Art. 472. Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności.
Art. 473. § 1. Dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Nieważne jest zastrzeżenie, iż dłużnik nie będzie odpowiedzialny za szkodę, którą może wyrządzić wierzycielowi umyślnie.
Art. 474. Dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika.
Art. 475. § 1. Jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa.
§ 2. Jeżeli rzecz będąca przedmiotem świadczenia została zbyta, utracona lub uszkodzona, dłużnik obowiązany jest wydać wszystko, co uzyskał w zamian za tę rzecz albo jako naprawienie szkody.
Art. 476. Dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Art. 477. § 1. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.
§ 2. Jednakże gdy wskutek zwłoki dłużnika świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, wierzyciel może świadczenia nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.
Art. 478. Jeżeli przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, dłużnik będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub uszkodzenie przedmiotu świadczenia, chyba że utrata lub uszkodzenie nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym.
Art. 479. Jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku albo żądać od dłużnika zapłaty ich wartości, zachowując w obu wypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki.
Art. 480. § 1. W razie zwłoki dłużnika w wykonaniu zobowiązania czynienia, wierzyciel może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, żądać upoważnienia przez sąd do wykonania czynności na koszt dłużnika.
§ 2. Jeżeli świadczenie polega na zaniechaniu, wierzyciel może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, żądać upoważnienia przez sąd do usunięcia na koszt dłużnika wszystkiego, co dłużnik wbrew zobowiązaniu uczynił.
§ 3. W wypadkach nagłych wierzyciel może, zachowując roszczenie o naprawienie szkody, wykonać bez upoważnienia sądu czynność na koszt dłużnika lub usunąć na jego koszt to, co dłużnik wbrew zobowiązaniu uczynił.
Art. 481. § 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
§ 3. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Art. 482. § 1. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.
§ 2. Przepis paragrafu poprzedzającego nie dotyczy pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe.
Art. 483. § 1. Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
§ 2. Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.
Art. 484. § 1. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły.
§ 2. Jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.
Art. 485. Jeżeli przepis szczególny stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego dłużnik, nawet bez umownego zastrzeżenia, obowiązany jest zapłacić wierzycielowi określoną sumę, stosuje się odpowiednio przepisy o karze umownej.
Art. 486. § 1. W razie zwłoki wierzyciela dłużnik może żądać naprawienia wynikłej stąd szkody; może również złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego.
§ 2. Wierzyciel dopuszcza się zwłoki, gdy bez uzasadnionego powodu bądź uchyla się od przyjęcia zaofiarowanego świadczenia, bądź odmawia dokonania czynności, bez której świadczenie nie może być spełnione, bądź oświadcza dłużnikowi, że świadczenia nie przyjmie.
Poprzedni rozdział: Dział I WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ (art. 450 - 470) | Następny rozdział: Dział III WYKONANIE I SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ Z UMÓW WZAJEMNYCH (art. 487 - 497) |
Co to jest kara umowna i kiedy można ją stosować?
Zawarcie umowy niesie za sobą ryzyko wystąpienia okoliczności powodujących niebezpieczeństwo jej niewykonania. Dotyczy to zwłaszcza umów długoterminowych. (...)
Odszkodowanie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy
Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych przez organy podatkowe
Jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że podatnik nie wykona zobowiązania podatkowego, może być ono zabezpieczone przed terminem płatności (...)
Dwa rodzaje upadłości dłużnika
Prawo upadłościowe przewiduje dwie procedury przeprowadzenia upadłości dłużnika. Wybór procedury uzależniony jest od postanowienia w sprawie (...)
Zaliczka czy zadatek? Jaką funkcję spełnia zaliczka?
Pojęcie zaliczki należy wyraźnie odróżnić od pojęcia zadatku. Różne są podstawy ich udzielania, różne funkcje, jakie spełniają, a także (...)
Jak to jest z odszkodowaniem, czyli kto co musi udowodnić przed sądem?
W postępowaniu o naprawienie szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy będziemy mieli do czynienia z powodem-wierzycielem oraz (...)
Zadatek jako sposób zabezpieczenia realizacji umowy
Z samego zawarcia umowy nie można wnioskować, że zostanie ona zrealizowana. Istniejąca i obowiązująca zasada, że umów trzeba dotrzymywać (...)
Co zrobić, jeśli kontrahent nie realizuje umowy zgodnie z ustaleniami?
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków przez kontrahenta naraża go na obowiązek naprawienia szkody powstałej z tego powodu. Odrębne przepisy (...)
Jakie są przyczyny ogłoszenia upadłości?
Aby prawidłowo odpowiedzieć na tak postawione pytanie, należy najpierw określić jaki jest cel postępowania upadłościowego. Celem tego postępowania (...)
Zaniechanie poboru, zwolnienie z obowiązku poboru podatku, umorzenie zaległości podatkowej
Zaniechanie poboru i umorzenie zaległości to sposoby wygasania zobowiązań podatkowych. Natomiast zwolnienie z obowiązku poboru nie powoduje wygaśnięcia (...)
Konsekwencje niepłacenia przez dłużników świadczeń z tytułu zaciągniętych zobowiązań co do zasady są domeną prawa cywilnego, a nie karnego. (...)
Kiedy należą się odsetki od sumy pieniężnej?
Zgodnie z art. 359 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu (...)
Konieczność zapłaty odsetek stanowi jedną z konsekwencji niewykonania zobowiązania, które to skutki zostały uregulowane w Księdze (...)
Kompensata wzajemnych należności i zobowiązań podatkowych jest na gruncie obowiązujących przepisów podatkowych jak najbardziej dopuszczalna i często (...)
Kara umowna jest to rodzaj sankcji za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 483 § (...)
W jakich sytuacjach możliwe jest odstąpienie od umowy przedwstępnej?
W doktrynie uznaje się umowę przedwstępną za umowę nie mająca charakteru wzajemnego (por. teza orzeczenia SN z dnia 30 maja 2006 roku (...)
Na czym polega zasada realnego wykonywania zobowiązań?
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia, a dłużnik powinien (...)
Zadatek nie musi być dany w pieniądzu. Można także wręczyć zadatek w innej postaci, np. w postaci konia. Zwykle jednak zadatek w postaci rzeczowej (...)
Umowa rachunku bankowego jest umową nazwaną regulowaną przez przepisy kodeksu cywilnego (art. 725 i n. K.c.) Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje (...)
Przepis art. 354 k.c. określa sposób wykonania zobowiązania przez dłużnika, a także sposób współdziałania wierzyciela. Przepis (...)
Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.