Dziennik Ustaw Poz. 471 z 2013

Tytuł:	Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. w sprawie licencji i świadectw kwalifikacji personelu służb ruchu lotniczego
Status aktu prawnego:	Obowiązujący
Data ogłoszenia:	2013-04-18
Data wydania:	2013-04-12
Data wejscia w życie:	2013-04-18
Data obowiązywania:	2013-04-18

Treść dokumentu: Dziennik Ustaw Poz. 471 z 2013

DZIENNIK USTAW

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Warszawa, dnia 18 kwietnia 2013 r. Poz. 471

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA IGOSPODARKI MORSKIEJ

1) zdnia 12 kwietnia 2013r. wsprawie licencji iświadectw kwalifikacji personelu służb ruchu lotniczego Na podstawie art.104 ust.1a ustawy zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze (Dz.U. z2012r. poz.933, zpóźn. zm.2)) zarządza się, co następuje: Rozdział1 Przepisy ogólne §1. Rozporządzenie określa: 1) wzory licencji iświadectw kwalifikacji, 2) uprawnienia przyznawane iwpisywane do licencji iświadectw kwalifikacji, 3) szczegółowe wymagania dla poszczególnych rodzajów licencji iświadectw kwalifikacji, dotyczące kwalifikacji lotniczych wzakresie wiedzy, umiejętności ipraktyki, 4) szczegółowe warunki isposób: a) wydawania, przedłużania, wznawiania, wymiany, cofania, ograniczania, zawieszania i przywracania licencji iświadectw kwalifikacji oraz wynikających znich uprawnień, b) uznawania, zawieszania uznania, cofania uznania iprzywracania uznania obcych licencji iświadectw kwalifikacji oraz wynikających znich uprawnień, wydanych przez właściwy organ obcego państwa, c) uzyskiwania isprawdzania kwalifikacji lotniczych, d) prowadzenia rejestru personelu lotniczego, e) prowadzenia szkolenia lotniczego, 5) szczegółowe warunki wykonywania uprawnień wynikających zlicencji iświadectw kwalifikacji – wzakresie specjalności kontrolera ruchu lotniczego, praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, informatora służby informacji powietrznej oraz informatora lotniskowej służby informacji powietrznej. §2. Ilekroć wrozporządzeniu jest mowa o: 1) AFIS – rozumie się przez to lotniskową służbę informacji powietrznej (Aerodrome Flight Information Service); 2) ATC – rozumie się przez to służbę kontroli ruchu lotniczego (Air Traffic Control);

Minister Transportu, Budownictwa iGospodarki Morskiej kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie §1 ust.2 pkt3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów zdnia 18 listopada 2011r. wsprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Transportu, Budownictwa iGospodarki Morskiej (Dz.U. Nr248, poz.1494 oraz z2012r. poz.1396).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone wDz.U. z2013r. poz.951 i1544 oraz z2013r. poz.134.

1)

 Dziennik Ustaw –2– Poz. 471

3) ATS – rozumie się przez to służby ruchu lotniczego (Air Traffic Services); 4) egzaminatorze państwowym – rozumie się przez to członka komisji egzaminacyjnej, októrej mowa wart.99 ust.1 ustawy zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze; 5) egzaminie państwowym – rozumie się przez to egzamin składający się z części teoretycznej i praktycznej, złożony przed komisją egzaminacyjną zgodnie zprzepisami wydanymi na podstawie art.99 ust.6 ustawy zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze; 6) FIS – rozumie się przez to służbę informacji powietrznej (Flight Information Service); 7) ICAO – rozumie się przez to Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (International Civil Aviation Organization); 8) informatorze AFIS – rozumie się przez to informatora lotniskowej służby informacji powietrznej (AFISO – Aerodrome Flight Information Service Officer); 9) informatorze FIS – rozumie się przez to informatora służby informacji powietrznej (FISO – Flight Information Service Officer); 10) instruktorze OJT – rozumie się przez to instruktora szkolenia operacyjnego (On-the-Job Training); 11) instruktorze OST – rozumie się przez to instruktora szkolenia na symulatorze (On-the-Simulator Training); 12) jednostce – rozumie się przez to organ, wktórym jest zapewniana służba ruchu lotniczego; 13) Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym – rozumie się przez to Konwencję omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym, podpisaną wChicago dnia 7 grudnia 1944r. (Dz.U. z1959r. Nr35, poz.212 i214, zpóźn. zm.3)); 14) licencjach – rozumie się przez to licencję kontrolera ruchu lotniczego oraz licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego; 15) orzeczeniu lotniczo-lekarskim – rozumie się przez to orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania funkcji członka personelu lotniczego, októrym mowa wart.110 ustawy zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze; 16) ośrodku – rozumie się przez to certyfikowaną organizację szkoleniową personelu ATS będącą samodzielną organizacją lotniczą albo stanowiącą część składową innego podmiotu (CAPTO – Certified ATS Personnel Training Organization); 17) OJTI – rozumie się przez to uzupełniające uprawnienie instruktorskie wpisane do licencji lub świadectwa kwalifikacji istanowiące ich część, określające uprawnienia do prowadzenia szkolenia operacyjnego (On-the-Job Training Instructor Endorsement); 18) OSTI – rozumie się przez to uzupełniające uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego wpisane do licencji lub świadectwa kwalifikacji istanowiące ich część, określające uprawnienia do prowadzenia szkolenia na symulatorze (On-the-Simulator Training Instructor Special Endorsement); 19) personelu ATS – rozumie się przez to członków personelu lotniczego posiadających licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, licencję kontrolera ruchu lotniczego, świadectwo kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej lub świadectwo kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej; 20) poziomie 4 operacyjnym, poziomie 5 rozszerzonym albo poziomie 6 biegłym – rozumie się przez to odpowiedni poziom biegłości językowej ustalony według skali klasyfikacji biegłości wjęzyku podanej w: a) załączniku III do rozporządzenia Komisji (UE) nr805/2011 zdnia 10 sierpnia 2011r. ustanawiającego szczegółowe zasady licencjonowania kontrolerów ruchu lotniczego oraz wydawania określonych certyfikatów na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego iRady (WE) nr216/2008 (Dz.Urz. UE L 206 z11.08.2011, str. 21) – dla kontrolera ruchu lotniczego ipraktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, b) Dodatku Ado Załącznika 1 do Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym – dla informatora służby informacji powietrznej iinformatora lotniskowej służby informacji powietrznej;

3)

Zmiany wymienionej umowy zostały ogłoszone wDz.U. z1963r. Nr24, poz.137 i138, z1969r. Nr27, poz.210 i211, z1976r. Nr21, poz.130 i131, Nr32, poz.188 i189 iNr39, poz.227 i228, z1984r. Nr39, poz.199 i200, z2000r. Nr39, poz.446 i447, z2002r. Nr58, poz.527 i528, z2003r. Nr78, poz.700 i701 oraz z2012r. poz.368, 369, 370 i371.

 Dziennik Ustaw –3– Poz. 471

21) Prezesie Urzędu – rozumie się przez to Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego; 22) prowadzącym szkolenie – rozumie się przez to ośrodek lub instruktora OJT nadzorującego praktykę na lotnisku niekontrolowanym, na którym jest zapewniana certyfikowana lotniskowa służba informacji powietrznej; 23) rozporządzeniu nr216/2008 – rozumie się przez to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego iRady (WE) nr216/2008 zdnia 20 lutego 2008r. wsprawie wspólnych zasad wzakresie lotnictwa cywilnego iutworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 idyrektywę 2004/36/WE (Dz.Urz. UE L 79 z19.03.2008, str. 1, zpóźn. zm.); 24) rozporządzeniu nr805/2011 – rozumie się przez to rozporządzenie Komisji (UE) nr805/2011 zdnia 10 sierpnia 2011r. ustanawiające szczegółowe zasady licencjonowania kontrolerów ruchu lotniczego oraz wydawania określonych certyfikatów na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego iRady (WE) nr216/2008; 25) Specyfikacji EUROCONTROL – rozumie się przez to Specyfikację EUROCONTROL do szkolenia wstępnego kontrolerów ruchu lotniczego wprowadzoną do stosowania przepisami wydanymi na podstawie art. 3 ust. 4 pkt 3 ustawy zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze; 26) świadectwie AFIS – rozumie się przez to świadectwo kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej; 27) świadectwie FIS – rozumie się przez to świadectwo kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej; 28) świadectwach kwalifikacji – rozumie się przez to świadectwo FIS oraz świadectwo AFIS; 29) uprawnieniu – rozumie się przez to upoważnienie wpisane do licencji albo świadectwa kwalifikacji lub związane zlicencją albo świadectwem kwalifikacji istanowiące ich część, określające szczególne warunki, możliwości lub ograniczenia odnoszące się do takiej licencji albo takiego świadectwa kwalifikacji; 30) uprawnieniu FIS – rozumie się przez to uprawnienie obszarowej służby informacji powietrznej (Flight Information Service Rating); 31) uprawnieniu RIS – rozumie się przez to uprawnienie radarowej obszarowej służby informacji powietrznej (Radar Information Service Rating); 32) uprawnieniu uzupełniającym – rozumie się przez to upoważnienie wpisane do licencji istanowiące jej część, określające szczególne warunki, możliwości lub ograniczenia odnoszące się do stosownego uprawnienia; 33) uprawnieniu uzupełniającym wjednostce – rozumie się przez to upoważnienie wpisane do licencji kontrolera ruchu lotniczego, świadectwa kwalifikacji informatora FIS albo informatora AFIS istanowiące ich część, określające oznaczenie lokalizacji, októrym mowa wpkt1.9 tomu II Załącznika 10 do Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym ogłoszonego wDzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego, oraz sektory lub stanowiska pracy, na których posiadacz licencji albo świadectwa kwalifikacji jest uprawniony do pracy; 34) uprawnieniu uzupełniającym wzakresie języka – rozumie się przez to upoważnienie wpisane do licencji albo świadectwa kwalifikacji istanowiące ich część, określające biegłość językową ich posiadacza; 35) ustawie – rozumie się przez to ustawę zdnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze; 36) Załączniku 1 – rozumie się przez to Załącznik 1 do Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym (Dz.Urz. ULC z2008r. Nr1, poz.6). §3. Do szkoleń wjednostce określonych w§30 ust.1 pkt2 dla praktykantów-kontrolerów ruchu lotniczego oraz kontrolerów ruchu lotniczego, w zakresie nieuregulowanym, stosuje się normy i zalecane metody postępowania określone wZałączniku

1. §4.

1. Prezes Urzędu zawiadamia ICAO oróżnicach wrozumieniu art.38 Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym.

2. Różnice, októrych mowa wust.1, są ogłaszane wDzienniku Urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, wZbiorze Informacji Lotniczych Polska (AIP Polska).

 Dziennik Ustaw –4– Rozdział2 Szczegółowe warunki isposób wydawania, wymiany, cofania, ograniczania, zawieszania iprzywracania licencji iświadectw kwalifikacji oraz wykonywania wynikających znich uprawnień §5. Prezes Urzędu wydaje: 1) licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego wraz zwpisywanymi do niej uprawnieniami kandydatowi, który spełnił wymagania określone wrozdziale 8; 2) licencję kontrolera ruchu lotniczego wraz zwpisywanymi do niej uprawnieniami kandydatowi, który spełnił wymagania określone wrozdziale 9; 3) świadectwo FIS wraz zwpisywanymi do niego uprawnieniami kandydatowi, który spełnił wymagania określone wrozdziale 10; 4) świadectwo AFIS wraz zwpisywanymi do niej uprawnieniami kandydatowi, który spełnił wymagania określone wrozdziale

11. §6.1. Licencję, świadectwo kwalifikacji lub dodatkowe uprawnienia wydaje się na wniosek.

2. Rodzaje uprawnień wpisywanych do licencji iświadectw kwalifikacji przy pierwszym wydaniu tych dokumentów określają przepisy rozdziałów 8–11.

3. Warunki wydania dodatkowych uprawnień do licencji kontrolera ruchu lotniczego iświadectw kwalifikacji określają przepisy rozdziałów 9–11.

4. Skróty nazw uprawnień wpisywanych do licencji iświadectw kwalifikacji określa załącznik nr1 do rozporządzenia. §7.

1. Licencje iświadectwa kwalifikacji personelu ATS podlegają wymianie: 1) po uzyskaniu uprawnienia, uprawnienia uzupełniającego, uprawnienia uzupełniającego wjednostce, OJTI albo OSTI; 2) po przedłużeniu, utracie, przywróceniu ważności uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka; 3) po wznowieniu lub przywróceniu ważności uprawnień, októrych mowa wpkt1, które uprzednio nie były wpisane do licencji albo świadectwa kwalifikacji; 4) po przywróceniu ważności świadectwa FIS lub świadectwa AFIS albo uprawnień wpisywanych do tych świadectw albo do licencji kontrolera ruchu lotniczego; 5) wrazie zmiany danych osobowych wpisywanych do licencji albo świadectwa kwalifikacji; 6) wrazie konieczności sprostowania błędu; 7) po zapełnieniu miejsc na wpisy; 8) wrazie uszkodzenia dokumentu licencji albo świadectwa kwalifikacji.

2. Wymiany licencji lub świadectwa kwalifikacji dokonuje się na wniosek złożony do Prezesa Urzędu albo zurzędu.

3. Wprzypadku utraty lub zniszczenia dokumentu licencji albo świadectwa kwalifikacji: 1) członek personelu ATS informuje pisemnie Prezesa Urzędu odacie iokolicznościach utraty lub zniszczenia dokumentu licencji albo świadectwa kwalifikacji; 2) jest wydawany duplikat znajdującego się wteczce osobowej członka personelu ATS dokumentu, uaktualniony wzakresie ważności uprawnień, októrych mowa odpowiednio wprzepisach rozdziałów 8–11, woparciu oznajdujące się wteczce protokoły ze sprawdzenia wiedzy iumiejętności oraz inne dokumenty dotyczące posiadanych ograniczeń.

4. Wwyniku wymiany licencji albo świadectwa kwalifikacji Prezes Urzędu wydaje nowy dokument licencji albo świadectwa kwalifikacji, do którego wpisuje się wyłącznie ważne uprawnienia posiadane przez członka personelu ATS wdniu wydania nowego dokumentu licencji albo świadectwa kwalifikacji. Poz. 471

 Dziennik Ustaw –5– Poz. 471

5. Członek personelu ATS wprzypadkach, októrych mowa wust.1, zwraca Prezesowi Urzędu podlegający wymianie dokument licencji albo świadectwa kwalifikacji. Zwrot dokumentu licencji albo świadectwa kwalifikacji jest warunkiem wydania nowego dokumentu, októrym mowa wust.4. §8. Wprzypadku zawieszenia uprawnienia wpisanego do licencji lub świadectwa kwalifikacji posiadacz licencji albo świadectwa kwalifikacji niezwłocznie przekazuje ten dokument Prezesowi Urzędu, wcelu dokonania wpisu ozawieszeniu danego uprawnienia. §9. Zawieszając licencję, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienie: 1) określa się okres zawieszenia; 2) można wskazać termin isposób spełnienia wymagań określonych wart.96 ust.1 ustawy niezbędnych do przywrócenia zawieszonej licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia. § 10.

1. Zawieszoną licencję, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienie przywraca się na wniosek zainteresowanego członka personelu ATS, jeżeli upłynął okres zawieszenia lub zostały spełnione wymagania niezbędne do przywrócenia zawieszonej licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia, októrych mowa w§9 pkt2.

2. Do wniosku dołącza się kopię ważnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego odpowiedniej klasy oraz dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań niezbędnych do przywrócenia zawieszonej licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia, jeżeli zostały określone zgodnie z§9 pkt2. §11. Jeżeli członek personelu ATS nie spełni wymagań niezbędnych do przywrócenia licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia, Prezes Urzędu cofa zawieszoną licencję, świadectwo kwalifikacji lub uprawnienie. §

12. Osoba, której licencja lub świadectwo kwalifikacji zostało cofnięte albo zawieszone i zatrzymane zgodnie zprzepisami art.100 ustawy, niezwłocznie przekazuje dokument licencji albo świadectwa kwalifikacji, za pokwitowaniem, Prezesowi Urzędu, chyba że licencja lub świadectwo kwalifikacji zostały już uprzednio zatrzymane przez Prezesa Urzędu lub inny właściwy organ. Rozdział3 Szczegółowe warunki isposób uznawania, zawieszania uznania, cofania uznania iprzywracania uznania obcych licencji iświadectw kwalifikacji oraz wynikających znich uprawnień, wydanych przez właściwy organ obcego państwa §13. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do dokumentów równoważnych licencjom lub świadectwom kwalifikacji personelu ATS, wydanym przez właściwy organ lub uprawniony podmiot obcego państwa. §14. Uznanie licencji wraz ze związanymi znimi uprawnieniami, uprawnieniami uzupełniającymi oraz uprawnieniami uzupełniającymi wzakresie języka, wydanej winnym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia oWolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy oEuropejskim Obszarze Gospodarczym, odbywa się zgodnie zart.29 rozporządzenia nr805/2011. §15.

1. Osoba ubiegająca się ouznanie licencji albo świadectwa kwalifikacji członka personelu ATS, wydanych przez właściwy organ państwa innego niż określone w§14, zwanych dalej „obcą licencją”, składa wniosek wraz zkserokopią obcej licencji, której oryginał okazuje wcelu poświadczenia zgodności.

2. Wprzypadku gdy obca licencja została wydana: 1) niezgodnie znormami Załącznika 1 albo 2) w państwie, z którym Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy międzynarodowej o uznawaniu licencji członków personelu lotniczego – Prezes Urzędu wzywa osobę do okazania dokumentu przebiegu praktyki lotniczej.

3. Wprzypadkach, októrych mowa wust.2, Prezes Urzędu odmawia uznania obcej licencji, jeżeli przepisy, zgodnie zktórymi została wydana, ustanawiają wymagania łagodniejsze niż wynikające zpolskiego prawa.

4. Przepisu ust.3 nie stosuje się, jeżeli osoba ubiegająca się ouznanie obcej licencji wyrazi zgodę na poddanie się sprawdzeniu wiedzy iumiejętności przed komisją egzaminacyjną. Wtakim przypadku Prezes Urzędu wyznacza termin egzaminu państwowego oraz określa jego zakres.

 Dziennik Ustaw –6– Poz. 471

§16. Warunkiem uznania obcej licencji oraz korzystania zniej jest: 1) posiadanie orzeczenia lotniczo-lekarskiego wydanego: a) przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, Konfederację Szwajcarską lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia oWolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy oEuropejskim Obszarze Gospodarczym albo b) przez państwo, zktórym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę ouznawaniu orzeczeń lotniczo-lekarskich, albo c) zgodnie zart.106 ust.1 ustawy; 2) posiadanie ważnych uprawnień, które odpowiadają uprawnieniom wpisywanym do polskich licencji iświadectw kwalifikacji personelu ATS. §17.

1. Uznanie obcej licencji wraz zwpisanymi do niej uprawnieniami upoważnia jej posiadacza do: 1) przystąpienia do egzaminu państwowego sprawdzającego biegłość językową wzakresie języka polskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym, zarówno wzakresie frazeologii lotniczej, jak izrozumiałej komunikacji; 2) odbycia szkolenia lotniczego wRzeczypospolitej Polskiej, wzakresie niezbędnym do przyznania uprawnienia uzupełniającego wjednostce.

2. Wcelu przyznania uprawnienia uzupełniającego wjednostce, Prezes Urzędu określa odpowiednią jednostkę, sektor lub stanowisko pracy, na które prowadzący szkolenie opracuje iprzedstawi do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu plan szkolenia wjednostce, uwzględniając we właściwy sposób nabytą wiedzę, umiejętności idoświadczenie kandydata. §18.

1. Uznanie obcej licencji wydaje się na okres: 1) nie dłuższy niż do dnia upływu terminu jej ważności, jeżeli wlicencji określono taki termin, lub 2) określony wplanie szkolenia wjednostce, októrym mowa w§17 ust.2, niezbędny do odbycia przez członka personelu ATS szkolenia wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego wjednostce – wzależności od tego, który znich jest krótszy.

2. Prezes Urzędu stwierdza uznanie obcej licencji przez wydanie świadectwa uznania obcej licencji. §19. Obcą licencję wymienia się na wydawane przez Prezesa Urzędu licencję albo świadectwo kwalifikacji członka personelu ATS po spełnieniu warunków, októrych mowa w§17, oraz po pozytywnym zaliczeniu części praktycznej egzaminu państwowego na stanowisku operacyjnym. §20.

1. Prezes Urzędu cofa albo zawiesza: 1) uznanie obcej licencji lub uprawnienia wynikającego ztej licencji wprzypadkach, októrych mowa wart.100 ustawy; 2) obcą licencję lub uprawnienie wynikające ztej licencji, jeżeli takie prawo wynika zwiążącej Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej lub przepisów międzynarodowych.

2. Do cofnięcia, zawieszenia oraz przywrócenia uznania obcej licencji iuprawnienia zniej wynikającego stosuje się odpowiednio przepisy §8–12. Rozdział4 Szczegółowe warunki isposób sprawdzania, przedłużania, wznawiania iprzywracania kwalifikacji lotniczych §21.1. Sprawdzanie wiedzy iumiejętności lotniczych kandydatów na członków personelu ATS iczłonków personelu ATS przeprowadza się: 1) wprocesie szkolenia lotniczego teoretycznego ipraktycznego, zgodnie zzatwierdzonymi programami szkolenia lotniczego; 2) przed wydaniem licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywanego; 3) wcelu przedłużenia, wznowienia lub przywrócenia ważności uprawnienia wpisywanego do licencji iświadectw kwalifikacji; 4) jeżeli licencja albo świadectwo kwalifikacji członka personelu ATS zostało zawieszone na skutek powstania uzasadnionego przypuszczenia, że członek personelu ATS nie posiada wymaganej wiedzy lub umiejętności, w szczególności wwyniku badania wypadku albo incydentu lotniczego lub wykonywania czynności nadzoru lotniczego.

2. Sprawdzanie wiedzy iumiejętności lotniczych wprzypadkach, októrych mowa wust.1 pkt1, przeprowadza ośrodek wzakresie szkolenia objętego posiadanym certyfikatem.

 Dziennik Ustaw –7– Poz. 471

3. Sprawdzenie wiedzy iumiejętności lotniczych wprzypadkach, októrych mowa wust.1 pkt2–4, przeprowadza się wformie egzaminu państwowego. §22.

1. Sprawdzenie wiedzy iumiejętności wcelu przedłużenia ważności: 1) uprawnienia uzupełniającego wjednostce, 2) OJTI, 3) OSTI, 4) uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka – przeprowadza się wokresie ważności uprawnienia, jednak nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu wygaśnięcia jego ważności.

2. Wrazie niezachowania terminu, októrym mowa wust.1, wznowienie ważności uprawnień wymienionych wust.1 pkt1–3 może nastąpić po sprawdzeniu wiedzy iumiejętności lotniczych, jeżeli zostanie ono przeprowadzone nie później niż przed upływem 12 miesięcy od dnia wygaśnięcia ich ważności.

3. Wprzypadkach, októrych mowa wust.1 i2, okresy przedłużonej albo wznowionej ważności uprawnienia uzupełniającego wjednostce są liczone od dnia upływu poprzedniego okresu jego ważności.

4. Wrazie niezachowania terminu, októrym mowa wust.1, ważność uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka przywraca się. Ważność przywróconego uprawnienia liczy się od dnia sprawdzenia biegłości językowej, podczas którego członek personelu ATS wykazał się osiągnięciem co najmniej poziomu 4 operacyjnego.

5. Wrazie negatywnego wyniku sprawdzenia wiedzy lub umiejętności, októrym mowa wust.1: 1) członek personelu ATS: a) informuje otym fakcie bezpośredniego przełożonego, b) do czasu wznowienia lub przywrócenia uprawnienia powstrzymuje się od pracy na stanowisku operacyjnym, którego to uprawnienie dotyczy, c) niezwłocznie przekazuje licencję albo świadectwo kwalifikacji Prezesowi Urzędu wcelu wpisania ograniczenia wynikającego zdokonanego sprawdzenia; 2) Prezes Urzędu zawiesza ważność uprawnienia przez dokonanie odpowiedniego wpisu do licencji albo świadectwa kwalifikacji; 3) wprotokole sprawdzenia wiedzy lub umiejętności wskazuje się zakres dodatkowego szkolenia niezbędnego do przywrócenia uprawnienia.

6. Sposób postępowania opisany wust.5 pkt1 i2 stosuje się również, gdy członek personelu ATS nie przystąpi do sprawdzenia wiedzy iumiejętności wcelu: 1) przedłużenia ważności uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wterminie jego ważności; 2) wznowienia ważności uprawnień, októrych mowa wust.1 pkt1–3. Rozdział5 Szczegółowe warunki isposób prowadzenia rejestru personelu ATS §23.

1. Wramach rejestru personelu lotniczego, októrym mowa wart.102 ustawy, Prezes Urzędu prowadzi rejestr personelu ATS, zwany dalej „rejestrem”, na który składają się teczki osobowe członków personelu ATS wraz zzawartymi wnich dokumentami.

2. Teczka osobowa członka personelu ATS zawiera: 1) podstawowe dane osobowe członka personelu lotniczego: a) imiona inazwisko, b) miejsce urodzenia inumer PESEL, awprzypadku osób, które nie mają przyznanego numeru PESEL – datę urodzenia, c) obywatelstwo, d) adres zamieszkania oraz, na żądanie członka personelu lotniczego, adres do korespondencji;

 Dziennik Ustaw –8– Poz. 471

2) osobisty numer członka personelu lotniczego, którym są oznaczane wszystkie wydane mu licencje iświadectwa kwalifikacji; 3) wykaz wszystkich licencji oraz świadectw kwalifikacji, zuwzględnieniem: a) oznaczenia licencji lub świadectwa kwalifikacji, b) daty wydania licencji lub świadectwa kwalifikacji, c) wpisanych do licencji lub świadectwa kwalifikacji uprawnień, zoznaczeniem terminu ich ważności iprzedłużenia ich ważności, d) okresów zawieszeń licencji lub świadectw kwalifikacji iuprawnień wpisanych do tych dokumentów oraz dat przywrócenia ich ważności, e) oznaczenia oraz daty wydania decyzji dotyczących cofnięcia, zmiany, zawieszenia iprzywrócenia ważności licencji lub świadectwa kwalifikacji oraz wydania, wznowienia ważności icofnięcia uprawnienia wpisywanego do licencji lub świadectwa kwalifikacji oraz prawomocnych orzeczeń sądowych wtych sprawach; 4) dokumenty złożone wzwiązku zubieganiem się owydanie licencji lub świadectwa kwalifikacji oraz owydanie albo wznowienie ważności wpisywanych do tych dokumentów uprawnień; 5) protokoły zprzeprowadzonych egzaminów państwowych wymaganych do wydania licencji lub świadectwa kwalifikacji lub do wydania lub wznowienia ważności wpisywanych do tych dokumentów uprawnień; 6) decyzje dotyczące cofnięcia, zmiany, zawieszenia iprzywrócenia ważności licencji lub świadectwa kwalifikacji oraz wydania, wznowienia ważności icofnięcia uprawnienia wpisywanego do licencji lub świadectwa kwalifikacji oraz prawomocne orzeczenia sądowe wtych sprawach; 7) informacje dotyczące wypadków iincydentów lotniczych zudziałem członka personelu ATS; 8) pisemne informacje odacie iokolicznościach utraty lub zniszczenia dokumentu licencji lub świadectwa kwalifikacji. §24.1. Rejestr obejmuje odrębnie prowadzony dział osób, którym wydano świadectwa uznania obcych licencji lub równoważnych im dokumentów wydanych przez właściwy organ obcego państwa.

2. Do działu rejestru, októrym mowa wust.1, stosuje się odpowiednio §23 ust.2, ztym że rejestr uzupełnia się odaty ważności wydanych świadectw uznania obcych licencji. §25.Skreślenie członka personelu ATS zrejestru następuje wprzypadku: 1) śmierci albo uznania członka personelu ATS za zmarłego; 2) cofnięcia wszystkich licencji oraz świadectw kwalifikacji. §26.Teczkę osobową członka personelu ATS skreślonego zrejestru przechowuje się wrejestrze przez okres: 1) 3 lat następujących po roku, wktórym nastąpiła śmierć członka personelu ATS; 2) 10 lat następujących po roku, wktórym członek personelu ATS został uznany za zmarłego; 3) 5 lat następujących po roku, wktórym decyzja ocofnięciu ostatniej licencji albo ostatniego świadectwa kwalifikacji stała się ostateczna. Rozdział6 Szczegółowe warunki isposób prowadzenia szkolenia lotniczego oraz uzyskiwania kwalifikacji lotniczych §27.1. Szkolenie lotnicze kandydatów na członków personelu ATS wcelu uzyskania przez nich licencji albo świadectw kwalifikacji oraz uprawnień do nich wpisywanych jest prowadzone wośrodkach.

2. Wprzypadku gdy ośrodek jest częścią innego podmiotu, zapewnia się, że osoba kierująca ośrodkiem jest bezpośrednio podporządkowana służbowo osobie kierującej tym podmiotem, chyba że kierownictwo tego podmiotu iośrodka sprawuje ta sama osoba.

3. Ośrodek spełnia szczegółowe warunki prowadzenia szkolenia lotniczego określone wzałączniku nr3 do rozporządzenia oraz prowadzi szkolenie lotnicze wsposób określony wtym załączniku.

 Dziennik Ustaw –9– Poz. 471

4. Ośrodek opracowuje instrukcję szkolenia na podstawie szczegółowych warunków isposobu prowadzenia szkolenia lotniczego oraz uzyskiwania kwalifikacji lotniczych zawartych wrozporządzeniu oraz na podstawie minimum wymaganych informacji, jakie powinna zawierać instrukcja szkolenia, które określa załącznik nr4 do rozporządzenia. §28. 1.Szkolenie wjednostce dla informatorów AFIS może być prowadzone przez instruktora OJT worganie AFIS.

2. Organ AFIS, wktórym jest prowadzone szkolenie: 1) informuje Prezesa Urzędu oplanowanych szkoleniach zwyprzedzeniem co najmniej 7 dni roboczych wstosunku do planowanej daty rozpoczęcia szkolenia; 2) ustanawia iprowadzi system archiwizacji procesu szkolenia gwarantujący: a) kompletność danych wcelu umożliwienia rekonstrukcji historii szkolenia każdego kandydata iinstruktora OJT, b) integralność danych wcelu ochrony przechowywanych danych przed usunięciem lub zmianą; 3) przechowuje szczegółową dokumentację kandydata, potwierdzającą spełnienie wszystkich wymagań szkolenia, przez okres 5 lat od dnia, wktórym osoba ta zaprzestała pełnienia obowiązków na rzecz tej jednostki; 4) ubezpiecza się od odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikające zprowadzonej działalności szkoleniowej. §29. Organ AFIS ustanawia procedurę archiwizacji procesu utrzymania kompetencji informatorów AFIS, określa zakres archiwizowanej dokumentacji iprzechowuje dokumentację rejestracji kwalifikacji oraz szkoleń informatorów AFIS, wtym instruktorów OJT, przez okres 5 lat od dnia, wktórym osoby te zaprzestały pełnienia swoich obowiązków na rzecz tego organu. §30.

1. Szkolenie lotnicze kandydatów na członków personelu ATS oraz członków personelu ATS obejmuje: 1) szkolenie wstępne, na które, zwyłączeniem szkolenia dla kandydatów wcelu uzyskania świadectwa AFIS, składa się: a) szkolenie podstawowe, b) szkolenie wzakresie uprawnienia; 2) szkolenie wjednostce, wformie nadzorowanej praktyki, na które składa się: a) szkolenie początkowe, b) szkolenie zasadnicze; 3) szkolenie rozszerzające, na które składa się: a) szkolenie wcelu uzyskania OJTI, b) szkolenie wcelu uzyskania OSTI.

2. Szkolenie lotnicze, októrym mowa wust.1 pkt1 i3, jest prowadzone zgodnie zprogramami szkolenia, opracowanymi przez prowadzącego szkolenie izatwierdzonymi przez Prezesa Urzędu.

3. Szkolenie wstępne dla kandydatów szkolących się wcelu uzyskania świadectwa AFIS prowadzi się na podstawie jednego programu szkolenia obejmującego swym zakresem szkolenie podstawowe iszkolenie wzakresie uprawnienia.

4. Wramach szkolenia wstępnego, októrym mowa wust.1 pkt1, dopuszcza się szkolenie według indywidualnego toku szkolenia osoby, która wykazała przed prowadzącym szkolenie, że posiada niektóre zwymaganych wiadomości lub umiejętności. Indywidualny tok szkolenia opracowuje, na podstawie zatwierdzonego programu szkolenia, prowadzący szkolenie iprzedstawia Prezesowi Urzędu do zatwierdzenia. §31.

1. Szkolenie wstępne, októrym mowa w§30 ust.1 pkt1 iust.3, składa się zczęści teoretycznej ipraktycznej, wtym wstosownych przypadkach zuwzględnieniem symulacji.

2. Szkolenie wstępne zapewnia realizację co najmniej celów szkolenia podstawowego iszkolenia wzakresie uprawnień.

 Dziennik Ustaw – 10 – Poz. 471

3. Szczegółowe wymagania wzakresie szkolenia wstępnego dla: 1) praktykantów-kontrolerów ruchu lotniczego – określa część Azałącznika II do rozporządzenia nr805/2011; 2) informatorów FIS – określają przepisy rozdziału 10 rozporządzenia; 3) informatorów AFIS – określają przepisy rozdziału 11 rozporządzenia.

4. Cele szkoleniowe odnoszące się do wiedzy ikompetencji językowej są zawarte wprogramie szkolenia wstępnego iobejmują zarówno frazeologię lotniczą, jak izrozumiałą komunikację.

5. Zakres szkolenia z języka polskiego i języka angielskiego pozwala kandydatom na wykazanie się podczas oceny osiągnięciem iutrzymaniem wiedzy co najmniej na poziomie 4 operacyjnym. §32.1. Po pomyślnym ukończeniu przez kandydata, wramach szkolenia wstępnego, szkolenia: 1) podstawowego, 2) wzakresie uprawnienia, 3) podstawowego iwzakresie uprawnienia dla kandydatów na informatorów AFIS – ośrodek wystawia zaświadczenie.

2. Zaświadczenie o ukończeniu szkolenia odbytego w ramach szkolenia wstępnego zachowuje ważność przez okres 12miesięcy od dnia zakończenia szkolenia, na okoliczność którego zostało wydane. §33. Wymagania dotyczące szkolenia wjednostce dla kandydatów na kontrolerów ruchu lotniczego idla kontrolerów ruchu lotniczego określa część B załącznika II do rozporządzenia nr805/2011. §34.1. Szkolenie wjednostce, októrym mowa w§30 ust.1 pkt2, wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego w jednostce wpisywanego do świadectwa kwalifikacji jest prowadzone na stanowiskach operacyjnych certyfikowanych organów ATS, na podstawie opracowanego przez prowadzącego szkolenie izatwierdzonego przez Prezesa Urzędu planu szkolenia wjednostce.

2. Plan szkolenia wjednostce: 1) określa szczegółowo czas trwania, przebieg, tematykę iharmonogram szkolenia; 2) umożliwia stosowanie procedur obowiązujących wjednostce; 3) jest realizowany pod nadzorem instruktora OJT; 4) obejmuje wszystkie elementy systemu oceny wiedzy iumiejętności, wtym: a) organizację pracy, b) ocenę postępów szkolenia oraz egzaminy; 5) zapewnia przeszkolenie kandydatów w wystarczającym stopniu w zakresie bezpieczeństwa, ochrony i zarządzania sytuacjami kryzysowymi.

3. Szkolenie wjednostce prowadzone jest wdwóch etapach wymienionych w§30 ust.1 pkt2. Długość każdego zetapów szkolenia wjednostce jest określona wplanie szkolenia wjednostce. §35.

1. Dopuszcza się szkolenie osoby wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego wjednostce według indywidualnego planu szkolenia wjednostce, jeżeli osoba ta wykaże przed prowadzącym szkolenie, że posiada niektóre zwymaganych wiadomości lub umiejętności.

2. Indywidualny plan szkolenia wjednostce opracowuje prowadzący szkolenie iprzedstawia do zatwierdzenia Prezesowi Urzędu. §36.

1. Pomyślne ukończenie szkolenia, októrym mowa w§33 i34, prowadzący szkolenie dokumentuje wystawieniem zaświadczenia.

2. Zaświadczenie, októrym mowa wust.1, uprawnia kandydata do przystąpienia do części praktycznej egzaminu państwowego wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego wjednostce.

 Dziennik Ustaw – 11 – Poz. 471

§37.Maksymalny dobowy czas szkolenia kandydata na członka personelu ATS na stanowisku operacyjnym nie może przekraczać 75% dobowego czasu pracy inie obejmuje on czasu na odprawę przed sesją szkoleniową ipo niej. §38.1. Szczegółowe wymagania dla kandydatów do szkolenia wjednostce określają przepisy rozdziałów 9–11.

2. Spełnianie przez kandydata do szkolenia w jednostce oraz uczestnika szkolenia w jednostce wymagań, o których mowa wust.1, stwierdza prowadzący szkolenie przed rozpoczęciem szkolenia oraz wjego trakcie.

3. Szczegółowe wymagania dotyczące szkolenia w celu utrzymania uprawnień uzupełniających w jednostce określa załącznik nr5 do rozporządzenia. §39.1. Szkolenie rozszerzające, októrym mowa w§30 ust.1 pkt3, jest prowadzone wformie szkolenia teoretycznego ipraktycznego.

2. Wprogramie szkolenia dla kandydatów szkolących się wcelu uzyskania OJTI lub OSTI jest uwzględniane co najmniej minimum programowe do szkolenia wzakresie OJTI lub OSTI określone wzałączniku nr6 do rozporządzenia.

3. Pomyślne ukończenie szkolenia, októrym mowa wust.1, ośrodek dokumentuje wystawieniem zaświadczenia.

4. Na podstawie zaświadczenia, októrym mowa wust.3, kandydat może przystąpić do części teoretycznej ipraktycznej egzaminu państwowego.

5. Członek personelu ATS posiadający OJTI, który ubiega się oOJTI lub OSTI winnej specjalności ATS niż aktualnie posiadana, może zostać zwolniony zczęści teoretycznej szkolenia, októrym mowa wust.1, oraz zczęści teoretycznej egzaminu państwowego zdawanego wcelu uzyskania tych uprawnień. §40.Szczegółowe wymagania dla kandydatów szkolących się wcelu uzyskania: 1) dodatkowych uprawnień, 2) uprawnień uzupełniających, 3) uprawnień uzupełniających wjednostce, 4) OJTI, 5) OSTI – wpisywanych do licencji iświadectw kwalifikacji są określone wprzepisach rozdziałów 9–11. Rozdział7 Szczegółowe warunki wykonywania uprawnień wynikających zlicencji iświadectw kwalifikacji §41.1. Praktykanci-kontrolerzy ruchu lotniczego ikontrolerzy ruchu lotniczego korzystają zuprawnień wynikających zposiadanych licencji na warunkach określonych odpowiednio wart.8 ust.1 oraz art.9 ust.1 i2 rozporządzenia nr805/2011.

2. Kontroler ruchu lotniczego posiadający wpisane do swojej licencji uprawnienie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit.alub lit.b rozporządzenia nr805/2011, oraz ważne uprawnienie uzupełniające wjednostce dla określonego lotniska może na tym lotnisku zapewniać AFIS.

3. Informatorzy FIS lub informatorzy AFIS korzystają zuprawnień wynikających zposiadanych świadectw kwalifikacji na warunkach określonych odpowiednio wprzepisach rozdziałów 10 i11.

4. Posiadacze OJTI są uprawnieni do prowadzenia szkolenia operacyjnego inadzoru nad stanowiskiem operacyjnym na obszarach objętych ważnym uprawnieniem uzupełniającym wjednostce oraz szkolenia na symulatorze.

5. Posiadacze OSTI są uprawnieni do prowadzenia szkolenia na symulatorze wcelu uzyskania licencji lub świadectwa kwalifikacji iwpisywanych do nich uprawnień oraz do sprawdzania wiedzy iumiejętności kandydatów wzakresie określonym dla instruktora winstrukcji szkolenia ośrodka. §42. Członek personelu ATS podczas wykonywania czynności lotniczych, do których uprawnia go licencja albo świadectwo kwalifikacji, posiada ten dokument wmiejscu pracy wraz zorzeczeniem lotniczo-lekarskim oraz dokumentem tożsamości ze zdjęciem.

 Dziennik Ustaw – 12 – Poz. 471

§43. Członek personelu ATS podczas wykonywania czynności lotniczych stosuje się do dotyczącej tych czynności instrukcji operacyjnej organu ATS, a w przypadku prowadzenia szkolenia na stanowisku operacyjnym kontroli ruchu lotniczego lub FIS również do instrukcji szkolenia ośrodka. §44. Członek personelu ATS ikandydat na członka personelu ATS, odbywający szkolenie wcelu uzyskania licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywanego, powstrzymuje się od wykonywania czynności lotniczych wprzypadku, gdy: 1) odczuwa dolegliwość fizyczną lub psychiczną, która utrudnia mu wykonywanie tych czynności wsposób bezpieczny; 2) znajduje się pod wpływem: a) leków ograniczających sprawność psychiczną lub fizyczną, b) alkoholu, c) narkotyków albo innych środków odurzających. § 45.

1. Członek personelu ATS przy wykonywaniu czynności lotniczych stosuje się do ograniczeń medycznych zamieszczonych worzeczeniu lotniczo-lekarskim.

2. Jeżeli z orzeczenia lotniczo-lekarskiego wynika obowiązek wykonywania czynności lotniczych tylko przy użyciu szkieł korekcyjnych, członek personelu ATS posiada, podczas wykonywania tych czynności, zapasowe szkła korekcyjne.

3. Przepisy ust.1 i2 stosuje się również do kandydata uczestniczącego wszkoleniu wcelu uzyskania licencji, świadectwa kwalifikacji lub uprawnienia do nich wpisywanego. §46. Członek personelu ATS, któremu Prezes Urzędu, wprzypadkach określonych wart.6 rozporządzenia nr805/2011 lub art.100 ust.1 ustawy, zawiesił: 1) uprawnienie: a) nie wykonuje czynności lotniczych wynikających ztego uprawnienia lub uprawnienia uzupełniającego wjednostce znim związanego, zwyjątkiem sytuacji, gdy jest zapewniany nadzór inspektora OJT posiadającego odpowiednie ważne uprawnienie do zapewnianej ATS, b) może wykonywać czynności związane zuprawnieniem, które nie stanowi przedmiotu zawieszenia; 2) uprawnienie uzupełniające: a) nie wykonuje czynności lotniczych wynikających zzawieszonego uprawnienia uzupełniającego lub jakiegokolwiek innego uprawnienia uzupełniającego wjednostce związanego ztym uprawnieniem uzupełniającym, zwyjątkiem sytuacji, gdy jest zapewniany nadzór instruktora OJT posiadającego odpowiednie ważne uprawnienie do zapewniania służby ATC, b) może wykonywać czynności związane zuprawnieniem uzupełniającym, które nie stanowi przedmiotu zawieszenia; 3) uprawnienie uzupełniające wjednostce: a) nie wykonuje czynności lotniczych wynikających ztego uprawnienia uzupełniającego wjednostce, zwyjątkiem sytuacji, gdy jest zapewniany nadzór instruktora OJT, posiadającego odpowiednie ważne uprawnienie dla zapewnianej ATS, b) może wykonywać czynności lotnicze związane zuprawnieniem uzupełniającym wjednostce, które nie stanowią przedmiotu zawieszenia; 4) OJTI – nie wykonuje czynności lotniczych wynikających zOJTI, jak również zOSTI; 5) uprawnienie uzupełniające wzakresie języka: a) nie zapewnia ATS, nawet pod nadzorem instruktora OJT, b) może wykonywać czynności lotnicze związane zOSTI, jeżeli takie uprawnienie posiada, c) może wykonywać czynności lotnicze po ponownym zdaniu egzaminu sprawdzającego biegłość językową wzakresie określonym: – wart.13 ust.3 rozporządzenia nr805/2011 – dla praktykantów-kontrolerów ruchu lotniczego ikontrolerów ruchu lotniczego, – wprzepisach rozdziałów 10 i11 – odpowiednio dla informatorów FIS iinformatorów AFIS.

 Dziennik Ustaw – 13 – Rozdział8 Szczegółowe warunki wydawania licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, uprawnienia przyznawane iwpisywane do licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych wzakresie wiedzy iumiejętności §47. Prezes Urzędu wydaje licencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego kandydatowi, który spełnił wymagania określone wart.8 ust.2 rozporządzenia nr805/2011 oraz: 1) wykazał się biegłością językową wzakresie języka polskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym, poświadczoną odpowiednim dokumentem; 2) zdał egzamin państwowy. §48. Szczegółowe warunki isposób prowadzenia szkolenia lotniczego wcelu uzyskania licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego oraz uprawnień do niej wpisywanych określa część Azałącznika II do rozporządzenia nr805/2011. §49. Po pomyślnym ukończeniu szkoleń, októrych mowa wczęści Azałącznika II do rozporządzenia nr805/2011, ośrodek wystawia zaświadczenia, októrych mowa w§32 ust.1 pkt1 i2, uprawniające kandydata do przystąpienia odpowiednio do części teoretycznej lub praktycznej egzaminu państwowego. §50. Kandydat ubiegający się olicencję praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego podczas: 1) teoretycznego egzaminu państwowego wykazuje się wiedzą z przedmiotów określonych w części A załącznika II do rozporządzenia nr805/2011 wzakresie: a) minimum programowego szkolenia podstawowego oraz b) minimum programowego szkolenia wzakresie uprawnienia, wcelu uzyskania którego był szkolony – zamieszczonych wSpecyfikacji EUROCONTROL; 2) praktycznego egzaminu państwowego wykazuje, że posiada umiejętności wykonania czynności określonych wminimum programowym do szkolenia w zakresie uprawnienia, w celu uzyskania którego był szkolony, zamieszczonych wSpecyfikacji EUROCONTROL. §51. Do licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego mogą być wpisane uprawnienia, októrych mowa wart.10 ust.1 rozporządzenia nr805/2011. §52.

1. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wpisywane do licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego: 1) wpisuje się wodniesieniu do języka polskiego ijęzyka angielskiego; 2) jest ważne przez okres, októrym mowa wart.13 ust.6 rozporządzenia 805/2011.

2. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka polskiego na poziomie 6 biegłym może być wpisane do licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego na podstawie: 1) świadectwa dojrzałości, po zdaniu egzaminu maturalnego wjęzyku polskim, oraz 2) wykazania się w trakcie części praktycznej egzaminu państwowego biegłością językową na poziomie 6 biegłym wzakresie frazeologii lotniczej izrozumiałej komunikacji. Rozdział9 Szczegółowe warunki wydawania licencji kontrolera ruchu lotniczego, uprawnienia przyznawane iwpisywane do licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na kontrolera ruchu lotniczego, dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych wzakresie wiedzy, umiejętności ipraktyki §53. Licencję kontrolera ruchu lotniczego wydaje się kandydatowi, który spełnił wymagania określone wart.9 ust.3 rozporządzenia nr805/2011 oraz: 1) wykazał się biegłością językową wzakresie języka polskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym; 2) zdał część praktyczną egzaminu państwowego na stanowisku operacyjnym. Poz. 471

 Dziennik Ustaw – 14 – Poz. 471

§54. Szczegółowe warunki isposób prowadzenia szkolenia lotniczego wcelu uzyskania licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz uprawnień do niej wpisywanych określa część B załącznika II do rozporządzenia nr805/2011. §

55. Kandydat ubiegający się o licencję kontrolera ruchu lotniczego lub kontroler ruchu lotniczego ubiegający się owydanie dodatkowego uprawnienia: 1) wpierwszej części egzaminu praktycznego wykazuje, odpowiednio do rodzaju służby, że posiada wiedzę wzakresie: a) struktury przestrzeni powietrznej, awprzypadku szkolenia wcelu uzyskania uprawnienia kontroli lotniska również charakterystyki lotniska, jego instrukcji operacyjnej, służb pomocniczych isystemu łączności, b) stosowanych przepisów, procedur iźródeł informacji, c) procedur współdziałania zorganami ruchu lotniczego sąsiadujących przestrzeni powietrznych lub lotnisk, d) urządzeń radionawigacyjnych, e) urządzeń kontroli ruchu lotniczego, ich charakterystyk operacyjnych iwykorzystywania, f) terenu, jego rzeźby, pokrycia, wtym przeszkód lotniczych ipunktów orientacyjnych, g) charakterystyki ruchu lotniczego, awprzypadku szkolenia wzakresie kontroli zbliżania iobszaru również strumienia ruchu lotniczego, h) cech klimatologicznych icharakterystycznych zjawisk pogodowych, i) j) bezpieczeństwa, ochrony izarządzania sytuacjami kryzysowymi, planów awaryjnych idziałań poszukiwawczo-ratowniczych,

k) innych lokalnych uwarunkowań wykonywania czynności kontrolera ruchu lotniczego; 2) wdrugiej części egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada, nabyte podczas szkolenia prowadzonego na symulatorze i na stanowisku operacyjnym kontrolera ruchu lotniczego, umiejętności określone w Specyfikacji EUROCONTROL, odnoszące się do uprawnienia, októre się ubiega. §56.

1. Minimalne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym kontrolera ruchu lotniczego wynoszą: 1) 90 godzin albo 1 miesiąc dla uprawnienia: a) kontroli lotniska wizualnej – ADV (Aerodrome Control Visual), b) kontroli lotniska instrumentalnej – ADI (Aerodrome Control Instrument) – wzależności od tego, który ztych wymiarów czasu oznacza dłuższy rzeczywisty czas szkolenia; 2) 180 godzin albo 3 miesiące dla uprawnienia: a) kontroli zbliżania proceduralnej – APP (Approach Control Procedural), b) kontroli zbliżania radarowej – APS (Approach Control Surveillance), wtym co najmniej 25 podejść do lądowania statku powietrznego przy jego wektorowaniu zzastosowaniem wskaźnika radarowego pozycji wpłaszczyźnie poziomej – PPI (Plan Position Indicator), c) kontroli obszaru proceduralnej – ACP (Area Control Procedural), d) kontroli obszaru radarowej – ACS (Area Control Surveillance) – wzależności od tego, który ztych wymiarów czasu oznacza dłuższy rzeczywisty czas szkolenia; 3) 200 kontroli precyzyjnego podejścia do lądowania statku powietrznego za pomocą radaru podejścia precyzyjnego dla uprawnienia uzupełniającego kontroli podejścia za pomocą radaru podejścia precyzyjnego – PAR (Precision Approach Radar), zktórych nie więcej niż 100 może być wykonanych na symulatorze; co najmniej 50 ztych podejść precyzyjnych powinno być wykonanych wjednostce zwykorzystaniem urządzeń isystemów, których dotyczy uprawnienie.

2. Jeżeli istnieje potrzeba wydania równocześnie dwóch uprawnień wpisywanych do licencji kontrolera ruchu lotniczego, to minimalne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia w jednostce dla każdego z tych uprawnień powinny zostać tak określone, aby wspólne elementy szkolenia nie powtarzały się. Łączne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia dla dwóch uprawnień nie mogą być niższe od norm dotyczących uprawnienia owiększych wymaganiach.

 Dziennik Ustaw §57. Do licencji kontrolera ruchu lotniczego: 1) wpisuje się co najmniej jedno uprawnienie, októrym mowa wart.10 ust.1 rozporządzenia nr805/2011, oraz uprawnienie, októrym mowa wart.12 ust.1 iart.13 tego rozporządzenia; 2) mogą być wpisane uprawnienia, októrych mowa wart.11 ust.1–3 iart.14 rozporządzenia nr805/2011, lub OSTI. §58.

1. Uprawnienie uzupełniające wjednostce wydawane kontrolerowi ruchu lotniczego: 1) jest wpisywane do jego licencji wodniesieniu do uprawnień określonych wart.10 ust.1 lit.a, c ie rozporządzenia nr805/2011 oraz uprawnień uzupełniających określonych wart.11 ust.1–3 rozporządzenia nr805/2011, 2) dla uprawnień kontroli obszaru może być wpisywane do jego licencji łącznie na wszystkie sektory bez względu na ich konfigurację, pod warunkiem że system pracy umożliwia pełnienie służby kontroli obszaru wjednej lokalizacji – zgodnie zpodziałem przestrzeni powietrznej dokonanej na podstawie zasad określonych wprzepisach wydanych na podstawie art.121 ust.5 ustawy iopublikowanych wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych wczęści Zbiór Informacji Lotniczych – AIP Polska.

2. Ocenę wiedzy i umiejętności kontrolera ruchu lotniczego, o której mowa w art. 12 ust. 3 lit. b rozporządzenia nr805/2011, wcelu przedłużenia uprawnienia uzupełniającego wjednostce dokonuje egzaminator państwowy co najmniej raz na 3 lata na podstawie przeprowadzonej części praktycznej egzaminu na stanowisku operacyjnym oraz na symulatorze – wzakresie sytuacji szczególnych, niebezpiecznych ikryzysowych.

3. Ważność uprawnienia uzupełniającego wjednostce kontrolera ruchu lotniczego jest uzależniona od odbycia, co najmniej raz na 3 lata, zatwierdzonego szkolenia uzupełniającego, októrym mowa wczęści C załącznika II do rozporządzenia nr805/2011. §59. Wprzypadku utworzenia nowego lotniska kontrolowanego iwyznaczenia związanych znim części przestrzeni kontrolowanej lub dokonania zmian wpodziale obszaru kontrolowanego, uprawnienia uzupełniające wjednostce dotyczące tych lotnisk i tych nowo utworzonych części przestrzeni powietrznej kontrolowanej wydaje się po zaliczeniu szkolenia wzakresie tych zmian, przeprowadzonego wośrodku zwykorzystaniem symulatora, zgodnie ze specjalnym programem szkolenia, oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego. §60.

1. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wpisywane do licencji kontrolera ruchu lotniczego: 1) wpisuje się wodniesieniu do języka polskiego ijęzyka angielskiego; 2) jest ważne przez okres, októrym mowa wart.13 ust.6 rozporządzenia 805/2011.

2. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka polskiego na poziomie 6 biegłym może być wpisane do licencji kontrolera ruchu lotniczego na podstawie: 1) świadectwa dojrzałości, po zdaniu egzaminu maturalnego wjęzyku polskim, oraz 2) wykazania się, w trakcie części praktycznej egzaminu państwowego, biegłością językową na poziomie 6 biegłym wzakresie frazeologii lotniczej izrozumiałej komunikacji. §61. OJTI może uzyskać kontroler ruchu lotniczego, który: 1) spełnia warunki określone wart.14 ust.2 rozporządzenia nr805/2011, chyba że instytucja zapewniająca ATC określi dłuższe okresy posiadania licencji wodniesieniu do uprawnień iuprawnień uzupełniających; 2) posiada ważne uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy; 4) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą z zakresu minimum programowego określonego wzałączniku nr6 do rozporządzenia oraz umiejętnością przeprowadzania: a) szkolenia symulatorowego, w tym umiejętnością określania zadań do wykonania przez szkolonego, stosownie do jego zaawansowania, przeprowadzania odprawy przed rozpoczęciem sesji szkoleniowej, wjej trakcie ipo jej zakończeniu, oceny postępów i wyników szkolenia, umiejętnością wykorzystania możliwości programowych i dydaktycznych symulatora, rozpoznawania usterek w działaniu oraz znajomością zasad zachowania bezpieczeństwa podczas użytkowania symulatora, b) szkolenia na stanowisku operacyjnym, w tym umiejętnością niedopuszczania do błędów zagrażających bezpieczeństwu ipłynności ruchu lotniczego, właściwego korygowania skutków błędów popełnianych przez szkolonego, omawiania ze szkolonym jego postępów, oceny postępów iwyników szkolenia. – 15 – Poz. 471

 Dziennik Ustaw – 16 – Poz. 471

§62.

1. Ważność OJTI wpisywanego do licencji kontrolera ruchu lotniczego określona wart.14 ust.3 rozporządzenia nr805/2011 może być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności wzakresie prowadzenia szkolenia.

2. Warunkiem przedłużenia ważności OJTI jest pomyślne ukończenie co najmniej raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla OJTI.

3. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OJTI warunek, októrym mowa wust.2, nie musi być zachowany. §63.

1. OSTI może uzyskać kandydat, który: 1) posiada licencję kontrolera ruchu lotniczego przez co najmniej 24 miesiące lub posiadał licencję kontrolera ruchu lotniczego zco najmniej jednym uprawnieniem oraz posiadał co najmniej 24 miesiące praktyki na stanowisku operacyjnym; 2) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą zzakresu minimum programowego określonego wzałączniku nr6 do rozporządzenia iumiejętnościami wzakresie określonym w§61 pkt4 lit.a.

2. Kontroler ruchu lotniczego: 1) posiadający wpisane do swojej licencji ważne OJTI może ubiegać się ouzyskanie OSTI bez egzaminu; 2) którego OJTI utraciło ważność, uzyskuje OSTI na podstawie sprawdzianu umiejętności wtrakcie części praktycznej egzaminu państwowego.

3. Ważność OSTI wpisywanego do licencji kontrolera ruchu lotniczego wynosi 3 lata imoże być przedłużona na następne 3lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu wiedzy iumiejętności wzakresie prowadzenia szkolenia.

4. Warunkiem przedłużenia ważności OSTI jest pomyślne ukończenie co najmniej raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla OSTI.

5. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OSTI warunek, októrym mowa wust.4, nie musi być zachowany.

6. Wprzypadku dłuższej niż 12 miesięcy przerwy wwykonywaniu czynności instruktora OST ponowne dopuszczenie do ich wykonywania może nastąpić po zaliczeniu sprawdzianu umiejętności przed instruktorem OJT lub instruktorem OST.

7. Wymóg, októrym mowa wust.6, nie dotyczy posiadacza OSTI, który posiada licencję zważnym OJTI oraz ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie. §64.

1. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia do licencji jest: 1) posiadanie licencji kontrolera ruchu lotniczego; 2) posiadanie ważnego uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego; 3) posiadanie ważnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego odpowiedniej klasy; 4) odbycie szkolenia wzakresie tego uprawnienia wramach szkolenia wstępnego, októrym mowa wczęści AzałącznikaII do rozporządzenia nr805/2011; 5) odbycie szkolenia wjednostce, októrym mowa w§30 ust.1 pkt2; 6) zdanie egzaminu państwowego.

2. Zakres szkolenia praktycznego na symulatorze i na stanowisku operacyjnym dla dodatkowego uprawnienia może być, wzatwierdzonym programie szkolenia, zmniejszony odpowiednio do posiadanej dotychczasowej praktyki kontrolera ruchu lotniczego na analogicznych stanowiskach pracy.

3. Po pomyślnym ukończeniu przez kandydata szkolenia w zakresie dodatkowego uprawnienia ośrodek wystawia zaświadczenia, októrych mowa w§32 ust.1 pkt2 lub w§36, uprawniające kandydata do przystąpienia odpowiednio do części teoretycznej lub praktycznej egzaminu państwowego.

 Dziennik Ustaw – 17 – Poz. 471

§65. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia uzupełniającego jest: 1) spełnienie wymagań określonych w§64 ust.1 pkt1–3 i5; 2) posiadanie ważnego uprawnienia, właściwego dla dodatkowego uprawnienia uzupełniającego; 3) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego. §66. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce jest: 1) spełnienie wymagań określonych w§64 ust.1 pkt1–3 i5; 2) posiadanie ważnego uprawnienia, uprawnienia uzupełniającego oraz uprawnienia uzupełniającego winnej jednostce, właściwego dla dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce; 3) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego. §67.

1. Kontrolerowi ruchu lotniczego nie wydaje się licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, jeżeli wcelu uzyskania dodatkowych uprawnień, októrych mowa w§64–66, ma odbyć szkolenie wjednostce. Wtakim przypadku funkcję licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego pełni licencja kontrolera ruchu lotniczego.

2. Zakres szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym dla dodatkowych uprawnień, októrych mowa w§65 i66, może być, wzatwierdzonym indywidualnym planie szkolenia, zmniejszony odpowiednio do posiadanej dotychczasowej praktyki kontrolera ruchu lotniczego na analogicznych stanowiskach pracy.

3. Po pomyślnym ukończeniu szkolenia wzakresie dodatkowych uprawnień, októrych mowa w§65 i66, ośrodek wystawia zaświadczenie oukończeniu szkolenia wjednostce. Rozdział10 Szczegółowe warunki wydawania świadectwa FIS, uprawnienia przyznawane iwpisywane do świadectwa FIS oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na informatora FIS, dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych wzakresie wiedzy, umiejętności ipraktyki §68. Świadectwo FIS wydaje się kandydatowi, który: 1) spełnił wymagania określone wart.95 ust.3 pkt8 ustawy; 2) pomyślnie ukończył szkolenie wstępne; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy; 4) wykazał się biegłością językową wzakresie języka polskiego ijęzyka angielskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym; 5) zdał egzamin państwowy. §

69. W programach szkolenia wstępnego, według których są szkoleni kandydaci ubiegający się o świadectwo FIS, uwzględnia się co najmniej minimum programowe do szkolenia kandydatów ubiegających się oświadectwo FIS iuprawnienia do niego wpisywane, które określa załącznik nr7 do rozporządzenia. §70. Kandydat ubiegający się oświadectwo FIS: 1) wczęści teoretycznej egzaminu państwowego wykazuje się wiedzą wzakresie przedmiotów określonych wminimum programowym, 2) w części praktycznej egzaminu państwowego wykazuje, że posiada umiejętności wykonania czynności określonych wminimum programowym do szkolenia wzakresie uprawnienia, do którego był szkolony – określonym wzałączniku nr7 do rozporządzenia. §71. Przy pierwszym wydaniu świadectwa FIS wpisuje się do niego co najmniej: 1) uprawnienie FIS lub uprawnienie RIS, wzakresie których było prowadzone szkolenie; 2) uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego.

 Dziennik Ustaw – 18 – Poz. 471

§72.

1. Wydane świadectwo FIS zachowuje ważność, oile wterminie do 3 miesięcy od dnia wydania świadectwa jego posiadacz rozpocznie szkolenie praktyczne na stanowisku operacyjnym wjednostce izakończy to szkolenie wterminie do 24miesięcy od dnia wydania świadectwa.

2. Jeżeli warunek, októrym mowa wust.1, nie zostanie spełniony, ważność posiadanego świadectwa FIS przywraca się, jeżeli informator FIS: 1) wystąpi zwnioskiem do Prezesa Urzędu oprzywrócenie ważności świadectwa FIS; 2) podda się sprawdzianowi wiedzy iumiejętności przed egzaminatorem państwowym; 3) który nie zaliczy zwynikiem pozytywnym sprawdzianu wiedzy iumiejętności, októrym mowa wpkt2, pomyślnie ukończy szkolenie doszkalające wzakresie wynikającym zprzeprowadzonego sprawdzianu, potwierdzone odpowiednim zaświadczeniem oraz podda się sprawdzianowi wiedzy iumiejętności przed egzaminatorem państwowym.

3. Informator FIS, który rozpoczął szkolenie praktyczne na stanowisku operacyjnym w terminie, o którym mowa wust.1, lecz zpowodu uzasadnionej przerwy wszkoleniu nie ukończył tego szkolenia wterminie 24 miesięcy od dnia wydania świadectwa kwalifikacji, po przywróceniu ważności świadectwa może kontynuować szkolenie wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego w jednostce w zakresie określonym przez kierownika ośrodka, w którym jest prowadzone szkolenie.

4. Do świadectwa FIS, któremu przywrócono ważność, wpisuje się nową datę wydania.

5. Przy odbiorze świadectwa FIS, któremu przywrócono ważność, informator FIS zwraca Prezesowi Urzędu dokument świadectwa, które utraciło ważność. §73. Kandydat do szkolenia wjednostce, októrym mowa w§30 ust.1 pkt2, powinien posiadać: 1) świadectwo FIS; 2) ważne uprawnienie wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym, zarówno wzakresie frazeologii lotniczej, jak izrozumiałej komunikacji, poświadczone odpowiednim dokumentem; 3) ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy. §74.

1. Informator FIS wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego wjednostce wpierwszej części (teoretycznej) egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada wiedzę charakterystyczną dla konkretnego sektora FIS, wzakresie którego ubiega się oto uprawnienie, awszczególności wiedzę na temat: 1) lokalnych zasad, porozumień i procedur obowiązujących na stanowisku operacyjnym, w tym procedur dotyczących koordynacji między informatorem FIS ainformatorami AFIS na lotniskach niekontrolowanych ikoordynacji zprzyległymi ATC oraz komórką zarządzania przestrzenią powietrzną AMC (Airspace Management Cell); 2) charakteru lokalnego ruchu lotniczego, w tym rozmieszczenia lotnisk kontrolowanych, lotnictwa państwowego oraz niekontrolowanych, na których jest zapewniana AFIS; 3) rozmieszczenia igranic obszarów istref wydzielonych wrejonie odpowiedzialności sektora FIS; 4) ukształtowania terenu, przeszkód terenowych oraz charakterystycznych punktów orientacyjnych wrejonie odpowiedzialności sektora FIS; 5) urządzeń radionawigacyjnych; 6) wpływu znaczących lokalnych cech charakterystycznych pogody na zapewnianie FIS; 7) lokalnych procedur alarmowania służb ratowniczych.

2. Informator FIS wdrugiej części egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada umiejętność: 1) oceny zdatności do zapewniania FIS stanowiska operacyjnego oraz jego wyposażenia, wtym urządzeń radiolokacyjnych, radiostacji lotniczej oraz środków łączności zinnymi organami ATS, służbą meteorologiczną isłużbami ratowniczymi: a) przed przystąpieniem do wykonywania czynności informatora FIS, b) podczas bieżącej pracy na stanowisku operacyjnym, c) podczas działań wprzypadku wystąpienia usterek wpracy tych urządzeń;

 Dziennik Ustaw – 19 – Poz. 471

2) posługiwania się urządzeniami radiolokacyjnymi, włącznie zprzydzielaniem kodów transpondera; 3) posługiwania się urządzeniami łączności wraz zurządzeniami pomocniczymi; 4) bieżącej kontroli zdatności wyposażenia stanowiska pracy, wykrywania usterek ipostępowania wrazie ich wystąpienia; 5) pozyskiwania iprzetwarzania danych niezbędnych do zapewniania FIS, awszczególności dotyczących: a) ruchu lotniczego, b) wykorzystania przestrzeni powietrznej, c) warunków atmosferycznych, d) lokalnych porozumień iprocedur obowiązujących na stanowisku operacyjnym; 6) współdziałania: a) ze służbami ratowniczymi, b) ze służbą lub organem zapewniającym informacje meteorologiczne, c) zwłaściwymi terytorialnie informatorami AFIS wzakresie wymiany informacji oaktywności lotniczej iinnych ważnych informacji lotniczych, d) z komórką zarządzania przestrzenią powietrzną na poziomie taktycznym w zakresie aktywacji i dezaktywacji elementów przestrzeni powietrznej oraz ograniczeń wrejonie odpowiedzialności sektora FIS, e) zATC wzakresie wymiany informacji powietrznej oraz przekazywania zezwoleń kontroli iinnych ważnych informacji lotniczych; 7) wykonywania czynności informatora FIS, zzastosowaniem ustalonych procedur iinstrukcji operacyjnych, awszczególności: a) prowadzenia korespondencji radiotelefonicznej zzachowaniem następujących wymagań: – stosowanie technik pracy zmikrofonem, – stosowanie wymowy we właściwym tempie izprawidłową dykcją, – stosowanie frazeologii lotniczej, – posługiwanie się zrozumiałą komunikacją, gdy zakres przekazywanych informacji wykracza poza obowiązującą frazeologię, b) odbioru informacji zróżnych źródeł, ich analizy iprzekazywania właściwym odbiorcom we właściwym czasie; 8) nadawania realizowanym zadaniom właściwego priorytetu. § 75.

1. Minimalne normy czasowe szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym informatora FIS wynoszą 100godzin na uprawnienie FIS lub uprawnienie RIS.

2. Jeżeli istnieje potrzeba wydania równocześnie dwóch uprawnień informatora FIS, to minimalne normy czasowe szkolenia wjednostce dla każdego ztych uprawnień powinny zostać tak określone, aby wspólne elementy szkolenia nie powtarzały się. Łączne normy czasowe szkolenia dla dwóch uprawnień powinny być odpowiednio wyższe od norm określonych wust.1. §76. Do świadectwa FIS mogą być wpisane: 1) uprawnienie FIS lub uprawnienie RIS; 2) uprawnienia uzupełniające wjednostce; 3) uprawnienia uzupełniające wzakresie języka; 4) OJTI; 5) OSTI.

 Dziennik Ustaw – 20 – Poz. 471

§77.

1. Informator FIS niemający wpisanego do świadectwa FIS ważnego uprawnienia uzupełniającego wjednostce jest uprawniony do zapewniania FIS pod nadzorem OJTI.

2. Informator FIS wykonuje czynności lotnicze wyłącznie wzakresie wynikającym: 1) ze świadectwa kwalifikacji, zuwzględnieniem ograniczeń do niego wpisanych; 2) zważnych uprawnień, októrych mowa w§76, wpisanych do świadectwa kwalifikacji. §78. Uprawnienie uzupełniające wjednostce potwierdza, że posiadacz świadectwa FIS ma wiedzę iumiejętności do zapewniania służby ruchu lotniczego dla określonego sektora FIS wramach odpowiedzialności organu służb ruchu lotniczego. §79.

1. Zgodnie zpodziałem przestrzeni powietrznej dokonanym zgodnie zprzepisami wydanymi na podstawie art.121 ust.5 ustawy iopublikowanym wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych wczęści Zbiór Informacji Lotniczych Polska – AIP Polska, uprawnienie uzupełniające wjednostce wydawane informatorowi FIS jest wpisywane do świadectwa kwalifikacji wodniesieniu do uprawnień FIS iRIS.

2. Ważność uprawnienia uzupełniającego wjednostce wynosi 3 lata imoże być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności na stanowisku operacyjnym, jeżeli jednostka wykaże przed Prezesem Urzędu, że informator FIS, zgodnie zustanowionym przez ośrodek programem utrzymania wiedzy iumiejętności wjednostce: 1) pracował na stanowisku operacyjnym co najmniej minimalną, ustaloną proporcjonalnie do natężenia ruchu, rozliczaną wokresie trzymiesięcznym, liczbę godzin; 2) co najmniej raz na 3 lata uczestniczył wzatwierdzonym przez Prezesa Urzędu szkoleniu dla przypomnienia zdobytych wiadomości, szkoleniu wsytuacjach szczególnych iniebezpiecznych oraz, wuzasadnionych przypadkach, wszkoleniu językowym; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy.

3. Oprócz wymogów określonych wust.2 program utrzymania wiedzy iumiejętności wjednostce: 1) zawiera procedurę utrzymania kompetencji po trzymiesięcznej lub dłuższej przerwie wświadczeniu służby; 2) określa minimalną liczbę godzin, jaką instruktor OJT powinien przepracować, aby utrzymać ważność uprawnienia uzupełniającego wjednostce, bez wliczania zadań szkoleniowych, która może być zmniejszona proporcjonalnie do czasu spędzonego na szkoleniu prowadzonym na stanowiskach operacyjnych; 3) podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu. § 80.

1. Jednostki prowadzą rejestry dotyczące liczby godzin faktycznie przepracowanych w sektorach dla każdego posiadacza świadectwa kwalifikacji pracującego wdanej jednostce, adane te są udostępniane na żądanie Prezesowi Urzędu iinformatorom FIS ujętym wtym rejestrze.

2. Wprzypadku dłuższej niż 12 miesięcy przerwy wkorzystaniu zuprawnienia uzupełniającego wjednostce, ponowne dopuszczenie do korzystania z tego uprawnienia może nastąpić po realizacji, z pozytywnym wynikiem, planu szkoleń wjednostce oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego. §81. Informator FIS, który nie wykonywał czynności związanych zposiadanym uprawnieniem przez okres czterech kolejnych lat, może rozpocząć szkolenie wjednostce dotyczące tego uprawnienia wyłącznie po poddaniu się ocenie, czy spełnia warunki określone do wydania uprawnienia, oraz po spełnieniu wymagań szkoleniowych wynikających ztej oceny. §82.

1. Kandydat na informatora FIS lub informator FIS ubiegający się ouprawnienie uzupełniające wzakresie języka wykazuje się biegłością językową wzakresie frazeologii lotniczej izrozumiałej komunikacji, wtym: 1) skutecznie porozumiewa się wyłącznie za pomocą głosu (telefon/radiotelefon) oraz wsytuacjach kontaktu osobistego; 2) dokładnie iprecyzyjnie porozumiewa się wzakresie powszechnych, konkretnych izwiązanych zpracą tematów; 3) wykorzystuje właściwe strategie komunikacyjne wcelu wymiany komunikatów oraz ich rozpoznawania, atakże wyjaśnia nieporozumienia wkontekście ogólnym lub związanym zpracą; 4) pomyślnie izodpowiednią łatwością radzi sobie zwyzwaniami językowymi powstałymi wwyniku komplikacji lub nieoczekiwanego obrotu zdarzeń, które występują wrutynowych sytuacjach wpracy lub wymiany informacji wtym zakresie; 5) mówi dialektem lub zakcentem, który jest zrozumiały dla wspólnoty aeronautycznej.

 Dziennik Ustaw – 21 – Poz. 471

2. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wpisuje się do świadectwa FIS wodniesieniu do języka polskiego ijęzyka angielskiego, które pozostaje ważne przez okres: 1) 3 lat – wprzypadku kandydatów, którzy podczas egzaminu wykazali się biegłością językową na poziomie 4 operacyjnym; 2) 6 lat – wprzypadku kandydatów, którzy podczas egzaminu wykazali się biegłością językową na poziomie 5 rozszerzonym; 3) bezterminowo – wprzypadku kandydatów, którzy podczas egzaminu wykazali się biegłością językową na poziomie 6biegłym.

3. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka polskiego na poziomie 6 biegłym może być wpisane do świadectwa FIS na podstawie: 1) świadectwa dojrzałości, po zdaniu egzaminu maturalnego wjęzyku polskim, oraz 2) wykazania się wtrakcie części praktycznej egzaminu państwowego biegłością językową na poziomie 6 biegłym wzakresie frazeologii lotniczej izrozumiałej komunikacji. §83. OJTI może uzyskać informator FIS, który: 1) posiada ważne świadectwo FIS zwpisanym co najmniej jednym uprawnieniem oraz bezpośrednio przed ubieganiem się oOJTI: a) przez co najmniej 2 lata wykonywał czynności wynikające zposiadanego świadectwa kwalifikacji, oraz b) przez co najmniej 2 lata wykonywał czynności wynikające zposiadanego świadectwa kwalifikacji wodniesieniu do uprawnienia, którego dotyczy szkolenie; 2) posiada ważne uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy; 4) odbył szkolenie teoretyczne ipraktyczne potwierdzone zaświadczeniem, októrym mowa w§39 ust.3; 5) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą zzakresu minimum programowego do szkolenia określonego wzałączniku nr6 do rozporządzenia, oraz umiejętnością: a) szkolenia symulatorowego, wtym umiejętnością określania zadań do wykonania przez szkolonego, stosownie do jego zaawansowania, przeprowadzania odprawy przed rozpoczęciem sesji szkoleniowej, wjej trakcie ipo jej zakończeniu, oceny postępów iwyników szkolenia, umiejętnością wykorzystania możliwości programowych idydaktycznych symulatora, rozpoznawania usterek wjego działaniu oraz znajomością zasad zachowania bezpieczeństwa podczas użytkowania symulatora, b) szkolenia na stanowisku operacyjnym, w tym umiejętnością niedopuszczania do błędów zagrażających bezpieczeństwu ipłynności ruchu lotniczego, właściwego korygowania skutków błędów popełnianych przez szkolonego, omawiania ze szkolonym jego postępów, oceny postępów iwyników szkolenia. §84.

1. Ważność OJTI wpisywanego do świadectwa FIS wynosi 3 lata imoże być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności wzakresie prowadzenia szkolenia na stanowisku operacyjnym.

2. Warunkiem przedłużenia ważności OJTI, októrym mowa wust.1, jest pomyślne ukończenie raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla instruktorów OJT.

3. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OJT, warunek, októrym mowa wust.2, nie musi być zachowany. §85.

1. OSTI może uzyskać kandydat, który: 1) posiada lub posiadał świadectwo FIS zco najmniej jednym uprawnieniem oraz co najmniej 24 miesiące praktyki na stanowisku operacyjnym; 2) odbył szkolenie teoretyczne ipraktyczne potwierdzone zaświadczeniem, októrym mowa w§39 ust.3; 3) podczas egzaminu państwowego wykazał się wiedzą z zakresu minimum programowego do szkolenia określonego wzałączniku nr6 do rozporządzenia iumiejętnością wzakresie określonym w§61 pkt4 lit.a.

 Dziennik Ustaw

2. Informator FIS: 1) posiadający wpisane do świadectwa FIS ważne OJTI może ubiegać się ouzyskanie OSTI bez egzaminu; 2) którego OJTI wpisane do świadectwa FIS utraciło ważność na skutek przerwy wwykonywaniu czynności instruktora OJT, uzyskuje OSTI na podstawie sprawdzianu umiejętności wtrakcie części praktycznej egzaminu państwowego.

3. Ważność OSTI wpisywanego do świadectwa FIS wynosi 3 lata imoże być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności wzakresie prowadzenia szkolenia na symulatorze.

4. Warunkiem przedłużenia ważności OSTI, októrym mowa wust.3, jest pomyślne ukończenie raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla instruktorów OST.

5. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OSTI warunek, októrym mowa wust.4, nie musi być zachowany.

6. Wprzypadku dłuższej niż 12 miesięcy przerwy wwykonywaniu czynności instruktora OST ponowne dopuszczenie do ich wykonywania może nastąpić po zaliczeniu sprawdzianu umiejętności przed instruktorem OJT.

7. Wymóg, októrym mowa wust.6, nie dotyczy posiadacza OSTI, który posiada świadectwo FIS zważnym OJTI oraz ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie. §86.1. Warunkiem uzyskania przez informatora FIS dodatkowego uprawnienia do świadectwa FIS jest: 1) posiadanie świadectwa FIS; 2) posiadanie ważnego uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego; 3) posiadanie ważnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego odpowiedniej klasy; 4) wramach szkolenia wstępnego odbycie szkolenia wzakresie tego uprawnienia według programu szkolenia uwzględniającego co najmniej minimum programowe do szkoleń określone wzałączniku nr7 do rozporządzenia; 5) odbycie szkolenia wjednostce, októrym mowa w§30 ust.1 pkt2; 6) zdanie egzaminu państwowego.

2. Po pomyślnym ukończeniu przez kandydata szkolenia wzakresie dodatkowego uprawnienia ośrodek wystawia zaświadczenia, októrych mowa w§32 ust.1 pkt2 lub w§36, uprawniające kandydata do przystąpienia odpowiednio do części teoretycznej lub praktycznej egzaminu państwowego. §87.1. Warunkiem uzyskania przez informatora FIS dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce do świadectwa FIS jest: 1) spełnienie wymagań, októrych mowa w§86 ust.1 pkt1–3 i5; 2) posiadanie takiego samego ważnego uprawnienia oraz uprawnienia uzupełniającego winnej jednostce; 3) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego.

2. Po pomyślnym ukończeniu szkolenia wzakresie dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce, ośrodek wystawia zaświadczenie oukończeniu szkolenia wjednostce. §88. Wprzypadku szkolenia kandydata posiadającego świadectwo FIS wcelu uzyskania dodatkowego uprawnienia lub dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce, zakresy szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym mogą być, wzatwierdzonym indywidualnym planie szkolenia, zmniejszone odpowiednio do posiadanej dotychczasowej praktyki informatora FIS na analogicznych stanowiskach pracy. §89. Wprzypadku dokonania zmian wpodziale granic sektorów FIS, uprawnienie uzupełniające wjednostce dotyczące nowo utworzonych części przestrzeni wydaje się po zaliczeniu szkolenia w zakresie tych zmian, przeprowadzonego wośrodku zwykorzystaniem symulatora, zgodnie ze specjalnym programem szkolenia, oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego. – 22 – Poz. 471

 Dziennik Ustaw – 23 – Rozdział11 Szczegółowe warunki wydawania świadectwa AFIS, uprawnienia przyznawane iwpisywane do świadectwa AFIS oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na informatora AFIS dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych wzakresie wiedzy, umiejętności ipraktyki §90.

1. Świadectwo AFIS wydaje się kandydatowi, który: 1) spełnił wymagania określone wart.95 ust.3 pkt9 ustawy; 2) pomyślnie ukończył szkolenie wstępne; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy; 4) wykazał się biegłością językową wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym, zzastrzeżeniem ust.2; 5) zdał egzamin państwowy.

2. Wymóg znajomości języków, októrym mowa wust.1 pkt4, może być ograniczony jedynie do języka polskiego, pod warunkiem że kandydat był szkolony do zapewniania AFIS wyłącznie wjęzyku polskim. §91. Program szkolenia wstępnego, według którego są szkoleni kandydaci ubiegający się oświadectwo AFIS, uwzględnia co najmniej minimum programowe do szkoleń kandydatów ubiegających się oświadectwo AFIS, które określa załącznik nr7 do rozporządzenia. §92. Kandydat ubiegający się oświadectwo AFIS: 1) wczęści teoretycznej egzaminu państwowego wykazuje się wiedzą wzakresie przedmiotów określonych wminimum programowym do szkoleń kandydatów ubiegających się oświadectwo AFIS, 2) w części praktycznej egzaminu państwowego wykazuje, że posiada umiejętności wykonania czynności określonych wminimum programowym do szkoleń kandydatów ubiegających się oświadectwo AFIS – które określa załącznik nr7 do rozporządzenia. §93. Przy pierwszym wydaniu do świadectwa AFIS wpisuje się co najmniej uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego. §94.

1. Do świadectwa AFIS stosuje się wymogi określone w§72 ust.1, 2, 4 i5.

2. Informator AFIS, który rozpoczął szkolenie praktyczne na stanowisku operacyjnym w terminie, o którym mowa w§72 ust.1, lecz zpowodu uzasadnionej przerwy wszkoleniu nie ukończył tego szkolenia wterminie 24 miesięcy od dnia wydania świadectwa, po przywróceniu ważności świadectwa, może kontynuować szkolenie wcelu uzyskania uprawnienia uzupełniającego wjednostce wzakresie określonym przez prowadzącego szkolenie. §95. Kandydat do szkolenia wjednostce powinien posiadać: 1) świadectwo AFIS; 2) ważne uprawnienie wzakresie języka polskiego iangielskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym, zarówno wzakresie frazeologii lotniczej, jak izrozumiałej komunikacji, poświadczone odpowiednim dokumentem, zzastrzeżeniem §90 ust.2; 3) ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy. §96.1. Informator AFIS wpierwszej części egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada wiedzę charakterystyczną dla lotniska, wodniesieniu do którego ubiega się ouprawnienie uzupełniające wjednostce, co najmniej wzakresie: 1) lokalnych zasad iprocedur obowiązujących na lotnisku; 2) charakteru lokalnego ruchu lotniczego; 3) ukształtowania terenu, przeszkód terenowych oraz charakterystycznych punktów orientacyjnych wpromieniu 50 km od lotniska; Poz. 471

 Dziennik Ustaw – 24 – Poz. 471

4) lokalnych urządzeń radionawigacyjnych iwzrokowych pomocy nawigacyjnych – VAN (Visual Aids for Navigation); 5) procedur wzakresie koordynacji pomiędzy AFIS awłaściwym terytorialnie ośrodkiem FIS; 6) danych dotyczących raportów meteorologicznych iwpływu znaczących lokalnych cech charakterystycznych pogody na zapewnianie AFIS; 7) lokalnych procedur alarmowania służb ratowniczych.

2. Informator AFIS wdrugiej części egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada umiejętności niezbędne do: 1) oceny zdatności stanowiska operacyjnego oraz jego wyposażenia do zapewniania AFIS, wtym radiostacji lotniczej oraz środków łączności zinnymi ATS, służbą meteorologiczną, służbami ratowniczymi oraz służbami utrzymania lotniska: a) przed przystąpieniem do wykonywania czynności informatora AFIS, b) podczas bieżącej pracy na stanowisku operacyjnym, c) podczas działań wprzypadku wystąpienia usterek wpracy urządzeń łączności; 2) posługiwania się urządzeniami łączności wraz zurządzeniami pomocniczymi oraz wzrokowymi pomocami nawigacyjnymi – VAN; 3) pozyskiwania danych niezbędnych do zapewniania AFIS, dotyczących co najmniej: a) ruchu lotniczego, b) wykorzystania przestrzeni powietrznej, c) warunków atmosferycznych, d) lokalnych porozumień iprocedur ruchu lotniczego dotyczących lotniska lub części przestrzeni powietrznej, wodniesieniu do których będzie wykonywał czynności informatora służby informacji; 4) współdziałania: a) ze służbami utrzymania ieksploatacji lotniska, b) ze służbami ratowniczymi, c) ze służbą meteorologiczną, d) zwłaściwym terytorialnie ośrodkiem FIS, wzakresie wymiany informacji powietrznej iinnych ważnych informacji lotniczych, e) zkomórką taktycznego zarządzania przestrzenią powietrzną wzakresie aktywacji idezaktywacji elementów przestrzeni powietrznej oraz ograniczeń wtej przestrzeni, f) zATC wzakresie wymiany informacji powietrznej oraz przekazywania zezwoleń kontroli ruchu lotniczego iinnych ważnych informacji lotniczych,

g) zzałogami statków powietrznych przed lotem wzakresie przyjmowania planów lotów iprzekazywania ich właściwym odbiorcom, udostępniania publikacji informacji lotniczej, dostarczania informacji pogodowych iinnych ważnych informacji, niezbędnych do planowania iprzeprowadzenia lotu informacji; 5) wykonywania czynności informatora AFIS zzastosowaniem ustalonych procedur iinstrukcji operacyjnych, awszczególności: a) prowadzenia korespondencji radiotelefonicznej, zzachowaniem następujących standardów: – stosowanie technik pracy zmikrofonem, – wymowa we właściwym tempie izprawidłową dykcją, – stosowanie frazeologii lotniczej, – zrozumiała komunikacja, gdy zakres przekazywanych informacji wykracza poza obowiązującą frazeologię, b) odbioru informacji zróżnych źródeł, ich analizy iprzekazywania właściwym odbiorcom we właściwym czasie; 6) nadawania realizowanym zadaniom właściwego priorytetu.

 Dziennik Ustaw – 25 – Poz. 471

§ 97.

1. Minimalna norma czasowa szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym informatora AFIS wynosi 60godzin.

2. Minimalna norma czasowa szkolenia osoby posiadającej licencję pilota zwpisanym uprawnieniem instruktorskim wynosi nie mniej niż 16 godzin, chyba że instruktor OJT AFIS zwiększy tę normę do 60 godzin. §98. Do świadectwa AFIS, zuwzględnieniem §93, można wpisać: 1) uprawnienie uzupełniające wjednostce; 2) uprawnienie uzupełniające wzakresie języka; 3) OJTI; 4) OSTI. §99.

1. Informator AFIS niemający wpisanego do świadectwa AFIS ważnego uprawnienia uzupełniającego wjednostce jest uprawniony do zapewniania AFIS pod nadzorem instruktora OJT.

2. Informator AFIS wykonuje czynności lotnicze wyłącznie wzakresie wynikającym: 1) ze świadectwa kwalifikacji, zuwzględnieniem ograniczeń do niego wpisanych; 2) zważnych uprawnień, októrych mowa w§98, wpisanych do świadectwa kwalifikacji. §100.

1. Uprawnienie uzupełniające wjednostce: 1) potwierdza, że posiadacz świadectwa AFIS ma wiedzę iumiejętności niezbędne do zapewniania ATS na określonym lotnisku niekontrolowanym wramach odpowiedzialności organu ATS; 2) jest wpisywane do świadectwa AFIS, zgodnie zpodziałem przestrzeni powietrznej dokonanym zgodnie zprzepisami wydanymi na podstawie art.121 ust.5 ustawy iopublikowanym wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, wczęści Zbiór Informacji Lotniczych Polska – AIP Polska; 3) dla lotniska niekontrolowanego, na którym zgodnie zopublikowanym wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, wczęści Zbiór Informacji Lotniczych – AIP Polska, jest zapewniana AFIS wjęzyku polskim iangielskim, może być wpisane do świadectwa AFIS, pod warunkiem posiadania przez informatora AFIS ważnego uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego.

2. Ważność uprawnienia uzupełniającego wjednostce wynosi 3 lata imoże być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności na stanowisku operacyjnym, jeżeli organ AFIS wykaże przed Prezesem Urzędu, że informator AFIS, zgodnie zustanowionym przez organ AFIS programem utrzymania wiedzy iumiejętności wjednostce: 1) pracował na stanowisku operacyjnym co najmniej minimalną, ustaloną proporcjonalnie do natężenia ruchu, rozliczaną wokresie trzymiesięcznym, liczbę godzin; 2) co najmniej raz na 3 lata uczestniczył wzatwierdzonym przez Prezesa Urzędu szkoleniu dla przypomnienia zdobytych wiadomości, szkoleniu wsytuacjach szczególnych iniebezpiecznych oraz, wuzasadnionych przypadkach, wszkoleniu językowym; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy.

3. Oprócz wymogów określonych wust.2 program utrzymania wiedzy iumiejętności wjednostce: 1) zawiera procedurę utrzymania kompetencji po trzymiesięcznej lub dłuższej przerwie wświadczeniu służby; 2) określa minimalną liczbę godzin, jaką instruktor OJT powinien przepracować, aby utrzymać ważność uprawnienia uzupełniającego wjednostce, bez wliczania zadań szkoleniowych, która może być zmniejszona proporcjonalnie do czasu spędzonego na szkoleniu prowadzonym na stanowiskach operacyjnych; 3) podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.

 Dziennik Ustaw – 26 – Poz. 471

4. Jednostki prowadzą rejestry dotyczące liczby godzin faktycznie przepracowanych na stanowisku operacyjnym dla każdego informatora AFIS pracującego wdanej jednostce, adane te są udostępniane na żądanie Prezesowi Urzędu iinformatorom AFIS ujętym wtym rejestrze.

5. Wprzypadku dłuższej niż 12 miesięcy przerwy wkorzystaniu zuprawnienia uzupełniającego wjednostce ponowne dopuszczenie do korzystania ztego uprawnienia może nastąpić po ukończeniu, zpozytywnym wynikiem, planu szkoleń wjednostce oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego. §101.1. Informator AFIS, który nie wykonywał czynności związanych zposiadanym świadectwem AFIS przez cztery kolejne lata, może rozpocząć szkolenie wjednostce wcelu przywrócenia ważności uprawnienia uzupełniającego wjednostce wyłącznie po poddaniu się ocenie, czy spełnia warunki określone do wydania świadectwa AFIS wzakresie wiedzy iumiejętności, oraz po spełnieniu wymagań szkoleniowych wynikających ztej oceny.

2. Oceny wiedzy iumiejętności, októrych mowa wust.1, dokonuje ośrodek. §102.

1. Zzastrzeżeniem §90 ust.2, kandydat na informatora AFIS ubiegający się ouprawnienie uzupełniające wzakresie języka lub informator AFIS ubiegający się oprzedłużenie lub przywrócenie uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wykazuje się biegłością językową wzakresie frazeologii lotniczej izrozumiałej komunikacji na zasadach określonych w§82 ust.1.

2. W odniesieniu do ważności uprawnienia uzupełniającego w zakresie języka wpisywanego do świadectwa AFIS stosuje się §82 ust.2.

3. Uprawnienie uzupełniające wzakresie języka polskiego na poziomie 6 biegłym może być wpisane do świadectwa AFIS na warunkach określonych w§82 ust.3. §103. OJTI może uzyskać informator AFIS, który: 1) posiada świadectwo AFIS zwpisanym co najmniej jednym uprawnieniem uzupełniającym wjednostce oraz bezpośrednio przed ubieganiem się oOJTI przez co najmniej dwa lata wykonywał czynności wynikające zposiadanego świadectwa kwalifikacji wodniesieniu do uprawnienia uzupełniającego wjednostce, którego dotyczy szkolenie; 2) posiada ważne uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego, zzastrzeżeniem §90 ust.2; 3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy; 4) odbył szkolenie teoretyczne ipraktyczne potwierdzone zaświadczeniem, októrym mowa w§39 ust.3; 5) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą zzakresu minimum programowego do szkolenia określonego wzałączniku nr6 do rozporządzenia oraz umiejętnościami, októrych mowa w§61 pkt4. §104. Wodniesieniu do ważności OJTI wpisywanego do świadectwa AFIS oraz warunków przedłużenia jego ważności stosuje się §84. §105.1. OSTI może uzyskać kandydat, który posiada lub posiadał świadectwo AFIS zco najmniej jednym uprawnieniem uzupełniającym wjednostce oraz co najmniej 24 miesiące praktyki na stanowisku operacyjnym.

2. Wodniesieniu do pozostałych warunków uzyskania, okresu ważności iwarunków utrzymania ważności OSTI wpisywanego do świadectwa AFIS stosuje się §85 ust.1 pkt2 i3 oraz ust.2–7. §106.1. Warunkiem uzyskania przez informatora AFIS dodatkowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce jest: 1) posiadanie świadectwa AFIS; 2) posiadanie ważnego uprawnienia uzupełniającego winnej jednostce; 3) posiadanie ważnego uprawnienia uzupełniającego wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego, zzastrzeżeniem §90 ust.2; 4) posiadanie ważnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego odpowiedniej klasy; 5) odbycie szkolenia wjednostce, októrym mowa w§30 ust.1 pkt2; 6) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego.

2. Wodniesieniu do szkolenia kandydata posiadającego świadectwo AFIS wcelu uzyskania nowego uprawnienia uzupełniającego wjednostce §88 stosuje się odpowiednio.

 Dziennik Ustaw – 27 – Poz. 471

§107.

1. Wprzypadku utworzenia nowego lotniska niekontrolowanego iwyznaczenia związanej znim części przestrzeni powietrznej niekontrolowanej, uprawnienie uzupełniające wjednostce dotyczące tego lotniska wydaje się po zaliczeniu szkolenia w zakresie uwarunkowań lokalnych i stosowania procedur obowiązujących w jednostce, przeprowadzanego wośrodku zwykorzystaniem symulatora, zgodnie ze specjalnym programem szkolenia, oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego.

2. Przepis ust.1 stosuje się odpowiednio do przedłużania ważności lub wznawiania uprawnienia uzupełniającego wjednostce dla lotniska niekontrolowanego, jeżeli zostało ono zamknięte dla ruchu lotniczego. Rozdział 12 Przepisy przejściowe, dostosowujące ikońcowe §108.1. Dokumenty wydane przed dniem wejścia wżycie rozporządzenia zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.

2. Na wniosek kontrolera ruchu lotniczego albo praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego Prezes Urzędu dokonuje wymiany licencji i uprawnień do niej wpisanych, wydanych na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3września 2003r. wsprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz.U. Nr165, poz.1603, zpóźn. zm.4)), na odpowiednią licencję iuprawnienia wydane na zasadach określonych wrozdziale

2. Wniosek może być złożony najpóźniej wdniu upływu terminu ważności dotychczasowej licencji.

3. Osobie, która wdniu wejścia wżycie niniejszego rozporządzenia posiada licencję informatora FIS zuprawnieniami FIS, RIS lub AFIS, wydaną na podstawie rozporządzenia, októrym mowa wust.2, których ważność wygasła, Prezes Urzędu, na jej wniosek złożony wterminie 48 miesięcy od dnia upływu terminu ważności tych uprawnień, dokonuje wymiany licencji iuprawnień do niej wpisanych na odpowiednie świadectwo kwalifikacji iuprawnienia określone wrozdziałach10 i11, przy czym: 1) do świadectwa FIS przepisuje się uprawnienia FIS i RIS oraz oznaczenie sektora, jako uprawnienie uzupełniające wjednostce, 2) do świadectwa AFIS, na podstawie uprawnienia AFIS wlicencji informatora FIS, przepisuje się oznaczenie lokalizacji, októrym mowa wpkt1.9 tomu II Załącznika 10 do Konwencji omiędzynarodowym lotnictwie cywilnym (Dz.Urz. ULC z2012r. poz.127), jako uprawnienie uzupełniające wjednostce – zzachowaniem terminu ważności, na jaki uprawnienia te zostały wydane.

4. Osobie, która wdniu wejścia wżycie niniejszego rozporządzenia posiadała ważną licencję informatora FIS zważnymi uprawnieniami FIS, RIS lub AFIS, wydaną na podstawie rozporządzenia, októrym mowa wust.2, Prezes Urzędu, na jej wniosek złożony do dnia upływu terminu ważności licencji, dokonuje wymiany licencji iuprawnień do niej wpisanych na odpowiednie świadectwo kwalifikacji iuprawnienia określone wrozdziałach 10 i11. Wymiany dokonuje się na zasadach określonych wust.3 pkt1 i2.

5. Do rubryki XIII świadectwa, októrym mowa wust.4, przepisuje się zlicencji wpis oposługiwaniu się odpowiednio językiem polskim albo językiem polskim iangielskim. Do treści wpisu stosuje się odpowiednio §118 ust.2 albo ust.3 pkt2.

6. Świadectwa FIS iświadectwa AFIS wydane przed dniem wejścia wżycie rozporządzenia podlegają wymianie na wniosek ich posiadacza na odpowiednie świadectwo zgodne ze wzorem określonym wzałączniku nr2 do rozporządzenia, wterminie 6 miesięcy od dnia jego wejścia wżycie, przy czym do rubryki XIII przepisuje się zdotychczasowego świadectwa wpis oposługiwaniu się odpowiednio językiem polskim albo językiem polskim iangielskim. Do treści wpisu stosuje się odpowiednio §118 ust.2 albo ust.3 pkt2. §109.

1. Uprawnienia wydane na podstawie rozporządzenia, októrym mowa w§108 ust.2, ważne wdniu wejścia wżycie niniejszego rozporządzenia, których okres ważności wynosi 3 lata, mogą być przedłużane wokresie 12 miesięcy przed upływem terminów ich ważności iwznawiane przed upływem 6 miesięcy od dnia upływu terminów ich ważności.

2. Sprawdzenia wiedzy iumiejętności wcelu przedłużenia uprawnień uzupełniających wjednostce wpisanych do ważnej licencji informatora FIS wydanej na podstawie rozporządzenia, októrym mowa w§108 ust.2, dokonuje się zgodnie zprzepisami §22.

4)

Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone wDz.U. z2005r. Nr70, poz.632 iNr219, poz.1867, z2006r. Nr164, poz.1160, z2009r. Nr97, poz.808 iNr113, poz.942 oraz z2010r. Nr165, poz.1119.

 Dziennik Ustaw – 28 – Poz. 471

3. Wokresie 36 miesięcy od dnia wejścia wżycie niniejszego rozporządzenia dopuszcza się wcześniejsze, niż określono w§22 ust.1, terminy przystąpienia do sprawdzenia wiedzy iumiejętności wcelu przedłużenia ważności uprawnień uzupełniających wjednostce oraz OJTI iOSTI wpisanych do licencji kontrolerów ruchu lotniczego, wydanych na podstawie rozporządzenia, októrym mowa w§108 ust.2. §110. Osoba posiadająca świadectwo FIS lub świadectwo AFIS, która do dnia wejścia wżycie rozporządzenia nie rozpoczęła szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym wjednostce, może rozpocząć to szkolenie wterminie do 3miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia, bez konieczności przywracania ważności posiadanego świadectwa kwalifikacji. §111. Do szkolenia kandydatów do świadectwa FIS lub świadectwa AFIS lub uprawnień do nich wpisywanych, które rozpoczęło się inie zakończyło przed dniem wejścia wżycie rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe. §112. Zaświadczenia oukończeniu szkoleń odbytych wramach szkolenia wstępnego, wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, stanowią podstawę do wydania świadectwa FIS lub świadectwa AFIS lub uprawnień do nich wpisywanych zgodnie zprzepisami rozporządzenia przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia. §113.

1. Ośrodki upoważnione wcertyfikacie do prowadzenia szkolenia wcelu uzyskania świadectwa FIS lub świadectwa AFIS mogą prowadzić szkolenia na podstawie dotychczasowych programów szkolenia, jednak nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia.

2. Wokresie, októrym mowa wust.1, ośrodki opracują iprzedstawią Prezesowi Urzędu: 1) programy szkolenia odświeżającego dla informatorów FIS oraz informatorów AFIS, októrych mowa wust.7–9 załącznika nr5 do rozporządzenia; 2) programy szkolenia w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych dla informatorów FIS oraz informatorów AFIS, októrych mowa wust.10–13 załącznika nr5 do rozporządzenia; 3) programy szkolenia dla kandydatów ubiegających się oOJTI iOSTI, októrych mowa w§39 ust.2, dla informatorów FIS oraz informatorów AFIS.

3. Wokresie 24 miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia ośrodki: 1) opracują iprzedstawią Prezesowi Urzędu programy szkolenia odświeżającego dla OJTI wspecjalności informator FIS lub informator AFIS; 2) zapewniają prowadzenie szkolenia wjednostce na stanowiskach operacyjnych FIS przez personel posiadający wświadectwie kwalifikacji ważne uprawnienia OJTI. §

114. Na wniosek osoby posiadającej licencję FIS wydaną na podstawie rozporządzenia, o którym mowa w § 108 ust.2, lub informatora FIS, posiadającego ważne uprawnienie iuprawnienie uzupełniające wjednostce lub informatora AFIS, który w okresie 24 miesięcy poprzedzających dzień wejścia w życie rozporządzenia prowadził szkolenie na stanowisku operacyjnym izostało to udokumentowane wzaświadczeniu oukończeniu szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym wjednostce, po odbyciu szkolenia, októrym mowa w§39 ust.1, do świadectwa kwalifikacji wpisuje się OJTI lub OSTI. §115. Organ AFIS, wterminie 6 miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia, ustanawia iwdraża: 1) program utrzymania wiedzy iumiejętności wjednostce, októrym mowa w§100 ust.2 i3; 2) procedurę, októrej mowa w§29. §

116. W okresie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia szkolenie praktyczne kandydata w jednostce do uprawnienia uzupełniającego wjednostce: 1) wpisywanego do świadectwa FIS – może być prowadzone przez osobę posiadającą ważną licencję FIS z ważnymi uprawnieniami FIS oraz RIS iważnym uprawnieniem uzupełniającym wtej jednostce lub przez informatora FIS posiadającego ważne uprawnienia FIS oraz RIS iważne uprawnienie uzupełniające wtej jednostce, 2) wpisywanego do świadectwa AFIS – może być prowadzone przez osobę posiadającą ważną licencję FIS zważnym uprawnieniem AFIS i ważnym uprawnieniem uzupełniającym w tej jednostce lub informatora AFIS posiadającego ważne uprawnienie uzupełniające wtej jednostce – który spełnia wymagania określone winstrukcji szkolenia ośrodka prowadzącego szkolenie.

 Dziennik Ustaw – 29 – Poz. 471

§117.

1. Praktykant-kontroler ruchu lotniczego ikontroler ruchu lotniczego posiadający licencję wydaną na podstawie rozporządzenia, októrym mowa w§108 ust.2, powinien wykazać się biegłością językową wzakresie języka polskiego: 1) wtrakcie sprawdzianu umiejętności podczas części praktycznej egzaminu – jeżeli zdał egzamin maturalny wjęzyku polskim; 2) wokresie 12 miesięcy od dnia wejścia wżycie niniejszego rozporządzenia – jeżeli zdał egzamin maturalny wjęzyku innym niż polski.

2. Osoba, która wdniu wejścia wżycie rozporządzenia zapewnia AFIS na lotnisku niekontrolowanym, na którym zgodnie zopublikowanym wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych wczęści Zbiór Informacji Lotniczych – AIP Polska, AFIS jest zapewniana wjęzyku polskim iangielskim, posiadająca wlicencji FIS lub świadectwie AFIS upoważnienie do prowadzenia korespondencji jedynie wjęzyku polskim, powinna wterminie 6 miesięcy od dnia wejścia wżycie rozporządzenia zdać przedmiot, októrym mowa w§118 ust.1, ograniczony do języka angielskiego. §118.1. Do dnia 1 maja 2020r. kandydat ubiegający się oświadectwo FIS lub świadectwo AFIS powinien wramach części teoretycznej egzaminu państwowego zdać przedmiot: język angielski ijęzyk polski wzastosowaniach lotniczych, wtrakcie którego wykaże się wiedzą zzakresu: 1) podstawowej terminologii lotniczej; 2) terminologii odnoszącej się do statków powietrznych na ziemi iwlocie; 3) informacji powietrznej ikorespondencji; 4) frazeologii radiotelefonicznej wzastosowaniach do informacji powietrznej; 5) korespondencji naglącej iwniebezpieczeństwie.

2. Na podstawie pozytywnego zaliczenia przedmiotu, októrym mowa wust.1, wświadectwie kwalifikacji wrubryceXIII dokonuje się wpisu o treści w języku polskim: „Posiadacz świadectwa kwalifikacji jest upoważniony do prowadzenia korespondencji wjęzyku polskim iangielskim” oraz otreści wjęzyku angielskim: „The holder of this certificate is entitled to operate aviation R/T equipment in Polish and English language”.

3. Wymóg, októrym mowa wust.1, może być ograniczony zgodnie z§90 ust.2. Wtakim przypadku wświadectwie AFIS: 1) wpisuje się uprawnienie uzupełniające wjednostce jedynie dla lotniska niekontrolowanego, na którym zgodnie zopublikowanym wZintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, wczęści Zbiór Informacji Lotniczych – AIP Polska, AFIS jest zapewniana wyłącznie wjęzyku polskim; 2) wXIII rubryce dokonuje się wpisu otreści wjęzyku polskim: „Posiadacz świadectwa kwalifikacji jest upoważniony do prowadzenia korespondencji wjęzyku polskim” oraz otreści wjęzyku angielskim: „The holder of this certificate is entitled to operate aviation R/T equipment in Polish language”.

4. Na wniosek informatora AFIS posiadającego świadectwo kwalifikacji określone w ust. 3, który zdał przedmiot, októrym mowa wust.1, wzakresie języka angielskiego, Prezes Urzędu dokonuje wymiany tego świadectwa. Wtakim przypadku wświadectwie kwalifikacji wrubryce XIII dokonuje się wpisu, októrym mowa wust.2. Do wymiany stosuje się odpowiednio §7 ust.4 i5.

5. Wpisy, októrych mowa wust.2 iust.3 pkt2, zachowują ważność do upływu terminu określonego wust.1. §119.

1. Prezes Urzędu do dnia 1 maja 2019r. opracuje dla informatorów FIS iinformatorów AFIS test sprawdzający biegłość językową wzakresie określonym w§82 ust.1 wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego.

2. Od dnia 1 maja 2020r. informatorzy FIS iinformatorzy AFIS posiadający uprawnienie uzupełniające wjednostce dla lotniska niekontrolowanego, na którym zgodnie z opublikowanym w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, wczęści Zbiór Informacji Lotniczych – AIP Polska, AFIS jest zapewniana wjęzyku polskim iangielskim, powinni posiadać uprawnienie uzupełniające wzakresie języka wodniesieniu do języka polskiego iangielskiego zgodnie z§82. §120. Przepisy §68 pkt4, §71 pkt2, §73 pkt2, §76 pkt3, §82, §83 pkt2, §86 ust.1 pkt2, §90 ust.1 pkt4, §95 pkt2, §98 pkt2, §100 ust.1 pkt3, §102, §103 pkt2, §106 ust.1 pkt3 stosuje się od dnia 1 maja 2020r. §121. Rozporządzenie wchodzi wżycie zdniem następującym po dniu ogłoszenia.5) Minister Transportu, Budownictwa iGospodarki Morskiej: S. Nowak

5)

Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Infrastruktury zdnia 3 września 2003r. wsprawie licencjonowania personelu lotniczego (Dz.U. Nr165, poz.1603, z2005 r. Nr70, poz.632 iNr219, poz.1867, z2006 r. Nr164, poz.1160, z2009 r. Nr97, poz.808 iNr113, poz.942 oraz z2010 r. Nr165, poz.1119), które na podstawie art.18 ustawy zdnia 30 czerwca 2011r. ozmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr170, poz.1015) utraciło moc zdniem 19 marca 2013r.

 Dziennik Ustaw – 30 – Poz. 471

Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 12 kwietnia 2013 r. (poz.471)

Załącznik nr 1

SKRÓTY NAZW UPRAWNIEŃ WPISYWANYCH DO LICENCJI I ŚWIADECTW KWALIFIKACJI

1.

Nazwy poszczególnych licencji i świadectw kwalifikacji. Nazwa specjalności w języku polskim w języku angielskim praktykant-kontroler ruchu student air traffic controller lotniczego kontroler ruchu lotniczego air traffic controller Symbol licencji S-ATCL ATCL Symbol świadectwa kwalifikacji FISC AFISC

Nazwa specjalności w języku polskim informator służby informacji powietrznej informator lotniskowej służby informacji powietrznej w języku angielskim flight information service officer aerodrome flight information service officer

2. Skróty nazw uprawnień i uprawnień uzupełniających wpisywane do licencji i świadectw kwalifikacji. Symbol/skrót Nazwa w języku polskim uprawnienie kontroli lotniska wizualnej uprawnienie kontroli lotniska instrumentalnej uprawnienie kontroli zbliżania proceduralnej uprawnienie kontroli zbliżania radarowej uprawnienie kontroli obszaru proceduralnej uprawnienie kontroli obszaru radarowej Nazwa w języku angielskim Aerodrome Control Visual Rating Aerodrome Control Instrument Rating Approach Control Procedural Rating Approach Control Surveillance Rating Area Control Procedural Rating Area Control Surveillance Rating

Wpisy do licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego i kontrolera ruchu lotniczego ADV ADI APP APS ACP ACS

 Dziennik Ustaw – 31 – Poz. 471

Wpisy do licencji kontrolera ruchu lotniczego TWR GMC GMS AIR RAD PAR SRA ADS TCL OCN OJTI OSTI uprawnienie uzupełniające kontroli lotniska uprawnienie uzupełniające kontroli ruchu naziemnego uprawnienie uzupełniające nadzoru ruchu naziemnego uprawnienie uzupełniające kontroli startów i lądowań uprawnienie uzupełniające kontroli za pomocą radaru uprawnienie uzupełniające kontroli podejścia za pomocą radaru podejścia precyzyjnego uprawnienie uzupełniające kontroli zbliżania za pomocą radaru SRA uprawnienie uzupełniające zarządzania ruchem lotniczym przy użyciu systemu ADS uprawnienie uzupełniające kontroli rejonu kontrolowanego lotniska uprawnienie uzupełniające kontroli oceanicznej uzupełniające uprawnienie instruktorskie uzupełniające uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego Tower Control Endorsement Ground Movement Control Endorsement Ground Movement Surveillance Endorsement Air Control Endorsement Radar Endorsement Precision Approach Radar Endorsement Surveillance Radar Approach Endorsement Automatic Dependent Surveillance Endorsement Terminal Control Endorsement Oceanic Control Endorsement On-the-Job Training Instructor Endorsement On-the-Simulator Training Instructor Special Endorsement Flight Information Service Rating Radar Information Service Rating On-the-Job Training Instructor Endorsement On-the-Simulator Training Instructor Special Endorsement

Wpisy do świadectwa kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej FIS RIS OJTI OSTI uprawnienie obszarowej służby informacji powietrznej uprawnienie radarowej obszarowej służby informacji powietrznej uzupełniające uprawnienie instruktorskie uzupełniające uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego

 Dziennik Ustaw – 32 – Poz. 471

Wpisy do świadectwa kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej uzupełniające uprawnienie On-the-Job Training Instructor OJTI instruktorskie Endorsement On-the-Simulator Training uzupełniające uprawnienie specjalne OSTI Instructor instruktora symulatorowego Special Endorsement Oprócz wymienionych w tabeli uprawnień oraz uprawnień uzupełniających do licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz świadectwa kwalifikacji FIS i AFIS wpisuje się uprawnienie uzupełniające w jednostce w formie skrótu odpowiedniej nazwy lotniska albo części przestrzeni powietrznej, opublikowanego w Zbiorze Informacji Lotniczych – AIP Polska.

3. Treść wpisów do licencji i świadectw kwalifikacji personelu ATS potwierdzających spełnienie albo niespełnienie wymogu posiadania biegłości językowej. Wpis w języku polskim Wpis w języku angielskim Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 in: Polish valid until [DATE] Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 in: English valid until [DATE] Does not meet language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for Polish Does not meet language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for English

Spełnienie wymogu posiadania biegłości językowej Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO: język polski ważny do [DATA] Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO: język angielski ważny do [DATA]

Brak spełnienia wymogu posiadania biegłości językowej Nie spełnia wymogu biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO dla języka polskiego Nie spełnia wymogu biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO dla języka angielskiego



Załącznik nr 2

Wzory licencji i świadectw kwalifikacji personelu ATS

1. Wzór licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego

I III PL-xxxx-S-ATCL-zz

Nazwisko i imię posiadacza Last and first name of holder Numer licencji Licence number This licence is subject to the inclusion of a valid medical certificate and to any other specified conditions. The holder of this licence is entitled to exercise the functions of a student air traffic controller for the purpose of becoming qualified for the grant of air traffic controller licence in the following rating(s) as dated Niniejsza licencja jest ważna jedynie z ważnym orzeczeniem lotniczo-lekarskim i po spełnieniu innych określonych warunków. Posiadacz niniejszej licencji jest uprawniony do wykonywania czynności praktykanta–kontrolera ruchu lotniczego w celu uzyskania kwalifikacji wymaganych do przyznania mu licencji kontrolera ruchu lotniczego wraz z następującymi uprawnieniami Państwo wydania State of issue Nazwa licencji Title of licence

Dziennik Ustaw

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

II

Student air traffic controller licence

II

Licencja praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego

Urząd Lotnictwa Cywilnego – ULC Civil Aviation Authority – CAA IV Kowalski Jan

Data i miejsce urodzenia Date and place of birth

IVa

dd/mm/rrrr,

XII

Rating Uprawnienie

Practical examination date

XII ADV ADI APP APS ACP ACS

Data państwowego egzaminu praktycznego

V VI

Obywatelstwo Nationality Podpis posiadacza Signature of holder

Adres zamieszkania Address of holder

ADV

---------dd/mm/rrrr -------------------------------------

---------dd/mm/rrrr -------------------------------------

LICENCJA ADI APP APS ACP ACS VII VIII

Urząd Lotnictwa Cywilnego Civil Aviation Authority

Podpis wydającego, data Signature of issuing officer date dd/mm/rrrr Władza wydająca Issuing Authority

PRAKTYKANTA-KONTROLERA RUCHU LOTNICZEGO

STUDENT AIR TRAFFIC CONTROLLER LICENCE X XI XIV Rating abbreviation decode

Aerodrome Control Visual Rating Aerodrome Control Instrument Rating Approach Control Procedural Rating Approach Control Surveillance Rating Area Control Procedural Rating Area Control Surveillance Rating ADV ADI APP APS ACP ACS Pieczęć ULC Stamp of CAA

– 33 –

XIV Wyjaśnienie skrótów uprawnień

Uprawnienie kontroli lotniska wizualnej Uprawnienie kontroli lotniska instrumentalnej Uprawnienie kontroli zbliżania proceduralnej Uprawnienie kontroli zbliżania radarowej Uprawnienie kontroli obszaru proceduralnej Uprawnienie kontroli obszaru radarowej

ADV ADI APP APS ACP ACS

Tę stronę celowo pozostawiono niezapisaną Intentionally left blank

Tę stronę celowo pozostawiono niezapisaną Intentionally left blank

IX WAŻNOŚĆ Licencja jest wydana bezterminowo. Niniejsza licencja upoważnia jej posiadacza do zapewniania służby kontroli ruchu lotniczego pod nadzorem instruktora szkolenia operacyjnego, który jest w tym czasie obecny i który posiada ważną licencję kontrolera ruchu lotniczego z uprawnieniem określającym rodzaj służby kontroli ruchu lotniczego zapewnianej przez praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, które jest ważne w danym organie służb ruchu lotniczego. Licencja jest ważna tylko łącznie z dowodem tożsamości jej posiadacza ze zdjęciem. IX VALIDITY This licence is issued lifetime. This licence is valid only for the purpose of authorising the holder to provide an air traffic control service under the supervision of an On-the-Job-Training Instructor who is present at the time and is the holder of a valid air traffic controller licence which includes a rating specifying the type of air traffic control service being provided by the student air traffic controller and which is valid at the air traffic service Unit in question. This licence is valid only with a legal identity document of the licence holder containing a photograph.

XIII Uwagi i ograniczenia Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język polski ważny do dd/mm/rrrr

XIII Remarks and limitations Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for Polish valid until dd/mm/rrrr. Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for English valid until dd/mm/rrrr

Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język angielski ważny do dd/mm/rrrr

Poz. 471



2. Wzór licencji kontrolera ruchu lotniczego

I III PL-xxxx-ATCL-zz IX IV Kowalski Jan IVa

dd/mm/rrrr, Abcdef, Polska

Data i miejsce urodzenia Date and place of birth Nazwisko i imię posiadacza Last and first name of holder Numer licencji Licence number Państwo wydania State of issue

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

RRZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

II

Skróty uprawnień - Rating Abbreviations: Uprawnienie kontroli lotniska (Aerodrome Control Visual Rating )- ADV Uprawnienie kontroli lotniska instrumentalnej (Aerodrome Control Instrument Rating) - ADI

Nazwa licencji Title of licence

Licencja kontrolera ruchu lotniczego Air traffic controller licence

XIV Wyjaśnienie skrótów – Decode of Abbreviations

Dziennik Ustaw

Urząd Lotnictwa Cywilnego – ULC

Civil Aviation Authority – CAA

V

ul Abcdef xx-xxx Abcdef, Polska

Adres zamieszkania Address of holder

Ważność: Niniejsza licencja jest wydana bezterminowo i może być wykorzystywana tylko łącznie z dowodem tożsamości posiadacza ze zdjęciem i ważnym orzeczeniem lotniczo-lekarskim. Validity: This licence is issued lifetime and must be accompanied by a legal identity document of the licence holder containing a photograph and a valid medical certificate. Uprawnienia/uprawnienia instruktorskie: Posiadacz jest uprawniony do wykonywania czynności w organach ATS, zgodnie z następującymi ważnymi uprawnieniami i uprawnieniami uzupełniającymi wyszczególnionymi wczęści XIIb. Ratings/instructor endorsements:

Uprawnienie kontroli zbliżania proceduralnej (Approach Control Procedural Rating ) - APP Uprawnienie kontroli zbliżania radarowej (Approach Control Surveillance Rating) - APS Uprawnienie kontroli obszaru proceduralnej (Area Control Procedural Rating) - ACP Uprawnienie kontroli obszaru radarowej (Area Control Surveillance Rating) - ACS Skróty uprawnień uzupełniających – Endorsement Abbreviations: Uprawnienie kontroli lotniska (Tower Control Endorsment) - TWR Uprawnienie kontroli ruchu naziemnego (Ground Movement Control Endorsment) - GMC Uprawnienie kontroli ruchu naziemnego za pomocą radaru (Ground Movement Surveillance Endorsment) - GMS

VI

polskie Polish

Podpis posiadacza Signature of holder Obywatelstwo Nationality

LICENCJA KONTROLERA RUCHU LOTNICZEGO

XIIa VII VIII

Urząd Lotnictwa Cywilnego Civil Aviation Authority

Podpis wydającego, data Signature of issuing officer date dd/mm/rrrr Pieczęć ULC Stamp of CAA Uprawnienie instruktorskie: Instructor endorsement OJTI OSTI Data wydania: Date of first issue dd/mm/rrrr dd/mm/rrrr Władza wydająca Issuing Authority

The holder is entitled to exercise the functions of the following ratings at the ATS units for which current endorsements are held as detailed in section XIIb. Uprawnienie: Data wydania: Rating Date of first issue ACS dd/mm/rrrr

Uprawnienie kontroli startów i lądowań (Air Control Endorsment) - AIR Uprawnienie kontroli za pomocą radaru (Radar Endorsment) - RAD Uprawnienie kontroli podejścia za pomocą radaru podejścia precyzyjnego (Preci-sion Approach Radar Endorsment) - PAR Uprawnienie kontroli zbliżania za pomocą radaru (Surveillance Radar Approach Endorsment) - SRA Uprawnienie kontroli rejonu kontrolowanego lotniska (Terminal Control Endorsment) - TCL Uprawnienie zarządzania ruchem lotniczym przy użyciu systemu ADS (Automatic Dependent Surveillance Endorsment) - ADS Uprawnienie kontroli oceanicznej (Oceanic Control Endorsment) - OCN

AIR TRAFFIC CONTROLLER LICENCE X XI

Uprawnienie instruktorskie (On-the-Job Training Instructor Endorsment) OJTI Uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego (On-the-Simulator Training Instructor Special Endorsment )- OSTI

– 34 –

XIIb

Potwierdzenie Confirmation Uprawnienie uzupełniające w jednostce Unit endorsement Organ Unit Sektor/Stanowisko ICAO symbol Sector/Position ICAO indicator Uprawnienie /uprawnienie uzupełniające Ratings/Endorsements Ważne do dnia Valid until

Bieżące uprawnienia i uprawnienia uzupełniające – Current ratings and e ndorsements

Potwierdzenie Confirmation

XIII Uwagi – Remarks

Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język polski ważny do dd/mm/rrrr

Uprawnienie uzupełniające w jednostce Unit endorsement Organ Unit Sektor/Stanowisko ICAO symbol Sector/Position ICAO indicator

Uprawnienie /uprawnienie uzupełniające Ratings/Endorsements

Ważne do dnia Valid until

EPWW

GAT

ACS/RAD

dd/mm/rrrr

Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for Polish valid until dd/mm/rrrr. Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język angielski ważny do dd/mm/rrrr Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for English valid until dd/mm/rrrr

---

---

OJTI

dd/mm/rrrr

Poz. 471



3. Wzór świadectwa kwalifikacji FIS

I III PL-xxxx-FISC-zz IX

Skróty uprawnień uzupełniających Endorsement abbreviations: Numer świadectwa Certificate number Uprawnienie obszarowej służby informacji powietrznej (Flight Information ServiceRating) FIS Uprawnineie radarowej obszarowej służby informacji powietrznej (Radar Information Service Rating) RIS Państwo wydania State of issue

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

Nazwa świadectwa Title of certificate

XIV Wyjaśnienie skrótów – Decode of abbreviations

Skróty uprawnień Rating abbreviations:

II

Dziennik Ustaw

Urząd Lotnictwa Cywilnego – ULC

IV Kowalski Jan IVa

dd/mm/rrrr,

Data i miejsce urodzenia Date and place of birth Nazwisko i imię posiadacza Last and first name of holder

Świadectwo kwalifikacji informatora służby informacji powietrznej Certificate of qualification of the flight information service officer

Civil Aviation Authority – CAA

V

VI

polskie Polish

Podpis posiadacza Signature of holder Obywatelstwo Nationality

Adres zamieszkania Address of holder

ŚWIADECTWO KWALIFIKACJI INFORMATORA SŁUŻBY INFORMACJI POWIETRZNEJ

VII VIII

Urząd Lotnictwa Cywilnego Civil Aviation Authority

Władza wydająca Issuing Authority

Ważność: Niniejsze świadectwo jest wydane bezterminowo i może być wykorzystywane tylko łącznie z dowodem tożsamości posiadacza ze zdjęciem i ważnym orzeczeniem lotniczo-lekarskim. Validity: This certificate is issued lifetime and must be accompanied by a legal identity document of the certificate holder containing a photograph and a valid medical certificate. Uprawnienia/uprawnienia instruktorskie: Posiadacz jest uprawniony do wykonywania czynności w organach ATS zgodnie z następującymi ważnymi uprawnieniami i uprawnieniami uzupełniającymi wyszczególnionymi w części XIIb. Ratings/instructor endorsements:

Uprawnienie instruktorskie (On-the Job Training Instructor Eendorsment ) -OJTI Uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego (On-theSimulator Training Instructor Endorsment ) - OSTI

XIIa

CERTIFICATE OF QUALIFICATION OF THE FLIGHT INFORMATION SERVICE OFFICER X XI

Pieczęć ULC Stamp of CAA Uprawnienie instruktorskie: Instructor endorsement OJTI OSTI Data wydania: Date of first issue dd/mm/rrrr dd/mm/rrrr Podpis wydającego, data Signature of issuing officer date dd/mm/rrrr

The holder is entitled to exercise the functions of the following ratings at the ATS units for which current endorsements are held as detailed in section XIIb. Uprawnienie: Data wydania: Date of first issue Rating FIS dd/mm/rrrr RIS dd/mm/rrrr

– 35 –

XIIb

Potwierdzenie Confirmation Uprawnienie uzupełniające w jednostce Unit endorsement Organ Unit Sektor ICAO symbol Sector ICAO indicator Uprawnienie /uprawnienie uzupełniające Ratings/Endorsements Ważne do dnia Valid until

Bieżące uprawnienia i uprawnienia uzupełniające Current ratings and endorsements

Potwierdzenie Confirmation

XIII Uwagi Remarks

Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język polski ważny do dd/mm/rrrr Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for Polish valid until dd/mm/rrrr. Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język angielski ważny do dd/mm/rrrr Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for English valid until dd/mm/rrrr

Uprawnienie uzupełniające w jednostce Unit endorsement Organ Unit Sektor ICAO symbol Sector ICAO indicator

Uprawnienie /uprawnienie uzupełniające Ratings/Endorsements

Ważne do dnia Valid until

EPWW

Olsztyn

FIS

dd/mm/rrrr

EPWW

Olsztyn

RIS

dd/mm/rrrr

---

---

OJTI

dd/mm/rrrr

Poz. 471



4. Wzór świadectwa kwalifikacji AFIS

I III PL-xxxx-AFISC-zz IV Kowalski Jan IX IVa

dd/mm/rrrr,

Data i miejsce urodzenia Date and place of birth Nazwisko i imię posiadacza Last and first name of holder Uprawnienie instruktorskie (On-the-Job Training Instructor Endorsment) - OJTI Uprawnienie specjalne instruktora symulatorowego (On-the-Simulator Training Instructor Endorsment) - OSTI Numer świadectwa Certificate number Państwo wydania State of issue

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

RZECZPOSPOLITA POLSKA REPUBLIC OF POLAND

Nazwa świadectwa Title of certificate

XIV Wyjaśnienie skrótów Decode of abbreviations

Skróty uprawnień uzupełniających Endorsement abbreviations:

Dziennik Ustaw

Urząd Lotnictwa Cywilnego – ULC

II

Civil Aviation Authority – CAA

Świadectwo kwalifikacji informatora lotniskowej służby informacji powietrznej Certificate of qualification of the aerodrome flight information service officer

V

VI

polskie Polish

Podpis posiadacza Signature of holder The holder is entitled to exercise the functions of the following unit endorsements at the ATS units as detailed in section XIIb. Obywatelstwo Nationality

Adres zamieszkania Address of holder

Ważność: Niniejsze świadectwo jest wydane bezterminowo i może być wykorzystywane tylko łącznie z dowodem tożsamości posiadacza ze zdjęciem i ważnym orzeczeniem lotniczo-lekarskim. Validity: This certificate is issued lifetime and must be accompanied by a legal identity document of the certificate holder containing a photograph and a valid medical certificate. Uprawnienia instruktorskie: Posiadacz jest uprawniony do wykonywania czynności w organach ATS zgodnie z następującymi ważnymi uprawnieniami uzupełniającymi w jednostce wyszczególnionymi w części XIIb. Instructor endorsements:

ŚWIADECTWO KWALIFIKACJI INFORMATORA LOTNISKOWEJ SŁUŻBY INFORMACJI POWIETRZNEJ

VII VIII

Urząd Lotnictwa Cywilnego Civil Aviation Authority

Uprawnienie instruktorskie: Instructor endorsement OJTI OSTI Data wydania: Date of first issue dd/mm/rrrr dd/mm/rrrr Władza wydająca Issuing Authority

XIIa

CERTIFICATE OF QUALIFICATION OF THE AERODROME FLIGHT INFORMATION SERVICE OFFICER X XI

Pieczęć ULC Stamp of CAA Podpis wydającego, data Signature of issuing officer date dd/mm/rrrr

– 36 –

XIIb

Potwierdzenie Confirmation Uprawnienie uzupełniające w jednostce (ICAO symbol) Unit endorsement (ICAO indicator) Ważne do dnia Valid until Uzupełniające uprawnienie instruktorskie Instructor endorsement

Bieżące uprawnienia uzupełniające Current endorsements

Potwierdzenie Confirmation

XIII Uwagi Remarks

Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język polski ważny do dd/mm/rrrr Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for Polish valid until dd/mm/rrrr. Spełnia wymóg biegłości językowej zgodnie z pkt 1.2.9.4 Załącznika 1 ICAO język angielski ważny do dd/mm/rrrr Meets language proficiency requirement in accordance with para 1.2.9.4 of ICAO Annex 1 for English valid until dd/mm/rrrr

Uprawnienie uzupełniające w jednostce (ICAO symbol) Unit endorsement (ICAO indicator)

Uzupełniające uprawnienie instruktorskie Instructor endorsement

Ważne do dnia Valid until

EPMO

---

dd/mm/rrrr

---

OJTI

dd/mm/rrrr

Poz. 471

 Dziennik Ustaw – 37 – Poz. 471

Objaśnienia:

1. Licencję i świadectwo kwalifikacji wydaje się na papierze koloru białego, o fakturze zapobiegającej przerabianiu lub podrabianiu dokumentu oraz sprzyjającej ujawnianiu takich działań. Papier powinien być dostatecznie trwały, umożliwiający wieloletnie użytkowanie. Licencja i świadectwo kwalifikacji są wydawane na pasie stanowiącym ½ formatu A-4 powstałym z wzdłużnego cięcia, a każda strona stanowi ¼ długości tego pasa.

2. Licencja i świadectwo kwalifikacji posiada:

1)

2) stronę tytułową określającą rodzaj dokumentu; standardowe części oznaczone numeracją rzymską, zawierające wpisy do licencji lub świadectwa kwalifikacji stałe i zmienne: a) b) c) część I zawiera nadruk w języku polskim: „Rzeczpospolita Polska” i angielskim: „Republic of Poland”, część II zawiera nazwę licencji lub świadectwa kwalifikacji w języku polskim i angielskim, część III zawiera numer licencji lub świadectwa kwalifikacji przedstawiony następująco: „PL-xxxxSYMBOLzz”, który zawiera: – – – – d) oznaczenie PL – kod przydzielony Rzeczypospolitej Polskiej przez ONZ, kolejne cyfry osobistego numeru członka personelu lotniczego, przydzielonego w rejestrze personelu lotniczego, SYMBOL – symbol literowy wymieniony w tabeli w pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia, w kolumnie 3, dwie ostatnie cyfry roku pierwszego wydania licencji lub świadectwa kwalifikacji, np. 11, część IV zawiera nazwisko i imię posiadacza licencji lub świadectwa kwalifikacji, wpisane alfabetem łacińskim, nawet wówczas, gdy to imię i nazwisko w języku ojczystym posiadacza licencji lub świadectwa kwalifikacji alfabetem, e) część IVa zawiera datę i miejsce urodzenia przedstawioną w następujący sposób: dd/mm/rrrr, przy czym litery d oznaczają dzień, litery m oznaczają miesiąc, a litery r oznaczają rok, f) część V jest zawiera adres posiadacza licencji lub świadectwa kwalifikacji: nazwę ulicy, numer domu i mieszkania, kod pocztowy, nazwę miejscowości, nazwę kraju w języku polskim, g) część VI zawiera obywatelstwo w języku polskim i angielskim, jest pisane innym

 Dziennik Ustaw – 38 – Poz. 471

h) i)

część VII zawiera podpis posiadacza licencji lub świadectwa kwalifikacji, część VIII zawiera nazwę organu wydającego licencję lub świadectwo kwalifikacji w języku polskim: „Urząd Lotnictwa Cywilnego” i angielskim: „Civil Aviation Authority”,

j) k) l)

część IX zawiera określenie okresu, na który licencja lub świadectwo kwalifikacji zostały wydane, dokonane w języku polskim i angielskim, część X zawiera podpis Prezesa Urzędu lub osoby wydającej licencje i świadectwa kwalifikacji w jego imieniu, część XI zawiera odcisk pieczęci Urzędu Lotnictwa Cywilnego, – uprawnień i uzupełniających uprawnień instruktorskich nadanych posiadaczowi licencji lub świadectwa kwalifikacji, podlegających przedłużeniu ważności oraz dat ich pierwszego wydania; wpisy te nie są usuwane w przypadku utraty ważności uprawnienia, – przedłużeń ważności wpisanych uprawnień i uzupełniających uprawnień instruktorskich dokonanych przez uprawnionego egzaminatora państwowego,

m) część XII zawiera wpisy w języku polskim i angielskim:

n)

część XIII zawiera wpisy ograniczeń oraz informacji o biegłości językowej w zakresie języka polskiego lub angielskiego, a także inne informacje wymagane przez art. 39 Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym,

o)

część XIV zawiera informację o znaczeniu skrótów użytych w danej licencji lub świadectwie kwalifikacji we wpisach uprawnień i uzupełniających uprawnień instruktorskich, przedłużeń ich ważności i ograniczeń oraz na inne wpisy,

3.

Na niewykorzystanych stronach licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego zamieszcza się napis w języku polskim: „Tę stronę celowo pozostawiono niezapisaną” i angielskim „Intentionally left blank”.

 Dziennik Ustaw – 39 – Poz. 471

Załącznik nr 3

Szczegłowe warunki i sposb prowadzenia szkolenia lotniczego

W celu zapewnienia właściwych warunków i sposobu prowadzenia szkolenia lotniczego w celu uzyskania licencji, świadectw kwalifikacji oraz uprawnień do nich wpisywanych, ośrodek:

1)

2) określa strukturę organizacyjną wspomagającą bezpieczeństwo, efektywność i ciągłość szkolenia ; zapewnia, że na podstawie jego struktury można określić: a) zakres odpowiedzialności i obowiązki kadry zarządzającej odpowiedzialnej za zadania związane z procesem szkolenia i za zarządzanie jakością, b) zależności i obieg dokumentów sprawozdawczych między różnymi częściami i procesami organizacji;

3) zapewnia kadrę zarządzającą, do której zalicza się kierownika odpowiedzialnego, kierownika szkolenia, szefa szkolenia teoretycznego, szefa szkolenia praktycznego, kierownika/szefa technicznego, kierownika jakości, z tym że w przypadku ośrodka szkolącego w celu uzyskania świadectwa AFIS dopuszcza się możliwość łączenia niektórych z tych funkcji po uzyskaniu akceptacji Prezesa Urzędu;

4) dysponuje bazą dydaktyczną i zapleczem odpowiednimi do rodzaju, zakresu i intensywności oferowanego szkolenia lotniczego, w tym niezbędnymi do prowadzenia szkolenia obiektami oraz urządzeniami;

5) 6)

7) 8)

9) zapewnia, że baza dydaktyczna umożliwia osiągnięcie celów szkolenia zawartych w planach lub programach szkolenia; utrzymuje środki materialne niezbędne dla prowadzenia szkolenia; ubezpiecza się od odpowiedzialności cywilnej za szkody wynikające z prowadzonej działalności, stosownie do rodzaju oferowanego szkolenia; jeżeli korzysta z usług innego podmiotu lub podwykonawcy, zapewnia, że porozumienia o współpracy obejmują wzajemną odpowiedzialność; posiada, z zastrzeżeniem pkt 11, system zarządzania jakością, za pomocą którego: a) b) określa politykę i strategię systemu jakości oraz zapewnia ich stosowanie na wszystkich poziomach organizacji, określa program zapewnienia jakości, zawierający procedury przeznaczone do weryfikacji zgodności systemów oraz wszystkich zachodzących procesów z mającymi zastosowanie wymogami, standardami i procedurami,

 Dziennik Ustaw – 40 – Poz. 471

c)

zapewnia, w formie pisemnych porozumień, że korzystając z usług szkoleniowych innego podmiotu lub podwykonawcy, obejmuje te usługi programem zapewnienia jakości,

d)

dostarcza dowodów funkcjonowania tego systemu przez posiadanie instrukcji systemu jakości i dokumentację monitorowania zgodności działań ośrodka z procedurami,

e)

wyznacza przedstawicieli kadry zarządzającej do monitorowania zgodności działań ośrodka z procedurami i właściwości procedur w celu zapewnienia bezpiecznego i skutecznego przebiegu szkolenia,

f) g) h) i)

przeprowadza przeglądy systemu jakości i w razie konieczności identyfikuje, właściwie adresuje oraz podejmuje działania naprawcze, określa skuteczność zrealizowanych działań naprawczych, szkoli personel organizacji w zakresie zapewnienia jakości, gromadzi i przechowuje dokumentację monitorowania systemu jakości przez okres nie krótszy niż okres funkcjonowania ośrodka;

10) posiada, z wyjątkiem ośrodka szkolącego wyłączenie w celu uzyskania świadectwa AFIS, instrukcję systemu jakości, która zawiera co najmniej: a) politykę oraz strategię systemu jakości wraz z oświadczeniem kierownika odpowiedzialnego za realizację założonych celów, jakie system jakości ośrodka ma osiągnąć, b) c) d) e) f) g) h) określenie osób funkcyjnych systemu jakości, zakres systemu jakości, metody realizacji celów systemu jakości, metody pozyskiwania informacji podczas kontroli i audytów, dokumentację systemu jakości, a także określa jej obieg w postępowaniu naprawczym oraz zasady i procedury jej przechowywania, określenie zakresu odpowiedzialności za jakość podwykonawców szkolenia, program zapewnienia jakości określający: – – – – – – zakres programu zapewnienia jakości, procedury kontroli jakości z zastosowaniem kart kontrolnych jakości, zasady planowania i prowadzenia audytów systemu jakości, czynności związane z działaniami naprawczymi, ocenę jakości organizacji i zarządzania ośrodka, zasady szkolenia personelu w zakresie zapewnienia jakości;

 Dziennik Ustaw – 41 – Poz. 471

11) szkolący wyłącznie w celu uzyskania świadectwa AFIS może system zarządzania jakością zastąpić przeglądem organizacji, przy czym: a) b) c) osobą odpowiedzialną za program przeglądu ośrodka jest kierownik odpowiedzialny lub osoba przez niego wyznaczona wymieniona w pkt 3, osoba odpowiedzialna za wykonywanie przeglądów ośrodka powinna posiadać znajomość przepisów i procedur CAPTO, na program przeglądu ośrodka składają się listy kontrolne obejmujące wszystkie procesy zachodzące w ośrodku oraz harmonogram sprawdzania pozycji z listy kontrolnej zapewniający, że każda pozycja jest sprawdzana co najmniej raz na 12 miesięcy, d) e) f) przeglądy ośrodka są udokumentowane, stwierdzone niezgodności są zapisane i zgłoszone odpowiednim osobom, działania korygujące i zapobiegawcze są zatwierdzane przez osobę odpowiedzialną za program przeglądu ośrodka i są wykonywane w ustalonym terminie, kierownik odpowiedzialny jest informowany o wszystkich niezgodnościach oraz, regularnie, o ogólnych wynikach programu przeglądu ośrodka;

12) jeżeli posiada certyfikat ISO 9001 wydany przez organizację posiadającą odpowiednią akredytację obejmujący szkolenie służb ruchu lotniczego, uznaje się, że ośrodek w wystarczającym stopniu potwierdza zgodność wymogów określonych w pkt 9–11; w takim przypadku ośrodek przedstawia Prezesowi Urzędu dokumentację związaną z posiadanym certyfikatem;

13) opracowuje instrukcję szkolenia, która: a) b) opisuje strategię działalności ośrodka oraz procesy i procedury stosowane w procesie szkolenia, jest w pełni zgodna ze wszystkimi dokumentami regulaminowymi oraz obowiązującymi przepisami z zakresu funkcjonowania ośrodka;

14) zapewnia, że przepisy instrukcji szkolenia są rozumiane i stosowane w sposób jednolity przez personel wszystkich komórek organizacyjnych ośrodka;

15) udostępnia instrukcję szkolenia całemu personelowi ośrodka;

16) utrzymuje aktualność informacji zawartych w instrukcji szkolenia i dokonuje zmian, jeżeli co najmniej: a) b) c) dokonano zmian w strategii, procedurach lub stosowanych praktykach, lub wynikają z doświadczenia w pracy operacyjnej, lub dokonano zmian w zakresie świadczonych usług szkoleniowych, lub

 Dziennik Ustaw – 42 – Poz. 471

d) e) f) g)

zmianie uległa zawartość programów szkolenia, lub zainstalowano nowy system lub urządzenia techniczne mające znaczący wpływ na proces szkolenia, lub dokonano zmian w certyfikacie, lub zachodzi potrzeba utrzymania standaryzacji procesów szkolenia;

17) niezwłocznie przekazuje, zatwierdzone przez Prezesa Urzędu, wszelkie zmiany w instrukcji szkolenia wszystkim podmiotom i osobom, którym instrukcja ta została wydana;

18) wyznacza osobę odpowiedzialną za realizację przedsięwzięć określonych w pkt 14–16;

19) dokonuje przeglądu procesów oraz procedur: a) b) c) d) e) regularnie, co najmniej raz w roku, w przypadku zmiany struktury organizacyjnej lub podjęcia współpracy w zakresie szkolenia z innymi podmiotami, po wprowadzeniu zmian technologicznych, w szczególności po wprowadzeniu nowych urządzeń i systemów, po wprowadzeniu zmian przepisów bezpieczeństwa, w innych przypadkach mających wpływ na funkcjonowanie ośrodka;

20) zatrudnia odpowiednio liczny i wykwalifikowany personel, gwarantujący, że szkolenie prowadzone w ośrodku odbywa się w sposób bezpieczny, efektywny, ciągły i zrównoważony;

21) ustanawia procedury w zakresie rekrutacji i szkolenia personelu;

22) prowadzi wykaz informacji dotyczących liczby, statusu, kwalifikacji i lokalizacji personelu wykonującego zadania związane ze szkoleniem i systemem jakości;

23) dla personelu podmiotów będących podwykonawcą: a) b) posiada dokumenty poświadczające kwalifikacje personelu odpowiednie do wykonywania zadań związanych ze szkoleniem, zapewnia, że personel posiada wystarczającą wiedzę na temat jego roli w zapewnieniu ciągłości szkolenia;

24) wykazuje formę świadczenia pracy na jego rzecz przez osoby niebędące jego etatowymi pracownikami;

25) zapewnia, a) b) że szkolenie teoretyczne prowadzą odpowiednio wykwalifikowani wykładowcy, którzy: posiadają odpowiednią wiedzę z dziedziny stanowiącej przedmiot szkolenia, wykazali się umiejętnością korzystania z odpowiednich technik szkolenia,

 Dziennik Ustaw – 43 – Poz. 471

c)

przechodzą regularne szkolenia odświeżające wiedzę w celu zachowania kompetencji szkoleniowych;

26) zapewnia, że szkolenie w zakresie umiejętności praktycznych prowadzą odpowiednio wykwalifikowani instruktorzy, którzy: a) b) c) d) spełniają wymagania dotyczące poziomu wiedzy teoretycznej i doświadczenia stosownie do prowadzonego szkolenia, wykazali się umiejętnością nauczania i korzystania z odpowiednich technik instruktażowych, przećwiczyli techniki szkoleniowe w zakresie procedur będących przedmiotem planowanego szkolenia, przechodzą regularne szkolenia odświeżające wiedzę i umiejętności w celu zachowania kompetencji szkoleniowych;

27) zapewnia, że instruktorzy w zakresie umiejętności praktycznych są także członkami personelu służb ruchu lotniczego posiadającymi ważne uprawnienia do pełnienia tej funkcji;

28) zapewnia, że osoby odpowiedzialne za ocenę wiedzy kandydatów podczas szkolenia wstępnego: a) b) wykazują się umiejętnością do przygotowania i prowadzenia testów i kontroli w tym zakresie, przechodzą regularne szkolenia odświeżające wiedzę, po to, aby stosować aktualne standardy oceny;

29) zapewnia, że osoby odpowiedzialne za ocenę umiejętności kandydatów podczas szkolenia wstępnego, poza tym, że spełniają wymagania, o których mowa w pkt 27, są także członkami personelu służb ruchu lotniczego posiadającymi ważne uprawnienia do pełnienia tej funkcji;

30) szczegółowo określa kwalifikacje osób prowadzących egzaminy w ramach szkolenia wstępnego, w tym również symulatorowego;

31) posiada procedury określania kompetencji instruktorów i wykładowców w zakresie nauczania;

32) posiada program szkolenia wstępnego, odświeżającego oraz doskonalącego dla instruktorów i wykładowców, odpowiedniego do przypisanych im zadań i obowiązków, uwzględniający szkolenia z zakresu wiedzy i umiejętności dotyczące czynnika ludzkiego;

 Dziennik Ustaw – 44 – Poz. 471

33) zapewnia metodykę szkolenia adekwatną do celów, treści i czasu trwania poszczególnych etapów szkolenia;

34) zapewnia, że plany oraz programy szkoleń określają metody szkolenia w odniesieniu do poszczególnych zagadnień w nich zawartych;

35) zapewnia, że metodyka szkolenia obejmuje sposób organizacji egzaminów oraz dokonywania ocen;

36) dla każdego rodzaju szkolenia opracowuje program szkolenia;

37) zapewnia, że program szkolenia określa co najmniej: a) b) c) przedmioty nauczania wraz z przypisanymi im celami ogólnymi, tematy zajęć, zagadnienia wraz z przypisanymi im celami szczegółowymi, rodzajami modułów dydaktycznych i liczbą jednostek lekcyjnych;

38) na podstawie zatwierdzonych programów szkolenia opracowuje i udostępnia uczestnikom szkolenia tygodniowy harmonogram szkolenia, który: a) b) podlega zatwierdzeniu przez kierownika odpowiedzialnego; zawiera co najmniej chronologiczny układ zajęć w poszczególnych dniach tygodnia z określeniem: – – – – przedmiotu i tematu zajęć, godziny rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych zajęć, nazwiska wykładowcy lub instruktora prowadzącego zajęcia, oznaczenia miejsca prowadzenia zajęć;

39) prowadzi szkolenia wyłącznie w zakresie określonym w otrzymanym certyfikacie;

40) informuje Prezesa Urzędu o planowanych kursach szkoleniowych lub szkoleniach indywidualnych z wyprzedzeniem co najmniej 7 dni roboczych w stosunku do planowanej daty rozpoczęcia szkolenia;

41) ustanawia i prowadzi system archiwizacji procesu szkolenia gwarantujący: a) b) kompletność danych w celu umożliwienia rekonstrukcji historii szkolenia każdej osoby szkolonej i instruktora lub wykładowcy ośrodka, integralność danych w celu ochrony przechowywanych danych przed usunięciem lub zmianą;

42) ustanawia procedurę archiwizacji procesu szkolenia oraz określa zakres archiwizowanej dokumentacji i przechowuje: a) szczegółową dokumentację kandydata, aby udokumentować spełnienie wszystkich wymagań szkolenia przez okres wykonywania czynności wynikających z licencji

 Dziennik Ustaw – 45 – Poz. 471

lub świadectw kwalifikacji członka personelu służb ruchu lotniczego, którego dotyczyło szkolenie, b) dokumentację rejestracji kwalifikacji oraz szkoleń instruktorów i wykładowców ośrodka przez okres 5 lat od dnia, w którym osoby te zaprzestały pełnienia obowiązków na rzecz tego ośrodka, c) dokumentację naboru kandydatów oraz dotyczącą organizacji i prowadzenia szkolenia, ze szczególnym uwzględnieniem ewidencji szkolenia przez okres funkcjonowania ośrodka.

 Dziennik Ustaw – 46 – Poz. 471

Załącznik nr 4

Minimum wymaganych informacji, jakie powinna zawierać instrukcja szkolenia

1. CZĘŚĆ OGÓLNA 1.1. Wstęp. Informacje dotyczące zakresu stosowania instrukcji 1.2. Spis treści 1.3. Administrowanie dokumentem:

1) procedura wprowadzania i zatwierdzania zmian;

2) procedura aktualizacji i stwierdzania aktualności instrukcji;

3) nakład instrukcji oraz wykaz egzemplarzy wzorcowych i użytkowych;

4) wykaz wprowadzonych zmian;

5) wykaz aktualnych stron;

6) osoba odpowiedzialna za utrzymanie aktualności informacji zawartych w instrukcji. 1.4. Słownik terminów oraz odpowiadających im skrótów i definicji użytych w instrukcji. 1.5. Opis zakresu szkolenia wynikający z posiadanego certyfikatu oraz wykaz programów szkolenia, których instrukcja dotyczy. 1.6. Struktura i zadania ośrodka (wraz ze schematem organizacyjnym). 1.7. Kwalifikacje, zakres odpowiedzialności, obowiązki i zastępstwa kierownictwa oraz personelu ośrodka, a w szczególności:

1) kierownika odpowiedzialnego;

2) kierownika jakości;

3) kierownika szkolenia;

4) szefa szkolenia teoretycznego;

5) szefa szkolenia praktycznego;

6) kierownika/szefa technicznego;

7) instruktorów/wykładowców szkolenia teoretycznego, w zakresie konkretnych przedmiotów nauczania;

8) instruktorów szkolenia praktycznego. 1.8. Imienny wykaz członków kierownictwa ośrodka. 1.9. Imienny wykaz kadry dydaktycznej ośrodka z podaniem kwalifikacji i uprawnień właściwych dla rodzaju i zakresu szkolenia (może być w formie załącznika do instrukcji). 1.10. Opis infrastruktury, wyposażenia i urządzeń będących w dyspozycji ośrodka na potrzeby szkolenia, a w szczególności:

1) liczba budynków oraz liczba i wielkość pomieszczeń (np. sal wykładowych) wraz z wyposażeniem;

2) pomoce szkoleniowe;

3) urządzenia treningowe.

 Dziennik Ustaw – 47 – Poz. 471

2. SZKOLENIE PERSONELU OŚRODKA 2.1. Osoby odpowiedzialne za utrzymanie standardów nauczania przez instruktorów i wykładowców. 2.2. Procedury określania bieżących kompetencji instruktorów i wykładowców w zakresie nauczania. 2.3. Szczegóły odnośnie do programu szkolenia wstępnego, odświeżającego oraz doskonalącego dla instruktorów i wykładowców.

3. SZKOLENIE KANDYDATÓW W CELU UZYSKANIA LICENCJI, ŚWIADECTW KWALIFIKACJI I UPRAWNIEŃ DO NICH WPISYWANYCH 3.1. Ogólne wstępne (progowe) wymagania odnośnie do kandydatów, w tym obcokrajowców. 3.2. Szkolenie wstępne.

1) Szkolenie podstawowe: a) planowanie i organizacja szkolenia, b) przebieg szkolenia, c) kontrola postępów i wyników szkolenia, d) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa, e) dokumentacja podlegająca archiwizacji.

2) Szkolenie w zakresie uprawnienia: a) planowanie i organizacja szkolenia, b) przebieg szkolenia, c) kontrola postępów i wyników szkolenia, d) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa, e) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 3.3. Szkolenie w jednostce:

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji.

4. POZOSTAŁE SZKOLENIA 4.1. Szkolenie w celu uzyskania uzupełniającego uprawnienia instruktorskiego instruktora szkolenia operacyjnego (OJTI):

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 4.2. Szkolenie do uzyskania uzupełniającego uprawnienia instruktorskiego instruktora szkolenia symulatorowego (OSTI):

1) planowanie i organizacja szkolenia;

 Dziennik Ustaw – 48 – Poz. 471

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 4.3. Szkolenie odświeżające:

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 4.4. Szkolenie w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych:

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 4.5. Szkolenie odbywane w celu utrzymania albo przywrócenia wiedzy i umiejętności personelu ATS:

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji. 4.6. Szkolenie językowe:

1) planowanie i organizacja szkolenia;

2) przebieg szkolenia;

3) kontrola postępów i wyników szkolenia;

4) dokumentacja i sprawozdawczość szkoleniowa;

5) dokumentacja podlegająca archiwizacji.

5. EFEKTYWNOŚĆ SZKOLENIA 5.1. Obowiązki i uprawnienia słuchacza związane z uczestnictwem w szkoleniu. 5.2. Procedury współpracy pomiędzy komórkami szkoleniowymi ośrodka. 5.3. Procedury poprawy niesatysfakcjonujących wyników szkolenia. 5.4. Procedury zmiany instruktora szkolenia praktycznego. 5.5. Maksymalna liczba zmian instruktora szkolącego kandydata. 5.6. Wewnętrzny system informacji zwrotnej służący wykrywaniu niedociągnięć w procesie szkolenia. 5.7. Procedury zawieszenia kandydata w obowiązkach uczestnika szkolenia.

 Dziennik Ustaw – 49 – Poz. 471

6. WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE SZKOLENIA Z INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ LOTNICZĄ 6.1. Zakres współpracy w zakresie szkolenia z innymi podmiotami prowadzącymi działalność lotniczą. 6.2. Procedury wyboru podmiotów zewnętrznych na podwykonawców szkolenia. 6.3. Wymagania stawiane podmiotom zewnętrznym chcącym zakwalifikować się jako podwykonawcy szkolenia. 6.4. Odpowiedzialność cywilna za szkolenie przez podwykonawcę szkolenia. 6.5. Nadzór nad należytym wypełnianiem powierzonych zadań przez podwykonawcę szkolenia.

7. SYSTEM ARCHIWIZACJI PROCESU SZKOLENIA 7.1. Procedura archiwizacji procesu szkolenia. 7.2. Zakres archiwizowanej dokumentacji ze wskazaniem nazw konkretnych dokumentów.

8. SYSTEM JAKOŚCI 8.1. Krótki opis systemu zarządzania jakością z odniesieniem do instrukcji systemu jakości.

9. ZAŁĄCZNIKI 9.1. Wzory dokumentów.

 Dziennik Ustaw – 50 – Poz. 471

Załącznik nr 5

Szczegłowe wymagania dotyczące szkolenia w celu utrzymania uprawnień uzupełniających w jednostce

1. Na szkolenie uzupełniające składają się następujące rodzaje szkoleń:

1)

2)

3)

4) szkolenia odbywane w celu utrzymania bądź przywrócenia wiedzy i umiejętności personelu ATS; szkolenia odświeżające; szkolenia w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych; w uzasadnionych przypadkach – szkolenia językowe.

2. Szkolenie uzupełniające składa się z części teoretycznej i praktycznej, z uwzględnieniem symulacji.

3. Czas trwania każdego ze szkoleń jest określany zgodnie z funkcjonalnymi potrzebami personelu ATS pracującego w jednostce, a zwłaszcza z uwagi na:

1)

2)

3) zmiany lub planowane zmiany procedur; zmiany lub planowane zmiany urządzeń; ogólne wymogi związane z zarządzaniem bezpieczeństwem.

4. Szkolenie w celu utrzymania albo przywrócenia wiedzy i umiejętności personelu ATS jest prowadzone w następstwie negatywnego wyniku sprawdzenia wiadomości lub umiejętności w okolicznościach przewidzianych w rozporządzeniu oraz w procedurach programu utrzymania wiedzy i umiejętności w jednostce.

5. Zakres szkolenia w celu utrzymania albo przywrócenia wiedzy i umiejętności personelu ATS określa się na podstawie protokołu przeprowadzonej oceny.

6. Program szkolenia opracowany na podstawie informacji opisanych w ust. 5 podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.

7. Szkolenie odświeżające zapewnia personelowi ATS utrzymanie właściwego poziomu:

1)

2) 3)

1)

2)

3) wiedzy z zakresu przepisów międzynarodowych, krajowych oraz procedur lokalnych; umiejętności w zakresie zapewnianej służby; wiedzy z zakresu bezpieczeństwa, ochrony i zarządzania sytuacjami kryzysowymi.

8. Ośrodek opracowuje program szkolenia odświeżającego, który: spełnia wymagania zawarte w ust. 7; podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu; jest aktualizowany na podstawie wniosków ze zdarzeń lotniczych oraz doświadczeń personelu ATS płynących z pracy na stanowiskach operacyjnych;

 Dziennik Ustaw – 51 – Poz. 471

4)

niezależnie od okoliczności opisanych w pkt 3, jest poddawany przeglądowi co najmniej raz na 3 lata.

9. Program szkolenia odświeżającego:

1) 2)

opracowuje się osobno dla kontrolerów ruchu lotniczego, informatorów FIS oraz informatorów AFIS; zawiera moduł ogólny, zapoznający personel ATS ze zmianami w przepisach, procedurach i praktykach, które miały miejsce w okresie poprzedzającym szkolenie i które odnoszą się do związanych z nimi zadań, obejmujący zakres ust. 7 pkt 1 i 3;

3)

zawiera moduły do szkolenia w ramach konkretnych uprawnień, obejmujące zakres ust. 7 pkt

2.

10. Szkolenie w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych zapewnia personelowi ATS:

1) 2)

nabycie i utrzymanie wiedzy i umiejętności umożliwiających udzielanie pomocy załogom statków powietrznych w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych; postępowanie w sytuacjach lub okolicznościach szczególnych w organie ATS.

11. Ośrodek opracowuje program szkolenia w sytuacjach szczególnych i

niebezpiecznych, który:

1)

2)

3)

4) spełnia wymagania zawarte w ust. 10; podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu; jest aktualizowany na podstawie wniosków ze zdarzeń lotniczych oraz doświadczeń personelu ATS płynących z pracy na stanowiskach operacyjnych; niezależnie od okoliczności opisanych w pkt 3 jest poddawany przeglądowi co najmniej raz na 2 lata.

12. Program szkolenia w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych:

1)

2) opracowuje się osobno dla kontrolerów ruchu lotniczego i dla informatorów FIS oraz informatorów AFIS; zawiera w szczególności: a) b) c) d) przypomnienie przepisów i procedur odnoszących się do postępowania w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych, zarówno w powietrzu, jak i na ziemi, przypomnienie obowiązków personelu ATS w zakresie postępowania w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych, studium przypadku wraz z wprowadzeniem do ćwiczenia na symulatorze, ćwiczenie na symulatorze pozwalające na praktyczne przećwiczenie zdarzenia w powietrzu lub na ziemi,

 Dziennik Ustaw – 52 – Poz. 471

e) f) g)

ćwiczenie na symulatorze pozwalające na przećwiczenie postępowania w przypadku degradacji systemów zabezpieczających pracę personelu ATS, omówienie wyników ćwiczeń na symulatorze, zbiór list kontrolnych na wypadek wystąpienia sytuacji szczególnych i niebezpiecznych zarówno w powietrzu, jak i na ziemi.

13. Szkolenie w sytuacjach szczególnych i niebezpiecznych może być prowadzone w formie szkolenia zintegrowanego ze szkoleniem odświeżającym.

14. Szkolenie językowe zapewnia personelowi ATS utrzymanie kompetencji językowych na wymaganym poziomie.

15. Ośrodek opracowuje program szkolenia językowego osobno dla kontrolerów ruchu lotniczego, informatorów FIS oraz informatorów AFIS.

16. Program szkolenia językowego podlega zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.

17. Zakres programów szkolenia językowego:

1)

2) jest dostosowany do wymagań zawartych w przepisach w sprawie licencjonowania personelu lotniczego lub we właściwych przepisach międzynarodowych; obejmuje zagadnienia dotyczące frazeologii lotniczej oraz zrozumiałej komunikacji.

 Dziennik Ustaw – 53 – Poz. 471

Załącznik nr 6

Minimum programowe do szkolenia w zakresie OJTI lub OSTI

1. W niniejszym załączniku zostały zastosowane następujące określenia zamieszczone w porządku alfabetycznym wraz z definicją albo opisem znaczenia:

1) demonstracja – metoda szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym dostarczająca szkolonemu właściwej wiedzy związanej z przygotowaniem do wykonania zadania i jest prowadzona w celu zrozumienia tego zadania;

2) interwencja – kształtowanie niewizualnych zadań szkolonego (jego procesów poznawczych), przez ingerencję bezpośrednio w jego wizualne zadania lub w końcu przez przejmowanie odpowiedzialności i kierowania zadaniami zapewnianej służby ruchu lotniczego;

3) ocena – rozważanie wszystkich lub jednostkowych aspektów działania szkolonego; może być dokonana w formie ustnej lub pisemnej opinii na temat bieżącego stanu ocenianego szkolonego oraz prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zachowań u tej osoby w przyszłości, w zależności, czy jest to ocena kształtująca czy podsumowująca;

4) szkolony – członek personelu ATS w trakcie szkolenia w celu uzyskania uprawnienia lub przywrócenia ważności uprawnienia, które utraciło swoją ważność.

2. Minimum programowe do szkolenia w zakresie OJTI lub OSTI obejmuje następujące przedmioty:

1) wprowadzenie do kursu: ewolucja organizacji szkolenia w zakresie OJTI, uczestnicy szkolenia, zawartość programu szkolenia, role uczestników procesu szkolenia, proces oceny;

2) organizacja szkolenia: minimum programowe i cele szkoleniowe dla personelu ATS, cel opracowania, zawartość, organizacja i stosowanie planu szkolenia w jednostce, narzędzia wykorzystywane w procesie szkolenia, rola i odpowiedzialność personelu biorącego udział w szkoleniu w jednostce;

3) czynnik ludzki: motywacja, zachowanie człowieka, informacja zwrotna (feedback), sposoby przyswajania wiedzy i umiejętności, cele szkolenia, komunikacja w zespołach osobowych, świadomość sytuacyjna, modele psychologiczne, zachowanie i spójność zespołowa, komunikacja werbalna i niewerbalna, bariery w komunikacji i style komunikacji, rozwiązywanie konfliktów, asertywność, profil zawodowy i osobowy OJTI, stres;

 Dziennik Ustaw – 54 – Poz. 471

4)

metodyka szkolenia: sposoby zadawania pytań, odprawa przed rozpoczęciem sesji szkoleniowej (briefing), demonstracja, angażowanie szkolonego, nadzór, interwencja, odprawa po zakończonej sesji szkoleniowej (debriefing);

5)

metody oceny i sporządzanie raportów: obowiązki instruktora OJT w procesie dokonywania oceny, czynniki wpływające na proces oceny, metody dokonywania oceny, sporządzanie i wykorzystanie raportów.

 Dziennik Ustaw – 55 – Poz. 471

Załącznik nr 7

Minima programowe do szkolenia kandydatw ubiegających się o świadectwo FIS i uprawnienia do niego wpisywane oraz o świadectwo AFIS

1. Minimum programowe do szkolenia kandydatów ubiegających się o świadectwo FIS i uprawnienia do niego wpisywane obejmuje następujące przedmioty:

1) prawo lotnicze: lotnicze organizacje krajowe i międzynarodowe, przepisy kwalifikowania informatorów FIS, przepisy i procedury ruchu lotniczego, przestrzeń powietrzna i trasy ATS, jednostki miar stosowane w lotnictwie, raportowanie nieprawidłowości w ruchu lotniczym;

2) zarządzanie ruchem lotniczym: służby ruchu lotniczego, służba alarmowa, zarządzanie przestrzenią powietrzną, zasady prowadzenia łączności radiotelefonicznej, frazeologia radiotelefoniczna w języku polskim i angielskim, ustawienia wysokościomierza i przydział poziomów lotu, źródła i zobrazowanie danych na stanowisku operacyjnym, a dla uprawnienia RIS również stosowanie radaru w FIS;

3) meteorologia: organizacja osłony meteorologicznej dla lotnictwa, skład i struktura atmosfery, atmosfera standardowa, ciepło i temperatura, ciśnienie powietrza, masy powietrza i fronty atmosferyczne, systemy mezoskalowe, zjawiska atmosferyczne, widzialność,

4) zagrożenia meteorologiczne dla lotnictwa, źródła informacji meteorologicznych dla lotnictwa oraz ich pozyskiwanie i interpretacja; nawigacja: kula ziemska i jej odwzorowanie na mapach, mapy lotnicze, magnetyzm Ziemi, systemy współrzędnych oraz kierunek i odległość, wpływ wiatru na tor lotu statku powietrznego, rodzaje prędkości, nawigacja wzrokowa, systemy nawigacji instrumentalnej;

5) statek powietrzny: zasady lotu, elementy składowe i elementy sterowania statku powietrznego, zasada działania oraz zalety i wady silników lotniczych, systemy i przyrządy statku powietrznego, kategorie statków powietrznych, czynniki wpływające na osiągi statku powietrznego, a dla uprawnienia RIS również zasada działania transpondera;

6) czynnik ludzki: wpływ stanu zdrowia, samopoczucia i środków psychoaktywnych na pracę, praca zespołowa, podstawowe potrzeby ludzi w pracy, stres, błąd ludzki, komunikacja, środowisko pracy;

7) urządzenia i systemy: wyposażenie techniczne stanowisk pracy informatora FIS, teoria radia, stała telekomunikacyjna sieć lotnicza, systemy stosowane do automatycznego

 Dziennik Ustaw – 56 – Poz. 471

rozpowszechniania danych, ograniczenia związane z obniżeniem sprawności urządzeń i systemów, a dla uprawnienia RIS również radar pierwotny i wtórny;

8) środowisko zawodowe: cywilne i wojskowe służby ATS, użytkownicy powietrznej i ich potrzeby, ochrona środowiska.

2. Minimum programowe do szkolenia kandydatów ubiegających się o świadectwo AFIS obejmuje następujące przedmioty:

1) prawo lotnicze: lotnicze organizacje krajowe i międzynarodowe, przepisy kwalifikowania informatorów AFIS, przepisy i procedury ruchu lotniczego, struktura przestrzeni powietrznej, przepisy dotyczące lotnisk, jednostki miar stosowane w lotnictwie, raportowanie nieprawidłowości w ruchu lotniczym;

2) zarządzanie ruchem lotniczym: służby ruchu lotniczego, służba alarmowa, zarządzanie przestrzenią powietrzną, zasady prowadzenia łączności radiotelefonicznej, frazeologia radiotelefoniczna w języku polskim i angielskim, ustawienia wysokościomierza, zależność pomiędzy poziomem przejściowym, bezwzględną wysokością przejściową i warstwą przejściową, źródła i zobrazowanie danych na stanowisku operacyjnym informatora AFIS;

3) meteorologia: organizacja osłony meteorologicznej dla lotnictwa, skład i struktura atmosfery, atmosfera standardowa, ciepło i temperatura, ciśnienie powietrza, masy powietrza i fronty atmosferyczne, systemy mezoskalowe, zjawiska atmosferyczne, widzialność,

4) zagrożenia meteorologiczne dla lotnictwa, źródła informacji meteorologicznych dla lotnictwa oraz ich pozyskiwanie i interpretacja; nawigacja: kula ziemska i jej odwzorowanie na mapach, mapy lotnicze, magnetyzm Ziemi, systemy współrzędnych oraz kierunek i odległość, wpływ wiatru na tor lotu statku powietrznego, rodzaje prędkości, nawigacja wzrokowa, systemy nawigacji instrumentalnej;

5) statek powietrzny: zasady lotu, elementy składowe i elementy sterowania statku powietrznego, zasada działania oraz zalety i wady silników lotniczych, systemy i przyrządy statku powietrznego, kategorie statków powietrznych, czynniki wpływające na osiągi statku powietrznego;

6) czynnik ludzki: wpływ stanu zdrowia, samopoczucia i środków psychoaktywnych na pracę, indywidualne zachowanie, podstawowe potrzeby ludzi w pracy, stres, błąd ludzki, komunikacja, środowisko pracy; przestrzeni

 Dziennik Ustaw – 57 – Poz. 471

7)

urządzenia i systemy: wyposażenie techniczne stanowisk pracy informatora AFIS, teoria radia, stała telekomunikacyjna sieć lotnicza, systemy stosowane do automatycznego rozpowszechniania danych, ograniczenia związane z obniżeniem sprawności urządzeń i systemów;

8) 9)

środowisko zawodowe: cywilne i wojskowe służby ATS, użytkownicy powietrznej i ich potrzeby, ochrona środowiska;

przestrzeni

lotniska: charakterystyczne dane lotniska, informacje przekazywane pomiędzy AFIS i zarządzającym lotniskiem, pole ruchu naziemnego, pole manewrowe, drogi startowe, przeszkody, lokalizacja naziemnego wyposażenia lotniskowego.



Dziennik Ustaw Poz. 471 z 2013 - pozostałe dokumenty:

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1742 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie wymagań dotyczących sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1741 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1740 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia członków i personelu pomocniczego komisji regulacyjnych działających na podstawie ustaw o stosunku Państwa do kościołów oraz związków wyznaniowych w roku 2014

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1739 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie dokumentowania działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1738 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadania statutu Transportowemu Dozorowi Technicznemu

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1737 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie przeprowadzania ochronnych szczepień lisów wolno żyjących przeciwko wściekliźnie

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1736 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1735 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1734 z 20132013-12-31

  Ustawa z dnia 22 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1733 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad użycia oddziałów i pododdziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w czasie stanu wyjątkowego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1732 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania pracowników w jednostkach wojskowych przewidzianych do użycia lub pobytu poza granicami państwa

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1731 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie wykonywania przez operatorów pocztowych zadań na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa i bezpieczeństwa i porządku publicznego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1730 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stanowisk służbowych w Centralnym Biurze Antykorupcyjnym oraz wymagań w zakresie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych, jakie powinni spełniać funkcjonariusze na poszczególnych stanowiskach służbowych

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1729 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nadania statutu Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1728 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania wsparcia nowej inwestycji z Funduszu Strefowego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1727 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1726 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinien spełnić podmiot wnioskujący o wyznaczenie go jako jednostkę uprawnioną, sposobu i trybu przeprowadzania kontroli oraz wzoru sprawozdania oceniającego

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1725 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczenia jednostkowego pojazdu

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1724 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania gąbczastej encefalopatii bydła na 2014 r.

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1723 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie Systemu Wspomagania Decyzji Państwowej Straży Pożarnej

• Dziennik Ustaw Nr 0, poz. 1722 z 20132013-12-31

  Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień