §2. Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa oustalenie ojcostwa. Art. 73. §1. Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, amatka dziecka potwierdzi jednocześnie albo wciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. §2. Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym złożyć oświadczenia konieczne do uznania ojcostwa przepisy regulujące obowiązki iprawa wynikające zuznania, przepisy onazwisku dziecka oraz różnicę pomiędzy uznaniem ojcostwa aprzysposobieniem dziecka. §3. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, jeżeli uznanie jest niedopuszczalne albo gdy powziął wątpliwość co do pochodzenia dziecka. §4. Uznanie ojcostwa może nastąpić także przed sądem opiekuńczym, aza granicą również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego oboje rodzice albo jedno znich są obywatelami polskimi. Przepisy §1–3 stosuje się odpowiednio. Art. 74. §1. Wrazie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu matki dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi, oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może zostać zaprotokołowane przez notariusza albo złożone do protokołu wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy. Przepisy art.73 §1–3 stosuje się odpowiednio. §2. Protokół podpisuje osoba, która przyjęła oświadczenie, oraz osoba, która je złożyła, chyba że nie może ona go podpisać. Przyczynę braku podpisu należy podać wprotokole. §3. Protokół zawierający oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa powinien być niezwłocznie przekazany do urzędu stanu cywilnego właściwego do sporządzenia aktu urodzenia dziecka. Art. 75. §1. Można uznać ojcostwo przed urodzeniem się dziecka już poczętego. §2. Jeżeli dziecko urodziło się po zawarciu przez matkę małżeństwa zinnym mężczyzną niż ten, który uznał ojcostwo, przepisu art.62 nie stosuje się. Art. 76. §1. Uznanie ojcostwa nie może nastąpić po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. §2. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, uznanie ojcostwa może nastąpić wciągu sześciu miesięcy od dnia, wktórym mężczyzna składający oświadczenie ouznaniu dowiedział się ośmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, wktórym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.

 Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 788

Art. 77. §1. Oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może złożyć osoba, która ukończyła szesnaście lat inie istnieją podstawy do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia. §2. Osoba, októrej mowa w§1, jeżeli nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, może złożyć oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa tylko przed sądem opiekuńczym. Art. 78. §1. Mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo oustalenie bezskuteczności uznania wterminie sześciu miesięcy od dnia, wktórym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. Wrazie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka. §2. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 79. Przepisy oustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa stosuje się odpowiednio do matki dziecka, która potwierdziła ojcostwo. Art. 80. Po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności powództwo oustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie może być wytoczone ani przez matkę dziecka, ani przez mężczyznę, który uznał ojcostwo. Art. 81. §1. Dziecko może żądać ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa, jeżeli uznający mężczyzna nie jest jego ojcem. §2. Zżądaniem tym dziecko może wystąpić po dojściu do pełnoletności, nie później jednak niż wciągu trzech lat od jej osiągnięcia. §3. Przepisy art.64 i65 stosuje się odpowiednio. Art. 82. §1. Mężczyzna, który uznał ojcostwo, wytacza powództwo oustalenie bezskuteczności uznania przeciwko dziecku imatce, ajeżeli matka nie żyje – przeciwko dziecku. §2. Matka wytacza powództwo oustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko dziecku imężczyźnie, który uznał ojcostwo, ajeżeli mężczyzna ten nie żyje – przeciwko dziecku. §

3. Dziecko wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko mężczyźnie, który uznał ojcostwo iprzeciwko matce, agdy matka nie żyje – tylko przeciwko temu mężczyźnie. Jeżeli mężczyzna ten nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. Art. 83. §1. Po śmierci dziecka ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne. §2. Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpiło po śmierci dziecka, stosuje się odpowiednio przepisy art.82 §1 i2, przy czym powództwo powinno być wytoczone nie później niż do dnia, wktórym dziecko osiągnęłoby pełnoletność, przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy na miejsce dziecka. Art. 84. §1. Sądowego ustalenia ojcostwa może żądać dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka. Jednakże matka ani domniemany ojciec nie mogą wystąpić ztakim żądaniem po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności. §2. Dziecko albo matka wytacza powództwo oustalenie ojcostwa przeciwko domniemanemu ojcu, agdy ten nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. §3. Domniemany ojciec dziecka wytacza powództwo oustalenie ojcostwa przeciwko dziecku imatce, agdy matka nie żyje – przeciwko dziecku. §4. Wrazie śmierci dziecka, które było powodem wsprawie oustalenie ojcostwa, ustalenia mogą dochodzić jego zstępni. Art. 85. §1. Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował zmatką dziecka nie dawniej niż wtrzechsetnym, anie później niż wsto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. §2. Okoliczność, że matka wtym okresie obcowała także zinnym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy zokoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne. Art. 86. Powództwo oustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz oustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego; wytoczenie powództwa ozaprzeczenie ojcostwa oraz oustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpiło po śmierci dziecka, prokurator może wytoczyć powództwo oustalenie bezskuteczności uznania.

 Dziennik Ustaw – 21 – Rozdział II Stosunki między rodzicami adziećmi

Oddział 1 Przepisy ogólne

Poz. 788

Art. 87.53) Rodzice idzieci są obowiązani do wzajemnego szacunku iwspierania się. Art. 88.53) §1. Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki, nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Małżonkowie mogą wskazać nazwisko jednego znich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki znazwiskiem ojca dziecka. §2. Oświadczenia wsprawie nazwiska dziecka są składane jednocześnie zoświadczeniami onazwiskach, które będą nosić małżonkowie. Jeżeli małżonkowie nie złożyli zgodnych oświadczeń wsprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się znazwiska matki idołączonego do niego nazwiska ojca. §3. Przy sporządzeniu aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia ozmianie wskazanego przez nich nazwiska dziecka albo oświadczenia, októrych mowa w§1, jeżeli nazwisko dziecka nie zostało przez nich wskazane. §4. Przepisy §1–3 stosuje się odpowiednio do nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po urodzeniu się dziecka. Do zmiany nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po ukończeniu przez dziecko trzynastu lat, jest potrzebna jego zgoda. Art. 89.53) §1. Jeżeli ojcostwo zostało ustalone przez uznanie, dziecko nosi nazwisko wskazane wzgodnych oświadczeniach rodziców, składanych jednocześnie zoświadczeniami koniecznymi do uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego znich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki znazwiskiem ojca dziecka. Jeżeli rodzice nie złożyli zgodnych oświadczeń wsprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się znazwiska matki idołączonego do niego nazwiska ojca. Do zmiany nazwiska dziecka, które wchwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda. §2. Wrazie sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko wwyroku ustalającym ojcostwo, stosując odpowiednio przepisy §1. Jeżeli dziecko ukończyło trzynaście lat, do zmiany nazwiska jest potrzebna jego zgoda. §3. Jeżeli ojcostwa nie ustalono, dziecko nosi nazwisko matki. §4. Dziecku nieznanych rodziców nazwisko nadaje sąd opiekuńczy. Art. 891.54) Dzieci pochodzące od tych samych rodziców noszą takie samo nazwisko, zzastrzeżeniem przepisów, które do zmiany nazwiska dziecka wymagają jego zgody. Art. 90.55) §1. Jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo zmężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie zgodnie zart.88 nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko. Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda. §2. Nadanie dziecku nazwiska, októrym mowa w§1, nie jest dopuszczalne, jeżeli nosi ono nazwisko ojca albo nazwisko utworzone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka przez połączenie nazwiska matki znazwiskiem ojca dziecka. §3. Przepisy §1 i2 stosuje się odpowiednio, gdy ojciec małoletniego dziecka zawarł małżeństwo zkobietą, która nie jest matką tego dziecka.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt7 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Dodany przez art.1 pkt8 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

55) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt9 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

53) 54)

 Dziennik Ustaw – 22 – Poz. 788

Art. 901.56) Nazwisko dziecka utworzone przez połączenie nazwiska matki znazwiskiem ojca dziecka albo przez połączenie nazwiska jednego zrodziców znazwiskiem jego małżonka, od którego dziecko nie pochodzi, nie może składać się zwięcej niż dwóch członów; wskład nazwiska dziecka wchodzą pierwsze człony nazwisk podlegających połączeniu, chyba że wwyniku połączenia powstałoby nazwisko, którego człony są jednakowe. Art. 91. §1. Dziecko, które ma dochody zwłasnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka urodziców. §2. Dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców imieszka unich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie.

Oddział 2 Władza rodzicielska

Art. 92. Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Art. 93. §1. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. §2.57) Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd wwyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec ozawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art.107 iart.109–111 stosuje się odpowiednio. Art. 94. §1. Jeżeli jedno zrodziców nie żyje albo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, władza rodzicielska przysługuje drugiemu zrodziców. To samo dotyczy wypadku, gdy jedno zrodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej albo gdy jego władza rodzicielska uległa zawieszeniu. §2. (uchylony).58) §3. Jeżeli żadnemu zrodziców nie przysługuje władza rodzicielska albo jeżeli rodzice są nieznani, ustanawia się dla dziecka opiekę. Art. 95. §1.59) Władza rodzicielska obejmuje wszczególności obowiązek iprawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą imajątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, zposzanowaniem jego godności ipraw. §2.59) Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, awsprawach, wktórych może samodzielnie podejmować decyzje iskładać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii izaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. §3. Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka iinteres społeczny. §4.60) Rodzice przed powzięciem decyzji wważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia istopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić wmiarę możliwości jego rozsądne życzenia. Art. 96. §1.61) Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską ikierują nim. Obowiązani są troszczyć się ofizyczny iduchowy rozwój dziecka iprzygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. §2.62) Rodzice, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczą wsprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka iwjego wychowaniu, chyba że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka postanowi inaczej. Art. 961.63) Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim zakazuje się stosowania kar cielesnych.

Dodany przez art.1 pkt10 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt11 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

58) Przez art.1 pkt12 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

59) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt13 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku 12.

60) Dodany przez art.1 pkt13 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

61) Oznaczenie §1 nadane przez art.1 pkt14 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

62) Dodany przez art.1 pkt14 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

63) D  odany przez art.2 ustawy zdnia 10 czerwca 2010r. ozmianie ustawy oprzeciwdziałaniu przemocy wrodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr125, poz.842), która weszła wżycie zdniem 1 sierpnia 2010r.

56) 57)

 Dziennik Ustaw – 23 – Poz. 788

Art. 97. §1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde znich jest obowiązane iuprawnione do jej wykonywania. §2. Jednakże oistotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; wbraku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Art. 98. §1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde znich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. §2. Jednakże żadne zrodziców nie może reprezentować dziecka:

1)  rzy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską; p

2)  rzy czynnościach prawnych między dzieckiem ajednym zrodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna p polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego zrodziców środków utrzymania iwychowania. §

3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym. Art. 99. Jeżeli żadne zrodziców nie może reprezentować dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Art. 100.64) §1. Sąd opiekuńczy iinne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. Wszczególności każde zrodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego oodebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, atakże zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej ozapewnienie dziecku pieczy zastępczej. §2.65) Wwypadkach, októrych mowa w§1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny isystemu pieczy zastępczej, wrozumieniu przepisów owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej, opotrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny isystemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd orodzajach udzielanej pomocy ijej rezultatach. Art. 101. §1. Rodzice obowiązani są sprawować znależytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. §2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. §3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Art. 102. Wumowie darowizny albo wtestamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku ztytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. Wwypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Art. 103. Czysty dochód zmajątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem znim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. Art. 104.66) §1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka iprzedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd oważniejszych zmianach wstanie tego majątku, wszczególności onabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych oznacznej wartości. §2. Sąd opiekuńczy może wuzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy ipapierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, zzastrzeżeniem art.103.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt15 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. W  brzmieniu ustalonym przez art.201 pkt1 ustawy zdnia 9 czerwca 2011r. owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej (Dz.U. Nr149, poz.887), która weszła wżycie zdniem 1 stycznia 2012r.

66) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt16 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

64) 65)

 Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 788

Art. 105. Po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu zarządzany przez nich majątek dziecka. Na żądanie dziecka lub jego przedstawiciela ustawowego, zgłoszone przed upływem roku od ustania zarządu, rodzice obowiązani są złożyć rachunek zzarządu. Żądanie to nie może jednak dotyczyć dochodów zmajątku pobranych wczasie wykonywania władzy rodzicielskiej. Art. 106.67) Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie owładzy rodzicielskiej isposobie jej wykonywania zawarte wwyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka. Art. 107.67) §1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym wrozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania. §2. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu zrodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków iuprawnień wstosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne zdobrem dziecka porozumienie osposobie wykonywania władzy rodzicielskiej iutrzymywaniu kontaktów zdzieckiem, ijest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać wsprawach dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. Art. 108. Rodzice, którzy wykonywają władzę rodzicielską nad dzieckiem ubezwłasnowolnionym całkowicie, podlegają takim ograniczeniom, jakim podlega opiekun. Art. 109.68) §1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. §2. Sąd opiekuńczy może wszczególności: 1)69) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, wszczególności do pracy zasystentem rodziny, realizowania innych form pracy zrodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;

2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun; 3)70) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;

4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi; 5)71) zarządzić umieszczenie małoletniego wrodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo winstytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, wzakresie niezbędnych szkoleń, określonych wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej. §3. Sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu wtym celu kuratorowi. §4.72) Wprzypadku, októrym mowa w§2 pkt5, atakże wrazie zastosowania innych środków określonych wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej, sąd opiekuńczy zawiadamia owydaniu orzeczenia właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, która udziela rodzinie małoletniego odpowiedniej pomocy iskłada sądowi opiekuńczemu, wterminach określonych przez ten sąd, sprawozdania dotyczące sytuacji rodziny iudzielanej pomocy, wtym prowadzonej pracy zrodziną, atakże współpracuje zkuratorem sądowym.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt17 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt9 ustawy, októrej mowa wodnośniku 21.

69) W  brzmieniu ustalonym przez art.2 pkt1 ustawy zdnia 27 kwietnia 2012r. ozmianie ustawy owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz.579), która weszła wżycie zdniem 8 czerwca 2012r.

70) Z  e zmianą wprowadzoną przez art.1 pkt1 lit.austawy zdnia 21 grudnia 2000r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz ustawy − Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr122, poz.1322), która weszła wżycie zdniem 1 stycznia 2001r.

71) Wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt2 lit.atiret drugie ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

72) D  odany przez art.1 pkt1 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 70; wbrzmieniu ustalonym przez art.2 pkt2 ustawy, októrej mowa wodnośniku 69.

67) 68)

 Dziennik Ustaw – 25 – Poz. 788

Art. 110. §1. Wrazie przemijającej przeszkody wwykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec jej zawieszenie. §2. Zawieszenie będzie uchylone, gdy jego przyczyna odpadnie. Art. 111. §1. Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana zpowodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub wsposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także wstosunku do jednego zrodziców. §1a.73) Sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art.109 §2 pkt5, awszczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem. §2. Wrazie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić. Art. 112.74) Pozbawienie władzy rodzicielskiej lub jej zawieszenie może być orzeczone także wwyroku orzekającym rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa.

Oddział 2a Piecza zastępcza75)

Art. 1121.76) §1. Obowiązek iprawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym wpieczy zastępczej, jego wychowania ireprezentowania wtych sprawach, awszczególności wdochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym. Pozostałe obowiązki iprawa wynikające zwładzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka. §2.Przepisu §1 nie stosuje się, jeżeli sąd opiekuńczy postanowił inaczej. Art. 1122.76) Organizację, funkcjonowanie oraz finansowanie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka, placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych iinterwencyjnych ośrodków preadopcyjnych oraz zasady określające kryteria wiekowe dzieci umieszczanych wtych placówkach iośrodkach regulują przepisy owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej. Art. 1123.77) Umieszczenie dziecka wpieczy zastępczej powinno nastąpić po wyczerpaniu wszystkich form pomocy rodzicom dziecka, októrych mowa wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej, chyba że dobro dziecka wymaga zapewnienia mu niezwłocznie pieczy zastępczej. Art. 1124.77) Dziecko umieszcza się wpieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go wrodzinie przysposabiającej. Art. 1125.77) §1. Sąd może powierzyć sprawowanie pieczy zastępczej małżonkom albo osobie niepozostającej wzwiązku małżeńskim, którzy są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka. Sprawowanie pieczy zastępczej sąd może także powierzyć małżonkom albo osobie niepozostającej wzwiązku małżeńskim, którzy nie są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, jeżeli osoby te zostały wpisane do rejestru osób zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka albo pełnią już funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzących rodzinny dom dziecka. §2. Jeżeli jest to uzasadnione dobrem dziecka sąd może tymczasowo, nie dłużej jednak niż na 6 miesięcy, powierzyć pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom albo osobie niepozostającej wzwiązku małżeńskim, którzy nie są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, niespełniającym warunku niezbędnych szkoleń, określonego wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej, dotyczących rodzin zastępczych.

Dodany przez art.1 pkt2 ustawy, októrej mowa odnośniku

70. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt19 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

75) Tytuł dodany przez art.201 pkt3 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

76) D  odany przez art.1 pkt10 ustawy, októrej mowa wodnośniku 21; wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt4 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

77) Dodany przez art.201 pkt5 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

73) 74)

 Dziennik Ustaw – 26 – Poz. 788

Art. 1126.77) Piecza zastępcza nad dzieckiem posiadającym orzeczenie oniepełnosprawności albo orzeczenie oumiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności jest powierzana przede wszystkim rodzinie zastępczej zawodowej. Art. 1127.77) §1. Sąd umieszcza dziecko winstytucjonalnej pieczy zastępczej, jeżeli brak jest możliwości umieszczenia dziecka wrodzinnej pieczy zastępczej lub zinnych ważnych względów nie jest to zasadne. §2. Wmiarę możliwości sąd umieszcza dziecko wpieczy zastępczej na terenie powiatu miejsca zamieszkania dziecka. Art. 1128.77) Rodzeństwo powinno być umieszczone wtej samej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, chyba że byłoby to sprzeczne z dobrem dziecka.

Oddział 3 Kontakty zdzieckiem78)

Art. 113.79) §1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo iobowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. §2. Kontakty zdzieckiem obejmują wszczególności przebywanie zdzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) ibezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie zinnych środków porozumiewania się na odległość, wtym ze środków komunikacji elektronicznej. Art. 1131.80) §1. Jeżeli dziecko przebywa stale ujednego zrodziców, sposób utrzymywania kontaktów zdzieckiem przez drugiego znich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka ibiorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; wbraku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy. §2.81) Przepisy §1 stosuje się odpowiednio, jeżeli dziecko nie przebywa użadnego zrodziców, apieczę nad nim sprawuje opiekun lub gdy zostało umieszczone wpieczy zastępczej. Art. 1132.80) §

1. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców zdzieckiem. §2. Sąd opiekuńczy może wszczególności:

1) zakazać spotykania się zdzieckiem;

2) zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;

3)  ezwolić na spotykanie się zdzieckiem tylko wobecności drugiego zrodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub z innej osoby wskazanej przez sąd;

4) ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;

5) zakazać porozumiewania się na odległość. Art. 1133.80) Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców zdzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania. Art. 1134.80) Sąd opiekuńczy, orzekając wsprawie kontaktów zdzieckiem, może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc zjednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń. Art. 1135.80) Sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie wsprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Art. 1136.80) Przepisy niniejszego oddziału stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych wlinii prostej, atakże innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.

Wyrazy dodane przez art.1 pkt21 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt22 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

80) Dodany przez art.1 pkt23 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

81) Wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt6 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

78) 79)

 Dziennik Ustaw – 27 – DZIAŁ II82) Przysposobienie Art. 114. §1. Przysposobić można osobę małoletnią, tylko dla jej dobra. §2. Wymaganie małoletności powinno być spełnione wdniu złożenia wniosku oprzysposobienie. Art. 1141. §1.83)Przysposobić może osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych, jeżeli jej kwalifikacje osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie należycie wywiązywała się zobowiązków przysposabiającego oraz posiada opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny, októrym mowa wprzepisach owspieraniu rodziny isystemie pieczy zastępczej, chyba że obowiązek ten jej nie dotyczy. §2. Między przysposabiającym aprzysposobionym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku. Art. 1142. §

1. Przysposobienie, które spowoduje zmianę dotychczasowego miejsca zamieszkania przysposabianego wRzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania winnym państwie, może nastąpić wówczas, gdy tylko wten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne. §2. Przepis §1 nie ma zastosowania, jeżeli między przysposabiającym aprzysposabianym istnieje stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa albo gdy przysposabiający już przysposobił siostrę lub brata przysposabianego. Art. 115. §1. Przysposobić wspólnie mogą tylko małżonkowie. §

2. Przysposobienie ma skutki przysposobienia wspólnego także wtedy, gdy osoba przysposobiona przez jednego zmałżonków zostaje następnie przysposobiona przez drugiego małżonka. §3. Sąd opiekuńczy może na wniosek przysposabiającego orzec, że przysposobienie ma skutki przysposobienia wspólnego, jeżeli przysposabiający był małżonkiem osoby, która wcześniej dziecko przysposobiła, amałżeństwo ustało przez śmierć małżonka, który już dokonał przysposobienia. Art. 116. Przysposobienie przez jednego zmałżonków nie może nastąpić bez zgody drugiego małżonka, chyba że ten nie ma zdolności do czynności prawnych albo że porozumienie się znim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Art. 117. §1. Przysposobienie następuje przez orzeczenie sądu opiekuńczego na żądanie przysposabiającego. §2. Orzeczenie nie może być wydane po śmierci przysposabiającego lub osoby, która ma być przysposobiona. §3. Po śmierci przysposabiającego orzeczenie oprzysposobieniu może być wydane wyjątkowo, jeżeli zżądaniem przysposobienia wystąpili oboje małżonkowie, jeden znich zmarł po wszczęciu postępowania, adrugi żądanie przysposobienia wspólnie przez małżonków podtrzymuje oraz gdy przez dłuższy czas przed wszczęciem postępowania przysposabiany pozostawał pod pieczą wnioskodawców lub tylko zmarłego wnioskodawcy imiędzy stronami powstała więź jak między rodzicami adzieckiem. §4. Na miejsce zmarłego wpostępowaniu wstępuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. §5. Przysposobienie, októrym mowa w§3, ma takie same skutki jak orzeczone przed śmiercią małżonka. Art. 1171. Przysposobienie nie stoi na przeszkodzie ponownemu przysposobieniu po śmierci przysposabiającego. Art. 118. §1. Do przysposobienia potrzebna jest zgoda przysposabianego, który ukończył lat trzynaście. §2. Sąd opiekuńczy powinien wysłuchać przysposabianego, który nie ukończył lat trzynastu, jeżeli może on pojąć znaczenie przysposobienia. §3. Sąd opiekuńczy może wyjątkowo orzec przysposobienie bez żądania zgody przysposabianego lub bez jego wysłuchania, jeżeli nie jest on zdolny do wyrażenia zgody lub jeżeli zoceny stosunku między przysposabiającym aprzysposabianym wynika, że uważa się on za dziecko przysposabiającego, ażądanie zgody lub wysłuchanie byłoby sprzeczne zdobrem przysposabianego.

W  brzmieniu ustalonym przez art.1 ustawy zdnia 26 maja 1995r. ozmianie ustawy – Kodeks rodzinny iopiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr83, poz.417), która weszła wżycie zdniem 20 października 1995r.

83) Wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt7 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

82)

Poz. 788

 Dziennik Ustaw – 28 – Poz. 788

Art. 119. §1.84) Do przysposobienia jest potrzebna zgoda rodziców przysposabianego, chyba że zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie się znimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. §2. Sąd opiekuńczy może, ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie mimo braku zgody rodziców, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, jeżeli odmowa zgody na przysposobienie jest oczywiście sprzeczna zdobrem dziecka. Art. 1191. §1. Rodzice mogą przed sądem opiekuńczym wyrazić zgodę na przysposobienie swego dziecka wprzyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. Rodzicom, którzy wyrazili taką zgodę, władza rodzicielska iprawo do kontaktów zdzieckiem nie przysługują.85) Zgodę tę mogą odwołać przez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym, nie później jednak niż przed wszczęciem sprawy oprzysposobienie. §2. Przepisy oprzysposobieniu za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego stosuje się odpowiednio, jeżeli jedno zrodziców wyraziło taką zgodę, azgoda drugiego nie jest do przysposobienia potrzebna. Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli porozumienie się zdrugim rodzicem napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. §3. Przepisy oprzysposobieniu za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego stosuje się odpowiednio również wtedy, gdy rodzice przysposabianego są nieznani albo nie żyją, jeżeli sąd opiekuńczy worzeczeniu oprzysposobieniu tak postanowi. Art. 1192. Zgoda rodziców na przysposobienie dziecka nie może być wyrażona wcześniej niż po upływie sześciu tygodni od urodzenia się dziecka. Art. 120. Jeżeli dziecko pozostaje pod opieką, do przysposobienia potrzebna jest zgoda opiekuna. Jednakże sąd opiekuńczy może, ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie nawet mimo braku zgody opiekuna, jeżeli wymaga tego dobro dziecka. Art. 1201. §1. Przed orzeczeniem przysposobienia sąd opiekuńczy może określić sposób iokres osobistej styczności przysposabiającego zprzysposabianym. §2. Wwypadku określenia styczności wformie pieczy nad dzieckiem stosuje się odpowiednio przepisy orodzinach zastępczych, ztym że całkowite koszty utrzymania przysposabianego obciążają przysposabiającego. §3. Jeżeli jednak przez przysposobienie przysposabiany ma zmienić dotychczasowe miejsce zamieszkania wRzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania winnym państwie, przysposobienie może być orzeczone po upływie określonego przez sąd opiekuńczy okresu osobistej styczności przysposabiającego zprzysposabianym wdotychczasowym miejscu zamieszkania przysposabianego lub winnej miejscowości wRzeczypospolitej Polskiej. §4.86)Przy wykonywaniu nadzoru nad przebiegiem styczności przysposabiającego zprzysposabianym sąd opiekuńczy korzysta zpomocy ośrodka adopcyjnego oraz, wrazie potrzeby, organu pomocniczego wsprawach opiekuńczych. Art. 121. §1. Przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym aprzysposobionym taki stosunek, jak między rodzicami adziećmi. §2. Przysposobiony nabywa prawa iobowiązki wynikające zpokrewieństwa wstosunku do krewnych przysposabiającego. §3. Ustają prawa iobowiązki przysposobionego wynikające zpokrewieństwa względem jego krewnych, jak również prawa iobowiązki tych krewnych względem niego. §4. Skutki przysposobienia rozciągają się na zstępnych przysposobionego. Art. 1211. §1. Przepisu art.121 §3 nie stosuje się względem małżonka, którego dziecko zostało przysposobione przez drugiego małżonka, ani względem krewnych tego małżonka, także wrazie przysposobienia po ustaniu małżeństwa przez śmierć tego małżonka. §2. Wwypadku gdy małżonek przysposobił dziecko swego małżonka po śmierci drugiego zrodziców przysposobionego, przepisu art.121 §3 nie stosuje się względem krewnych zmarłego, jeżeli worzeczeniu oprzysposobieniu sąd opiekuńczy tak postanowił.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt24 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Zdanie drugie dodane przez art.201 pkt8 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

86) Wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt9 ustawy, októrej mowa wodnośniku 65.

84) 85)

 Dziennik Ustaw – 29 – Poz. 788

Art. 122. §1. Przysposobiony otrzymuje nazwisko przysposabiającego, ajeżeli został przysposobiony przez małżonków wspólnie albo jeżeli jeden zmałżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka – nazwisko, które noszą albo nosiłyby dzieci zrodzone ztego małżeństwa. §

2. Na żądanie osoby, która ma być przysposobiona, i za zgodą przysposabiającego sąd opiekuńczy w orzeczeniu oprzysposobieniu postanawia, że przysposobiony nosić będzie nazwisko złożone zjego dotychczasowego nazwiska inazwiska przysposabiającego. Jeżeli przysposabiający albo przysposobiony nosi złożone nazwisko, sąd opiekuńczy rozstrzyga, który człon tego nazwiska wejdzie wskład nazwiska przysposobionego. Przepisu tego nie stosuje się wrazie sporządzenia nowego aktu urodzenia przysposobionego zwpisaniem przysposabiających jako jego rodziców. §3. Na wniosek przysposabiającego sąd opiekuńczy może worzeczeniu oprzysposobieniu zmienić imię lub imiona przysposobionego. Jeżeli przysposobiony ukończył lat trzynaście, może to nastąpić tylko za jego zgodą. Przepis art.118 §2 stosuje się odpowiednio. Art. 123. §1. Przez przysposobienie ustaje dotychczasowa władza rodzicielska lub opieka nad przysposobionym. §2. Jeżeli jeden zmałżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, władza rodzicielska przysługuje obojgu małżonkom wspólnie. Art. 124. §1. Na żądanie przysposabiającego iza zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna, sąd opiekuńczy orzeka, że skutki przysposobienia polegać będą wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym aprzysposobionym. Jednakże iwtym wypadku skutki przysposobienia rozciągają się na zstępnych przysposobionego. §2. Nie jest dopuszczalne ograniczenie skutków przysposobienia wwypadku, gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę na przysposobienie dziecka bez wskazania osoby przysposabiającego. §3. Na żądanie przysposabiającego iza zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna, sąd opiekuńczy może wokresie małoletności przysposobionego zmienić przysposobienie orzeczone stosownie do §1 na przysposobienie, którego skutki podlegają przepisom art.121–123. Art. 1241.87) Wwypadku gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie bez wskazania osoby przysposabiającego, nie jest dopuszczalne ustalenie pochodzenia przysposobionego przez uznanie ojcostwa, sądowe ustalenie lub zaprzeczenie jego pochodzenia, ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Art. 125. §1. Zważnych powodów zarówno przysposobiony, jak iprzysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka. Orzekając rozwiązanie stosunku przysposobienia, sąd może, stosownie do okoliczności, utrzymać wmocy wynikające zniego obowiązki alimentacyjne. §2. Po śmierci przysposobionego lub przysposabiającego rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, chyba że przysposabiający zmarł po wszczęciu sprawy orozwiązanie stosunku przysposobienia. Wwypadku takim na miejsce przysposabiającego wprocesie wstępuje kurator ustanowiony przez sąd. Art. 1251. §1. Nie jest dopuszczalne rozwiązanie przysposobienia, na które rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającego. §2. Takie przysposobienie nie stoi na przeszkodzie ponownemu przysposobieniu za życia przysposabiającego. Art. 126. §1. Zchwilą rozwiązania stosunku przysposobienia ustają jego skutki. Jeżeli rozwiązanie nastąpiło po śmierci przysposabiającego, uważa się, że skutki przysposobienia ustały zchwilą jego śmierci. §2. Przysposobiony zachowuje nazwisko nabyte przez przysposobienie oraz otrzymane wzwiązku zprzysposobieniem imię lub imiona. Jednakże zważnych powodów sąd na wniosek przysposobionego lub przysposabiającego może worzeczeniu orozwiązaniu stosunku przysposobienia postanowić, że przysposobiony powraca do nazwiska, które nosił przed orzeczeniem przysposobienia. Na wniosek przysposobionego sąd orzeka ojego powrocie do poprzednio noszonego imienia lub imion. Art. 127. Powództwo orozwiązanie przysposobienia może wytoczyć także prokurator.

87)

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt25 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

 Dziennik Ustaw – 30 – DZIAŁ III Obowiązek alimentacyjny Art. 128. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, awmiarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych wlinii prostej oraz rodzeństwo. Art. 129. §1. Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, awstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. §2. Krewnych wtym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny wczęściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym imajątkowym. Art. 130.88) Obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka. Art. 131. §

1. Jeżeli skutki przysposobienia polegają wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym aprzysposobionym, obowiązek alimentacyjny względem przysposobionego obciąża przysposabiającego przed wstępnymi irodzeństwem przysposobionego, aobowiązek alimentacyjny względem wstępnych irodzeństwa obciąża przysposobionego dopiero wostatniej kolejności. §2. Jeżeli jeden zmałżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, przysposobienie nie ma wpływu na obowiązek alimentacyjny między przysposobionym atym drugim małżonkiem ijego krewnymi. Art. 132. Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego wdalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej wbliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest wstanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone znadmiernymi trudnościami. Art. 133. §1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze wstanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody zmajątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania iwychowania. §2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się wniedostatku. §3.89) Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone znadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań wcelu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Art. 134. Wstosunku do rodzeństwa zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone znadmiernym uszczerbkiem dla niego lub dla jego najbliższej rodziny. Art. 135. §1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych imajątkowych możliwości zobowiązanego. §2.90) Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze wstanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać wcałości lub wczęści na osobistych staraniach outrzymanie lub owychowanie uprawnionego; wtakim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu wcałości lub wczęści kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. §3.91) Świadczenia zpomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, októrym mowa wustawie zdnia 7 września 2007r. opomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z2009r. Nr1, poz.7, zpoźn. zm.92)) podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji oraz świadczenia dla rodziny zastępczej nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.

Ze zmianą wprowadzoną przez art.1 pkt5 ustawy wymienionej wodnośniku 3 jako druga. Dodany przez art.1 pkt26 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

90) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt27 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku 12.

91) Dodany przez art.1 pkt27 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

92) Z  miany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone wDz.U. z2009r. Nr6, poz.33, Nr97, poz.800 iNr98, poz.817, z2010r. Nr81, poz.530 iNr229, poz.1504 oraz z2011r. Nr106, poz.622, Nr129, poz.735, Nr149, poz.887, Nr171, poz.1016 iNr205, poz.1212.

88) 89)

Poz. 788

 Dziennik Ustaw – 31 – Poz. 788

Art. 136. Jeżeli wciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub winny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych. Art. 137. §1.93) Roszczenia oświadczenia alimentacyjne przedawniają się zupływem lat trzech. §2.94) Niezaspokojone potrzeby uprawnionego zczasu przed wniesieniem powództwa oalimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. Wuzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty. Art. 138. Wrazie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Art. 139. Obowiązek alimentacyjny nie przechodzi na spadkobierców zobowiązanego. Art. 140. §1. Osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana ztego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej wbliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone znadmiernymi trudnościami, może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić. §2. Roszczenie przewidziane wparagrafie poprzedzającym przedawnia się zupływem lat trzech. Art. 141. §1. Ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się wrozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych zciążą iporodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki wokresie porodu. Zważnych powodów matka może żądać udziału ojca wkosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także wwypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe. §2. Roszczenia matki przewidziane wparagrafie poprzedzającym przedawniają się zupływem lat trzech od dnia porodu. Art. 142. Jeżeli ojcostwo mężczyzny niebędącego mężem matki zostało uwiarygodnione, matka może żądać, ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące wokresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. Termin isposób zapłaty tej sumy określa sąd. Art. 143. Jeżeli ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak imatka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych zojcostwem tylko jednocześnie zdochodzeniem ustalenia ojcostwa. Nie dotyczy to roszczeń matki, gdy dziecko urodziło się nieżywe. Art. 144. §1. Dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, niebędącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku wstosunku do żony swego ojca, niebędącej jego matką. §2. Mąż matki dziecka, niebędący jego ojcem, może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, jeżeli przyczyniał się do wychowania iutrzymania dziecka, ażądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje żonie ojca dziecka, niebędącej matką dziecka. §3. Do obowiązku świadczeń przewidzianego wpoprzedzających paragrafach stosuje się odpowiednio przepisy oobowiązku alimentacyjnym między krewnymi. Art. 1441.95) Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne zzasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Oznaczenie §1 nadane przez art.1 pkt28 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Dodany przez art.1 pkt28 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

95) Dodany przez art.1 pkt29 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

93) 94)

 Dziennik Ustaw – 32 – Poz. 788

Tytuł III Opieka ikuratela

DZIAŁ I Opieka nad małoletnim Rozdział I Ustanowienie opieki Art. 145. §1. Opiekę ustanawia się dla małoletniego wwypadkach przewidzianych wtytule II niniejszego kodeksu. §2. Opiekę ustanawia sąd opiekuńczy, skoro tylko poweźmie wiadomość, że zachodzi prawny po temu powód. Art. 146.96) Opiekę sprawuje opiekun. Wspólne sprawowanie opieki nad dzieckiem sąd może powierzyć tylko małżonkom. Art. 147. Jeżeli dobro pozostającego pod opieką tego wymaga, sąd opiekuńczy wydaje niezbędne zarządzenia dla ochrony jego osoby lub majątku aż do czasu objęcia opieki przez opiekuna; wszczególności sąd opiekuńczy może ustanowić wtym celu kuratora. Art. 148. §1.97) Nie może być ustanowiona opiekunem osoba, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo została pozbawiona praw publicznych. §1a.98) Opiekunem małoletniego nie może być ustanowiona także osoba, która została pozbawiona władzy rodzicielskiej albo skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo zużyciem przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu znim, albo osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej zwychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi, lub obowiązek powstrzymywania się od przebywania wokreślonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się zokreślonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu. §2. Nie może być ustanowiony opiekunem ten, wstosunku do kogo zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie zobowiązków opiekuna. Art. 149. §1. Gdy wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem małoletniego powinna być ustanowiona przede wszystkim osoba wskazana przez ojca lub matkę, jeżeli nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej. §2. Jeżeli opiekunem nie została ustanowiona osoba wymieniona wparagrafie poprzedzającym, opiekun powinien być ustanowiony spośród krewnych lub innych osób bliskich pozostającego pod opieką albo jego rodziców. §3.99) Wbraku takich osób sąd opiekuńczy zwraca się owskazanie osoby, której opieka mogłaby być powierzona, do właściwej jednostki organizacyjnej pomocy społecznej albo do organizacji społecznej, do której należy piecza nad małoletnimi, a jeżeli pozostający pod opieką przebywa w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo innej podobnej placówce, wzakładzie poprawczym lub wschronisku dla nieletnich sąd może się zwrócić także do tej placówki albo do tego zakładu lub schroniska. §4.100) Wrazie potrzeby ustanowienia opieki dla małoletniego umieszczonego wpieczy zastępczej, sąd powierza sprawowanie opieki, przede wszystkim:

1) wprzypadku umieszczenia dziecka wrodzinie zastępczej – rodzicom zastępczym,

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt16 ustawy, októrej mowa wodnośniku

21. Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt30 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku

12.  

98) Dodany przez art.1 pkt30 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku

12.  

99) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt31 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

100) D  odany przez art.1 pkt17 ustawy, októrej mowa wodnośniku 21; wbrzmieniu ustalonym przez art.201 pkt10 lit.austawy, októrej mowa wodnośniku 65.

 

96)   97)

 Dziennik Ustaw – 33 – Poz. 788

2)  przypadku umieszczenia dziecka wrodzinnym domu dziecka – osobom prowadzącym ten dom, w

3)  przypadku umieszczenia dziecka wplacówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego – osobom prowadzącym w tę placówkę,

4)  przypadku umieszczenia dziecka wplacówce opiekuńczo-wychowawczej: socjalizacyjnej, specjalistyczno-terapeuw tycznej, interwencyjnej lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej – osobom bliskim dziecka – wterminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia opozbawieniu władzy rodzicielskiej. §5.101) Wwypadku, októrym mowa wart.1191 §1, nie stosuje się przepisów §1, 2 i4 pkt4. Art. 150. (uchylony).102) Art. 151. Sąd opiekuńczy może ustanowić jednego opiekuna dla kilku osób, jeżeli nie ma sprzeczności między ich interesami. Opieka nad rodzeństwem powinna być wmiarę możności powierzona jednej osobie. Art. 152. Każdy, kogo sąd opiekuńczy ustanowi opiekunem, obowiązany jest opiekę objąć. Zważnych powodów sąd opiekuńczy może zwolnić od tego obowiązku. Art. 153. Objęcie opieki następuje przez złożenie przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym. Opiekun powinien objąć swe obowiązki niezwłocznie. Rozdział II Sprawowanie opieki Art. 154. Opiekun obowiązany jest wykonywać swe czynności znależytą starannością, jak tego wymaga dobro pozostającego pod opieką iinteres społeczny. Art. 155. §1. Opiekun sprawuje pieczę nad osobą imajątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego. §2. Do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy owładzy rodzicielskiej zzachowaniem przepisów poniższych. Art. 156. Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Art. 157. Jeżeli opiekun doznaje przemijającej przeszkody w sprawowaniu opieki, sąd opiekuńczy może ustanowić kuratora. Art. 158.103) Odecyzjach wważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą wsprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka iwjego wychowaniu. Art. 159. §1. Opiekun nie może reprezentować osób pozostających pod jego opieką:

1) przy czynnościach prawnych między tymi osobami;

2)  rzy czynnościach prawnych między jedną ztych osób aopiekunem albo jego małżonkiem, zstępnymi, wstępnymi lub p rodzeństwem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz osoby pozostającej pod opieką. §2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio wpostępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym. Art. 160. §1. Niezwłocznie po objęciu opieki opiekun obowiązany jest sporządzić inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką iprzedstawić go sądowi opiekuńczemu. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio wrazie późniejszego nabycia majątku przez osobę pozostającą pod opieką. §2. Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od obowiązku sporządzenia inwentarza, jeżeli majątek jest nieznaczny.

Dodany przez art.201 pkt10 lit.b ustawy, októrej mowa wodnośniku

65. Przez art.1 pkt32 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

103) Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt33 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

101) 102)

 Dziennik Ustaw – 34 – Poz. 788

Art. 161. §1. Sąd opiekuńczy może zobowiązać opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych iinnych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego. §2. Gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna winstytucji bankowej. Opiekun może podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego. Art. 162.104) §1. Sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe wdniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. §2. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane zpełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. §3. Wynagrodzenie pokrywa się zdochodów lub zmajątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, ajeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów opomocy społecznej. Art. 163. §1. Opiekun może żądać od pozostającego pod opieką zwrotu nakładów iwydatków związanych ze sprawowaniem opieki. Do roszczeń ztego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy ozleceniu. §2. Roszczenia powyższe przedawniają się zupływem lat trzech od ustania opieki lub zwolnienia opiekuna. §3.105) Przepis art.162 §3 stosuje się odpowiednio. Art. 164. Roszczenie osoby pozostającej pod opieką onaprawienie szkody wyrządzonej nienależytym sprawowaniem opieki przedawnia się zupływem lat trzech od ustania opieki lub zwolnienia opiekuna. Rozdział III Nadzór nad sprawowaniem opieki Art. 165. §1.106) Sąd opiekuńczy wykonywa nadzór nad sprawowaniem opieki, zaznajamiając się bieżąco zdziałalnością opiekuna oraz udzielając mu wskazówek ipoleceń. §2. Sąd opiekuńczy może żądać od opiekuna wyjaśnień we wszelkich sprawach należących do zakresu opieki oraz przedstawienia dokumentów związanych zjej sprawowaniem. Art. 166. §1. Opiekun obowiązany jest, wterminach oznaczonych przez sąd opiekuńczy, nie rzadziej niż co roku, składać temu sądowi sprawozdania dotyczące osoby pozostającego pod opieką oraz rachunki zzarządu jego majątkiem. §2. Jeżeli dochody zmajątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania iwychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od przedstawiania szczegółowych rachunków zzarządu; wwypadku takim opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie ozarządzie majątkiem. Art. 167. §1. Sąd opiekuńczy bada sprawozdania irachunki opiekuna pod względem rzeczowym irachunkowym, zarządza wrazie potrzeby ich sprostowanie iuzupełnienie oraz orzeka, czy iwjakim zakresie rachunki zatwierdza. §

2. Zatwierdzenie rachunku przez sąd opiekuńczy nie wyłącza odpowiedzialności opiekuna za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem. Art. 168. Jeżeli opiekun nie sprawuje należycie opieki, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Rozdział IV Zwolnienie opiekuna iustanie opieki Art. 169. §1. Zważnych powodów sąd opiekuńczy może na żądanie opiekuna zwolnić go zopieki.

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt34 ustawy, októrej mowa wodnośniku

12. Dodany przez art.1 pkt35 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

106) Ze zmianą wprowadzoną przez art.1 pkt3 ustawy, októrej mowa wodnośniku 70.

104) 105)

 Dziennik Ustaw – 35 – Poz. 788

§2. Sąd opiekuńczy zwolni opiekuna, jeżeli zpowodu przeszkód faktycznych lub prawnych opiekun jest niezdolny do sprawowania opieki albo dopuszcza się czynów lub zaniedbań, które naruszają dobro pozostającego pod opieką. §3. Jeżeli sąd opiekuńczy nie postanowił inaczej, opiekun obowiązany jest prowadzić nadal pilne sprawy związane zopieką aż do czasu jej objęcia przez nowego opiekuna. Art. 170. Gdy małoletni osiągnie pełnoletność albo gdy przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska, opieka ustaje zmocy prawa. Art. 171. Jeżeli wchwili ustania opieki zachodzi przeszkoda do natychmiastowego przyjęcia zarządu majątkiem przez osobę, która pozostawała pod opieką, albo przez jej przedstawiciela ustawowego lub spadkobierców, opiekun obowiązany jest nadal prowadzić pilne sprawy związane zzarządem majątku, chyba że sąd opiekuńczy postanowi inaczej. Art. 172. §1. Wrazie zwolnienia opiekuna lub ustania opieki opiekun obowiązany jest złożyć wciągu trzech miesięcy rachunek końcowy zzarządu majątkiem. §2. Do rachunku końcowego stosuje się odpowiednio przepisy orachunku rocznym. Art. 173. Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od obowiązku składania rachunku końcowego. Art. 174. Niezwłocznie po swym zwolnieniu lub po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, albo jej przedstawicielowi ustawowemu lub spadkobiercom zarządzany przez siebie majątek tej osoby. DZIAŁ II Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie Art. 175. Do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy oopiece nad małoletnim zzachowaniem przepisów poniższych. Art. 176. Jeżeli wzgląd na dobro pozostającego pod opieką nie stoi temu na przeszkodzie, opiekunem ubezwłasnowolnionego całkowicie powinien być ustanowiony przede wszystkim jego małżonek, awbraku tegoż – jego ojciec lub matka. Art. 177. Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie ustaje zmocy prawa wrazie uchylenia ubezwłasnowolnienia lub zmiany ubezwłasnowolnienia całkowitego na częściowe. DZIAŁ III Kuratela Art. 178. §1. Kuratora ustanawia się wwypadkach wustawie przewidzianych. §2. Wzakresie nieuregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy oopiece zzachowaniem przepisów poniższych. Art. 179. §1.107) Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się zdochodów lub zmajątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, ajeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora. §2. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, asprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Art. 180. §1. Zzastrzeżeniem wyjątków wustawie przewidzianych, organ państwowy, który ustanowił kuratora, uchyli kuratelę, gdy odpadnie jej cel. §

2. Jeżeli kurator został ustanowiony do załatwienia poszczególnej sprawy, kuratela ustaje z chwilą ukończenia tej sprawy. Art. 181. §1. Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania ido zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi. §2. Wrazie uchylenia ubezwłasnowolnienia kuratela ustaje zmocy prawa.

107)

Wbrzmieniu ustalonym przez art.1 pkt36 ustawy, októrej mowa wodnośniku 12.

 Dziennik Ustaw – 36 – Poz. 788

Art. 182. Dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nieurodzonego, ustanawia się kuratora, jeżeli jest to potrzebne do strzeżenia przyszłych praw dziecka. Kuratela ustaje zchwilą urodzenia się dziecka. Art. 183.108) §1. Dla osoby niepełnosprawnej ustanawia się kuratora, jeżeli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzenia wszelkich spraw albo spraw określonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiązków iuprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy. §2. Kuratelę uchyla się na żądanie osoby niepełnosprawnej, dla której była ustanowiona. Art. 184. §1. Dla ochrony praw osoby, która zpowodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, anie ma pełnomocnika, ustanawia się kuratora. To samo dotyczy wypadku, gdy pełnomocnik nieobecnego nie może wykonywać swoich czynności albo gdy je wykonywa nienależycie. §2. Kurator powinien przede wszystkim postarać się oustalenie miejsca pobytu osoby nieobecnej izawiadomić ją ostanie jej spraw.

108)

W  brzmieniu ustalonym przez art.2 ustawy zdnia 9 maja 2007r. ozmianie ustawy − Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr121, poz.831), która weszła wżycie zdniem 7 października 2007r.



Dziennik Ustaw Poz. 788 z 2012 - pozostałe dokumenty:

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1555 z 20122012-12-31

  Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2012 r. sygn. akt K 9/12

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1554 z 20122012-12-31

  Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 grudnia 2012 r. sygn. akt K 28/11

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1553 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie przedterminowych wyborów wójta gminy Zawonia w województwie dolnośląskim

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1552 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie przedterminowych wyborów burmistrza Raciąża w województwie mazowieckim

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1551 z 20122012-12-31

  Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1550 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1549 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania opłat pobieranych przez jednostkę badawczą lub certyfikującą za czynności związane z badaniami i certyfikacją wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1548 z 20122012-12-31

  Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1547 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1546 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1545 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1544 z 20122012-12-31

  Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z podwyższeniem wieku emerytalnego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1543 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1542 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1541 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2013

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1540 z 20122012-12-31

  Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku tonażowym oraz niektórych innych ustaw

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1539 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz przekazywania informacji dotyczących tych płatności

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1538 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1537 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1536 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie odbywania szkolenia specjalizacyjnego przez lekarza w podmiocie leczniczym utworzonym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1535 z 20122012-12-31

  Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestru instytucji szkoleniowych