Monitor Polski Nr 52, poz. 561 z 2011

Tytuł:	Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby
Status aktu prawnego:	Obowiązujący
Data ogłoszenia:	2011-06-22
Data wydania:	2011-02-22
Data wejscia w życie:	0
Data obowiązywania:	0

Treść dokumentu: Monitor Polski Nr 52, poz. 561 z 2011

Monitor Polski Nr 52                — 3934 —                Poz. 561

---

Zatwierdzono na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 22 lutego 2011 r. PREZES RADY MINISTRÓW

Donald TUSK

ww

w. rcl

Warszawa, 2011

Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zamówienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

.go

Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3935 —                Poz. 561

---

Spis treści:

1. Stosowane skróty i pojęcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Planowanie w gospodarowaniu wodami zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną . . . . . . . . .

3. Ogólny opis cech charakterystycznych obszaru dorzecza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wody powierzchniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odwzorowanie położenia granic części wód powierzchniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . Odwzorowanie typów części wód powierzchniowych w dorzeczu . . . . . . . . . . . . . . . . Wyznaczenie silnie zmienionych i sztucznych części wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Określenie warunków referencyjnych dla typów części wód powierzchniowych . . . . . . . . Wody podziemne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odwzorowanie położenia granic części wód podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. Podsumowanie znaczących oddziaływań i wpływów działalności człowieka na stan wód powierzchniowych i podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Punktowe źródła zanieczyszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zanieczyszczenia obszarowe wraz z krótką charakterystyką użytkowania gruntów . . . . . . . . Oddziaływania wywierane na ilościowy stan wód pobory wód powierzchniowych . . . . . . . .

5. Zmiany klimatu a gospodarowanie wodami w pierwszym cyklu planistycznym . . . . . . . . . . Obserwowane i prognozowane skutki globalnego ocieplenia w Polsce . . . . . . . . . . . . . . .

6. Określenie i odwzorowanie obszarów chronionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Monitoring wód oraz ocena stanu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wody powierzchniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wody podziemne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obszary chronione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. Cele środowiskowe oraz odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych . . . . . . . . . . . . Cele środowiskowe dla wód powierzchniowych oraz obszarów chronionych, ustalonych na mocy Art. 4 RDW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cele środowiskowe dla wód podziemnych ustalonych na mocy Art. 4 RDW . . . . . . . . . . . . Odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych (derogacje) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. Podsumowanie analizy ekonomicznej korzystania z wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Charakterystyka ekonomiczna obszaru dorzecza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwrot kosztów usług wodnych w sektorze komunalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwrot kosztów usług wodnych w sektorze przemysłu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwrot kosztów usług wodnych w rolnictwie i leśnictwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zwrot kosztów usług wodnych w pozostałych formach korzystania z wód . . . . . . . . . . . . . Oszacowanie kosztów zasobowych i środowiskowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Podsumowanie programów działań zapisanych w Programie wodno-środowiskowym kraju . .

11. Wykaz pozostałych programów i planów wraz z krótką charakterystyką . . . . . . . . . . . . . . Krajowe dokumenty o charakterze planistycznym i rozwojowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strategia Rozwoju Kraju 2007—2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Narodowy Plan Rozwoju 2007—2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009—2012 z perspektywą do roku 2016 . . . . . . . . Krajowy Program Zwiększenia Lesistości (aktualizacja 2003 r.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krajowa Strategia Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania Różnorodności Biologicznej . . Strategia Ochrony Obszarów Wodno-Błotnych w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sektorowe programy operacyjne na lata 2007—2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007—2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Regionalne Programy Operacyjne na lata 2007—2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3938 3940 3943 3945 3945 3945 3946 3947 3948 3948

w. rcl

.go

ww

v.p l

3950 3950 3951 3952 3953 3954 3956 3959 3959 3964 3968 3969 3969 3974 3979 3981 3981 3982 3986 3987 3988 3989 3992 4006 4007 4007 4008 4009 4010 4011 4018 4020 4020 4022 4023 4024 4026 4028



Monitor Polski Nr 52                — 3936 —                Poz. 561

---

Załączniki:

Załącznik nr 1 — mapy:

w. rcl

rzecza Łaby Łaby obszar dorzecza Łaby

Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007—2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strategia Gospodarki Wodnej 2005 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Projekt Polityki wodnej państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu

2016) . . . . . . . . . Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych z 2003 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych z 2005 r. . . . . . . . Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych z 2009 r. . . . . . . . Regionalne dokumenty o charakterze planistycznym i rozwojowym . . . . . . . . . . . . . . . . Strategie Rozwoju dla województw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wojewódzki program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami . . . . . . . . . . . . Plany gospodarowania odpadami województw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Programy małej retencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plany ochrony parków narodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Plany ochrony dla obszarów Natura 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. Krótka charakterystyka działań zastosowanych w celu informowania społeczeństwa, opis wyników i dokonanych na tej podstawie zmian w planie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I tura konsultacji społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . II tura konsultacji społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . III tura konsultacji społecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podsumowanie wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13. Wykaz właściwych władz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14. Punkty kontaktowe i procedury pozyskiwania źródłowej dokumentacji i informacji wykorzystanej do sporządzenia PGW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15. Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16. Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

17. Spis tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18. Spis rysunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.go

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ww

cza Łaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

patrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia — obszar dorzecza Łaby

nia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia — obszar dorzecza Łaby . . . . .

lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie — obszar dorzecza Łaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

v.p l

4053 4053 4054 4056 4057 4059 4073 4076 4082 4085 4086 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102

4029 4031 4033 4038 4040 4041 4043 4043 4044 4046 4048 4049 4051



Monitor Polski Nr 52                — 3937 —                Poz. 561

---

Załącznik nr 2 — Charakterystyka jednolitych części wód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Załącznik nr 3 — Mapy do celów planistycznych:

4103

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wych i przybrzeżnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

trzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia . . . . . . . . . . . . . . . . nia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . rolniczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.go

ww

w. rcl

nie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

v.p l

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4128 4119 4120 4121 4122 4123 4124



Monitor Polski Nr 52                — 3938 —                Poz. 561

---

1. Stosowane skróty i pojęcia

GIOŚ GUS GZWP IPPC JCWP JCWPd KE KPOŚK KZGW MŚ MKOOpZ NFOŚiGW OSN Główny Inspektor Ochrony Środowiska Główny Urząd Statystyczny

Główny Zbiornik Wód Podziemnych

zintegrowane zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń jednolita część wód powierzchniowych jednolita część wód podziemnych Komisja Europejska

Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej Ministerstwo Środowiska

Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej obszar szczególnie narażony na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzącymi ze źródeł rolniczych

ww

SCWP SOO SZCW UE WFOŚiGW WIOŚ WZMiUW

w. rcl

OSO PGW PSH Państwowa Służba Hydrogeologiczna PWŚK RDW Program wodno-środowiskowy kraju RZGW SCW regionalny zarząd gospodarki wodnej sztuczna część wód scalona część wód powierzchniowych silnie zmieniona część wód Unia Europejska wojewódzki inspektor ochrony środowiska

obszar specjalnej ochrony ptaków (Natura 2000)

plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza

dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania

w dziedzinie polityki wodnej, tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna

specjalny obszar ochrony siedlisk (Natura 2000)

wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej

wojewódzki zarząd melioracji i urządzeń wodnych

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3939 —                Poz. 561

---

Dorzecze – obszar, z którego całkowity odpływ wód powierzchniowych następuje ciekami naturalnymi przez jedno ujście do morza.

Obszar dorzecza – obszar lądu i morza, składający się z jednego lub wielu sąsiadujących ze sobą dorzeczy wraz ze związanymi z nimi wodami podziemnymi oraz morskimi wodami wewnętrznymi i wodami przybrzeżnymi, będący w gospodarowaniu wodami

Jednolita część wód podziemnych – oznacza określoną objętość wód podziemnych występującą w obrębie warstwy wodonośnej lub zespołu warstw wodonośnych.

Jednolita część wód powierzchniowych – oznacza oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych (jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny, sztuczny zbiornik wody, rzeka, struga, strumień, potok, kanał, lub ich część, morskie wody wewnętrzne, wody przejściowe lub wody przybrzeżne).

Scalona część wód powierzchniowych – jednolite części wód, które zostały zgrupowane na potrzeby opracowywania planów gospodarowania wodami i ich aktualizacji.

Silnie zmieniona część wód – jednolita część wód powierzchniowych, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w wyniku działalności człowieka. Sztuczna część wód –jednolita część wód powstała w wyniku działalności człowieka

ww

w. rcl

.go

v.p l

główną jednostką przestrzenną



Monitor Polski Nr 52                — 3940 —                Poz. 561

---

2. Planowanie w gospodarowaniu wodami zgodnie z amow

d zasu ak es i ie e wysi ku w ie i wsp e z sta y t wy i

re

ski d

w

odn

ii ur pe skie

w d st s wa ie p skie

przepisy ustawy – raw w d e w e u tra sp zy i przepis w ityk t wyz a za trzy p dstaw we pa dzier ika

w zakresie p ityki w d e

dyrektywy dyrektywa r usta awia w d e z rz spe a e r zdz dyrektywa a ra y wsp z str

ar a e tu ur pe skie t we z str

.go

z rz t zp tzw a Parlamentu uropejskiego i z. rz. 2 z 2 .12.2006 str. 1 powodziowego i o eny ryzyka pokole . wnym elem z onkowski do 201 roku. z p n. zm. w is y dry niestru unaju ker.

2006 118

12 grudnia 2006 r. w sprawie o rony w d podziemny i pogorszeniem i 200 r. w stanu dyrektywa 200 60 z. rz.

Parlamentu uropejskiego i ady z dnia 2 pa dziernika zarz dzania nim

w. rcl

288 z 6.11.200 str. 2 . obe nie unk jonuj y z onkowski . o rona zasob w wodny dla przysz y potrzeb rodowiska naturalnego. wszystki z zintegrowany program w dzia a w pa stwa Zgodnie z zapisami r. r 2 . z 200 poz. 201 wyzna zony jest 10 obszar w dorze zy wie ej i iemna Prego y gospodarowania wodami na obszarze dorze za. na obszarze Polski. z dziesi iu P

sprawie

Zmiany wprowadzone przepisami ww. dyrektyw maj przede wszystkim usprawni dzia anie system w planowania i zarz dzania w gospodar e wodnej pa stw jest

wesz a w y ie dnia 22 grudnia 2000 r. ajwa niejszym przes aniem

wodn maj a na elu zapewnienie ludziom dost pu do zystej wody pitnej po rozs dnej enie kt ra umo liwi rozw j gospodar zy i spo e zny przy r wno zesnym poszanowaniu jest osi gni ie dobrego stanu dzia a w rama i w d poprzez okre lenie i wdro enie konie zny

ww

planowanie gospodarowaniem wodami odbywa si z. aby plan wili obe nej na obszarze Polski ar tu

w podziale na obszary dorze zy. Zgodnie z ustaw z dnia 18 lip a 2001 r. – Prawo wodne

la ka dego obszaru dorze za opra owuje si

v.p l

ast pi szere z ia w p ity e kra u przepis w praw dawstwa d i ady z d ia dzia a ia w dziedzi ie p ityki skie wyda ie odna dnia wa yrektywa ady z przed zanie zysz zeniem prowadza ona zintegrowan polityk iniejszy dokument jest zatem jednym



Monitor Polski Nr 52                — 3941 —                Poz. 561

---

Według RDW plany gospodarowania wodami są narzędziem planistycznym, które ma usprawnić proces osiągania celów środowiskowych. Stanowić one będą fundament podejmowania decyzji mających wpływ na stan zasobów wodnych oraz zasady

gospodarowania wodami w przyszłości. PGW będą miały wpływ nie tylko na kształtowanie leśnictwo, gospodarkę komunalną, transport, rybołówstwo czy turystykę. PGW powinny zostać uwzględnione w dokumentach planistycznych na poziomie krajowym i regionalnym, w wojewódzkich planach zagospodarowania przestrzennego.

gospodarki wodnej, ale także na inne sektory gospodarki, w tym: przemysł, rolnictwo,

np. w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju województw czy PGW jako dokumenty, które obejmują działania zmierzające do spełnienia celów

ekosystemów wodnych i od wód zależnych - nie stoją w sprzeczności z realizacją działań mogących wpłynąć na pogorszenie stanu wód, o ile działania te służą nadrzędnemu celowi społecznemu lub wynikają z przyjętych polityk, planów lub programów, a ich realizacja jest uzasadniona pod względem ekonomicznym, społecznym lub gospodarczym. w pierwszym cyklu planistycznym i zawiera takie elementy jak: PGW jest syntezą wszelkich prac przeprowadzonych na obszarze dorzecza ogólny opis cech charakterystycznych obszaru dorzecza,

ww

w planie, dorzecza,

w. rcl

wykaz obszarów chronionych, chronionych, wynikach realizacji planu.

podsumowanie identyfikacji znaczących oddziaływań antropogenicznych i oceny ich wpływu na stan wód powierzchniowych i podziemnych, mapę sieci monitoringu, wraz z prezentacją programów monitoringowych, ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód i obszarów podsumowanie wyników analizy ekonomicznej związanej z korzystaniem z wód, podsumowanie działań zawartych w programie wodno – środowiskowym kraju, wykaz innych szczegółowych programów i planów gospodarowania na obszarze dorzecza dotyczących zlewni, sektorów gospodarki, problemów lub typów wód, wraz z omówieniem zawartości tych programów i planów,

podsumowanie działań zastosowanych w celu informowania społeczeństwa

i konsultacji społecznych, opis wyników i dokonanych na tej podstawie zmian wykaz organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami na obszarze informacje o sposobach i procedurach pozyskiwania informacji i dokumentacji źródłowej wykorzystanej do sporządzenia planu oraz informacji o spodziewanych

.go

RDW w zakresie osiągnięcia i utrzymania dobrego stanu wód, a w szczególności

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3942 —                Poz. 561

---

P

sz zeg ln rol zajmuje podsumowanie dzia a zawarty w d do 201 r. a w uzasadniony przedsi wzi ekonomi znym

wP

. zia ania w terminie zy

poprawy jako i wszystki o arakterze

p niejszym. oty z one zar wno konkretny administra yjnym eduka yjnym.

ww

w. rcl

.go

v.p l

przypadka inwesty yjny jak i rodk w badaw zym in orma yjnym

te winny zosta zrealizowane na obszarze dorze za w elu zapewnienia utrzymania lub



Monitor Polski Nr 52                — 3943 —                Poz. 561

---

3. g ln opis e

ara er s

zn

o szaru dorze za

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 3944 —                Poz. 561

---

Główną rzeką tego obszaru dorzecza jest Łaba o długości całkowitej 1165 km. Rzeka przepływa przez Republikę Czeską oraz Republikę Federalną Niemiec. Jej źródła zlokalizowane są na terenie Republiki Czeskiej w Karkonoszach, na południe od Łabskiego Szczytu, na wysokości 1387 m n.p.m.. Łaba uchodzi do Zatoki Helgolandzkiej. Powierzchnia

obszaru dorzecza Łaby w granicach Polski wynosi 238 km 2, co stanowi poniżej 1% powierzchni kraju. Obszar dorzecza reprezentowany jest na terenie Polski przez cztery regiony wodne: region wodny Orlicy, region wodny Izery, region wodny Łaby i Ostrożnicy (Upa), region wodny Metuje. Na obszarze dorzecza Łaby

.go

całkowita długość jednolitych

powierzchniowych rzek wynosi 158,55 km, są to wody naturalne.

W granicach Polski obszar dorzecza Łaby zlokalizowany jest na pograniczu polsko – czeskim. Obejmuje niewielkie fragmenty Sudetów w rejonie Karkonoszy (szczyt górski Szrenica), Gór Stołowych w rejonie Kudowy Zdrój (zlewnia rzeki Szybkie), Zaworów w rejonie Okrzeszyna, zlewnię dzikiej rzeki Orlicy i niewielkie obszary na stokach szczytu Śnieżnika. Wg podziału administracyjnego, w obrębie terytorium Polski, obszar dorzecza położony jest

ww

w. rcl

w południowo – zachodniej, południowo – wschodniej części województwa dolnośląskiego

oraz w południowej części województwa śląskiego. Graficzne odwzorowanie granic obszaru W krajobrazie obszaru dorzecza przeważają lasy i ekosystemy seminaturalne

dorzecza Łaby przedstawione zostało na mapie nr 1 (załącznik nr 1).

stanowiące ok. 66% (156,5 km2 powierzchni). Tereny rolne zajmują ok. 77,3 km2 tj. ok. 32 % ogólnej powierzchni obszaru dorzecza. Powierzchnia terenów zantropogenizowanych wynosi 4,2 km2 - jest to w większości obszar miasta Kudowa Zdrój (rysunek nr 1). Na obszarze dorzecza Łaby użytkowe poziomy wodonośne występują w piętrze

kredowym, triasu, permu i karbonu, oraz starszego paleozoiku i prekambru. Kredowe piętro wodonośne tworzą piaskowce przeławicone marglami i iłowcami. Tworzą one 3 – 4 poziomy wodonośne. W kredowym piętrze wodonośnym występują wody słodkie oraz mineralne magnezowe i wodorowęglanowo – wapniowo – siarczanowe. Piętro wodonośne triasu, permu i karbonu występuje w północnej części niecki śródsudeckiej. Wody piętra starszego paleozoiku i prekambru gromadzą się w skałach krystalicznych (metamorficznych

i lecznicze. Są to wody wodorowęglanowo – wapniowe oraz wodorowęglanowo – wapniowo

i plutonicznych). Ich pojemność wodna określana jest jako niska i średnia, zależy od stopnia Wody formacji krystalicznych są wodami ultra słodkimi i słodkimi. Ogólna mineralizacja wód w masywie Karkonoszy wynosi 100 mg/dm3 (Staśko S., Michniewicz M., 2007).

spękania skał. W strefach silnie zaangażowanych tektonicznie, pojemność może być wysoka.

v.p l

części wód



Monitor Polski Nr 52                — 3945 —                Poz. 561

---

Na obszarze dorzecza Łaby występują fragmenty dwóch głównych zbiorników wód podziemnych. Są to zbiornik Kudowa Zdrój – Bystrzyca Kłodzka (GZWP nr

341) i zbiornik Krzeszów (GZWP nr 342). Wykształcone są w utworach górnej kredy, ujęcia wód podziemnych mają głębokość 80 – 180 m. Łączne szacunkowe zasoby dyspozycyjne GZWP (dla powierzchni całego obszaru zbiorników) wynoszą 60 tys. m3/d.

Wody powierzchniowe

Odwzorowanie położenia granic części wód powierzchniowych

Powyższą informację przedstawiono na mapie nr 2 (załącznik nr 1). Tabelaryczne zestawienie wszystkich JCWP załącznik nr 2.

Na obszarze dorzecza Łaby wyznaczonych zostało obecnie 8 jednolitych części wód rzek.

Odwzorowanie typów części wód powierzchniowych w dorzeczu

Typy jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych

Wydzielenie różnych typów wód jest wstępnym etapem na drodze do ustalenia zgodnej z RDW oceny i klasyfikacji stanu ekologicznego wód. Opracowanie typologii wód powierzchniowych było niezbędne z powodu ogromnej różnorodności warunków

ww

w. rcl

Warunki środowiskowe wynikają z takich czynników, jak m. in.: położenie geograficzne, wysokość bezwzględna, geologia terenu, morfologia terenu. w zależności od poszczególnych typów wód. wód zróżnicowano wg właściwych ekoregionów. granic ekoregionów przedstawia mapa nr 6 (załącznik nr 1). powierzchni zlewni cieków, wysokość n.p.m. oraz typ podłoża. Typy jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych

środowiskowych, które wpływają na charakter występowania organizmów wodnych.

Typy wód, w warunkach nienaruszonych przez człowieka, różnią się pod względem

cech biologicznych. Z tego względu stanowić będą wzorzec do określenia stopnia odchylenia

przy ocenie stanu ekologicznego wód. Dlatego dobry stan charakteryzowany jest W zakresie prac związanych z wyznaczaniem typów części wód posłużono się

typologią abiotyczną zgodnie z wymaganiami RDW. Typologie ustalono przy zastosowaniu „systemu A” lub „systemu B” (Załącznik II RDW). Przy czym stosowanie „systemu A” części Obszar dorzecza Łaby leży w obrębie Wyżyn Centralnych. Odwzorowanie położenia W zakresie ustalenia typologii rzek przeanalizowano następujące parametry: wielkość

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3946 —                Poz. 561

---

Typy jednolitych części wód powierzchniowych rzecznych zostały ustalone przy zastosowaniu systemu A wg RDW (Załącznik II). Na obszarze dorzecza Łaby, w obrębie obszarów wyżynnych (200-800 m n.p.m.), wyznaczono jeden typ jednolitych części powierzchniowych wód rzecznych:

typ 4 – Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym – zachodni – cieki o podłożu na skałach krzemianowych, o charakterze małego cieku wyżynnego, powierzchnia zlewni 10-100 km2 (7 JCWP). powierzchniowych wód rzecznych: W obrębie obszarów położonych > 800 m n.p.m., wyznaczono jeden typ jednolitych części typ 3 – Potok sudecki – cieki o podłożu krystalicznym budowanym przez skały przekracza 100 km2 (1 JCWP).

Typy wód na obszarze dorzecza Łaby zostały przedstawione na mapie nr 5 (załącznik nr 1).

Wyznaczenie silnie zmienionych i sztucznych części wód

możliwe jeżeli:

Zakwalifikowanie wód do silnie zmienionych lub sztucznych części wód, zgodnie z RDW, jest wdrożenie działań, które zmierzają do przywrócenia dobrego stanu ekologicznego

ww

wykonywane były powierzchniowych.

w. rcl

dotychczasowe formy użytkowania, analogicznych „korzyści” z użytkowania wód. również pod kątem uzasadnienia

tych wód w zakresie hydromorfologii, miałoby zdecydowanie niekorzystny wpływ przede wszystkim na środowisko w szerszym znaczeniu, jak również na

aktualnie nie istnieją znacząco lepsze rozwiązania alternatywne (wykonalne technicznie oraz akceptowalne ekonomicznie), które zapewniłyby osiągnięcie

Prace związane z wyznaczeniem silnie zmienionych i sztucznych części wód były

prowadzone dwuetapowo. Pierwszy etap, tzw. wstępnego wyznaczania SZCW i SCW polegał na zastosowaniu szeregu wskaźników zmian hydromorfologicznych części wód dla oceny rzeczywistych zmian w morfologii i hydrologii cieków, mogących mieć wpływ na możliwości osiągnięcia przez te części wód dobrego stanu. Drugi etap wyznaczania miał za zadanie uzasadnienie, na podstawie szeregu analiz alternatywnych rozwiązań konieczności i zasadności wyznaczenia części wód jako silnie zmienione bądź sztuczne. Analizy te ekonomicznej opłacalności

pozostawienia lub zmiany dotychczasowego sposobu użytkowania danej części wód. Na obszarze dorzecza Łaby nie wyznaczono silnie zmienionych i sztucznych części wód

.go

krzemianowe, o charakterze potoku górskiego, powierzchnia zlewni nie

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3947 —                Poz. 561

---

Określenie warunków referencyjnych dla typów części wód powierzchniowych

Warunki referencyjne stanowią ustalone dla poszczególnych typów wód wartości wzorcowe w zakresie elementów jakości hydromorfologicznej i fizykochemicznej, a przede wszystkim jakości biologicznej, odpowiadającej bardzo dobremu stanowi ekologicznemu tych wód.

W roku 2004 zostały przeprowadzone w Polsce pierwsze prace w zakresie ustalenia warunków referencyjnych odpowiednich dla poszczególnych typów wód powierzchniowych, zgodnie z wymaganiami załącznika II RDW. Prace te miały na celu ustalenie wstępnych warunków referencyjnych dla wybranych typów wód, na podstawie ówcześnie istniejących informacji w tym zakresie tj. wyników monitoringu wód oraz danych literaturowych. Przeprowadzone prace polegały przede wszystkim na rozpoznaniu metod stosowanych do wyznaczania warunków referencyjnych, inwentaryzacji istniejących danych, wskazaniu typów wód rzecznych, jeziornych, przejściowych i przybrzeżnych, dla których miały być

wyznaczone wstępne warunki referencyjne. Na tym etapie wykonano również wstępną charakterystykę warunków referencyjnych dla wybranych typów wód w poszczególnych kategoriach wraz z określeniem braków w danych, w zakresie elementów hydromorfologicznych, fizykochemicznych i biologicznych. Ustalenie jedynie wstępnych warunków referencyjnych dla niektórych z wybranych typów wód spowodowane było

w. rcl

również ustalenie kształtu sieci monitoringowej w w poszczególnych kategoriach wód: Wody płynące (rzeki i potoki) przy czym:

1. Potok tatrzański krzemianowy

2. Potok tatrzański węglanowy

3. Potok sudecki

7. Potok wyżynny węglanowy z substratem gruboziarnistym

18. Potok nizinny żwirowy

20. Rzeka nizinna żwirowa

licznymi brakami w informacjach, zwłaszcza w zakresie danych biologicznych. Elementem prac przeprowadzonych w roku 2004 w zakresie ustalania warunków referencyjnych, było celu pozyskania informacji o uwarunkowaniach biologicznych panujących w poszczególnych typach wód. W wyniku przeprowadzonych prac ustalono warunki referencyjne dla typów wód

Wstępne warunki referencyjne określono dla wszystkich typów wód w tej kategorii,

Szczegółowo opisano warunki dla ośmiu typów wód płynących:

ww

4. Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym – zachodni

5. Potok wyżynny krzemianowy z substratem drobnoziarnistym – zachodni

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3948 —                Poz. 561

---

g lnie opisano warunki dla trze 2 . zeki w dolina 2 . zeki la pozosta y zator iony

typ w

z e jeziora 1 typ w w d p yn y

dokonano opisu warunk w abioty zny z uwagi na brak dany dla posz zeg lny

niekompletnego opisu warunk w biologi zny Na podstawie wskazany dokonano o eny stanu ekologi znego ty

warunk w re eren yjny

w d i tym samym wskazano wody obszary z za znika typ w z i w d

mog e pe ni unk je re eren yjne dla wype nienia zobowi za wynikaj y w zakresie utworzenia sie i re eren yjnej dla posz zeg lny powierz niowy . powierz niowy planisty zny . za znika do ednak z uwagi na brak warunk w dla wszystki

zadanie to b dzie r wnie wymaga o uzupe nienia w dalszy

.go

r. bada monitoringowy podstaw Pd wyzna zono 160 w ydrogeologii. Pd. Przy wydzielaniu obszary bilansowe wydzielone w obszara

Pro edur ustalenia warunk w re eren yjny re eren yjny przej iowy wymagaj rama

oraz zgodnie z wyty znymi metody znymi do ustalenia warunk w w d powierz niowy bada . pra owane w w zas - wst pne warunki re eren yjne wynik w z przeprowadzony w d powierz niowy warto i

i grani klas stanu ekologi znego dla r dl dowy i przybrze ny .

wery ika ji na podstawie uzyskany realizowany od 200

pozyskiwane s re eren yjny . grani zny

re eren yjne ustalone w 200 r.

w. rcl

in orma je do usz zeg owienia pra zyskane wyniki b d stosowany

przy o enie stanu w d. be nie obowi zuj e s wst pne warunki

od podziemne

wyniku podzia obszaru Polski na

obowi zuj y podzia opiera si na 161 ydrogeologi zny Polski

szereg materia w i podzia w obowi zuj y Zbiornik w Podzia u d Podziemny Pd by y

ww

wyzna zaniu

apa ydrogeologi zna Polski w skali 1 0 000 mapa wodny

ydrogra i znego Polski r nego typu ekosystemy.

zwi zek ydrauli zny w d podziemny

z wodami powierz niowymi grani e

typ o rodka geologi znego i roz i g o i poziom w wodono ny ydrauli zne i ydrostrukturalne warunki zasilania w d podziemny

v.p l

oraz w tym zakresie . typ w w d typ w w d pra a przeprowadzono zgodnie z wymogami nad ustaleniem warunk w do ustalenia w a iwy Pd. to m.in. be ny tlas wny apa Pd brano pod uwag wnymi kryteriami przy

22. zeki przyuj iowe pod wp ywem w d s ony



Monitor Polski Nr 52                — 3949 —                Poz. 561

---

związek wód podziemnych z ekosystemami bagiennymi (obszary sieci Natura 2000), rozmieszczenie punktów monitoringu wód podziemnych, (aglomeracji miejsko-przemysłowych i górnictwa),

strefy poboru wód podziemnych kształtujące regionalny układ krążenia

charakter i zasięg antropogenicznego oddziaływania oraz stopnia przekształcenia chemizmu wód podziemnych - grupowania jednorodnych jednolitych części wód wybranego kryterium jednorodności).

podziemnych o zbliżonym stanie chemicznym i ilościowym (agregacja według

(załącznik nr 1). Na obszarze dorzecza Łaby występują fragmenty 3 jednolitych części wód podziemnych.

Tabelaryczne zestawienie wszystkich JCWPd, zostało zamieszczone w załączniku nr 2.

ww

w. rcl

.go

Odwzorowanie położenia granic części wód podziemnych przedstawia mapa nr 4

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3950 —                Poz. 561

---

. Podsumowanie zna z i podziemn

rama

oddzia wa i wp w w

dzia alno i z owie a na s an w d powierz niow

arakterystyki obszaru dorze za zgodnie z art.

dokonano analizy maj ej na elu identy ika j zna z y mia y na elu dostar zenie in orma ji niezb dny el w rodowiskowy zna z y w jednostka iek w przez jednolite z antropogeni zny i przemys owy oddzia ywa komunalny

presji na wody oraz o eny wp ywu dzia alno i z owieka na rodowisko wodne. Pra e te do wykonania o eny ryzyka nieosi gni ia o identy ika ji wykorzystano m.in. dane gromadzone nawo enia odowl i w d na obszarze dorze za.

administra ji w zakresie u ytkowania w d w tym pobory wody zrzuty wielko zwierz t.

wzgl dniono r wnie dost pne dane z monitoringu w d w zakresie posz zeg lny wska nik w izyko emi zny biologi zny i ydromor ologi zny . Na obszarze dorze za aby zidenty ikowano nast puj e rodzaje presji

Pun owe r d a zanie z sz ze

ednym z podstawowy zna ilo

w. rcl

zynnik w wp ywaj y ieka komunalny iek w wymagaj y iek w gospodar zy z inny iek w komunalny

3

s r wnie zanie zysz zenia zawarte w dorze za aby przemys owy 110

.go

na jako o zysz zenia po odz y rodzaj w dzia alno i mln m3. ieki z punktowy pod uwag w d. ior

osza owano na podstawie dany

mln m o zysz zany

tylko me ani znie jest 2 2

odprowadzane do w d to 8 mln m3. najwi ksze zagro enie jako i i zamkni te w kt ry

z zeg lnie w przypadku jezior

raz wprowadzone zanie zysz zenia w odz

systematy zna dostawa nawet niewielki jak makro ity

ilo i biogen w ma zna zenie dla jako i w d taki iekami znie

ww

i powodowa mo e lokalne w litoralu niekorzystne zmiany element w biologi zny zy makro auna bezkr gowa. eziora przez lata zanie zysz zane te nik o zysz zania z usuwaniem os oru w

o zysz zonymi w niedostate znym stopniu nawet po od i iu r de zanie zysz ze lub wprowadzeniu zaawansowany powoli reaguj na te zmiany ze wzgl du na wewn trzne zasilanie biogenami skumulowanymi

w zbiorniku przez lata jego zanie zysz zania.

v.p l

w Pols e oddzia ywa antropogeni zny w d powierz niowy z zak ad w z owieka oraz i przemys owy . Na obszarze za 200 r. wynosi ro znie ok. ieki nieo zysz zone to r de zanie zysz ze spe y ik jezior systemy prawie w obieg materii



Monitor Polski Nr 52                — 3951 —                Poz. 561

---

anie z sz zenia o szarowe wraz z gruntów

Niekorzystny wp yw na jako

r

ara er s

u

owania

w d na obszarze dorze za wywieraj

2

dop ywaj e obszarowo zanie zysz zenia z u ytk w rolny . grunt w na terenie dorze za grunty rolne stanowi asy zajmuj 66 odowli zwierz t gospodarski wynosi 1256

i tereny zielone roz i gaj e si na powierz ni. 156 5 km . P na obszar dorze za.

Niekorzystny wp yw na jako iek w bytowo-gospodar zy korzystaj y 28 wszystki ielko Z

5

z kanaliza ji i o zysz zalni mieszka

.go

w d dorze za wywieraj z nieskanalizowany iek w wynosi 5 300 mieszka do w d z obszar w nieobj ty kg rok kg/rok kg/rok kg/rok kg/rok. adunek zanie zysz ze

2

w obszaru dorze za.

adunku zanie zysz ze dop ywaj y

Cr

C Z

Nog Pog zawiesina og lna z 200

kg rok przedstawiono poni ej osza owano na

podstawie dany Z

5

C Z Cr zawiesina azot ogólny os or ogólny

Na obszarze dorze za niepod zony

ww

C Z Cr zawiesina azot ogólny os or ogólny

w. rcl

116 989 8 263 22 0 136 88 1 23 008 0 3 802 2 redni osza owano na podstawie dany Z 90 6 z 200

5

do kanaliza ji w przeli zeniu na km powierz ni wynosi odpowiednio dla

kg/rok/km2

1 103 8 5 2 96 5 15 9

kg/rok/km2 kg/rok/km2 kg/rok/km2 kg/rok/km2.

v.p l

r wnie strukturze u ytkowania

2

2 km og lnej powierz ni tj. 32

.

ielko

niekontrolowane zrzuty w o stanowi kanaliza j

miejs owo i. i zba ludno i nie

po odz y od mieszka ów



Monitor Polski Nr 52                — 3952 —                Poz. 561

---

ddzia wania powierz niow

miasto

w wierane

na

ilo iow

stan

wód

po or

wód

ród em zaopatrzenia w wod gospodarki komunalnej w z a zów.

udowa Zdrój jest uj ie wody powierz niowej zlokalizowane w miejs owo i

je ie zaopatruje ok. 10 6 tys. mieszka ów w wi kszo i miasta. Ca kowite zona jest do lokalny wodo i gów pobieraj y studni. wod poza

zu y ie wody na obszarze dorze za aby wynosi ro znie ok. 673 tys.m3. Pozosta a z mieszka ów obszaru pod obszarem dorze za aby lub korzysta z przydomowy naliza wp ywów antropogeni zny roku zmierzaj dzia alno i trategi iejski . Zebrane antropogeni zny który in orma je do o eny mo liwy z owieka. ospodarki

o wykonania prognozy wykorzystano dane z o i jalny rozwoju kraju m.in. trategi Polityk ozwoju raju na lata 2007-2015 bszarów odnej kologi zna raju Program ozwoju identy ika ji zna z y

dokumentów strategi zny

.go

odno nie tzn. wskazania ty z i obszarowy róde znik nr 1 .

uzupe niona zosta a prognoz rozwoju do 2015

zmian w rodowisku wodnym w wyniku przysz ej

o eny stanu wód oraz prognoza rozwoju pos u y y do przeprowadzenia i wód dla wyniku i wód rzek

o eny ryzyka nieosi gni ia elów rodowiskowy

w. rcl

zagro one nieosi gni iem elów rodowiskowy .

istnieje ryzyko i do roku 2015 nie osi gn one dobrego stanu wód. jednolite z

przeprowadzonej analizy na obszarze dorze za aby wydzielono

iedo or wód podziemn

topie wykorzystania zasobów wód podziemny

pod kierowni twem . ordejuka 2008 . Zosta on wyra ony w pro enta sza unkowy stopie wielko i rezerw wód podziemny

poboru a kowitego do zasobów wód podziemny . Na tej podstawie mo na okre li który zosta wyra ony

w 5 stopniowej skali bardzo wysoki wysoki umiarkowany niski brak rezerw . la obszaru podziemny Zdrój. osza owany zosta na 3 5 – 20 5 przy zym najwy szy jest w rejonie udowy

dorze za aby okre lony zosta jako bardzo wysoki. topie wykorzystania zasobów wód

ww

podziemny

Na obszarze dorze za aby nie stwierdzono wyst pienia lejów depresji o zna zeniu mia o miejs e trwa e obni enie zwier iad a wód wywo ane zynnikiem antropogeni znym. zanie zysz ze

regionalnym ani obszarów na który

ra i zne odwzorowanie punktowy

przedstawione zosta o na mapie nr 16 za

v.p l

i dorze za obejmuj ej oddzia ywa zosta opra owany przez zespó jako stosunek



Monitor Polski Nr 52                — 3953 —                Poz. 561

---

5. Zmiany klimatu a gospodarowanie wodami w pierwszym cyklu planistycznym

W poniższym rozdziale omówiono zmiany klimatu na przestrzeni wielolecia 1971 – 2005.

Obszar dorzecza Łaby charakteryzuje się łagodnym klimatem podgórskim i górskim, europejskiej. Kształtowany jest on na przemian przez masy powietrza napływającego znad

o cechach właściwych dla umiarkowanej strefy klimatycznej odmiany środkowo – Oceanu Atlantyckiego lub wschodniej Europy i Azji. Do najważniejszych specyficznych cech zróżnicowanie atmosferycznych uwarunkowań lokalnych. Wiosny są tu z początku chłodne, po czym w kwietniu i maju zaczyna się szybki wzrost temperatur. Lato umiarkowanie ciepłe, a wrzesień bardzo często cieplejszy i bardziej pogodny niż czerwiec. Jesień natomiast jest

długa i ciepła, znacznie cieplejsza od pory wiosennej. Z kolei zima jest stosunkowo łagodna, podczas której temperatura na ogół nie spada poniżej -3 °C. Średnie temperatury przybierają wielkości w granicach 6 – 7 °C, przy czym średnie w lipcu i sierpniu to około 14 - 15°C. Opady natomiast kształtują się na poziomie 750 – 800 mm. Czas zalegania pokrywy śnieżnej to średnio 50 – 60 dni w ciągu roku, a okres wegetacyjny trwa około 180 dni.

ww

128.

w. rcl

dorzecza Łaby nie obserwuje się wyraźnego trendu.

Ze względu na wysokość opadów notowaną w poszczególnych latach na obszarze

Rysunek

2. Trendy rocznych sum opadów atmosferycznych na obszarze Polski w okresie 1891-2000

Źródło: Zawora T., Ziernicka A.

2003. Precipitation variability in time in Poland in the light of multi-annual mean values (1891-2000). Studia Geograficzne 75 Acta Universitatis Wratislaviensis No 2542, Wrocław 2003, 123-

.go

klimatu należą: piętrowy układ stref opadowych oraz termicznych, a także znaczne

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3954 —                Poz. 561

---

Obserwowane i prognozowane skutki globalnego ocieplenia w Polsce

Badania dotyczące zmian granic zasięgów regionów rolniczo-klimatycznych na obszarze Polski wykazały, że powierzchnia regionu umiarkowanie ciepłego i ciepłego o sumie

temperatury ≥10,0°C wynoszącej odpowiednio 2400 – 2800 i 2800 – 3200°C w okresie 19712000 wynosiła odpowiednio 62 i 0%. Dla scenariusza podniesienia się temperatury powietrza o 1°C wartości te będą wynosiły 75 i 22%. Przy niezmienionej sumie opadów atmosferycznych i podwyższonej temperaturze powietrza na skutek zwiększonego i zmniejszy się powierzchnia regionów wilgotnych i optymalnego uwilgotnienia. Dla

parowania wzrośnie powierzchnia regionów o niedostatecznym uwilgotnieniu atmosfery scenariusza wzrostu temperatury powietrza o 1°C powierzchnia regionów wilgotnego,

optymalnego uwilgotnienia i umiarkowanie suchego na obszarze Polski zmieni się z 10, 70 i 20% do 9, 48 i 43% (rysunek nr 3,

4) (Ziernicka - Wojtaszek 2009). Zasięgi regionów wilgotnościowych określone były przez wartości współczynnika hydrotermicznego Sielianinowa K=10P/t w okresie od czerwca do sierpnia gdzie P oznacza sumę opadów, a t sumę średnią dobową temperatury. Z ekstrapolacji trendu temperatury powietrza można przyjąć, że wspomniane wyżej zmiany zaistnieją na początku trzeciej dekady XXI.

Ustka Lębork

Ustka

Lębork

Koszalin Świnoujście Resko Szczecinek Chojnice

Elbląg

Kętrzyn

w. rcl

Szczecin

Olsztyn

Szczecin

Piła

Mława

Ostrołęka

Toruń

Gorzów Wlkp.

Płock

Słubice

Poznań

Koło

Warszawa

Siedlce

Zielona Góra

Leszno

Kalisz

Łódź

Sulejów

Puławy

Zgorzelec

Legnica

Wieluń

Wrocław

Jelenia Góra

Kielce

Częstochowa

Opole

Sandomierz

Kłodzko

Katowice

Racibórz

Kraków

Tarnów

Rzeszów

Bielsko-Biała

Nowy Sącz

Regiony termiczne

Suma temperatury ≥10°C

ww

Polski w latach 1971-2000

Chłodny 1600° – 2000° Umiarkowanie chłodny 2000° – 2400° Umiarkowanie ciepły 2400° – 2800° Ciepły 2800° – 3200° Bardzo ciepły 3200° – 3600° Rysunek

3. Regiony pluwiotermiczne na obszarze

Źródło: Ziernicka-Wojtaszek A.

2009. Weryfikacja rolniczoklimatycznych regionalizacji Polski w świetle współczesnych zmian klimatu. Acta Agrophysica. 13(3), 803-812

.go

Koszalin Elbląg Kętrzyn Suwałki

Suwałki

Świnoujście

Resko

Białystok

Gorzów Wlkp.

Słubice

Terespol

Zielona Góra

Włodawa

Lublin

Zgorzelec

Jelenia Góra

Zamość

Przemyśl

Lesko

Regiony wilgotnościowe Wartości współczynnika hydrotermicznego 1,0 – 1,3 1,3 – 1,6 > 1,6

Umiarkowanie suchy Optymalnego uwilgotnienia Wilgotny

Rysunek

4. Regiony pluwiotermiczne na obszarze Polski w latach 1971-2000 scenariusz +1°C

Źródło: Ziernicka-Wojtaszek A. 2009.Weryfikacja rolniczoklimatycznych regionalizacji Polski w świetle współczesnych zmian klimatu. Acta Agrophysica. 13(3), 803-812

v.p l

Szczecinek Chojnice Olsztyn Piła Mława Ostrołęka Białystok Toruń Płock Poznań Koło Warszawa Siedlce Terespol Leszno Kalisz Łódź Włodawa Sulejów Puławy Lublin Legnica Wieluń Wrocław Kielce Częstochowa Sandomierz Zamość Opole Kłodzko Katowice Kraków Tarnów Rzeszów Przemyśl Nowy Sącz Lesko Racibórz Bielsko-Biała



Monitor Polski Nr 52                — 3955 —                Poz. 561

---

elu sprawdzenia powi kszania si

zjawiska suszy w ostatnim 10-le iu

w.

gleby w okresie 1971-2000 i 1991-2000. twierdzono wyniós 0 5 C suma opadów atmos ery zny uwilgotnienia gleby zmniejszy si o 0 5 w przyj tej skali.

wzros a o 11 mm natomiast stopie

mowna skala wilgotno i wierz niej warstwy gleby przedstawia si nast puj o 0 – wilgotno 10 – wilgotno 20 – wilgotno 30 – wilgotno 40 – wilgotno kl skowo niedostate zna niedostate zna dostate zna nadmierna kl skowo nadmierna.

o na zauwa y

e przy wzro ie temperatury powietrza i niezna znym wzro ie nast pi o powi kszenie si zjawiska suszy na skutek wynika i

sumy opadów atmos ery zny

zwi kszonej ewapotranspira ji. Potwierdzaj to badania Pressa 1963 z który przy wzro ie temperatury powietrza o 1 0 C warto

w skali miesi a powinny by wy sza o 5 mm. Zierni ka 2004 wykaza a e przy wzro ie mm a przy wzro ie temperatury o 2 0 C – 14 5 mm na obszarze Polski bez uwzgl dnienia zró ni owania regionalnego. zwi zku z rosn warto i wspó zynnika zmienno i opadów i wzrostem z sto i si zwi kszenia

wyst powania za murzenia typu konwek yjnego nale y spodziewa nale y uwzgl dni w analizie dynamiki zmian zanie zysz ze wody zale ny od stanów wody i warto i przep ywów.

w. rcl

i zbiornika wodny dzia a zapobiegaj y dany Na podstawie pozyskany zasowego dla pierwszego yklu planowania wg wP .

temperatury powietrza o 1 0 C niedobór opadów okresie wegeta yjnym

z sto i zarówno powodzi opadów o du ej intensywno i jak i okresów suszy. akt ten w du ej mierze

Obserwowany i prognozowany wzrost temperatury powietrza spowodowany na pro esy izy zne emi zne i biologi zne la a niekiedy prowadzi do pogorszenia jako i wody. pogorszeniu stanu wód.

wspó zesnymi zmianami klimatu mo e wp yn w ieka potrzeb przysz y

planów niezb dne jest uwzgl dnienie bada nad zmianami klimatu w elu

ww

podj ia w a iwy

zmiany klimatu Polski a wi

jaki kolwiek dzia a zidenty ikowany

.go

mo na stwierdzi

dla obszaru Polski oraz za o onego oryzontu i przewidywane

tak e na obszarze dorze za aby nie b d zna z e wobe

v.p l

e wzrost temperatury powietrza optymalna opadów atmos ery zny - wyniesie 6 3

porównano warto i temperatury opadów i stopnia uwilgotnienia wierz niej warstwy



Monitor Polski Nr 52                — 3956 —                Poz. 561

---

.

re lenie i odwzorowanie o szarów

wymaga od pa stw z onkowski roniony art. 6 .

ronion

dokonywania przegl du oraz uaktualniania obszarów w roku 2003 którego

rejestru obszarów zawarto

Pols e przegl d ten mia miejs e w roku 2007 zyli

ztery lata po sporz dzeniu pierwszego rejestru ty by a przedmiotem aportu do wód powierz niowy mo y z roku mia y na elu aktualiza j wykazów i podziemny

w roku

2005. Pra e przeprowadzone w 2007 które s lub mog by wykorzystywane na

dla zaopatrzenia ludno i w wod przezna zon do spo y ia - wyzna zony transponowanej ustaw z dnia 18 lip a 2001 r. – Prawo wodne i wód przezna zony do elów rekrea yjny

jako k pieliska – wyzna zone na mo y dyrektywy ady 76/160/ grudnia 1975 r. doty z ej jako i wody w k pieliska z 5.02.1976 str. 1 z. rz. u ylonej dyrektyw 2006/7/ lutego 2006 r. doty z dyrektyw 76/160/ rozporz dzenie wymaga poz.1530 z.

.go

Parlamentu uropejskiego i 64 z 04.03.2006 str. 37 zarz dzania jako i wody w k pieliska z. rz. i podziemny uznany i nawo eniu z. . Nr 241 poz. 2093 wymaga jakim powinny odpowiada

Polskie wydanie spe jalne rozdz. 15 t. 1 str. 26 ady z dnia 15 i u ylaj

przez ustaw z dnia 18 lip a 2001 r. – Prawo wodne a w sz zególno i przez

w. rcl

wód powierz niowy sz zególnie nara ony z który dyrektywy 91/676/ nale y ograni zy odp yw azotu do ty o ustaw z dnia 18 lip a 2001 r. – Prawo wodne o ustaw z. . z 2008 r. Nr 25 poz. 150 z pó n. zm. o ustaw z dnia 10 lip a 2007 r. o nawoza poz. 1033 oraz rozporz dzenia wykonaw ze do ww. ustaw o rozporz dzenie ze róde rolni zy sz zegó owy kryteriów wyzna zania wód wra liwy o rozporz dzenie

inistra Zdrowia z dnia 16 pa dziernika 2002 r. w sprawie z. . Nr 183

jakim powinna odpowiada woda w k pieliska

na zanie zysz zenia zwi zkami azotu ze róde rolni zy wód - wyzna zony na mo y z dnia 12 grudnia 1991 r. doty z ej o rony wód przed

zanie zysz zeniami powodowanymi przez azotany po odzenia rolni zego transponowanej do polskiego prawodawstwa poprzez z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo o rony z. rodowiska . Nr 147

ww

inistra rodowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie na zanie zysz zenie zwi zkami azotu

inistra rodowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie programy dzia a

v.p l

w tym obszary wyzna zone z dnia 8 rz. 31 transponowanej za wra liwe oraz obszarów



Monitor Polski Nr 52                — 3957 —                Poz. 561

---

mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2003 r. Nr 4, poz. 44), o rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania (Dz. U. Nr 80, poz. 479), obszarów przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których

utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie – w tym obszarów wyznaczonych na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (wersja ujednolicona) (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7), (Dz. U. 2009 r. Nr 151, poz.1220, z późn. zm.), a w szczególności przez: o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25, poz. 133), oraz na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 2, str. 102), transponowanej również przez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 r.

o znaczeniu ekonomicznym, podtrzymano decyzję o braku potrzeb wyznaczania tego typu obszarów, z uwagi na brak ekonomicznego znaczenia gatunków występujących w wodach poza urządzeniami specjalnie do tego wyznaczonymi. W przypadku wykazu obszarów wrażliwych na substancje biogenne pochodzenia

komunalnego, stanowiącego element wdrażania dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991, str. 40; Polskie wydanie specjalne Dz. Urz. UE rozdz. 15, t. 2, str. 26), przyjęto kontynuację zasięgu występowania obszaru na terenie całego kraju. Dla obszaru dorzecza Łaby zostały sporządzone następujące wykazy: Wykaz jednolitych części wód powierzchniowych wykorzystywanych do poboru wody dla zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia; graficzne odwzorowanie wykazu przedstawione zostało na mapie nr 13 (załącznik nr 1),

ww

w. rcl

(Dz. U. Nr 77, poz. 510).

o ochronie przyrody, a w szczególności przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000

W odniesieniu do wykazu obszarów przeznaczonych do ochrony gatunków wodnych

.go

transponowanej przez ustawę z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3958 —                Poz. 561

---

Wykaz jednolitych części wód podziemnych wykorzystywanych do poboru wody dla zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia; graficzne odwzorowanie wykazu przedstawione zostało na mapie nr 14 (załącznik nr 1),

Wykazy części wód przeznaczonych do celów rekreacyjnych, a w szczególności do kąpieli; graficzne odwzorowanie wykazu przedstawione zostało na mapie nr 12 (załącznik nr 1), Wykaz obszarów przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, dla których

utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie; nr 1); na mapie przedstawiono obszary Natura 2000 zgodnie ze stanem na styczeń

graficzne odwzorowanie wykazu przedstawione zostało na mapie nr 15 (załącznik

Wykaz obszarów wrażliwych na substancje biogenne pochodzenia komunalnego; ze względu na zasięg występowania obszaru na terenie całego kraju, mapa nie została załączona.

ww

w. rcl

.go

2009 r.,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3959 —                Poz. 561

---

7. Monitoring wód oraz ocena stanu

Program monitoringu środowiska, został opracowany w celu dokonania spójnej

i jednolitej oceny stanu części wód we wszystkich obszarach dorzeczy oraz w sposób zgodny z działaniami w tym zakresie podejmowanymi na terenie całego obszaru UE. Cele ustanowienia programów monitoringu, zgodnie z wymogami unijnymi, to: umożliwienie jednolitej klasyfikacji wód w ramach UE, weryfikacja podstaw oceny oraz dotrzymania celów środowiskowych,

obserwowanie długoterminowych zmian oraz identyfikowanie trendów,

ustalanie natężenia zanieczyszczeń oraz wywieranych przez nie oddziaływań. Wskazane kryteria stanowią podstawę wyboru lokalizacji punktów monitoringowych w JCWP, w zależności od rodzaju monitoringu oraz kategorii wód powierzchniowych. Zasady organizacji i funkcjonowania monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych zostały opracowane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska zgodnie z wymaganiami RDW.

Monitoring wód powierzchniowych Wody powierzchniowe

w. rcl

i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych i podziemnych (Dz. U. Nr 81, poz. 685). pozyskanie umożliwiający spójnego i całościowego i chemicznego w dorzeczu dla każdej jednolitej części wód. wskaźników biologicznych, fizykochemicznych i

Monitoring wód powierzchniowych na obszarach dorzeczy w Polsce prowadzony jest części wód powierzchniowych

zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form

Sieć monitoringu wód powierzchniowych zaprojektowana została w sposób obrazu stanu ekologicznego

Na obszarze dorzecza Łaby, sieć monitoringu wód powierzchniowych zgodnie z PMŚ, składa się z 4 punktów, których większość pełni równocześnie wiele funkcji i przynależy do kilku

ww

rodzajów monitoringu. Ich rozmieszczenie przedstawiono na mapie nr 10 (załącznik nr 1). Do prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych wyróżnia się następujące sieci: monitoring diagnostyczny jednolitych część wód powierzchniowych, monitoring operacyjny jednolitych część wód powierzchniowych, monitoring badawczy jednolitych część wód powierzchniowych. chemicznych wykonywane przez

W ramach poszczególnych rodzajów monitoringu prowadzone są badania

.go

pomoc przy planowaniu oraz kontroli skuteczności działań,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3960 —                Poz. 561

---

wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska oraz hydromorfologicznych wykonywane przez służbę hydrologiczno-meteorologiczną.

Monitoring diagnostyczny

Celem monitoringu diagnostycznego JCWPd jest:

ustalenie stanu jednolitych części wód powierzchniowych,

określenie rodzajów oraz oszacowania wielkości znacznych oddziaływań wynikających z działalności człowieka, na które narażone są jednolite części wód powierzchniowych w danym obszarze dorzecza, zaprojektowanie przyszłych programów monitoringu, powierzchniowych w warunkach naturalnych,

dokonania oceny długoterminowych zmian stanu jednolitych części wód dokonanie oceny długoterminowych zmian stanu jednolitych części wód powierzchniowych w warunkach szeroko rozumianych oddziaływań wynikających z działalności człowieka. Zakres i częstotliwość prowadzonych badań dla poszczególnych elementów klasyfikacji stanu ekologicznego i chemicznego są zmienne i szczegółowo określone w rozporządzeniu w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części

ww

w. rcl

wód powierzchniowych i podziemnych. monitoringu diagnostycznego: państwa, międzynarodowej sieci interkalibracyjnej.

Określa się następujące kryteria wyboru JCWP do monitorowania w ramach występowanie w ciekach znacznych zmienności przepływu wód, powierzchnia zlewni (powierzchnia jest większa niż 2500 m2), powierzchnia jednolitej części wód powierzchniowych, takiej jak jezioro lub inny

zbiornik naturalny, w tym jezioro i inny naturalny zbiornik wodny uznane za silnie przekraczanie przez daną jednolitą część wód powierzchniowych granicy państwa bądź zlokalizowanie tej jednolitej części wód powierzchniowych przy granicy

zmienioną jednolitą część wód powierzchniowych, przekracza 50 ha,

uznanie jednolitej części wód powierzchniowych za referencyjną, zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do badania w ramach

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3961 —                Poz. 561

---

Monitoring operacyjny

Celem monitoringu operacyjnego wód powierzchniowych jest: ustalenie stanu jednolitych części wód powierzchniowych, które zostały określone jako zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, specyficzny cel użytkowania, ustalenie stanu jednolitych części wód powierzchniowych, dla których określono

ustalenie stanu wód powierzchniowych w obszarach, które zostały zawarte Prawo wodne, które zostały przyjęte dla

w wykazach, o których mowa w art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – dokonanie oceny zmian stanu wód powierzchniowych wynikających z programów,

.go

poprawy jakości jednolitych części wód powierzchniowych

powierzchniowych, uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych. Zakres i częstotliwość pomiarów i badań poszczególnych wskaźników ustalane są dla każdego operacyjnego punktu pomiarowo-kontrolnego osobno, z uwzględnieniem wskaźników i częstotliwości określonych w odpowiednich przepisach prawnych, tj. w rozporządzeniu w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych.

monitorowania w ramach monitoringu operacyjnego:

ww

w. rcl

substancji priorytetowych, 33 z 04.02.2006, str. 1), jednolitej występowanie związki azotu ze źródeł rolniczych,

Określa się następujące kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do zaklasyfikowanie jednolitej części wód powierzchniowych jako zagrożonej odprowadzanie do danej jednolitej części wód powierzchniowych substancji z listy występowanie w jednolitej części wód powierzchniowych źródeł zanieczyszczeń,

niespełnieniem określonych dla niej celów środowiskowych,

o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniającym dyrektywę Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych i 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L w obszarze

zanieczyszczonym lub zagrożonym zanieczyszczeniami powodowanymi przez

v.p l

części wód



Monitor Polski Nr 52                — 3962 —                Poz. 561

---

występowanie jednolitej części wód powierzchniowych w obszarze wrażliwym na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych, zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do wód stanowiących miejsce bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków lub powiązanie jednolitej części wód 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne,

z obszarami chronionymi, o których mowa w art. 113 ust. 4 ustawy z dnia zaliczenie jednolitej części wód powierzchniowych do jednolitych części wód

powierzchniowych przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia, 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia, w tym kąpieliskowych,

jeżeli dana jednolita część wód powierzchniowych dostarcza średnio powyżej

zalecenia wynikające z planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i programu wodno-środowiskowego kraju.

Monitoring badawczy

Monitoring badawczy JCWP prowadzi się w celu:

wyjaśnienia przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej

ww

powierzchniowych uwzględnia uwarunkowania wynikające z przyczyn podjęcia decyzji o przeprowadzeniu monitoringu badawczego, a także jest dostosowany do lokalnych warunków tak, aby ich wyniki dostarczyły informacji o koniecznym programie działań dla osiągnięcia celów środowiskowych lub o szczególnych środkach zaradczych przeciw skutkom przypadkowego zanieczyszczenia.

w. rcl

dla tej jednolitej części wód powierzchniowych, jakości.

jednolitej części wód powierzchniowych, jeżeli wyjaśnienie tych przyczyn jest

niemożliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów i badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego, wyjaśnienia przyczyn niespełnienia celów środowiskowych przez daną jednolitą cele środowiskowe wyznaczone dla danej jednolitej części wód powierzchniowych nie zostaną osiągnięte, i gdy nie rozpoczęto realizacji monitoringu operacyjnego część wód powierzchniowych, jeżeli z monitoringu diagnostycznego wynika, że

określenia wielkości i wpływów przypadkowego zanieczyszczenia, ustalenia przyczyn wyraźnych rozbieżności między wynikami oceny stanu

ekologicznego na podstawie biologicznych i fizykochemicznych elementów

Zakres i częstotliwość pomiarów i badań w monitoringu badawczym wód

.go

przeznaczenie jednolitej części wód powierzchniowych do celów rekreacyjnych,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3963 —                Poz. 561

---

Określa się następujące kryteria wyboru jednolitych części wód powierzchniowych do monitorowania w ramach monitoringu badawczego: wyniki badań monitoringu diagnostycznego do wyjaśnienia przyczyn

nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód powierzchniowych są niewystarczające,

konieczność ustalenia przyczyn, które mogą uniemożliwić osiągnięcie celów środowiskowych w sytuacji, gdy nie został ustanowiony monitoring operacyjny jednolitych części wód powierzchniowych,

konieczność określenia wielkości i wpływu na środowisko przypadkowego

zanieczyszczenia wód powierzchniowych na skutek poważnej awarii, która jest konieczność ustalenia przyczyn rozbieżności między wynikami oceny stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych na podstawie elementów biologicznych i fizykochemicznych, z uwarunkowaniami lokalnymi. konieczność zebrania dodatkowych informacji o stanie wód w związku

Aktualnie ocena stanu wód jest wykonywana w oparciu o klasyfikację wg ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1018).

w oparciu o rozporządzenie w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Na podstawie tego rozporządzenia GIOŚ opracował ocenę stanu części wód, dla których w ramach PMŚ prowadzony był monitoring. Przedstawiona w ramach planów ocena stanu została zweryfikowana w oparciu o istniejące dokumenty opracowane na potrzeby prac planistycznych tj. „Opracowanie analizy presji i wpływów zanieczyszczeń antropogenicznych w szczegółowym ujęciu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych dla potrzeb opracowania programów działań i planów gospodarowania wodami” z maja 2007 roku. Z uwagi na zmianę rozporządzenia w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych w trakcie prac planistycznych ocena przedstawiona w ramach planów została uszczegółowiona o dodatkowe materiały

ww

przekazane przez GIOŚ (m.in. „Ocena stanu wód w dorzeczach na podstawie wyników monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych w latach 2008 – 2010”) oraz w oparciu o dane pochodzące z regionalnych zarządów gospodarki wodnej poparte konsultacjami z terenowo odpowiedzialnymi jednostkami WIOŚ.

w. rcl

rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 lipca 2009 r. w sprawie klasyfikacji stanu

W PGW ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych została przyjęta

.go

objęta obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3964 —                Poz. 561

---

Ocenę stanu części wód powierzchniowych przedstawiono w postaci mapy nr 7 (załącznik nr 1).

Wody podziemne

Monitoring wód podziemnych na obszarach dorzeczy w Polsce prowadzony jest zgodnie z rozporządzeniem w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. Monitoring JCWPd prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę stanu jednolitych fizykochemicznych i ilościowych.

części wód podziemnych oraz ustalenie czasowej i przestrzennej zmienności elementów

prowadzony jest w 1 punkcie. Jego lokalizację przedstawiono na mapie nr 11 (załącznik nr 1). Określa się następujące formy monitoringu jednolitych części wód podziemnych: monitoring stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych.

Zakres monitoringu stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych jest

w. rcl

parametry jak: ogólny węgiel organiczny,

określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. Obejmuje takie ogólne: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, chlorki, chrom,

cyjanki, fluorki, fosforany, glin, kadm, magnez, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, wapń, wodorowęglany, żelazo.

Monitoring stanu chemicznego

monitoring

Określa się następujące rodzaje monitoringu stanu chemicznego JCWPd: diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, monitoring badawczy stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych.

ww

Monitoring diagnostyczny Celem monitoringu diagnostycznego jednolitych części wód podziemnych jest:

.go

Na obszarze dorzecza Łaby, monitoring wód podziemnych zgodnie z PMŚ,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3965 —                Poz. 561

---

uzupełnienie i sprawdzenie procedury oceny wpływu oddziaływań wynikających z działalności człowieka, dokonanie oceny długoterminowych zmian wynikających zarówno z warunków naturalnych, jak również z oddziaływań wynikających z działalności człowieka.

Zakres monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego może ulec poszerzeniu o inne elementy fizykochemiczne charakteryzujące rodzaj działalności człowieka mającej wpływ na badane wody podziemne.

Monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się raz w roku z następującą częstotliwością:

co najmniej co 6 lat – dla wód podziemnych o zwierciadle napiętym. Monitoring operacyjny

Celem monitoringu operacyjnego jednolitych części wód podziemnych jest: ustalenie stanu chemicznego wszystkich jednolitych części wód podziemnych uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych,

ustalenie obecności długoterminowych tendencji wzrostowych stężenia wszelkich

ww

monitoring monitoring

w. rcl

człowieka. prowadzi się z następującą częstotliwością: diagnostyczny stanu diagnostyczny stanu

zanieczyszczeń spowodowanych oddziaływaniami wynikającymi z działalności

Zakres monitoringu operacyjnego stanu chemicznego jednolitych części wód

podziemnych obejmuje określenie wartości elementów fizykochemicznych, spośród wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia, charakteryzujących rodzaj zidentyfikowanej działalności człowieka mającej wpływ na badane wody podziemne oraz elementów fizykochemicznych, których wartości stwierdzone na podstawie monitoringu wartości granicznych elementów fizykochemicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 38a ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. Monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych co najmniej 2 razy w roku, z wyłączeniem roku, w którym prowadzony jest chemicznego jednolitych części wód

diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych są wyższe od

podziemnych – dla wód podziemnych o zwierciadle swobodnym, co najmniej raz w roku, z wyłączeniem roku, w którym prowadzony jest chemicznego jednolitych części wód podziemnych – dla wód podziemnych o zwierciadle napiętym.

.go

co najmniej co 3 lata – dla wód podziemnych o zwierciadle swobodnym,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3966 —                Poz. 561

---

W dorzeczu Łaby nie prowadzi się monitoringu operacyjnego wód podziemnych.

Monitoring badawczy

Monitoring badawczy stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych może być ustanowiony w odniesieniu do danej jednolitej części wód podziemnych lub jej fragmentu w celu:

wyjaśnienia przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód podziemnych, jeżeli wyjaśnienie tych przyczyn jest i badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych, niemożliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów

wyjaśnienie przyczyn niespełnienia celów środowiskowych przez daną jednolitą część wód podziemnych, jeżeli z monitoringu diagnostycznego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych wynika, że cele środowiskowe wyznaczone dla danej jednolitej części wód podziemnych nie zostaną osiągnięte, i gdy nie rozpoczęto realizacji monitoringu operacyjnego stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych dla danej jednolitej części wód podziemnych, zidentyfikowania zasięgu i stężeń zanieczyszczeń, jeżeli nastąpiło przypadkowe

w. rcl

osiągnięcia celów środowiskowych lub o monitoringu badawczego.

zanieczyszczenie jednolitej części wód podziemnych.

Zakres i częstotliwość monitoringu badawczego stanu chemicznego jednolitych części

wód podziemnych wynikają z uwarunkowań związanych z przyczyną podjęcia decyzji o przeprowadzeniu monitoringu badawczego i powinny być stosowane do lokalnych warunków tak, aby jego wyniki dostarczyły informacji o konkretnym programie działań dla szczególnych środkach zaradczych przeciwdziałającym skutkom przypadkowego zanieczyszczenia w odniesieniu do tych jednolitych części wód podziemnych, dla których podjęto decyzję o przeprowadzeniu

Monitoring stanu ilościowego

ww

Celem monitoringu stanu ilościowego wód podziemnych jest określenie stopnia

wpływu poboru wód na wielkość zasobów JCWPd m.in. położenie zwierciadła wód

podziemnych, kształtowanie się składu chemicznego - ascenzja lub ingresja wód słonych na

skutek sczerpywania zasobów wód podziemnych, stan ekosystemów wód powierzchniowych i lądowych bezpośrednio zależnych od wód podziemnych. Zakres monitoringu stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych obejmuje pomiary zwierciadła wód podziemnych oraz określenie dostępnych zasobów wód

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3967 —                Poz. 561

---

podziemnych i rzeczywistego poboru wód podziemnych w odniesieniu do każdej jednolitej części wód podziemnych. z częstotliwością: Monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się raz w tygodniu – dla wód podziemnych o zwierciadle swobodnym, raz w miesiącu – dla wód podziemnych o zwierciadle napiętym.

Ustalenia wielkości dostępnych zasobów i rzeczywistego poboru wód podziemnych

dokonuje się raz w roku. Monitoring ilościowy na obszarze dorzecza Łaby prowadzony jest na z każdej JCWPd.

obszarze wszystkich JCWPd, ze względu na pobór wód w ilości większej niż 100 m3/dobę

Określa się następujące kryteria wyboru jednolitych części wód podziemnych do monitorowania: monitoring diagnostyczny stanu chemicznego jednolitych części wód

podziemnych prowadzi się dla jednolitych części wód podziemnych, które dostarczają średniorocznie powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia, monitoring operacyjny stanu chemicznego jednolitych części wód podziemnych

wykonana została w 2008 r. w oparciu o klasyfikację wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896) i opublikowana w „Raporcie o stanie chemicznym i ilościowym jednolitych części wód podziemnych na obszarach dorzeczy zgodnie z wymaganiami RDW” z listopada 2008 r. Ocena stanu jednolitych części wód podziemnych przyjęta w Planach

ww

zanieczyszczeń

gospodarowania wodami w części oceny stanu chemicznego pochodzi z „Raportu o stanie chemicznym i ilościowym jednolitych części wód podziemnych na obszarach dorzeczy zgodnie z wymaganiami RDW” z listopada 2008 r., natomiast w części oceny stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych z „Opracowania analizy presji i wpływów antropogenicznych w szczegółowym ujęciu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych dla potrzeb opracowania programów działań i planów gospodarowania wodami” z maja 2007 roku. Ostateczny stan jednolitych części wód

w. rcl

prowadzi się dla jednolitych części wód podziemnych uznanych za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych, monitoring stanu ilościowego jednolitych części wód podziemnych prowadzi się

dla jednolitych części wód podziemnych, które dostarczają średniorocznie powyżej 100 m3 na dobę wody przeznaczonej do spożycia.

Ocena stanu (chemicznego i ilościowego) jednolitych części wód podziemnych

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3968 —                Poz. 561

---

podziemnych określa gorszy ze stanu ilościowego lub chemicznego określonej jednolitej części wód podziemnych.

Ocenę stanu części wód podziemnych przedstawiono w postaci map nr 8, 9 (załącznik nr 1).

Obszary chronione

chronionych, czyli: 7 RDW, kąpieliska.

Programy monitoringu wymienione powyżej prowadzi się również obrębie obszarów obszary ochrony ujęć wód do picia, które mogą być ustanowione na mocy art.

obszary przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym wyznaczone jako

W przypadku powierzchniowych wód wykorzystywanych do zaopatrzenia w wodę pitną, monitoring jest realizowany z uwzględnieniem wymogów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.

w sieci monitoringu jednolitych części wód podziemnych znajduje się punkt pomiarowokontrolny, w którym monitorowane są wody z obszarów ujęć. W przypadku wód przeznaczonych do celów rekreacyjnych, w tym wyznaczone jako

kąpieliska, monitoring jest realizowany w uwzględnieniem rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach (Dz. U. Nr 183, poz. 1530).

ww

w. rcl

W przypadku podziemnych wód wykorzystywanych do zaopatrzenia w wodę pitną,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3969 —                Poz. 561

---

8. Cele środowiskowe oraz odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych

Cele środowiskowe dla wód powierzchniowych oraz obszarów chronionych, ustalonych na mocy Art. 4 RDW

W pierwszym cyklu planowania gospodarowania wodami w Polsce, cele środowiskowe dla części wód zostały oparte głównie na wartościach granicznych określających stan ekologiczny wód powierzchniowych, oraz wskaźników chemicznych poszczególnych wskaźników fizyko-chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych

świadczących o stanie chemicznym wody, odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu, z uwzględnieniem kategorii wód, wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Zastosowane podejście, polegające na przyjęciu za cele środowiskowe wartości granicznych odpowiadających dobremu stanowi wód, związane było z niekompletnym zrealizowaniem prac w zakresie opracowania warunków referencyjnych dla poszczególnych typów wód, a tym samym brakiem możliwości ustalenia wartości celów środowiskowych wg wód. Dodatkowo, z uwagi na trwające prace w zakresie opracowywania metodyk oceny stanu hydromorfologicznego oraz fakt, że monitoring w zakresie badań stanu chemicznego jest jeszcze w fazie kształtowania i rozbudowy ustalenie celów środowiskowych zostało oparte o dostępne wartości graniczne wskaźników podanych w rozporządzeniu w sprawie sposobu klasyfikacji stanu. Przy ustalaniu celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych

brano pod uwagę aktualny stan JCWP w związku z wymaganym zgodnie z RDW warunkiem niepogarszania ich stanu. Dla jednolitych części wód, będących obecnie w bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu/potencjału. Ponadto, ustalając cele uwzględniano także różnicę pomiędzy naturalnymi, a silnie zmienionymi oraz sztucznymi częściami wód. Dla naturalnych części wód celem będzie osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego, dla silnie zmienionych i sztucznych części wód – co najmniej dobrego potencjału ekologicznego. Ponadto, w obydwu przypadkach, w celu osiągnięcia dobrego stanu/potencjału konieczne będzie dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Dla obszarów chronionych funkcjonujących na obszarach dorzeczy, nie zostały

ww

obecnie podwyższone cele środowiskowe, z uwagi na częstokroć wyższe wymagania

w stosunku do wartości granicznych wskaźników jakości wody przyjętych jako wartości

w. rcl

charakterystycznych wymagań względem poszczególnych typów we wszystkich kategoriach

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3970 —                Poz. 561

---

graniczne dla dobrego stanu ekologicznego bądź dla dobrego lub powyżej dobrego potencjału ekologicznego wód, niż w poszczególnych aktach prawa, regulujących sposób postępowania i wymagania co do stanu wód w obrębie obszarów chronionych. Wyjątkiem w tym zakresie będą prawdopodobnie wymagania zgodne z wymogami wynikającymi

z planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 wyznaczonych na podstawie dyrektywy 79/409/EWG oraz dyrektywy 92/43/EWG, jednak w obecnym cyklu planistycznym z uwagi na brak planów ochrony ww. obszarów, nie zostaną zaostrzone cele środowiskowe dla części będzie zatem osiągnięcie lub utrzymanie co najmniej dobrego stanu. Weryfikacja celów środowiskowych uwzględniająca ten zakres tematyczny będzie miała miejsce w kolejnych wód, na których takie obszary zostały wyznaczone. Celem środowiskowym dla tych obszarów

Poniżej zestawiono w ujęciu tabelarycznym informacje o wartościach granicznych dla dobrego stanu i dobrego potencjału ekologicznego wód, jak również wymagań dla bardzo dobrego stanu ekologicznego wód, w zakresie podstawowych wskaźników biologicznych i fizyko-chemicznych wody. Wskaźniki stanu hydrologicznego i morfologicznego wód obecnie zostały wyznaczone w sposób ogólny (bez wartości liczbowych) jedynie dla I klasy jakości wód wg rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, zatem nie są one uwzględniane dla wskazania wartości odpowiadających rozporządzenia pojęciu celu środowiskowego. Wskaźniki stanu chemicznego zostały określone w ramach

w. rcl

w sprawie sposobu klasyfikacji

.go

stanu jednolitych

cyklach planistycznych.

powierzchniowych, które w załączniku nr 8 wprowadza wartości graniczne chemicznych wskaźników jakości wody, wypełniając tym samym przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/105/EWG z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy Rady 82/176/EWG, 83/513/EWG, 84/156/EWG, 84/491/EWG i 86/280/EWG oraz zmieniającej dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 84) art. 13, który stanowi, że państwa członkowskie wprowadzają przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne tej dyrektywy nie później niż do 13 lipca 2010 r. W tabelach tych podano również informację o ilościach części wód, w poszczególnych kategoriach wód na obszarze dorzecza, dla których wymagane jest osiągnięcie odpowiednich wartości wskaźników, odpowiadających celom środowiskowym. Wskazano również ilości części wód w poszczególnych kategoriach, dla których konieczne jest przedłużenie terminu osiągnięcia określonych celów środowiskowych, z uwagi na występujące specyficzne uwarunkowania, uniemożliwiające osiągnięcie tych celów do roku 2015.

ww

v.p l

części wód



Monitor Polski Nr 52                — 3971 —                Poz. 561

---

Tabela

1. Wartości graniczne wybranych wskaźników wód odnoszących się do dobrego i wyższego niż dobry stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych. Wartości graniczne wskaźników jakości wód według kategorii jednolitych części wód powierzchniowych morskie wody jeziora, jeziora silnie struga, strumień, wewnętrzne, wody zmienione oraz inne potok, rzeka (w tym przejściowe i naturalne i sztuczne wody silnie przybrzeżne zbiorniki wodne zmienione), kanał 0,05 0,5 2 0,02 0,05 0,5 2

Nazwa wskaźnika

Arsen (mg As/l) Bar (mg Ba/l) Bor (mg B/l) Chrom sześciowartościowy (mg Cr+6/l) Chrom ogólny (suma +Cr3 i +Cr8) (mg Cr/l) Cynk (mg Zn/l) Miedź (mg Cu/l) Fenole lotne (indeks fenolowy) (mg/l) Węglowodory ropopochodne – indeks olejowy (mg/l) Glin (mg Al/l)

.go

0,05 1 0,05 0,01 0,2 0,4 0,05 0,05 0,04 0,02 0,005 0,002 0,05 0,05 0,002 1,5 0,0008 0,05 -

w. rcl

1

Cyjanki wolne (mg CN/l) Cyjanki związane (mg Me (CN)x/l) Selen (mg Se/l)

Molibden (mg Mo/l)

Srebro (mg Ag/l) Tal (mg Tl/l)

Tytan (mg Ti/l)

Wanad (mg V/l)

ww

Fluorki (mg F/l) Beryl (mg Be/l) Kobalt (mg Co/l) Cyna (mg Sn/l)

1

Antymon (mg Sb/l)

Wskaźnik nieuwzględniany w klasyfikacji wód (warunki referencyjne w trakcie ustalania).

v.p l

0,02 0,05 1 0,05 0,01 0,2 0,4 0,05 0,05 0,04 0,02 0,005 0,002 0,05 0,05 0,002 1,5 0,0008 0,05 -

Tabela

2. Wartości graniczne wybranych wskaźników jakości biologicznej i fizyko - chemicznej wód ustalonych jako cele środowiskowe dla jednolitych części

wód powierzchniowych płynących na obszarze dorzecza, uznanych za naturalne oraz silnie zmienione, bądź sztuczne.

Monitor Polski Nr 52                Nazwa wskaźnika                Wartość dla bardzo dobrego stanu ekologicznego Wartość dla dobrego stanu ekologicznego Liczba JCWP naturalnych Liczba wszystkich JCWP                Wartość dla potencjału ekologicznego dobrego lub powyżej dobrego Liczba JCWP wykazujących obecnie bardzo dobry lub dobry stan ekologiczny Liczba JCWP silnie zmienionych bądź sztucznych                Liczba JCWP wykazujących obecnie bardzo dobry lub dobry potencjał ekologiczny                ww        35 / 60        1 2                ELEMENTY BIOLOGICZNE 35 / 60        1 2 3 4                Chlorofil „a” (μg/l) 0,55 / 0,50 , 5 6 0,50 , 0,45        3 4                < 20 / < 25                1                2                3                4                Wskaźnik okrzemkowy IO Makrofitowy Indeks Rzeczny 35 / 36,8 , 35        7 8 2                >0,75 / >0,70 , 0,55 / 0,50 , 5 6 5 6 >0,70 , >0,65 0,50 , 0,45 7 8 ≥44,5 / ≥47,1 , 7 8 2 35 / 36,8 , 35 2 ≥37,9 ELEMENTY FIZYKO CHEMICZNE 24 24                ≤ 22 50 50                Temperatura wody (◦C) Zawiesina ogólna (mg/l)                — 3972 —                ≤ 25                8                4                8                brak                brak                BZT5 (mg O2/l) 12 12                ≤3                6                6                ChZT Mn (mg O2/l) 10 10                ≤6                w. rcl v.p l                ≤5                ≤ 0,2 250 300 300 250                0,4                0,4                Azot ogólny (mg N/l) Fosfor ogólny (mg P/l) Siarczany (mg SO4/l)                ≤ 150                Chlorki (mg Cl/l)                ≤ 200                Dla rzek nizinnych piaszczysto gliniastych, rzek nizinnych żwirowych o pow. zlewni ≥ 5000 km2, małych i średnich rzek na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych, a także cieków łączących jeziora; 2 Dla wielkich rzek nizinnych; 3 Dla potoków tatrzańskich krzemianowych i węglanowych oraz potoków sudeckich; 4 Dla potoków wyżynnych krzemianowych z substratem gruboziarnistym, potoków wyżynnych krzemianowych z substratem drobnoziarnistym, potoków wyżynnych węglanowych z substratem drobnoziarnistym, potoków wyżynnych węglanowych z substratem gruboziarnistym, małych rzek wyżynnych krzemianowych, małych rzek wyżynnych węglanowych, średnich rzek wyżynnych zachodnich, potoków fliszowych, małych rzek fliszowych, średnich rzek wyżynnych wschodnich; 5 Dla potoków nizinnych lessowych                1                .go                Poz. 561

---



Monitor Polski Nr 52                ww        — 3973 —                lub gliniastych, potoków nizinnych piaszczystych, potoków nizinnych żwirowych, potoków organicznych; 6 Dla rzek nizinnych piaszczysto gliniastych, rzek nizinnych żwirowych, małej i średniej rzeki na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych oraz cieków łączących jeziora; obszar zlewni powinien być mniejszy niż 5000 km 2; 7 Dla potoków nizinnych lessowych lub gliniastych, potoków nizinnych piaszczystych, rzek nizinnych piaszczysto gliniastych, rzek przyujściowych będących pod wpływem wód słonych, potoków organicznych, rzek w dolinie zatorfionej, cieków łączących jeziora; 8 Dla potoków nizinnych żwirowych oraz rzek nizinnych żwirowych.                w. rcl v.p l                .go                Poz. 561

---



Monitor Polski Nr 52                — 3974 —                Poz. 561

---

Cele środowiskowe dla wód podziemnych ustalonych na mocy Art. 4 RDW

Zgodnie z definicją umieszczoną w RDW dobry stan wód podziemnych oznacza stan jest określony jako co najmniej „dobry”. środowiskowe: osiągnięty przez część wód podziemnych, jeżeli zarówno jej stan ilościowy, jak i chemiczny RDW w art. 4 przewiduje dla wód podziemnych następujące główne cele zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych, wymienionymi w RDW),

zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych (z zastrzeżeniami zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych,

wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka. Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu.

Stan chemiczny wód podziemnych

wartości progowych elementów fizykochemicznych określających stan chemiczny wód podziemnych odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu wg rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Zgodnie z powyższym cele środowiskowe są reprezentowane przez wartości progowe, określone dla klasy III jakości wód podziemnych, przy jednoczesnym uwzględnieniu zapisów mówiących, że stan chemiczny uznaje się za dobry w przypadku gdy przekroczenia wartości progowych dla dobrego stanu chemicznego występują, ale są one związane z naturalnie podwyższonym tłem niektórych jonów lub ich wskaźników. środowiskowych są: brak Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu celów efektów zasolenia występującego na skutek oddziaływania

ww

zasolonych),

w. rcl

podziemnych,

Ocena stanu chemicznego wód podziemnych prowadzona jest głównie na podstawie

antropogenicznego (nadmierna eksploatacja wód podziemnych, ascenzja wód zmiany przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW), świadczącej o ogólnej

mineralizacji, na takim poziomie, że nie wykazują efektów zasolenia wód wskaźniki fizykochemiczne wód podziemnych są na takim poziomie, że nie zagrażają osiągnięciu celów środowiskowych przez wody powierzchniowe.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3975 —                Poz. 561

---

Stan ilościowy wód podziemnych

Głównym wyznacznikiem dobrego stanu ilościowego dla jednolitych części wód podziemnych jest zapewnienie zasobów wód podziemnych dostępnych do

zagospodarowania przy długoterminowej średniorocznej wartości poboru z ujęć wód podziemnych. Opisane jest to wzorem:

ΔQ = ZD – PU* Gdzie:

ZD – dostępne do zagospodarowania zasoby JCWPd * - wg Herbich (2006)

PU – całkowity pobór wód podziemnych (w tym odwodnienia)

Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu celów środowiskowych są: doprowadzić do: poziom wód podziemnych nie podlega takim wahaniom, które mogłyby o niespełnienia celów środowiskowych przez wody powierzchniowe, o wystąpienia znacznych obniżeń zwierciadła wód podziemnych,

wybranych wskaźników jakości fizykochemicznej wód ustalonych jako cele środowiskowe dla jednolitych części wód podziemnych (tab. nr 3). W tabeli 4 podano parametry dla ustalenia celów środowiskowych dla jednolitych części wód podziemnych na obszarze dorzecza oraz informację o ilościach części wód wykazujących obecnie dobry stan chemiczny i ilościowy.

Tabela

3. Wartości graniczne wybranych wskaźników jakości fizykochemicznej wód ustalonych jako cele środowiskowe dla jednolitych części wód podziemnych

w. rcl

Nazwa wskaźnika Tło hydrogeochemiczne1) (zakres wartości stężeń charakterystycznych) klasa I ELEMENTY OGÓLNE 6,5 – 8,5 1 - 10 5

o wystąpienia szkód w ekosystemach lądowych zależnych od wód podziemnych, kierunki zmian krążenia wód podziemnych nie powodują intruzji wód słonych.

Poniżej zestawiono w ujęciu tabelarycznym informacje o wartościach granicznych

ww

Odczyn (pH) Ogólny węgiel organiczny (mgC/l)

.go

Wartość dla Wartość dla bardzo dobrego stanu dobrego stanu chemicznego chemicznego klasa II 6,5 – 9,5 10*)

v.p l

Wartość dla umiarkowanego stanu chemicznego klasa III 10*)



Monitor Polski Nr 52                — 3976 —                Poz. 561

---

Temperatura (°C) Tlen rozpuszczony (mg/l) Amonowy jon (mgNH4/l) AntymonH (mgSb/l) ArsenH (mgAs/l) AzotanyH (mgNO3/l) AzotynyH (mg NO2/l) Bar (mgBa/l) Beryl (mgBe/l) BorH (mgB/l) Chlorki (mgCl/l) Chrom (mgCr/l) Cyjanki wolneH (mgCN/l) Cyna (mgSn/l) Cynk (mgZn/l)

H H

4 - 20 0-5

<10 > 1

ELEMENTY NIEORGANICZNE 0-1 0 – 0,001 0,00005 – 0,02 0-5 0,5

0,005*) 0,01*) 10

.go

25 0,03 0,3 0,15 0,5 0,0005 0,5 60 0,05 1*) 150 0,01 0,1 0,05*) 0,05*) 0,1 0,5 1 0,5*) 0,2 0,003 0,05 50 0,4 0,05 0,02*) 0,01 0,025 10*) 0,001*) 0,01*) 0,02 0,05 0,5 0,5*) 0,1 0,001 0,02 30 0,05 0,01 0,003 0,005 0,01 10*) 0,001*) 0,005

0 – 0,3

0,01 – 0,3

0 – 0,0005

0,01 – 0,50 2 - 60

0,0001 – 0,01

w. rcl

0 – 0,02 0,005 – 0,05 0,05 – 0,5 0,01 - 1

H

Fluorki (mgF/l)

Fosforany (mgPO4/l) Glin (mgAl/l)

H

0,05 – 0,1

Kadm (mgCd/l) Kobalt (mgCo/l)

0,0001 – 0,0005 0 – 0,001 0,5 - 30

Magnez (mgMg/l)

Mangan (mgMn/l) Miedź (mgCu/l)

0,01 – 0,4

ww

Molibden (mgMo/l) NikielH (mgNi/l)

H

0,001 – 0,02 0 – 0,003

0,001 – 0,005 0,001 – 0,01 0,5 - 10 0,00005 – 0,001 0,00001 – 0,005

Ołów (mgPb/l) Potas (mgK/l)

H

Rtęć (mgHg/l)

SelenH (mgSe/l)

v.p l

12 16 0,5 - 1 < 0,51 1,0 1,5 0,005*) 0,01*) 0,005*) 0,02 50 0,5 0,7 0,1 1*) 250 0,05*) 0,05*) 0,2 1 1,5 1 0,2 0,005 0,2 100 1*) 0,2 0,02*) 0,02 0,1*) 15 0,001*) 0,01*)

Przewodność elektrolityczna w 20 ° (μS/cm)

200 - 700

700

2500*)

2500*)



Monitor Polski Nr 52                — 3977 —                Poz. 561

---

Siarczany (mgSO4/l) Sód (mgNa/l) SrebroH (mgAg/l) Tal (mgTl/l) Tytan (mgTi/l) Uran (mgU/l) Wanad (mgV/l) Wapń (mgCa/l) Wodorowęglany (mgHCO3/l) Żelazo (mgFe/l)

5 – 60 1 – 60 0 – 0,001 0 - 0,01 0 – 0,01 0,000003 – 0,0003 0,000006 – 0,004 2 - 200 60 - 360 0,02 - 5

60 60

250*) 200*) 0,05

250*) 200*) 0,1*) 0,02 0,1

0,001 0,001 0,01

0,009 0,004 50

200 0,2

.go

1 ELEMENTY ORGANICZNE 0,01 0,02 0,00001 0,001 0,00002 0,005 0,03 0,005 0,1 0,0001*) 0,0001*) 0 0 0,005 0,001 0,01 0 0 0,0001*) 0,0001*) 0 0 0,0005*) 0,0005*) 0 0,1 0,2 0,001 0,001 0,01 0,01 0,0001 0,0002

AOX – adsorbowe związki chloroorganiczne (mgCl/l) Benzo(a)pirenH (mg/l) BenzenH BTX - lotne węglowodory aromatyczne Fenole (indeks fenolowy) Substancje ropopochodne Pestycydy2) H (mg/l)

H

H

0 – 0,0001

0,000001 – 0,00001

w. rcl

0 – 0,001 0 - 0005 0 – 0,003 0,000001 – 0,0001

ww

Suma pestycydów3)H (mg/l) Substancje powierzchniowo czynne anionowe (mg/l) Substancje powierzchniowo czynne anionowe i nieanionowe (mg/l) Tetrachloroeten H (mg /l) Trichloroeten H (mg /l) WWAH – wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (mg/l)

v.p l

0,01 0,05 0,009 0,02 100 0,03 0,05 200 350 500 5 0,06 0,00005 0,01 0,1*) 0,01 0,3 0,0001*) 0,0001*) 0,0005*) 0,5 0,05 0,05 0,0003



Monitor Polski Nr 52                — 3978 —                Poz. 561

---

W przypadku metali podane wartości graniczne odnoszą się do ich formy rozpuszczonej.

1)

Tło hydrogeochemiczne wg Katalogu wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych Termin „pestycydy" obejmuje organiczne: insektycydy, herbicydy, fungicydy, nematocydy, akarycydy, algicydy,

i metod ich oznaczania - S. Witczak, A. F. Adamczyk, 1995 (zmodyfikowane).

2)

rodentycydy, slimicydy, a także produkty pochodne oraz ich pochodne metabolity, a także produkty ich rozkładu i reakcji; oznacza się jedynie te pestycydy, których występowania w wodzie można oczekiwać; określone dla pestycydów wartości graniczne stosuje się do każdego poszczególnego pestycydu.

3)

Suma pestycydów oznacza sumaryczna zawartość poszczególnych pestycydów wykrytych i oznaczonych ilościowo w

ramach badań monitoringowych

H

- element fizykochemiczny, dla którego nie dopuszcza się przekroczenia wartości granicznej przy określaniu klasy jakości

)

wód podziemnych w punkcie pomiarowym

* Brak dostatecznych podstaw do zróżnicowania wartości granicznych w niektórych klasach jakości; przy klasyfikacji do oceny przyjmuje się klasę o najwyższej jakości spośród klas posiadających tę samą wartość graniczną

Tabela

4. Parametry dla ustalenia celów środowiskowych dla jednolitych części wód podziemnych na obszarze dorzecza Liczba JCWPd wykazująca obecnie dobry stan chemiczny i ilościowy

Nazwa parametru

ww

PARAMETRY CHEMICZNE Określona dla klasy III wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. Wskaźniki fizykow sprawie kryteriów i chemiczne sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896) Występowanie Nie występuje efektów zasolenia Zmiany PEW Nie występuje świadczące o zasoleniu Zagrożenie dla osiągnięcia celów Nie występuje środowiskowych przez wody powierzchniowe PARAMETRY ILOŚCIOWE Nieprzekraczanie Pobór wód dostępnych zasobów podziemnych do zagospodarowania Znaczne zmiany położenia zwierciadła Nie występują wody Zmiana kierunków Nie występuje krążenia wody

w. rcl

3

.go

Wartość progowa dla parametru Liczba wszystkich JCWPd 3

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3979 —                Poz. 561

---

Odstępstwa od osiągnięcia celów środowiskowych (derogacje)

Zgodnie z art. 4 RDW opisane cele środowiskowe powinny zostać osiągnięte do 2015 roku. Dyrektywa przewiduje odstępstwa od założonych celów środowiskowych, jeżeli ich osiągnięcie dla danej części wód w ustalonym terminie nie będzie możliwe z określonych przyczyn. W myśl art. 4 RDW, odstępstwa zdefiniowane są następująco: najpóźniej do 2027 (art. 4.4 RDW),

odstępstwa czasowe – dobry stan wód może zostać osiągnięty do roku 2021 lub ustalenie celów mniej rygorystycznych (art. 4.5 RDW), czasowe pogorszenie stanu wód (art. 4.6 RDW),

nieosiągnięcie celów ze względu na realizację nowych inwestycji (art. 4.7 RDW). Odstępstwa czasowe, czyli przedłużenie terminu realizacji zadań RDW do 2021 lub 2027 roku, można wyznaczyć dla części wód ze względu na: dysproporcjonalne koszty wdrożenia działań, brak możliwości technicznych wdrażania działań,

które zostały zmienione w wyniku działalności człowieka w taki sposób, że doprowadzenie ich do stanu (potencjału) dobrego jest niemożliwe ze względu na: brak możliwości technicznych wdrożenia działań, dysproporcjonalne koszty wdrożenia działań.

gdy osiągnięcie celów jest niemożliwe w wyniku:

ww

Stosowanie powyższych odstępstw w osiągnięciu celów środowiskowych możliwe jest w określonych warunkach, wymienionych w art. 4 RDW. RDW dopuszcza realizację inwestycji mających wpływ na stan wód, powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych

jednolitych części wód, jeżeli cele którym służą, stanowią nadrzędny interes społeczny i/lub korzyści dla środowiska naturalnego i dla społeczeństwa. Na obszarze dorzecza Łaby zidentyfikowano jedną inwestycję z zakresu ochrony przeciwpowodziowej:

1. Ochrona od powodzi Kotliny Kłodzkiej. Inwestor: RZGW we Wrocławiu.

w. rcl

warunki naturalne niepozwalające na poprawę stanu części wód.

Dążenie do osiągnięcia celów mniej rygorystycznych jest możliwe dla tych części wód,

RDW dopuszcza wyznaczenie derogacji dla jednolitych części wód również w sytuacji, nowych zmian w charakterystykach fizycznych jednolitych części wód, nowych form zrównoważonej działalności gospodarczej człowieka.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3980 —                Poz. 561

---

Cel inwestycji: Budowa zbiorników retencyjnych, odbudowa ubezpieczeń brzegowych, poprawa przepustowości koryt cieków, ochrona przeciwpowodziowa. Lokalizacja: województwo dolnośląskie; powiat kłodzki.

Parametry inwestycji: W ramach zadania planowana jest budowa 4 zbiorników retencyjnych Kłodzkiej w celu poprawy ochrony przeciwpowodziowej terenów zurbanizowanych rzeki Nysy Kłodzkiej od miejscowości Bardo do ujścia Nysy do rzeki Odry.

oraz odbudowa i remont istniejącej zabudowy hydrotechnicznej koryt rzek i potoków Kotliny w kotlinie. Realizacja zadania poprawi również bezpieczeństwo p. powodziowe na odcinku

W tabeli poniżej przedstawiono dane odnośnie jednolitych części wód zagrożonych

nieosiągnięciem celów środowiskowych oraz wskazanych do derogacji na obszarze dorzecza

Tabela

5. Odstępstwa od celów środowiskowych na obszarze dorzecza Łaby zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych % JCWP 50 %

Wody powierzchniowe rzeki

.go

liczba JCWP 4 liczba JCWP 4

Łaby.

JCWP, zostało zamieszczone w załącznik nr 2.

ww

w. rcl

Tabelaryczne zestawienie odstępstw od osiągnięcia celów środowiskowych dla każdej

v.p l

wskazane do odstępstw od celów środowiskowych % JCWP 50 %



Monitor Polski Nr 52                — 3981 —                Poz. 561

---

9. Podsumowanie analizy ekonomicznej korzystania z wód

Podstawowym celem analizy ekonomicznej korzystania z wód jest analiza zwrotu

kosztów za usługi wodne, zarówno na poziomie finansowym, jak i ekonomicznym dla wdrożenia zasady „zanieczyszczający płaci” oraz „użytkownik płaci”.

poszczególnych sektorów gospodarki i form korzystania z wód oraz określenie stopnia

Użytkownicy wód w Polsce zobowiązani są do ponoszenia kosztów korzystania z zasobów wodnych, poprzez uiszczanie opłat za pobór wód i zrzut ładunków zanieczyszczeń, na podstawie ustalanych corocznie przez Radę Ministrów stawek opłat, przyczyniając się

w ten sposób do realizacji przepisów art. 9 RDW. W polskim systemie prawnym funkcjonuje również system zwolnień z opłat, wynikający z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (zwolnienie wody do przerzutów, celów energetycznych, nawodnień rolniczych i napełniania stawów rybnych).

Charakterystyka ekonomiczna obszaru dorzecza

Obszar dorzecza Łaby, leżący w granicach Polski, zajmuje 238 km2. Na podstawie

w. rcl

dorzecza Łaby wynosiła 0,07 %. przemysłu oraz ich procentowy udział na obszarze dorzecza.

Tabela

6. Struktura przedsiębiorstw na obszarze dorzecza Łaby. Sektory przemysłu Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Górnictwo i przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Usługi Handel hurtowy i detaliczny

danych GUS obliczono, że obszar dorzecza na koniec 2007 roku zamieszkiwany był przez 18,8 tys. mieszkańców, co stanowiło 0,05 % populacji całej Polski. Stopa bezrobocia wynosiła 3,2 %, natomiast średnie wynagrodzenie brutto w obrębie

obszaru dorzecza Łaby wynosiło 2308,06 zł. W odniesieniu do całkowitej ilości

przedsiębiorstw Polski, wartość procentowa podmiotów gospodarczych na obszarze Poniższa tabela przedstawia przedsiębiorstwa pogrupowane według sektorów

ww

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę

.go

3.77 6.97 0.11 8.21

v.p l

% przedsiębiorstw na obszarze dorzecza 41.23 33.58



Monitor Polski Nr 52                — 3982 —                Poz. 561

---

Administracja publiczna i obrona narodowa Edukacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna SUMA

0.56 2.03

Zwrot kosztów usług wodnych w sektorze komunalnym

Źródłem danych do obliczeń były dane pochodzące z badań ankietowych weryfikacji.

przeprowadzonych przez poszczególne RZGW wśród operatorów, po ich eksperckiej Jako rok bazowy dla obliczeń przyjęto

2006. Obliczenia wykonano dla poszczególnych obszarów dorzeczy, jednak w sytuacji, gdy zakres danych nie dawał miarodajnych wyników, przedstawiono rezultaty obliczeń dla obszaru Polski. Usługi wodno-kanalizacyjne w sektorze komunalnym świadczone są przez podmioty zajmujące się dostarczaniem wody, odbiorem i oczyszczaniem ścieków lub świadczeniem obu wymienionych usług. Z tego powodu opis statystyczny próby stanowiącej przedmiot badań prowadzony jest oddzielnie dla obu usług. Jest to zgodne z wiodącymi zaleceniami w zakresie zwrotu kosztów w sektorze: należy dążyć do rozdzielenia rachunku kosztów obu usług.

ww

w. rcl

1240, z późn. zm.), podmioty prawa handlowego- spółki, pozostałe formy prawne.

Rynek usług zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków obsługiwany jest przez zakłady budżetowe wraz z pozostałymi jednostkami działającymi na podstawie

operatorów, których można podzielić wg ich statusu prawnego na: ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz.

Zakres analiz

Podstawowym celem analizy było określenie stopnia zwrotu kosztów usług dostarczania

wody oraz odbioru i oczyszczania ścieków. Dodatkowo został przeprowadzony szereg analiz, charakteryzujących strukturę świadczonych usług: wpływ dotacji na stopę zwrotu kosztów, badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody w zależności od związek jednostkowego kosztu dostarczania wody z wysokością strat, związek między wysokością opłat za korzystanie ze środowiska a jednostkowym

wielkości produkcji,

kosztem dostarczania wody,

.go

v.p l

3.54 100.00



Monitor Polski Nr 52                — 3983 —                Poz. 561

---

związek między podatkiem VAT i ceną usług, zależność pomiędzy formą prawną operatora a kosztami świadczonych usług. finansowanie skrośne, na koszty.

wpływ odpisów amortyzacyjnych, opłat za dzierżawę i podatku od nieruchomości

Zwrot kosztów w sektorze komunalnym – zaopatrzenie w wodę

4,3 mld zł. Finansowy zwrot kosztów

Wartość rynku zaopatrzenia w wodę w Polsce w roku 2006 oscylowała w granicach

Finansową stopę zwrotu kosztów obliczono porównując całkowite koszty dostarczania wody z całkowitymi przychodami z tej działalności. Należy jednak wziąć pod uwagę potencjalne przekłamanie wynikające z faktu, iż część podmiotów prowadzi również inną działalność (np. utrzymanie dróg, gospodarka odpadami), ponadto świadczą one usługi (np. laboratoryjne, projektowe). Finansowa stopa zwrotu kosztów dla całej Polski w roku 2006 wyniosła 104,7%, natomiast po uwzględnieniu wpływu dotacji – 103,8%.

ww

Nie wyniósł 2,81%.

w. rcl

produkcji 0,9 wzwyż. korzystanie ze środowiska - pobór wody stwierdzono istotnego płatnościami za pobór, a jednostkowym kosztem produkcji. składowa kosztów związana z uzdatnianiem.

Badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody w zależności od wielkości Statystyczna analiza badanej zbiorowości nie wykazała jakiegokolwiek związku

pomiędzy roczną wielkością sprzedaży, a jednostkowym kosztem. Badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody z wysokością strat Zbadano związek strat z kosztem dostarczenia wody zarówno biorąc pod uwagę same

straty, jak i sumę strat i zużycia na cele technologiczne. W obu przypadkach nie uzyskano

związku tych wielkości z kosztem jednostkowym zaopatrzenia w wodę. Stopień dopasowania równań regresji w obu przypadkach nie przekraczał 0,02 przy wartościach wymaganych od

Badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody z wysokością opłat za statystycznie związku pomiędzy jednostkowymi

Ma to pewne wsparcie natury praktycznej – najwyższe opłaty związane są z poborem wysokiej klasy wód podziemnych, niewymagających uzdatniania – wykluczona jest więc W całym kraju udział opłat za pobór wód w całkowitych kosztach zaopatrzenia w wodę

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3984 —                Poz. 561

---

Podatek VAT w procesie zaopatrzenia w wodę Informacje o podatku VAT często okazywały się niemiarodajne (operatorzy podają wartość podatku „VAT należny” dla całego przedsiębiorstwa, a nie dla działalności zaopatrzenia w wodę). W efekcie przeprowadzenie jakiejkolwiek analizy nie było możliwe. Formy własności operatorów, a koszty świadczonych przez nich usług

Obliczenia wskazują, że koszty w zakładach budżetowych są nieco niższe niż przeciętne, a w spółkach wyższe od przeciętnej dla całego kraju. Jest to jednak obraz statyczny dotyczący pojedynczego roku, a koszty operatora zależą od strategii jego wnioskowanie czy konkretny rodzaj formy prawnej umożliwia obniżenie rzeczywistych kosztów.

działalności w dłuższym okresie czasu. Tak więc wyniki nie pozwalają na rzetelne

Zróżnicowanie cen wg poszczególnych grup taryfowych – subwencje krzyżowe (skrośne) Przeprowadzone w badaniach obliczenia pozwalają zaryzykować przypuszczenie, że przynajmniej 21% wody jest sprzedawana w sytuacji subwencji krzyżowych. Nie wykazano natomiast wpływu różnicowania kosztów na decyzję o zróżnicowaniu taryf. Obliczenia wykazały również brak wpływu różnicowania cen na finansową stopę zwrotu. Badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody z wysokością odpisów

kosztów operatorów. Odnosząc sumę kosztów z tytułu: amortyzacji, opłat za użyczenie/dzierżawę i podatku od nieruchomości - do kosztów ogółem, otrzymano wskaźnik 24,1%.

Zwrot kosztów w sektorze komunalnym – odbiór i oczyszczanie ścieków

Wartość rynku odbioru i oczyszczania ścieków zbliżyła się w Polsce w roku 2006 (rok bazowy obliczeń) do poziomu 3,4 mld zł. Finansowy zwrot kosztów

i odprowadzania ścieków z całkowitymi przychodami z tej działalności. Należy jednak, podobnie jak w przypadku zaopatrzenia w wodę, wziąć pod uwagę potencjalne przekłamanie wynikające z faktu, iż część podmiotów prowadzi również inną działalność (np. utrzymanie dróg, gospodarka odpadami), ponadto świadczą one usługi (np. laboratoryjne, projektowe). Finansowa stopa zwrotu w całej Polsce w roku 2006 wyniosła 101,3%.

ww

w. rcl

amortyzacyjnych, opłat za dzierżawę infrastruktury oraz podatku od nieruchomości Wszystkie trzy analizowane kategorie stanowią istotną składową w strukturze

Finansową stopę zwrotu kosztów obliczono porównując całkowite koszty odbioru

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3985 —                Poz. 561

---

Wpływ dotacji na stopę zwrotu kosztów Łączna kwota dotacji jest niewielka (54,5 mln zł w 2006 r co stanowi ok. 1,6% przychodów) – nie wpływają zatem istotnie na stopę zwrotu. zmalała do poziomu 99,6% (dla całego kraju)- czyli o 1,7%.

Po korekcie o wielkość dotacji od gmin finansowa stopa zwrotu dla usługi odbioru ścieków

Badanie związku jednostkowego kosztu odbioru i oczyszczania ścieków w zależności od wielkości operatora Statystyczna analiza badanej zbiorowości nie wykazała jakiegokolwiek związku i oczyszczania ścieków.

pomiędzy roczną wielkością świadczonych usług, a jednostkowym kosztem odbioru

Badanie związku jednostkowego kosztu dostarczania wody z wysokością opłat za korzystanie ze środowiska – odbiór i oczyszczanie ścieków. Nie stwierdzono istotnego statystycznie związku pomiędzy jednostkowymi

płatnościami za zrzut, a jednostkowymi kosztami odbioru i oczyszczania.

Opłata za zrzut ładunków nie odgrywa znaczącej roli w kosztach ani też w cenie usługi. Jednak w przypadku niskiego stopnia oczyszczania lub nieuregulowanego statusu formalno-prawnego (brak/częściowy brak pozwolenia) – może okazać się znacząca. Wysokie jednostkowe opłaty za zrzut ładunków do wód nie determinują wysokich kosztów

ww

w. rcl

podlegających opłacie (odebranych) wyniosła 7,8 gr/m3. Podatek VAT w procesie odbioru i oczyszczania ścieków przeprowadzenie jakiejkolwiek analizy nie było możliwe. działalności w dłuższym okresie czasu.

świadczenia usług. Udział opłat za zrzut w kosztach ogółem wyniósł przeciętnie 2,87%. Odchylenia pomiędzy obszarami działania RZGW i obszarami dorzeczy były jednak znacznie większe niż dla opłat za pobór wód (tam było to 0,5%) – dla ładunków zanieczyszczeń udział wahał się od 1,7% do 10,2%. Średnia opłata za zrzut przypadająca na 1m3 ścieków

Informacje o podatku VAT przekazane w ankietach przez operatorów okazały się

niemiarodajne (bardzo często podawano wartość podatku „VAT należny” dla całego przedsiębiorstwa a nie dla działalności odbiór i oczyszczanie ścieków). W efekcie

Formy własności operatorów, a koszty świadczonych przez nich usług Różnice dla kosztów jednostkowych pomiędzy dwoma podstawowymi grupami

operatorów: (a) działającymi na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych i (b) spółkami wynosi ok. 1%. Odwrotnie niż w przypadku zaopatrzenia w wodę nieco wyższe koszty mają zakłady budżetowe. Różnice są jednak marginalne i nie mogą Jednak podobnie jak w przypadku zaopatrzenia w wodę, prezentowany obraz – jest obrazem statycznym, dotyczącym pojedynczego roku, a koszty operatora zależą od strategii jego stanowić podstawy do jakiegokolwiek wnioskowania statystycznego.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3986 —                Poz. 561

---

Zróżnicowanie cen wg poszczególnych grup taryfowych – subwencje krzyżowe (skrośne) Sprawdzenie, czy zróżnicowanie cen wynika ze zróżnicowania cząstkowych kosztów świadczenia usługi jest w praktyce niemożliwe. Inaczej niż w przypadku zaopatrzenia

w wodę, trudno jest wyznaczyć maksymalne dopuszczalne zróżnicowanie kosztu jednostkowego przypadającego na 1m3 odebranych ścieków (opłaty podlegają różnym kombinacjom zanieczyszczeń i stawek za ich zrzut mnożonym przez różne współczynniki). krzyżowych. W konsekwencji nadzwyczaj trudno jest oszacować zakres stosowanych subwencji

Finansowa stopa zwrotu liczona osobno dla zbiorowości stosującej ceny jednolite była wyższa (103%) od średniej ze zbiorowości stosującej ceny niejednolite (101,3%).

Badanie związku jednostkowego kosztu odbioru i odprowadzania ścieków z wysokością odpisów amortyzacyjnych, opłat za dzierżawę infrastruktury oraz podatku od nieruchomości kosztów 37,8% . operatorów. Wszystkie trzy analizowane kategorie stanowią istotną składową w strukturze Odnoszą sumę kosztów z tytułu: amortyzacji, opłat za użyczenie/dzierżawę i podatku od nieruchomości - do kosztów ogółem, otrzymano wskaźnik

Ekonomiczna stopa zwrotu kosztów w sektorze komunalnym

(zaopatrzenie w wodę i odbiór ścieków). W porównaniu do obliczeń stopy finansowej modyfikacji podlega pojęcie kosztów. Jest ono rozszerzone z kosztów ponoszonych przez operatorów (znowu suma: woda i ścieki) na sumę kosztów operatorów oraz kosztów środowiskowych i zasobowych. Te ostatnie mają umowną wartość

01. Ekonomiczna stopa zwrotu w sektorze komunalnym wynosi dla całego kraju 60%. O takiej wartości zadecydowała duża kwota kosztów środowiskowych przypisanych do tego sektora.

Zwrot kosztów usług wodnych w sektorze przemysłu

ww

1

ujęć oraz indywidualnych urządzeń do zrzutu zanieczyszczeń. Nie jest to do końca zgodne

z rzeczywistością, gdyż istnieją w praktyce zakłady przemysłowe pobierające wodę

i odprowadzające ścieki do sieci komunalnej. Stosując podejście zgodnie z RDW, zostały one uwzględnione w obliczeniach dla sektora komunalnego. W obecnej chwili można przyjąć, że zwrot kosztów finansowych usług wodnych w tym sektorze wynosi 100%. Założenie takie jest w pełni uzasadnione z uwagi na fakt, iż w Polsce nie

Założenia do przyjęcia zerowej wartości kosztów zasobowych znajdują się w podrozdziale Oszacowanie kosztów środowiskowych i zasobowych

w. rcl

Obliczenia przeprowadzono łącznie dla całej działalności sektora wod-kan

Zgodnie z RDW użytkownicy przemysłowi są to użytkownicy korzystający z własnych

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3987 —                Poz. 561

---

są stosowane dopłaty do działalności operacyjnej związanej z poborem wody oraz odbiorem ścieków w przemyśle, natomiast opłaty za korzystanie ze środowiska ponoszone są przez wszystkie podmioty w tym sektorze. Jednak, biorąc pod uwagę poziom ekonomiczny, stopa zwrotu jest inna. Aby oszacować ekonomiczną stopę zwrotu kosztów ponoszonych na bieżącą ochronę wód, w przemyśle niosła dla obszaru Polski 84%.

należało oszacować zewnętrzne koszty środowiskowe. Ekonomiczna stopa zwrotu

Zwrot kosztów usług wodnych w rolnictwie i leśnictwie

W przypadku sektora rolniczego w Polsce, wskazywana w RDW zasada

wody powierzchniowej do nawodnień rolniczych i leśnych oraz do napełniania stawów hodowlanych, zwolnione są z opłat. Przytoczone zwolnienie dotyczy również tylko częściowego ponoszenia kosztów utrzymania niezbędnej infrastruktury. Usługi wodne w sektorze rolnictwa i leśnictwa obejmują przede wszystkim kształtowanie stosunków wodnych poprzez nawadnianie oraz odwadnianie, a także pobór wody na potrzeby hodowli ryb. Brakuje jednak szczegółowych danych dotyczących tych kosztów.

Identyfikacja poszczególnych rodzajów kosztów

w sektorze rolnictwa. Dominujące są koszty środowiskowe, zaś drugim co do wielkości źródłem kosztów są koszty związane z działalnością melioracyjną. Pozostałe koszty to opłaty wniesione z tytułu poboru wód oraz zrzutu ładunków zanieczyszczeń, (odpowiednio: 4,6 + 0,25 mln zł) oraz opłaty nie naliczone za pobór w wysokości ok. 21-35 mln zł. Analiza zwrotu kosztów w tym sektorze została przeprowadzona na podstawie formularza statystycznego RRW-10 (Sprawozdanie ze stanu ilościowego oraz utrzymania wód i urządzeń melioracji wodnych) zawierającego dane za rok

2006. Ponieważ formularz ten odnosi się do obszarów województw, konieczne było przeliczenie zawartych w nim informacji na układ zlewniowy. Na podstawie danych z formularza obliczona została finansowa stopa zwrotu kosztów, zaś i środowiskowych wysokość kosztów środowiskowych określono ekonomiczną stopę zwrotu

ww

kosztów.

następnie uwzględniając obliczoną w opracowaniu Oszacowanie kosztów zasobowych

Finansowa stopa zwrotu kosztów za usługi wodne w rolnictwie w Polsce wyniosła 49,4%, natomiast ekonomiczna stopa zwrotu – 7,5%. Zwrot kosztów w sektorze rolnictwa i leśnictwa jest stosunkowo niewielki. Wynika to z faktu, iż usługi wodne w tym sektorze zwolnione są z opłat za korzystanie ze środowiska,

w. rcl

Zidentyfikowano dwa podstawowe źródła kosztów związanych z gospodarką wodną

.go

„zanieczyszczający płaci” oraz „użytkownik płaci” nie jest egzekwowana w pełni. Pobory

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3988 —                Poz. 561

---

a ponadto użytkownicy nie ponoszą kosztów utrzymania infrastruktury. Wyjątkiem jest pobór wód podziemnych na potrzeby nawodnień, jednak w Polsce występuje on niezmiernie rzadko.

Zwrot kosztów usług wodnych w pozostałych formach korzystania z wód

Dla przeprowadzenia analizy zwrotu kosztów w pozostałych formach korzystania z wód, czyli w tzw. usługach bezpośredniego oddziaływania na wodę, obok wymaganych

prawem UE sektorów: komunalnego, rolnictwa i przemysłu, biorąc jednocześnie pod uwagę brak wytycznych dla wskazania konkretnych form korzystania, umocowanych prawem unijnym, bądź krajowym, przyjęto jako trzy kolejne formy korzystania mogące znacząco oddziaływać na wody: hydroenergetykę, żeglugę,

zarządzanie ryzykiem powodziowym.

Zakłada się ponadto istnienie innych form korzystania z wód, takich jak rekreacyjny połów ryb, wszelkiego rodzaju sporty wodne itd. Z pewnym uproszczeniem przyjmuje się, że formy te nie oddziaływają znacząco na wody.

Hydroenergetyka

ww

w. rcl

migracja ryb, obniżenie zawartości tlenu). amortyzacyjnych.

Wykorzystanie wody do produkcji energii elektrycznej jest w zasadzie wolne od opłat.

Formułując takie stwierdzenie pomijane są pewne koszty, tj. koszt uzyskania pozwolenia

wodnoprawnego na piętrzenie wód oraz przypadki obciążania użytkowników (dzierżawców) klasyczne opłaty za piętrzenie czy wykorzystanie wody do celów hydroenergetycznych.

opłatą za użytkowanie gruntów pokrytych wodą, w granicach zasięgu jazu. Nie są to jednak

W polskim systemie prawnym brak jest opłat rekompensujących negatywne zjawiska związane z wykorzystaniem wody do celów hydroenergetycznych (takich jak: utrudniona

W zakresie hydroenergetyki, stopa zwrotu może być liczona, ale osobno dla poszczególnych obiektów służących tym celom. Prawidłowa kalkulacja wymaga uwzględnienia odpisów

Zarządzenie ryzykiem powodziowym

W zakresie działań związanych z zarządzaniem ryzykiem powodziowym, w Polsce

nie istnieją żadne opłaty nakładane na potencjalnych beneficjentów (osoby, które doświadczają zmniejszenia ryzyka). Zabezpieczenia przed powodzią dostarczane są przez władze publiczne na zasadzie dóbr publicznych tzn. dostęp do nich jest nieograniczony, zmniejszeniu ryzyka powodziowego nie oznacza automatycznie braku opłat za korzystanie ze

a użytkowanie wolne jest od opłat. Nieodpłatne dostarczanie usług polegających na

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3989 —                Poz. 561

---

środowiska, jednak faktycznie czynności związane z ograniczaniem ryzyka powodziowego nie podlegają opłatom za korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian. W związku z powyższym w zakresie zarządzania ryzykiem powodziowym dopóty dopóki świadczenie to dostarczane będzie na zasadzie dóbr publicznych, liczenie stopy zwrotu nie ma merytorycznego sensu.

Żegluga

Opłaty związane z żeglugą nakładane są w Polsce za: tkm ładunku (lub iloczyn miejsc pasażerskich i km) oraz odrębnie za śluzowania. Zróżnicowanie stawek dotyczy poszczególnych dróg wodnych, rodzaju ładunku, sposobu transportu. W przypadku

mówić o jakimkolwiek zwrocie kosztów, nawet ograniczonym do kosztów operacyjnych. Analiza opinii użytkowników dróg wodnych wskazuje, że podstawowym problemem jest jakość szlaków, a nie obciążenie kosztami opłat. W sytuacji niskiego natężenia przewozów, przychody z opłat są nikłe i nie wystarczają do utrzymania istniejących dróg, kłopotliwe jest też wykazanie celowości wsparcia takich inwestycji ze środków publicznych. Dla żeglugi obliczenia stóp zwrotu nie są możliwe nawet w przypadku zawężenia do stopy finansowej. Przeszkodą formalną jest brak odpisów amortyzacyjnych (nie są naliczane),

ww

w. rcl

do rewizji opłat wnoszonych przez beneficjentów kosztów środowiskowych i zasobowych.

kolejnym źródłem niedokładności jest brak metodyki alokacji korzyści na poszczególnych beneficjentów w obiektach służących między innymi żegludze. Przyjmowanie arbitralnych założeń może zmienić obliczenia o kilkaset procent. Takie szacunki nie mogą być przesłanką

Oszacowanie kosztów zasobowych i środowiskowych.

RDW wymaga, oprócz obliczenia kosztów finansowych usług wodnych, oszacowania

Obliczenia zostały przeprowadzone dla obszaru całego kraju, dla poszczególnych obszarów

dorzeczy oraz obszarów działania RZGW, uwzględniając podział na regiony wodne.

Koszty zasobowe

Koszt zasobowy = koszt alternatywny = koszt utraconych korzyści. Koszty zasobowe

czyli koszty utraconych korzyści występują wtedy, gdy istnieje alternatywny sposób (sposoby) wykorzystania danego dobra, wykluczający się z innymi. Koszt utraconych korzyści równy jest korzyściom z najlepszego alternatywnego wykorzystania danego dobra (zasobu). Obliczanie kosztów zasobowych odbywało się w 2 krokach: określenie ilościowego deficytu zasobów wodnych w danej jednostce obliczeniowej (jednostką tą może być: cały kraj, dorzecze, obszar RZGW),

.go

śluzowania zróżnicowanie dotyczy pory dnia. Przychody jednak są tak nikłe, iż nie można

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3990 —                Poz. 561

---

przypisanie konkretnej wartości jednostkowej do korzyści utraconych w wyniku zidentyfikowanego deficytu wody (w zł/m3 deficytu wody rocznie).

Przypisanie wartości zerowej do kosztów zasobowych w Polsce jest rezultatem

przeprowadzonych analiz, ale jednocześnie wynika z pewnych założeń przyjętych z konieczności wywołanej brakiem odpowiedniego mechanizmu gromadzenia informacji. W przypadku pojawienia się możliwości pozyskania nowych, niedostępnych dotychczas obecną: w sektorze przemysłowym,

informacji w tym zakresie będzie możliwe kolejne oszacowanie tych kosztów. Na chwilę brak jest w Polsce mechanizmu rejestrującego niezaspokojony popyt na wodę brak jest informacji o faktycznych deficytach zasobów wodnych, rozumianych jako odmowa/ograniczenie pozwolenia wodno prawnego na pobór wód, wszystkie potrzeby związane z wykorzystaniem wód jako surowca są zaspokajane kosztem jakości wód powierzchniowych (poprzez obniżenie przepływu poniżej przepływu nienaruszalnego) lub kosztem przyszłych pokoleń (trwałe zmniejszenie zasobów wód podziemnych), niekorzyści związane z obniżeniem przepływów poniżej poziomu nienaruszalnego

Koszty środowiskowe

(wodnym) przez użytkowników. Niekorzyści te związane są ze spadkiem wszystkich rodzajów użyteczności środowiska wodnego na skutek obniżenia jego jakości. Z uwagi na wiele użyteczności środowiska wodnego (np.: surowiec, miejsce rekreacji, środek transportu, podtrzymanie ekosystemów) niekorzyści mogą mieć charakter rynkowy (posiadać ceny) lub nierynkowy. Obliczenia przeprowadzono na podstawie badań A. Markowskiej z roku 2003.

ww

jakości wód jest

w. rcl

pokoleń (obecnie przyjęto wartość równą 0), w szacunku kosztów środowiskowych. utożsamiana z wartością

zostały wycenione w kosztach środowiskowych,

istnieją poważne problemy metodologiczne z wyceną niekorzyści przyszłych przyjęcie założenia zaspokajania wszystkich bieżących potrzeb prowadzi do braku alternatywne wykorzystanie wód w innych celach (np. do rekreacji) ujęte zostało

alternatywnych kosztów wykorzystania wód traktowanych jako surowiec,

Koszt środowiskowy - pieniężna wartość niekorzyści spowodowanych w środowisku

Prowadzone były one metodą wyceny warunkowej, czyli określają przeciętną skłonność zapłacenia za poprawę jakości wód. Zadeklarowana gotowość do płacenia na rzecz poprawy utraconych korzyści wynikających

z nieprawidłowego stanu zasobów wodnych. W roku 2007 opracowano metodę aktualizacji

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3991 —                Poz. 561

---

wyników w oparciu o zmianę podstawowych parametrów socjoekonomicznych oraz postępu prac w zakresie poprawy jakości wód.

2006. W tabeli poniżej zostały przedstawione wyniki obliczeń kosztów środowiskowych dla roku

Tabela

7. Wyniki oszacowania kosztów środowiskowych dla roku 2006 OBSZAR OGÓŁEM POLSKA Ogółem, bez Bałtyku mln zł/rok 6693,80

Alokacji kosztów środowiskowych pomiędzy poszczególne sektory działalności, dokonano poprzez podział odpowiedzialności wg struktury zanieczyszczeń zrzucanych przez poszczególne sektory (tab. 8).

Tabela

8. Podział odpowiedzialności za koszty środowiskowe w roku 2006 OBSZAR OGÓŁEM POLSKA Gospodarka komunalna 70,1% Przemysł 5,0%

ww

w. rcl

pochodzących z rolnictwa. kosztów.

Wysoki udział sektora komunalnego w kosztach środowiskowych generowany jest

poprzez częściowe ujmowanie ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych z przemysłu, statystycznych w tym zakresie, stanowiących źródło danych wejściowych do analiz oraz

pomijanie specyficznych zanieczyszczeń również z tego sektora z uwagi na brak danych w wyniku zastosowania znacznych uogólnień algorytmów wyliczania ładunku netto

Mimo powyższego, należy stwierdzić, iż udział sektora komunalnego w kosztach

środowiskowych w Polsce jest na tyle istotny, że jest to z pewnością główne źródło tych

.go

v.p l

Ogółem z Bałtykiem mln zł/rok 14844,12 Rolnictwo 24,9%



Monitor Polski Nr 52                — 3992 —                Poz. 561

---

10. Podsumowanie programów działań zapisanych w Programie wodno – środowiskowym kraju

W programie wodno-środowiskowym kraju zostały zebrane wyłącznie działania, zmierzające do utrzymania lub poprawy stanu wód, a których rozpoczęcie realizacji powinno nastąpić najpóźniej do 22 grudnia 2012 r.

W opracowanym po raz pierwszy dokumencie, działania których wykonanie pozwoli

osiągnąć cele środowiskowe w terminie do 2015 r. wynikają wprost z innych przyjętych już programów lub planów, tak więc będą one realizowane zgodnie z ich wewnętrznymi harmonogramami, nie generując przy tym żadnych dodatkowych kosztów dla budżetu

Państwa. Przykładem mogą być tu działania wynikające wprost z Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, zawierającego między innymi informacje o nakładach na inwestycje planowane do poniesienia w najbliższych latach, a których realizacja jest niezbędna w celu wypełnienia przez Polskę zobowiązań Traktatu Akcesyjnego w obszarze „Środowisko”. Kolejnym przykładem działań ujętych w pierwszym PWŚK, a wynikających bezpośrednio z innych zatwierdzonych przez stosowne organy dokumentów są działania z krajowego i wojewódzkich programów zwiększania lesistości. Szczegółowe informacje dot. sposobu doboru działań w PWŚK a podsumowanych w PGW zostało przedstawione poniżej.

ww

zaplanowanych działań.

w. rcl

do innych dokumentów szczebla krajowego

Działania wymienione w PWŚK dla poszczególnych SCWP i JCWPd, uwzględniają podział na działania podstawowe i uzupełniające, zgodnie z art. 113a ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, w zależności od wyników oceny zagrożenia nieosiągnięcia celów środowiskowych. Zaproponowane programy dla poszczególnych SCWP stanowią zbiór efektywnych, skutecznych i realnych do wykonania działań. Tak opracowane programy zagregowano następnie dla wszystkich obszarów dorzeczy wyznaczonych w Polsce. Reasumując, celem PWŚK jest przedstawienie zestawień działań, których wypełnienie w określonym czasie pozwoli uzyskać efekty w postaci lepszego stanu wód. Analiza możliwości technicznych, finansowych oraz czasowych wykazała, iż niektóre z części wód nie osiągną do 2015 r. założonych celów środowiskowych. Przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne i RDW dopuszczają takie „odstępstwo” w formie przedłużenia terminów lub ustalenia mniej rygorystycznych celów. Wszystkie tego typu przypadki należy opisać i uzasadnić. Ustalenia zawarte w PWŚK powinny zostać przeniesione i regionalnego, poprzez uwzględnienie ich

zapisów w strategiach, programach operacyjnych i rozwojowych, planach zagospodarowania przestrzennego oraz studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a także w planach i programach tematycznych związanych w sposób bezpośredni bądź

pośredni z gospodarką wodną. Taka sytuacja powinna umożliwić pełne wdrożenie

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3993 —                Poz. 561

---

PWŚK uwzględnia wymagania RDW, w tym podział działań na działania podstawowe i działania uzupełniające. Działania podstawowe skierowane są do realizacji niemal we wszystkich częściach wód (tam gdzie jest to wymagane na podstawie wyników analiz podstawowych zastosowano podział na dwie grupy, tj. działania podstawowe grupy A i B. Działania podstawowe grupy A wynikają z: Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, i systemy kanalizacji zbiorczej, sporządzonych na podstawie art. 5 RDW), na terenie całego kraju. W ramach działań

Programu wyposażenia aglomeracji poniżej 2000 RLM w oczyszczalnie ścieków

Programu wyposażenia zakładów przemysłu rolno-spożywczego o wielkości nie

w urządzenia zapewniające wymagane przez polskie prawo standardy ochrony wód, rolniczego, programów przyjętych dla obszarów wrażliwych na zanieczyszczenia pochodzenia działań zapobiegających zanieczyszczeniu wód substancjami zanieczyszczającymi lub grupami substancji zanieczyszczających, stanowiących poważne zagrożenie dla środowiska wodnego lub za jego pośrednictwem środowiska przyrodniczego.

ww

w. rcl

Działania podstawowe grupy B obejmują: osiągnięcie przez te części wód dobrego potencjału, w pozostałych dyrektywach), RDW. wydanie specjalne rozdz. 15, t. 2, str. 26), rozdz. 15, t. 2, str. 68),

działania dla silnie zmienionych i sztucznych części wód pozwalające na działania wymagane na mocy części A załącznika VI RDW (działania wymagane zestawienie pozostałych działań podstawowych wymagane na mocy art. 11 ust. 3

Działania podstawowe wynikają z przepisów aktów prawa krajowego oraz

wspólnotowego w zakresie ochrony i przywracania właściwego stanu wód oraz ekosystemów od wód zależnych, czyli pozwalają na wypełnienie zobowiązań następujących dyrektyw zdefiniowanych w załączniku VI część A (zgodnie z art. 11 pkt 3 a RDW): dyrektywa Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991, str. 40; Dz. Urz. UE Polskie dyrektywa Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz. Urz. WE L 375 z 31.12.1991, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne

.go

mniejszej niż 4000 RLM odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3994 —                Poz. 561

---

dyrektywa 2006/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. dotycząca zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylająca dyrektywę 76/160/EWG (Dz. Urz. UE L 64 z 04.03.2006, str. 37), dyrektywa Rady 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 330 z 05.12.1998, str. 32; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 4, str. 9),

dyrektywa Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania osadów Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 1, str. 265),

ściekowych w rolnictwie (Dz. Urz. WE L 181 z 04.07.1986, str. 6; Dz. Urz. UE

przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.), dyrektywa 2009/147/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (wersja ujednolicona) (Dz. Urz. UE L 20 z 26.01.2010, str. 7), dyrektywa Rady 91/414/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (Dz. Urz. WE L z 19.08.1991, str. 1; Dz. Urz. UE

ww

w. rcl

rozdz. 5, t. 2, str. 410), UE L 24 z 29.01.2008, str. 8), wydanie specjalne rozdz.

15. t. 1, str. 248), wydanie specjalne rozdz. 15, t. 7, str. 375).

Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 11, str. 332),

dyrektywa Rady 96/82/WE z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi (Dz. Urz. WE L 10 z 14.01.1997, str. 13; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne

dyrektywa 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Dz. Urz. dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre publiczne i prywatne przedsięwzięcia na środowisko

naturalne (Dz. Urz. WE L 175 z 05.07.1985, str. 40, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie dyrektywa Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997 r. zmieniająca dyrektywę 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre publiczne i prywatne przedsięwzięcia na środowisko, (Dz. Urz. WE L 73 z 14.03.1997, str. 5; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 3, str. 151),

dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę 90/313/EWG (Dz. Urz. UE L 41 z 14.02.2003, str. 26; Dz. Urz. UE Polskie

.go

dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3995 —                Poz. 561

---

W PWŚK zawarto również działania, wynikające z przepisów następujących dyrektyw: dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania

i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz. Urz. UE L 143 z 30.04.2004, str. 56; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 8, str. 357), dyrektywa 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 ich stanu (Dz. Urz. UE L 372 z 27.12.2006, str. 19).

r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem

inwestycji związanych z wdrażaniem przepisów KPOŚK, Programu wyposażenia aglomeracji poniżej 2000 RLM w oczyszczalnie ścieków i systemy kanalizacji zbiorczej oraz Programu wyposażenia zakładów przemysłu rolno - spożywczego o wielkości nie mniejszej niż 4000 RLM, odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód, w urządzenia zapewniające wymagane przez polskie prawo standardy ochrony wód. Działania zidentyfikowane dla SCWP dotyczą budowy, rozbudowy bądź modernizacji obiektów oczyszczalni ścieków oraz budowy bądź modernizacji systemów kanalizacyjnych, dążących dla zapewnienia prawidłowego

ww

w. rcl

stanowiska negocjacyjnego Polski w obszarze „Środowisko”. naturalnych w odpowiednich warunkach.

zbierania i oczyszczania ścieków komunalnych oraz ścieków przemysłowych biologicznie

rozkładalnych z niektórych dziedzin przemysłu, które nie są odprowadzane do oczyszczalni komunalnych, w celu redukcji ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska.

Wszystkie zadania w tym zakresie mają ściśle określony termin wdrożenia wynikający ze Dyrektywa 91/676/EWG wskazuje jako konieczne do realizacji, w celu ochrony wód

przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego, programy opracowane dla obszarów wyznaczonych jako szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł

rolniczych. W PWŚK zostały wskazane do realizacji zadania pochodzące ze wspomnianych

programów działań tam gdzie zostały one ustalone, natomiast na pozostałych obszarach w ramach określenia działań uzupełniających, pozwalających na osiągnięcie przez wody założonych celów, zostały wskazane działania polegające na ograniczeniu odpływu związków

azotu do wód z powierzchni użytkowanych rolniczo, głównie poprzez: prowadzenie monitoringu wód, wspieranie rolnictwa ekologicznego i rolnictwa zrównoważonego oraz zwierząt, ograniczającej straty związków azotowych do wód, np.:, przechowywanie nawozów Z dyrektywy 2006/7/WE przeniesiono do PWŚK zadania mające na celu

prowadzenie właściwej techniki gospodarowania w zakresie uprawy roślin i hodowli

kontrolowanie wody w kąpieliskach, zarządzanie jakością tej wody oraz udostępnianie społeczeństwu tych informacji. Wdrożenie powyższych wymagań nastąpi poprzez wskazanie

.go

Zadania wynikające z realizacji przepisów dyrektywy 91/271/EWG obejmują realizację

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3996 —                Poz. 561

---

jako koniecznych do realizacji działań typu: objęcie nadzorem sanitarnym wody w kąpielisku i wykonywanie oceny jakości wody oraz informowanie mieszkańców o jakości wody w kąpielisku. Należy zaznaczyć, iż wszelkie działania polegające na ograniczaniu zrzutów rolnictwo) będą miały pozytywny wpływ na poprawę stanu wody w kąpieliskach.

substancji zanieczyszczających z poszczególnych sektorów (komunalny, przemysłowy, Dyrektywa 98/83/WE wskazała konieczność realizacji działań mających na celu

spełnianie przez wody wykorzystywane do zaopatrzenia ludności, odpowiednich norm jakościowych. Działania te zostały przetransponowane do PWŚK poprzez następujące zapisy: opracowanie oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia; informowanie mieszkańców

o jakości wody przeznaczonej do spożycia. Ponadto, tak jak w przypadku dyrektywy i rozproszonych będą realizować cele niniejszej dyrektywy.

Dyrektywa 86/278/EWG ma na celu niedopuszczenie do negatywnego oddziaływania stosowanych w państwach członkowskich osadów ściekowych na środowisko naturalne oraz na ludzi i zwierzęta. Realizacja założeń tej dyrektywy została zapewniona poprzez umieszczenie w PWŚK zadania: zagospodarowanie osadów ściekowych. Obowiązek ten regulowany jest również poprzez krajowe akty prawne, tj. przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 137, poz. 924) oraz przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z późn. zm.). Dyrektywa 92/43/EWG wskazuje na konieczność stworzenia spójnej Europejskiej Sieci

ww

w. rcl

z realizacją inwestycji na obszarach Natura

2000. ekologicznych i stref buforowych.

Ekologicznej specjalnych obszarów ochrony siedlisk naturalnych i siedlisk gatunków, która pozwoli zachować te siedliska w odpowiednim dla nich stanie lub odtworzyć właściwe

warunki dla uzyskania takiego stanu. Dyrektywa ta wskazuje również wymogi związane

Polska jako państwo członkowskie stworzyła listę potencjalnych obszarów ochrony siedlisk i przekazała do Komisji Europejskiej. W PWŚK zostały uwzględnione odpowiednie działania zmierzające do utrzymania siedlisk we właściwym stanie, w zakresie zagadnień uzależnionych od stanu wód. Główne działania stanowiące w PWŚK element zapewniający siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory; opracowanie i wdrożenie planu ochrony obszaru prawnie chronionego; ochrona, zachowanie ekosystemów od wód zależnych zgodnie z planami ochrony obszarów prawnie chronionych; kompleksowa ochrona układu hydrologicznego poprzez ochronę źródlisk i zapobieganie erozji; tworzenie korytarzy

wdrażanie tejże dyrektywy to: ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów i naturalnych

.go

2006/7/WE, wszelkie działania ograniczające zanieczyszczenie wód ze źródeł punktowych

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3997 —                Poz. 561

---

Dyrektywa 79/409/EWG dotyczy ochrony wszystkich gatunków ptaków naturalnie występujących w stanie dzikim na europejskim terytorium państw członkowskich. Zadania związane z wdrażaniem dyrektywy skierowane są na ochronę, gospodarowanie

i regulowanie liczebności tych gatunków. Działania przewidziane w PWŚK dotyczą prawidłowego gospodarowania na wyznaczonych obszarach Natura 2000, do której należą obszary wytyczone zgodnie z przepisami dyrektywy 79/409/EWG. Zadania przewidziane do wdrożenia na obszarach ochrony gatunkowej są tożsame z działaniami wdrażanymi na obszarach siedliskowych, oczywiście z uwzględnieniem cech rozpatrywanego obszaru. charakterystycznych

Dyrektywa 91/414/EWG (zmieniona dyrektywami: 2005/25/WE, 2006/75/WE, członkowskich jednolite zasady dopuszczania do obrotu środków ochrony roślin oraz dopuszczania przez KE substancji aktywnych do stosowania w środkach ochrony roślin. W Polsce zagadnienia dotyczące wprowadzania środków ochrony roślin do obrotu reguluje

ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (Dz. U. z 2008 r., Nr 133, poz. 849, z późn. zm.) implementująca przepisy przedmiotowej dyrektywy. Aktem wykonawczym do ww. ustawy jest rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 maja 2005 r. w sprawie zakresu badań, informacji i danych dotyczących środka ochrony roślin i substancji określa zakres dokumentacji wymaganej do uzyskania zezwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu. Proponowane działanie wynikające i pozwalające na spełnienie celów dyrektywy 91/414/EWG to przede wszystkim: obowiązek stosowania środków ochrony roślin, dopuszczonych do obrotu zgodnie ustawą z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin. Dyrektywa 96/82/WE wskazuje na konieczność eliminowania lub zmniejszenia skutków dla środowiska z tytułu nadzwyczajnych zagrożeń, a także doskonalenie istniejącego systemu ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii i klęsk żywiołowych. Jak zapisano w Polityce Ekologicznej Państwa do roku 2025 należy osiągnąć taki stan, aby awaryjność przemysłowych instalacji niebezpiecznych oraz środków transportowych (rurociągów, samochodów, wagonów kolejowych, statków) nie przekraczała średnich wskaźników dla państw OECD. Ustawa27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska obok podstawowych definicji i przepisów ogólnych w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i ograniczania skutków poważnych awarii przemysłowych określa również obowiązki prowadzącego zakład aktywnej oraz zasad sporządzania ich oceny (Dz. U. Nr 100, poz. 839, z późn. zm.), które

ww

stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej, obowiązki organów administracji pomiędzy różnymi instytucjami. Proponowane działania pozwalające na spełnienie celów

związane z awarią przemysłową oraz współpracę międzynarodową w tym samym zakresie dyrektywy 96/82/WE to przede wszystkim: opracowanie programu zapobiegania poważnym awariom przez zakłady o zwiększonym bądź dużym ryzyku; opracowanie wewnętrznego i zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego przez odpowiedzialne służby; opracowanie

w. rcl

.go

2008/69/WE, 2009/82/WE, 2009/116/WE oraz 2009/117/WE) ustanawia w państwach

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3998 —                Poz. 561

---

planów operacyjno-ratowniczych dla wszystkich gmin, w których znajdują się obiekty niebezpieczne; opracowanie wojewódzkich planów zarządzania ryzykiem dla wszystkich województw oraz planów powiatowych dla tych powiatów, na terenie których znajduje się więcej niż 5 obiektów niebezpiecznych; zorganizowanie na szczeblu centralnym systemu

analizy doświadczeń z przebiegu zaistniałych awarii i przebiegu akcji ratowniczych; prowadzenie krajowego rejestru obiektów niebezpiecznych; opracowanie programu informowania społeczeństwa o nadzwyczajnych zagrożeniach środowiska i edukacji w tym legislacyjne w analizowanym zakresie.

zakresie, obejmującego działania na szczeblu lokalnym, regionalnym i centralnym; prace Dyrektywa 2008/1/WE dotyczy zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich

polskiego prawa ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r.- Prawo ochrony środowiska oraz poprzez akty wykonawcze do tej ustawy. Dyrektywa 2008/1/WE stanowi, że wszystkie istniejące instalacje, których funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w nich działalności, mogą powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska, powinny uzyskać pozwolenie zintegrowane, natomiast wszystkie nowe instalacje muszą uzyskać pozwolenie zintegrowane przed uruchomieniem. Proponowane działania wynikające i pozwalające na spełnienie celów dyrektywy 2008/1/WE

w. rcl

w rozporządzeniu w sprawie rodzajów instalacji instalacje”.

to przede wszystkim: uzyskanie pozwolenia zintegrowanego w celu zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli przez zakłady prowadzące rodzaje działalności wymienione mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości; kontrola przestrzegania warunków w zakresie dopuszczalnych wartości emisji substancji zanieczyszczających środowisko; wydanie rozporządzenia Ministra Środowiska „w sprawie minimalnych wymagań wynikających z najlepszej dostępnej techniki, jakie muszą spełniać Dyrektywa 97/11/WE zmieniająca dyrektywę 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu skutków wywieranych przez niektóre publiczne i prywatne przedsięwzięcia na środowisko

naturalne (Dz. Urz. WE L 73 z 14.03.1997, str. 5; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 15, t. 3, str. 151), w polskim prawie ma umocowanie w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn.

ww

zm.), która wprowadza procedurę administracyjną – postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ). Postępowanie to wszczyna się dla przedsięwzięć mogących znacząco, bądź mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko lub

obszar Natura

2000. Ponadto procedura, określona ww. ustawą przewiduje proces strategicznej oceny na środowisko dla projektów, m.in. dla programów w dziedzinie gospodarki wodnej, który nie jest regulowany przepisami dyrektywy 97/11/WE. Proces OOŚ

.go

kontroli (IPPC). Uchyla ona dyrektywę 96/61/WE, której przepisy zostały transponowane do

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 3999 —                Poz. 561

---

obejmuje wielokierunkową i kompleksową analizę stanu środowiska oraz wskazuje potencjalne pozytywne jak i negatywne oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska.

Dyrektywa 2003/4/WE określa konieczność udostępniania informacji o stanie wód, powietrza, gleby, przyrody itp., jak również informacji o działaniach lub środkach wpływających na środowisko lub zmierzających do jego ochrony, włączając podejmowane członkowskie do wdrożenia ustaw, rozporządzeń i zarządzeń mających na celu umożliwienie publicznych. Zaproponowane działania wpisane do PWŚK realizujące obowiązki nałożone

środki administracyjne oraz programy działania. Dyrektywa zobowiązuje państwa społeczeństwu dostępu do informacji o środowisku będących w posiadaniu władz dyrektywą 2003/4/WE to: prowadzenie bazy danych o środowisku i udostępnianie informacji w zakresie planów ochrony środowiska i planów gospodarki odpadami; informowanie mieszkańców o jakości wody przeznaczonej do spożycia; informowanie mieszkańców o jakości wody w kąpielisku; przestrzeganie trybu postępowania w sprawach ocen oddziaływania na środowisko. Dyrektywa 2004/35/WE została zaimplementowana do polskiego prawa ustawą z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493, z późn. zm.). Ustawa określa zasady odpowiedzialności za zapobieganie szkodom w środowisku i naprawę szkód w środowisku. Przepisy ustawy stosuje się do

przez Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska; publiczne udostępnianie informacji

w. rcl

sposób monitoringu wód podziemnych, określa systematyczna rekultywacja i rewitalizacja terenów

zagrożenia szkodą w środowisku wywołaną emisją rozproszoną, pochodzącą z wielu źródeł, szkodą w środowisku lub szkodą w środowisku, a działalnością podmiotu korzystającego ze środowiska. Proponowane działania wynikające i pozwalające na spełnienie celów dyrektywy 2004/35/WE to: prowadzenie rejestru szkód w środowisku; prowadzenie działań naprawczych i kompensacyjnych w przypadku powstania szkody w środowisku. Dyrektywa 2006/118/WE określa kryteria oceny i stanu chemicznego wód sposób identyfikacji znaczących

gdy jest możliwe ustalenie związku przyczynowego między bezpośrednim zagrożeniem

podziemnych, a w szczególności normy jakości wód podziemnych. Dyrektywa reguluje i utrzymujących się trendów wzrostowych zanieczyszczeń oraz inicjowanie działań mających na celu odwrócenie tych trendów. Określone są również środki zapobiegania wprowadzaniu zanieczyszczeń do wód podziemnych lub ich ograniczenia. Niniejsza dyrektywa została

ww

częściowo przetransponowana do prawodawstwa polskiego za pomocą rozporządzenia

w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Działania zidentyfikowane jako zapewniające wdrożenie niniejszej dyrektywy to przede wszystkim: określenie dodatkowych punktów monitoringu jakości wód podziemnych; odizolowanie ognisk zanieczyszczeń; monitoring diagnostyczny dla potencjalnych ognisk zanieczyszczeń; użytkowanych wcześniej jako

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4000 —                Poz. 561

---

składowiska; uzupełnienie monitoringu dla eksploatowanych, wyłączonych z eksploatacji, rekultywowanych i zamkniętych składowisk odpadów oraz innych instalacji unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Oprócz powyższych działań wynikających z realizacji dyrektyw wskazanych w załączniku VI A RDW, uwzględnione zostały działania podstawowe wymagane art. 11 pkt 3 (b-l) RDW, realizujące cele wymienione w RDW, w tym:

działania służące spełnieniu wymogów art. 9, służące wdrożeniu zasady zwrotu kosztów usług wodnych (art. 11 pkt 3b RDW), zidentyfikowane jako: analiza polityki opłat za wodę i ścieki; wprowadzenie koniecznych, wynikających z analizy, z zasobów wodnych; analiza zwolnień z opłat za korzystanie z zasobów wodnych, działania służące propagowaniu skutecznego i zrównoważonego korzystania z wody w celu niedopuszczenia do zagrożenia realizacji celów określonych w art. 4 (art. 11 pkt 3c RDW), zidentyfikowane jako: skuteczne wprowadzenie programu racjonalizacji zużycia wody w zakładach przemysłowych; propagowanie idei zrównoważonego rozwoju i upowszechnienie informacji o podejmowanych działaniach, akcjach, kampaniach na rzecz aktywnej ochrony środowiska,

ww

w. rcl

obszaru o podwyższonych celach środowiskowych, gospodarowania wodą, podziemnych (art. 11 pkt 3f RDW),

działania

służące

.go

spełnieniu wymogów art. 7,

zmian w polityce opłat za wodę i ścieki; analiza opłat i koncesji za korzystanie

zabezpieczenia jakości wody w celu zredukowania poziomu uzdatniania wymaganego przy produkcji wody do picia (art. 11 pkt 3d RDW), zidentyfikowane jako: opracowanie warunków korzystania z wód regionu; opracowanie warunków

korzystania z wód zlewni; opracowanie warunków korzystania z wód zlewni dla działania służące kontroli poboru wody słodkiej powierzchniowej i podziemnej oraz retencja wody słodkiej powierzchniowej, w tym wykazy poborów wód i wymagane uprawnienia dla poboru i retencji (art. 11 pkt 3e RDW), zidentyfikowane jako: weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych na pobór wód, zwłaszcza na terenach o znacznym rozdysponowaniu wód zasobów wodnych;

wprowadzenie ograniczeń w zużyciu wód na cele inne niż socjalno-bytowe, produkcji żywności i artykułów farmaceutycznych; weryfikacja zapisów instrukcji działania służące ograniczeniu zanieczyszczeń, łącznie z wymogiem uprzedniego uzyskania zezwolenia na sztuczne zasilanie lub uzupełnianie części wód

działania służące kontroli zrzutów ze źródeł punktowych mogących przyczynić się wynikające z konieczności porządkowania systemu gospodarki ściekowej, np.

do zanieczyszczenia (art. 11 pkt 3g RDW), zidentyfikowane jako: działania

v.p l

włącznie ze środkami



Monitor Polski Nr 52                — 4001 —                Poz. 561

---

prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków i wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych i osadów wywozu ścieków; kontrola przestrzegania warunków w zakresie dopuszczalnych wartości emisji substancji zanieczyszczających środowisko, ściekowych z przydomowych oczyszczalni; kontrola przestrzegania harmonogramu

działania służące zapobieganiu lub kontroli wprowadzania zanieczyszczeń ze środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu; uzyskania pozwolenia

źródeł rozproszonych (art. 11 pkt 3h RDW), zidentyfikowane jako: stosowanie zintegrowanego w celu zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli przez

zakłady prowadzące rodzaje działalności wymienione w rozporządzeniu w sprawie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości; kontrola przestrzegania warunków w zakresie dopuszczalnych wartości emisji substancji zanieczyszczających środowisko; prowadzenie rejestru szkód w środowisku; prowadzenie działań naprawczych i kompensacyjnych w przypadku powstania szkody w środowisku; opracowanie wewnętrznego i zewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego przez odpowiedzialne służby, działania służące kontroli nad innymi znaczącymi niekorzystnymi oddziaływaniami

w. rcl

RDW): przeprowadzenie kontroli posiadanych pozwoleń oraz kontrole interwencyjne, działania służące eliminowaniu zanieczyszczenia substancje niebezpieczne (wykaz I dyrektywy programów specjalnych ograniczania emisji zmniejszenie zanieczyszczenia wody,

na stan wody, a w szczególności oddziaływania hydromorfologiczne (art. 11 pkt 3i gospodarowania wodami w zakresie

działania służące zakazom bezpośredniego zrzucania zanieczyszczeń do wód wód powierzchniowych

podziemnych (art. 11 pkt 3j RDW): zakaz wprowadzania ścieków do wód, substancjami określonymi w wykazie substancji priorytetowych (art. 11 pkt 3k RDW), zidentyfikowano jako: eliminacja zanieczyszczenia wód przez priorytetowe 76/464/EWG), poprzez:

przeprowadzenie spisu zrzutów zawierających te substancje, ustalenie norm emisji

tych substancji w zrzutach do wód bądź urządzeń kanalizacyjnych, wydawanie zezwoleń na odprowadzanie ścieków zawierających te substancje, opracowanie priorytetowych substancji niebezpiecznych; ograniczenie zanieczyszczeń wód substancjami niebezpiecznymi (wykaz II dyrektywy 76/464/EWG), poprzez: przeprowadzenie spisu zrzutów zawierających te substancje, ustalenie norm emisji tych substancji w zrzutach do wód bądź urządzeń kanalizacyjnych, wydawanie zezwoleń na odprowadzanie ścieków zawierających te substancje, opracowanie programów mających na celu

ww

.go

rodzajów

instalacji

mogących

powodować

v.p l

znaczne zanieczyszczenie



Monitor Polski Nr 52                — 4002 —                Poz. 561

---

inne działania służące zapobieganiu stratom zanieczyszczeń z technicznych instalacji oraz służących zapobieganiu i/lub redukcję przypadkowych wydarzeń mogących zanieczyszczać wodę (art. 11 pkt 3l RDW), zidentyfikowanych jako: 2006/11/WE dyrektywy w sprawie w zanieczyszczenia sprawie spowodowanego wód

przeprowadzenie przez WIOŚ działań kontrolnych w zakresie wdrażania dyrektywy niektórymi przed substancjami niebezpiecznymi odprowadzanymi do środowiska wodnego oraz 80/68/EWG ochrony gruntowych

zanieczyszczeniem przez niektóre substancje niebezpieczne; opracowanie planów

operacyjno-ratowniczych dla wszystkich gmin, w których znajdują się obiekty

niebezpieczne; opracowanie wojewódzkich planów zarządzania ryzykiem dla

których znajduje się więcej niż 5 obiektów niebezpiecznych (z liczby ok. 1200 obiektów niebezpiecznych na terytorium kraju).

Drugi rodzaj działań wskazanych przez RDW oraz przetransponowanych do polskiego prawodawstwa poprzez ustawę z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne to działania uzupełniające, opracowane i wdrażane w uzupełnieniu do działań podstawowych dla realizacji celów wskazanych w art. 4 RDW. Dyrektywa zawiera otwartą listę działań w art. 113a ust. 3 wskazuje następujące działania tego typu: optymalnego wdrożenia przyjętych działań, działania na rzecz ograniczenia emisji, zasady dobrej praktyki, rekonstrukcję terenów podmokłych, uzupełniających w załączniku VI B, natomiast ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

ww

zawierający zbiór działań, spośród których dokonywano wyboru w trakcie opracowywania programów dla poszczególnych części wód. Katalog składa się z dwóch części, tj. z części pierwszej, w której zawarto działania skierowane do wszystkich części wód bez względu na status zagrożenia nieosiągnięciem celów środowiskowych (obowiązujące na terenie całego kraju działania podstawowe) oraz z części drugiej, w której umieszczono działania wybierane

w. rcl

nawodnień,

środki prawne, administracyjne i ekonomiczne niezbędne do zapewnienia wynegocjowane porozumienia dotyczące korzystania ze środowiska,

działania służące efektywnemu korzystaniu z wody i ponownemu jej

wykorzystaniu, między innymi promowanie technologii polegających na

efektywnym wykorzystaniu wody w przemyśle i wodooszczędnych technik przedsięwzięcia techniczne, badawcze, rozwojowe, demonstracyjne i edukacyjne.

Celem wypełnienia obowiązku opracowania PWŚK, wykonany został Katalog działań

.go

wszystkich województw oraz planów powiatowych dla tych powiatów, na terenie

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4003 —                Poz. 561

---

jako działania podstawowe (tam gdzie zostały one zaplanowane), bądź te same działania jako działania uzupełniające, jeżeli zachodziła taka potrzeba, np. konieczność redukcji ładunku azotu poprzez budowę oczyszczalni ścieków, nie objętej wcześniej KPOŚK.

Przy wyborze działań dla poszczególnych części wód kierowano się przede wszystkim

wynikami oceny ryzyka nieosiągnięcia przez wody dobrego stanu oraz identyfikacji

znaczących oddziaływań antropogenicznych i oceną ich wpływu na stan wód, jak również

przepisami istniejących aktów prawnych, programów i dokumentów realizujących te

przepisy, w zakresie spełniania wymagań nałożonych na Polskę i wypełnienia zadań wskazanych w aktach prawnych UE. Znaczącą rolę przy wyborze działań miały również wyniki konsultacji społecznych istotnych problemów gospodarki wodnej. W efekcie doboru działań

podstawowe, w niektórych częściach wód może stanowić działanie uzupełniające zmierzające do osiągnięcia założonych celów. Przeprowadzona weryfikacja oceny ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych po uwzględnieniu zaplanowanych i będących w trakcie realizacji działań podstawowych, zwłaszcza działań związanych z realizacją przepisów dyrektywy 91/271/EWG, pozwoliła na precyzyjne wskazanie odpowiednich działań uzupełniających tam gdzie to rzeczywiście konieczne. Opracowane programy działań dla części wód powierzchniowych, regionów wodnych tekstowej

w. rcl

PWŚK. W celu przedstawienia ich w

oraz obszarów dorzeczy ze względu na znaczne rozmiary nie zostały zamieszczone w części sposób czytelny, przejrzysty i nieskomplikowany, stworzono bazę danych Microsoft Office Access. Baza ta jest integralną częścią PWŚK, zawiera zaproponowane działania wraz z podaniem kosztów i jednostki odpowiedzialnej za realizację. Nieskomplikowana formuła programu pozwala na łatwe i szybkie dotarcie do pożądanych informacji. Dzięki programowi Microsoft Office Access możliwe jest generowanie raportów, których efektem będą programy działań w wybranym układzie: dla scalonej części wód, regionu wodnego, obszaru dorzecza, ze wskazaniem jednostki podziału administracyjnego kraju, zestawienie kosztów dla działań podstawowych i uzupełniających oraz kosztów działań w danej kategorii. Szacuje się, iż łączny koszt działań na obszarze dorzecza Łaby wyniesie ok. 1,4 mln zł. Komentarza wymaga podejście do sposobu oszacowania kosztów poszczególnych koszty działań, których realizacja wynika z obowiązków statutowych jednostek koszty działań dot. inwestycji komercyjnych oszacowane zostały na podstawie aktualnych, na dzień opracowania PWŚK, cen rynkowych, przyjęte bezpośrednio z tych dokumentów; w przypadku KPOŚK, koszty koszty działań, które wynikają z realizacji innych planów i programów zostały

ww

działań zawartych w PWŚK. Przyjęto następujące założenia: administracji państwowej i samorządowej przyjęto jako działania bezkosztowe,

.go

dla poszczególnych części wód, jak już wspomniano powyżej, działanie określone jako

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4004 —                Poz. 561

---

niektórych działań wynoszą „0” zł; wynika to z faktu, iż niektóre aglomeracje podłączone są do więcej niż jednej oczyszczalni ścieków; w tej sytuacji koszty podane są ogółem dla aglomeracji, a nie rozdzielone na poszczególne oczyszczalnie, koszty działań wymagających pozyskania dodatkowych nakładów finansowych, jednostki odpowiedzialne za realizację określonych działań,

innych niż podstawowy budżet jednostki, zostały oszacowane bezpośrednio przez

nie oszacowano kosztów związanych z działaniami dotyczącymi budowy

przepławek w celu zapewnienia ciągłości rzek i potoków, z uwagi na fakt, iż

obszarem jednostkowym dla tych działań jest obszar SCWP - bez wskazania określenia kosztów,

w przypadku, gdy obszar objęty działaniem obejmował więcej niż jedną SCWP, koszt związany z jego realizacją rozdzielony został pomiędzy SCWP zlokalizowane w zasięgu działania. Podsumowanie programów działań dla wód powierzchniowych rzecznych

i podziemnych uwzględniające informacje o kosztach ich realizacji, wraz ze źródłami finansowania (ze szczególnym uwzględnieniem finansowania z budżetu państwa) do setek zł. Dla wód podziemnych przyjmuje się, że wszystkie działania wyznaczone dla osiągnięcia dobrego stanu wód powierzchniowych będą miały wpływ na poprawę stanu chemicznego i ilościowego wód podziemnych. W związku z tym dla JCWPd niezagrożonych osiągnięciem celów środowiskowych zaproponowano działania podstawowe takie jak dla właściwych wód powierzchniowych.

podstawowe i uzupełniające. Na obszarze dorzecza Łaby największy udział kosztów przypada na zadania wynikające z KPOŚK (działania podstawowe z grupy A) oraz w mniejszym stopniu na działania wynikające z konieczności opracowanie warunków korzystania z wód regionu (działania podstawowe z grupy B). Dla wód podziemnych na obszarze dorzecza Łaby nie przewiduje się programów

ww

działań uzupełniających. Stan chemiczny i ilościowy jednolitych części wód podziemnych na obszarze dorzecza określono jako dobry.

w. rcl

przedstawiono w tabeli nr 9 i

10. Koszty dla działań podstawowych A i B zaokrąglone zostały

Zamieszczone w tabeli nr 9 podsumowanie uwzględnia podział działań na

.go

szczegółowej lokalizacji i parametrów konkretnych inwestycji, co jest warunkiem

v.p l

Tabela

9. Podsumowanie programów działań w latach 2010-2015 na obszarze dorzecza Łaby – wody powierzchniowe Obszar dorzecza Łaby*

Monitor Polski Nr 52                ww        8 4 4 4 1 240 000,0 198 500,0 0,0 budżety JST, budżety operatorów, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, POIiŚ budżet państwa ** , zadania ustawowe organów administracji publicznej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, POIiŚ nie dotyczy        — 4005 —                Ilość JCWP rzek Ilość niezagrożonych JCWP Ilość zagrożonych JCWP Ilość JCWP podlegających DEROGACJOM Koszty działań A Koszty działań B Koszty działań uzupełniających Źródła finansowania działań A Źródła finansowania działań B Źródła finansowania działań uzupełniających                * Podmioty realizujące poszczególne działania znajdują się w bazie danych Microsoft Office Access stanowiącej załącznik do programu wodnośrodowiskowego kraju. ** tj. 23 500 PLN w ramach wojewódzkich programów państwowego monitoringu środowiska, 150 000 PLN w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: projekt POIS.05.03.0000186/09 pn „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski".                Tabela

10. Podsumowanie programów działań w latach 20102015 na obszarze dorzecza Łaby – wody podziemne Obszar dorzecza Łaby*                w. rcl        nie dotyczy nie dotyczy                Ilość JCWPd Koszty działań podstawowych Koszty działań uzupełniających Źródła finansowania działań podstawowych Źródła finansowania działań uzupełniających                .go        3 tożsame z działaniami dla SCWP nie dotyczy                * Wskazania podmiotów realizujących poszczególne działania zawiera załącznik do programu wodnośrodowiskowego kraju                Poz. 561

---

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4006 —                Poz. 561

---

11. Wykaz pozostałych programów i planów wraz z krótką charakterystyką

Ustalenia PGW powinny znaleźć odzwierciedlenie w aktualizacjach dokumentów

planistycznych i programowych na poziomie krajowym i regionalnym. Obowiązek adaptacji dotyczy przede wszystkim dokumentów powiązanych z procesem planowania. Dokumentem powiązane dokumenty planistyczne i programowe, dotykające zagadnień gospodarowania wodami/ochrony zasobów wodnych w innych obszarach środowiskowych czy innych sektorach działalności, powinny uwzględniać najważniejsze kwestie planowania nadrzędnym dla PGW jest Narodowa Strategia Gospodarowania Wodami. Pośrednio

w gospodarce wodnej. Prezentowane poniżej dokumenty krajowe i regionalne dotyczą przedmiotowych zagadnień i powinny być realizowane w zależności od potrzeb przy jednoczesnym zachowaniu zasady zrównoważonego rozwoju. Dokumenty planistyczne i programowe na poziomie krajowym w zależności od stopnia zbieżności tematycznej, w mniejszym, bądź większym stopniu powinny uwzględniać ustalenia PGW. Aktualnie w niektórych pojawiają się jedynie krótkie wzmianki o prowadzonych pracach planistycznych, inne natomiast w istotny sposób dotykają tych tematów. Szereg dokumentów na tym szczeblu powstawał około 2005 roku, więc kolejne i cele planowania gospodarowania wodami.

ww

w. rcl

aktualizacje tych programów w sposób bardziej szczegółowy powinny uwzględniać założenia Na poziomie regionalnym obserwowana jest podobna sytuacja. W poszczególnych

dokumentach pojawiają się wzmianki o prowadzonych pracach związanych z opracowaniem PWŚK i PGW, inne natomiast, np. wojewódzkie programy ochrony środowiska uwzględniają w sposób dość szczegółowy wykonane, czy planowane do wykonania zadania i prace w tym zakresie, uwzględniając je w swoich harmonogramach i kosztorysach. Z czasem aktualizacje wypracowane w ramach procesu planowania gospodarowania wodami. Dotychczas to proces planowania gospodarowania wodami w dużym stopniu bazował na zapisach dokumentów planistycznych i programowych szczebla regionalnego, z uwagi na potrzebę uwzględnienia już zaplanowanych do realizacji polityk i programów, oczywiście jeżeli są one zgodne z założeniami i celami RDW. Na tak powstałej bazie zaplanowano odpowiednie zadania „dopełniające” dla uzyskania efektu celowego, które następnie będą musiały zostać uwzględnione i przeniesione na poziom krajowy i regionalny do realizacji. Zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne ustalenia PGW uwzględnia się

poszczególnych dokumentów powinny zawierać coraz dokładniejsze informacje i elementy

w opracowanych na obszarach dorzeczy oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym i planów przeciwdziałania skutkom suszy uwzględnia się w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju województwa, w planach zagospodarowania

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4007 —                Poz. 561

---

przestrzennego województwa, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wprowadzenie powyższego przepisu reguluje kwestie spójności powstających dokumentów w tych dwóch płaszczyznach bezpośrednio i ściśle ze sobą powiązanych. Realnie taka zmiana z kształtowaniem gospodarki przestrzennej kraju. będzie odczuwalna dopiero po aktualizacji poszczególnych dokumentów związanych

KRAJOWE DOKUMENTY O CHARAKTERZE PLANISTYCZNYM I ROZWOJOWYM Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów 2007 – 2015.

4. Tematyka Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015.

Dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów w dniu 29 listopada 2006 roku.

Strategia Rozwoju Kraju 2007 – 2015 jest nadrzędnym dokumentem polityki rozwoju

ww

w. rcl

5. Wskazanie finansowania środki krajowe w kwocie 11,9 mld EUR z: o budżetu państwa, o budżetu jednostek samorządu terytorialnego, o funduszy celowych, o Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, o Europejskiego Funduszu Społecznego, o Funduszu Spójności,

społeczno – gospodarczego Polski. Wyznacza priorytetowe cele tej polityki i określa ich realizację na przestrzeni kilkunastu lat. Dokument ten, stanowi podstawę do tworzenia innych opracowań na szczeblu rządowym i samorządu terytorialnego oraz umożliwia Głównym celem strategii jest zmniejszenie istniejącego dystansu rozwojowego Polski, racjonalne wykorzystanie środków finansowych pozyskanych z Unii Europejskiej.

wobec krajów Unii, poprzez podniesienie poziomu i jakości życia swoich obywateli.

o budżetu innych podmiotów sektora finansów publicznych, o środki prywatnych podmiotów gospodarczych w kwocie 6,4 mld EUR,

publiczne środki wspólnotowe w kwocie 86 mld EUR z:

o Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w kwocie 13,2 mld EUR, współfinansowanie w kwocie 3,9 mld EUR,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4008 —                Poz. 561

---

o Europejskiego

Funduszu

Rybackiego

w

kwocie

0,7

mld

EUR

+

pozostałe źródła finansowania z:

o Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o Norweskiego Obszaru Gospodarczego.

6. Działania przewidziane do realizacji

Założenia określają następujące priorytety Strategii:

wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki w sektorze gospodarki rybołówstwa i przetwórstwa rybnego,

wodnej realizacja powyższego założenia przejawia się poprzez modernizację

wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości, rozwój obszarów wiejskich,

budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa, rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.

Narodowy Plan Rozwoju 2007 – 2013

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie

ww

wymiarach, tj.: regionalnym

w. rcl

„Narodowy Plan Rozwoju 2007 – 2013”.

3. Realizacja zapisów 2007 – 2013.

4. Tematyka oddziaływanie na rozwój i (województw). Jako główne cele strategiczne zostały wymienione:

Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 6 września 2005 r.

Narodowy Plan Rozwoju jest kompleksowym programem rozwoju społecznego

i koncepcją modernizacji polskiej gospodarki. NPR ma za zadanie ukierunkować i ustabilizować działanie instytucji publicznych i społecznych, sprzyjać realizowaniu interesów różnych grup ludności. W ten sposób stanie się narzędziem programowania i koordynowania działań podmiotów publicznych, prywatnych i społecznych. Dla osiągnięcia celów rozwojowych określonych w NPR planowane jest podjęcie działań równocześnie w trzech strukturalnym - oddziaływanie na cechy strukturalne gospodarki, przestrzennym - oddziaływanie na zagospodarowanie przestrzeni kraju, konkurencyjność regionów

utrzymanie gospodarki na ścieżce wysokiego wzrostu gospodarczego,

.go

poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej,

v.p l

współfinansowanie w kwocie 0,1 mld EUR,



Monitor Polski Nr 52                — 4009 —                Poz. 561

---

wzmocnienie konkurencyjności regionów i przedsiębiorstw oraz wzrost zatrudnienia, podniesienie poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej (zmniejszenie regionalnego zróżnicowania poziomu dochodów i dostępność komunikacyjna do regionów.

5. Wskazanie finansowania

Plan finansowany będzie z następujących źródeł: publiczne fundusze krajowe – 40,5 mld euro, krajowe środki prywatne – 28,0 mld euro,

publiczne środki unijne oraz inne źródła zagraniczne – 73,6 mld euro,

6. Działania przewidziane do realizacji ujętych w 24 kierunkach.

Do realizacji priorytetów Narodowego Planu Rozwoju zaproponowano 117 działań Działania te wynikają z dokumentów strategicznych (horyzontalnych, sektorowych i regionalnych) i stanowią podstawę do opracowania programów operacyjnych.

Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów 2007 – 2013.

4. Tematyka rozwoju

w. rcl

regionalnego przez państwo oraz Strategia finansowana będzie z następujących źródeł: publiczne fundusze krajowe, krajowe środki prywatne, publiczne środki unijne oraz inne źródła zagraniczne.

Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego na lata 2007 –

2013. NSRR została przyjęta przez Radę Ministrów dnia 2 października 2007 r.

NSRR jest dokumentem określającym uwarunkowania, cele i kierunki wspierania koordynacji polityki sektorowej

w województwach. Dokument określa priorytety i kryteria wyodrębniania obszarów wsparcia, zasady i kryteria wsparcia finansowego programów wojewódzkich z punktu widzenia polityki państwa. NSRR wskazuje również sposób koordynacji działań wszystkich ministrów oraz funduszy celowych, które są zgodne z celami i zasadami polityki rozwoju regionalnego państwa.

ww

5. Wskazanie finansowania

.go

Łączna kwota finansowania – 142,1 mld euro.

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4010 —                Poz. 561

---

6. Działania przewidziane do realizacji Realizacja działań Strategii będzie ukierunkowana na spełnienie założonych celów strategicznych: większa konkurencyjność województw,

większa spójność społeczna, gospodarcza przestrzenna, szybszy wzrost- wyrównywanie szans rozwojowych. realizacja pozwoli na wypełnienie założeń Strategii.

Dla każdego z wymienionych celów zdefiniowano szereg działań priorytetowych, których

Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie w dniu 17 listopada Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju

Koncepcja została przyjęta w dniu 5 października 1999 r. przez Radę Ministrów oraz 2000 r. przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej (M.P. z 2001 r. Nr 26, poz. 432).

3. Realizacja zapisów 4.Tematyka

Okres około 25 lat począwszy od roku 1999.

ww

w. rcl

Polski, warunkującym rozwój cywilizacyjny.

Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest podstawowym

dokumentem określającym zasady polityki państwa w dziedzinie przestrzennego zagospodarowania kraju. Zawiera ogólne kierunki rozwoju poszczególnych struktur i elementów przestrzennych, uwzględniające uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, priorytety oraz sektorowe założenia rozwojowe, w tym stwierdzenie, że stan ilościowy i jakościowy zasobów wodnych jest jednym z podstawowych problemów strategicznych Zgodnie z Koncepcją, cele strategiczne sektora gospodarki wodnej oprócz problemów

kształtowania ilości i jakości zasobów wodnych powinny uwzględniać także problematykę ochrony przed powodzią. Szczególny nacisk położony jest na użytkowe aspekty gospodarki wodnej – zarówno w kontekście zapewnienia zaopatrzenia w wodę, ochrony jakości wód jak i racjonalizacji zużycia wody przez odbiorców przemysłowych i gospodarkę komunalną, modernizacji dróg wodnych oraz ochronę przed powodzią. Realizacji celów strategicznych ma służyć proekologiczne gospodarowanie zasobami wód, poddanie regułom gospodarki poziomach lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym, zagospodarowanie szlaków śródlądowych, budowę zadaniowych zbiorników retencyjnych i stymulowanie małej retencji

rynkowej użytkowania wód w gospodarce, zintegrowanie działań prowadzonych na

Z uwagi na termin opracowania KPPZK (1999 r.), nie uwzględnia ona istotnych zmian w obecnych uwarunkowaniach istniejących w kraju (chociażby przystąpienie do UE).

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4011 —                Poz. 561

---

W minionych latach przystępowano do opracowania nowej koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, jednak prace te nie były finalizowane. Obecnie trwa przygotowywanie dokumentu Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030, mającego zastąpić w systemie prawa dokument obecnie obowiązujący. W roku 2010 środowisko skutków realizacji tego projektu.

planowane są konsultacje projektu KPZK 2030 i opracowanie prognozy oddziaływania na

Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016

1.Tytuł dokumentu 2.Zatwierdzenie 3.Realizacja zapisów 4.Tematyka „Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. Zatwierdzony przez Sejm RP w dniu 22 maja 2009 r. W latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016.

Dokument w głównej mierze określa zasady postępowania wobec środowiska oraz określa priorytety jego ochrony. Idea polega na zasadzie zrównoważonego rozwoju. Posiada strukturę podobną do "Polityki ekologicznej Państwa na lata 2003 - 2006", jednakże 5.Wskazanie finansowania

ekologicznej na lata 2009-2012 wyniosą 66,2 mld zł (ceny 2007 r.), a na lata 2013-2016 – 63,5 mld zł. Źródła finansowania: środki prywatne,

ww

w. rcl

bilateralnej). Przewidywane koszty: ochrona powietrza atmosferycznego – 19,3 mld zł, ochrona wód i gospodarka wodna – 36,1 mld zł, gospodarka odpadami – 6,7 mld zł.

inaczej akcentuje potrzebę działań uznanych jako priorytetowe.

Szacuje się, że niezbędne nakłady na wykonanie zadań określonych w polityce

środki publiczne a w nich NFOŚiGW, budżety jednostek samorządu terytorialnego, budżet państwa oraz środki zagraniczne (środki w ramach pomocy Unii Europejskiej oraz środki z Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Instrumentu Szwajcarskiego oraz innej pomocy

na inne cele polityki ekologicznej dotyczące przedsięwzięć w zakresie ochrony

przed hałasem i polami elektromagnetycznymi, ochrony powierzchni ziemi,

ochrony przyrody, różnorodności przyrodniczej i krajobrazu, działalność

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4012 —                Poz. 561

---

badawczo-rozwojową w ochronie środowiska, monitoring oraz pozostałą działalność w ochronie środowiska (poważne 6.Działania przewidziane do realizacji awarie, chemikalia, biotechnologie i GMO, promieniowanie jonizujące) - 4,1 mld zł. Działania systemowe wyszczególnione w dokumencie to:

I. Uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych dokumentów strategicznych oraz szkolenia dla

rozwój metodologii wykonywania ocen oddziaływania na środowisko dla projektodawców tych dokumentów oraz dla osób oceniających, II. Aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska

zamówienia publicznego organizowanych przez wszystkie instytucje korzystające ze środków publicznych, eliminacja z rynku wyrobów szkodliwych dla środowiska, promocja tworzenia „zielonych miejsc pracy” z wykorzystaniem funduszy Unii Europejskiej, promocja transferu do Polski najnowszych technologii służących ochronie środowiska przez finansowanie projektów w ramach programów unijnych, wykonanie analizy dotyczącej możliwości wprowadzenia w Polsce „zielonej” reformy podatkowej, przeprowadzenie ogólnopolskiej kampanii

w. rcl

III. Zarządzanie środowiskowe stworzenie mechanizmów stymulujących należą: o udzielenie zamówienia publicznego punktów, wyrobu lub świadczącej określoną usługę,

społecznej kształtującej zrównoważone wzorce konsumpcji, wprowadzenie etykiet informujących o produktach ekologicznych i ich promocja wśród społeczeństwa, opracowanie krajowego planu wycofania proszków do prania zawierających fosforany, wsparcie zastosowania pojazdów o niskiej emisji i wysokiej efektywności energetycznej z napędami alternatywnymi oraz wypracowanie rozwiązań hamujących napływ do krajowego parku zagranicznych pojazdów o niekorzystnych parametrach ekologicznych i energetycznych. przystępowanie przedsiębiorstw

i instytucji do systemów zarządzania środowiskowego. Do mechanizmów tych o wprowadzanie „zielonych zamówień” promujących w postępowaniach firmy posiadające certyfikaty zarządzania środowiskowego przez uzyskanie przez nie dodatkowych

ww

o upowszechnienie wśród społeczeństwa logo EMAS i normy ISO 14001 a także logo CP jako znaków jakości środowiskowej firmy będącej wytwórcą danego

o podniesienie prestiżu instytucji publicznej posiadającej certyfikat zarządzania przez akcję wśród społeczeństwa dotyczącą znaczenia takiego certyfikatu,

.go

zastosowanie systemu „zielonych zamówień” w postępowaniach o udzielenie

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4013 —                Poz. 561

---

o ograniczenie częstotliwości kontroli, w zakresie ochrony środowiska, podmiotów posiadających certyfikaty zarządzania środowiskowego i uproszczenie trybu ich kontroli,

o ograniczenie kosztów związanych z wdrożeniem systemów zarządzania środowiskowego przez przedsiębiorstwa i instytucje. IV. Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska

doskonalenie metod udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie przez środowiska, dostępu do informacji o środowisku oraz kształtowanie zachowań zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju (akcje, szkolenia dla nauczycieli ułatwienia konsumentom zachowań proekologicznych, finansowe wspieranie i szkół), promowanie etykiet znakujących aspekt środowiskowy produktów w celu

wszystkie instytucje publiczne, rozwój szkolnej edukacji w zakresie ochrony

przez fundusze ekologiczne projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe, zapewnienie udziału pozarządowych organizacji ekologicznych we wszystkich gremiach podejmujących decyzje dotyczące ochrony środowiska, szkolenia dla pracowników instytucji publicznych oraz przedsiębiorców w zakresie przepisów o dostępie społeczeństwa do informacji o środowisku, wszystkich grup społecznych. ściślejsza współpraca z dziennikarzami w zakresie edukacji ekologicznej V. Rozwój badań i postęp techniczny absolwentów uczelni

w. rcl

związanych z ochroną szkód w środowisku,

uruchomienie systemu zagranicznych stypendiów naukowych dla najlepszych środowiska, umożliwienie finansowania przez fundusze ekologiczne wdrażania ekoinnowacji opracowanych w polskich placówkach naukowobadawczych, zwiększenie wymiany zespołów badawczych z najlepszymi zagranicznymi instytutami (wspierane finansowo przez fundusze ekologiczne), doposażenie w nowoczesną aparaturę naukową instytutów, uczelni i systemów monitoringu (finansowane przez NFOŚiGW), wspieranie platform technologicznych jako miejsca powstawania rozwiązań innowacyjnych przez ośrodki naukowe i jednostki gospodarcze, wdrożenie

systemu informatycznego resortu „Środowisko”, w tym wdrożenie Systemu Informatycznego Inspekcji Ochrony Środowiska „EKOINFONET”, uruchomienie krajowego systemu monitorowania technologii środowiskowych.

ww

VI. Odpowiedzialność za szkody w środowisku zakończenie prac nad pełną transpozycją przepisów dyrektywy 2004/35/WE do ustawodawstwa polskiego przez nowelizację ustawy o zapobieganiu i naprawie stworzenie bazy danych o szkodach w środowisku i działaniach naprawczych,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4014 —                Poz. 561

---

prowadzenie gospodarczych,

szkoleń

na

temat

odpowiedzialności

sprawcy

za

szkody

wzmocnienie kadrowe i aparaturowe Inspekcji Ochrony Środowiska pozwalające na pełną realizację zadań kontrolnych, zapewnienie w budżecie państwa środków na rekultywacje terenów

zanieczyszczonych przed 30 kwietnia 2007 r. VII. Aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym

wdrożenie wytycznych metodycznych dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki oddziaływania na środowisko (wraz z poprawą jakości tych dokumentów), wdrożenie przepisów umożliwiających przeprowadzanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (które jest opracowaniem planistycznym obejmującym teren całej gminy), zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci Natura 2000 oraz sporządzenie dla nich planów ochrony,

w. rcl

wprowadzenie mechanizmów ochrony Działania związane z ochroną zasobów naturalnych: Ochrona przyrody: chronionych,

wdrożenie koncepcji korytarzy ekologicznych,

uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalenia progów tzw. chłonności środowiskowej oraz zasobów złóż kopalin przed

pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, zagospodarowaniem powierzchni uniemożliwiającym przyszłe wykorzystanie,

uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego wyników.

o dokończenie inwentaryzacji i waloryzacji różnorodności biologicznej Polski, o zadania wynikające z Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej dotyczące przywracania właściwego stanu siedlisk przyrodniczych (ekosystemów) i ostoi gatunków na obszarach chronionych wraz z zachowaniem zagrożonych wyginięciem gatunków oraz różnorodności genetycznej roślin, zwierząt i grzybów, umożliwiających przemieszczanie się zwierząt i funkcjonowanie populacji w skali kraju, wsparcia procesu opracowania planów ochrony dla obszarów

ww

o przywrócenie drożności lądowych i wodnych korytarzy ekologicznych

.go

wodnej, w szczególności wynikających z opracowań ekofizjograficznych, prognoz

v.p l

w środowisku dla pracowników administracji, sądownictwa oraz podmiotów



Monitor Polski Nr 52                — 4015 —                Poz. 561

---

o zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i właściwych metod ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, przydrożnych oraz terenów zieleni miejskiej, Ochrona i zrównoważony rozwój lasów: o wypracowanie metod skutecznej ochrony cennych przyrodniczo zadrzewień

o realizacja przez Lasy Państwowe „Krajowego programu zwiększenia lesistości”,

o dostosowanie składu gatunkowego drzewostanów do siedliska oraz zwiększenie różnorodności genetycznej i gatunkowej biocenoz leśnych, w tym w Polsce, o rozbudowę funkcji leśnych

realizacja programu restytucji jodły w Sudetach oraz ochrony i restytucji cisa

alternatywnego systemu certyfikacji lasów, Racjonalne gospodarowanie zasobami wody:

o przyjęcie przez Rząd i Parlament Narodowej Strategii Gospodarowania Wodami do 2030 r. (z uwzględnieniem etapu 2015 r.), Ochrona powierzchni Ziemi:

o opracowanie krajowej strategii ochrony gleb, w tym walki z ich zakwaszeniem, o promocja rolnictwa ekologicznego i rolnictwa integrowanego,

w. rcl

żywności oraz promocja takiej żywności, o rozwój monitoringu gleb, o zakończenie opracowania systemu osłony Państwowy Instytut Geologiczny, dla Gospodarowania Zasobami Geologicznymi: o ułatwienia przedsiębiorstw prowadzących tematyczne, i utworzenie ich centralnego rejestru, prac nad systemem osłony o zakończenie masowymi ziemi,

o waloryzacja terenów pod względem ich przydatności do produkcji zdrowej

o finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inicjatyw dotyczących rekultywacji terenów zdegradowanych i zdewastowanych, przeciwosuwiskowej przez

rozpoznawcze przez uchwalenie nowego prawa geologicznego i górniczego,

o ułatwienia w dostępie do map i danych geologicznych, o uzupełnienia mapy geośrodowiskowej Polski w skali 1:50 000 o nowe warstwy

ww

o uzupełnienie baz danych geologiczno-inżynierskich dla aglomeracji miejskich, dziedzictwa geologicznego Polski oraz inwentaryzacja stanowisk geologicznych przeciwosuwiskowej SOPO

o tworzenie stanowisk dokumentacyjnych i geoparków w celu prawnej ochrony

i utworzenie centralnego rejestru osuwisk i terenów zagrożonych ruchami

.go

prace

banków

v.p l

genów oraz wprowadzenie poszukiwawczo-



Monitor Polski Nr 52                — 4016 —                Poz. 561

---

o określenie obszarów zagrożonych naturalnymi mikrowstrząsami sejsmicznymi, o prowadzenie polityki złóż koncesyjnej surowców mającej na celu z zwiększenie udokumentowania energetycznych jednoczesnym

promowaniem nowych technologii pozyskiwania energii ze złóż, zwłaszcza węgla, w celu minimalizowania negatywnego wpływu na środowisko dotychczasowego sposobu eksploatacji, o promowanie wykorzystania metanu z pokładów węgla, podziemnych, geologicznych i eksploatacji kopalin,

o doskonalenie prawodawstwa dotyczącego ochrony zasobów kopalin i wód

o ograniczenie presji wywieranej na środowisko podczas prowadzenia prac o eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin, planowania przestrzennego,

o wzmocnienie ochrony niezagospodarowanych złóż kopalin w procesie o wykonanie bilansu pojemności struktur geologicznych, w których możliwa jest sekwestracja dwutlenku węgla na terenie Polski, o rozpoznanie geologiczne złóż soli kamiennej, wyczerpanych złóż ropy i innych struktur geologicznych pod kątem magazynowania ropy naftowej i gazu ziemnego oraz składowania odpadów, w tym promieniotwórczych, i termalnych oraz głównych zbiorników wód podziemnych

ww

o konieczne

w. rcl

Środowisko a zdrowie: zarządzania ryzykiem wystąpienia awarii, Jakość powietrza: zmienić w ciągu kilku lat, o modernizacja systemu energetycznego, opracowanie i wdrożenie przez

o dokończenie dokumentowania zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych

Działania związane z poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego: o doposażenie straży pożarnej w sprzęt do ratownictwa chemicznoekologicznego oraz sporządzanie wojewódzkich i powiatowych planów

o dalsza redukcja emisji SO2, NOx i pyłu drobnego z procesów wytwarzania energii; zadanie to jest szczególnie trudne dlatego, że struktura przemysłu energetycznego Polski jest głównie oparta na spalaniu węgla i nie można jej

o możliwie szybkie uchwalenie nowej polityki energetycznej Polski do 2030 r., o podjęcie działań związanych z gazyfikacją węgla (w tym także z gazyfikacją podziemną) oraz z techniką podziemnego składowania dwutlenku węgla, właściwych marszałków województw programów naprawczych w 161 strefach miejskich, w których

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4017 —                Poz. 561

---

notuje się przekroczenia standardów dla pyłu drobnego PM10 i PM2,5 zawartych w dyrektywie CAFE, o uruchomienie pierwszej linii kolejowej dla samochodów ciężarowych intermodalny), Ochrona wód:

przejeżdżających przez Polskę w tranzycie wschód - zachód (tzw. transport

o budowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków z podwyższonym usuwaniem nich sieci kanalizacyjnych,

biogenów dla wszystkich aglomeracji powyżej 15 000 RLM oraz rozbudowa dla o uruchomienie działań zapisanych w planach gospodarowania wodami na o opracowanie programów działań specjalnych mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia powodowanego przez substancje

i priorytetowe pochodzące przede wszystkim ze źródeł przemysłowych, o realizacja programów działań na obszarach szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego, oczyszczalnie ścieków, o wyposażenie zakładów sektora rolno-spożywczego w wysokosprawne o wyposażenie jak największej liczby gospodarstw rolnych w zbiorniki na gnojowicę i płyty obornikowe, obszarów o ustanowienie ochronnych dla głównych zbiorników wód

ww

o zwiększenie

w. rcl

Gospodarka odpadami: stawek opłat za składowanie technologii w tym zakresie,

podziemnych oraz stref ochrony ujęć wód podziemnych,

o rozwój sieci monitoringu jakości wód powierzchniowych i podziemnych, programu ochrony wód tego morza w ramach Konwencji Helsińskiej, odzysku osadów ściekowych z dużych oczyszczalni ścieków,

o ścisła współpraca z państwami leżącymi nad Morzem Bałtyckim w realizacji o wdrożenie najbardziej skutecznych i ekonomicznie opłacalnych metod

o zorganizowanie banku danych o odpadach (do końca 2009 r.), w gminach, dająca władzom samorządowym znacznie większe uprawnienia odpadów zmieszanych

o reforma obecnego systemu zbierania i odzysku odpadów komunalnych w zarządzaniu i kontrolowaniu systemu (do końca 2009 r.),

biodegradowalnych oraz odpadów, które można poddać procesom odzysku, odzysku i recyklingu odpadów, a także wspieranie wdrożeń nowych

o finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne inwestycji dotyczących

o dostosowanie składowisk odpadów do standardów UE,

.go

obszarach dorzeczy w Polsce oraz w programie wodnośrodowiskowym kraju,

v.p l

niebezpieczne



Monitor Polski Nr 52                — 4018 —                Poz. 561

---

o wprowadzenie rozwiązań poprawiających skuteczność systemu recyklingu wyeksploatowanych pojazdów, o finansowe wspieranie przez fundusze ekologiczne modernizacji technologii prowadzących do zmniejszania ilości odpadów na jednostkę produkcji (technologie małoodpadowe),

o realizacja projektów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów odzyskowi i unieszkodliwieniu,

komunalnych i zwiększenia udziału odpadów komunalnych poddawanych

o intensyfikacja edukacji ekologicznej promującej minimalizację powstawania odpadów (np. opakowań, toreb foliowych) i ich preselekcję w gospodarstwach domowych,

o wzmocnienie przez Inspekcję Ochrony Środowiska kontroli podmiotów odbierających odpady od wytwórców oraz podmiotów posiadających instalacje do odzyskiwania i unieszkodliwiania odpadów, o dokończenie akcji likwidacji mogilników, zawierających przeterminowane środki ochrony roślin i inne odpady niebezpieczne oraz akcji eliminacji PCB z transformatorów i kondensatorów,

w. rcl

przed hałasem, Substancje chemiczne w środowisku: dotyczące o szkolenia odpowiedzialnego kondensatorów i innych urządzeń 1.Tytuł dokumentu Krajowy program zwiększenia lesistości. Aktualizacja 2003.

Oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych:

o sporządzenie map akustycznych dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców oraz dla dróg krajowych i lotnisk, a także wynikających z nich programów ochrony

o zorganizowanie laboratorium referencyjnego do pomiaru pól w ramach Inspekcji Ochrony Środowiska i szkolenie specjalistów w zakresie ich pomiaru, a także opracowanie w Ministerstwie Środowiska procedur zapewniających bezpieczną lokalizację źródeł pól elektromagnetycznych, stosowania chemikaliów

i postępowania z ich odpadami, wspierane finansowo przez fundusze ekologiczne oraz propagowanie produktów z substancji ulegających biodegradacji (np. torby na zakupy, naczynia jednorazowe), zawierających te związki wraz

ww

o kontynuacja programów krajowe dotyczące usuwania PCB z transformatorów, z dekontaminacją tych urządzeń, usuwanie azbestu, likwidacja mogilników.

Krajowy Program Zwiększenia Lesistości (aktualizacja 2003 r.)

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4019 —                Poz. 561

---

2.Zatwierdzenie Aktualizacja 3.Realizacja zapisów 4.Tematyka

2050. Został podzielony na cztery etapy: dokumentu „Krajowy program zwiększania lesistości” został zaakceptowany do realizacji przez Radę Ministrów RP w dniu 23 czerwca 1995 r.

Realizacja „Krajowego programu zwiększenia lesistości” obejmuje lata 1995-2020. Program zakłada zwiększenie zalesienia Polski do 30% do 2020 r. oraz do 33% po roku pierwszy etap został zrealizowany w latach 1995-2000, drugi etap zaplanowany na lata 2001-2005, trzeci etap zaplanowany na lata 2006-2010, 5.Wskazanie finansowania

czwarty etap zaplanowany na lata 2011 – 2020.

Koszty realizacji I etapu zalesień (lata 1995-2000) dotyczące gruntów państwowych były finansowane z trzech źródeł: NFOŚiGW EKOFUNDUSZ RAZEM budżet państwa 214,2 mln zł (89,3%), 22,6 mln zł (9,4%), 3,0 mln zł (1,3%),

ww

w. rcl

w latach 1998-2000. określone zostały w następującej wysokości: w okresie 2001 – 2005 – 708 mln zł, w okresie 2006 – 2010 – 1638 mln zł, w okresie 2011 – 2020 – 7704 mln zł. 6.Działania przewidziane do realizacji. Skarbu Państwa i 120 tys. ha gruntów niepaństwowych. państwowych i 550 tys. ha pozostałych gruntów.

239,8 mln zł (100%).

I etap programu zalesienia gruntów państwowych kosztował 239,8 mln zł, a zaplanowane

przez Program koszty miały wynieść 75 mln zł. Ta trzykrotnie większa wartość spowodowana

była kilkudziesięciu procentowym wzrostem inflacji pomiędzy cenami z roku 1994, a latami 1995-2000. Istotnym powodem było również zwiększenie zakresu powierzchni do zalesienia Koszty zalesień w ramach realizacji Programu w kolejnych okresach jego wdrażania

W latach 2001-2010 priorytetem jest zalesienie 90 tys. ha należących do Skarbu

Państwa oraz 190 tys. gruntów niepaństwowych. Na lata 2001-2005 z przewidzianych gruntów państwowych oraz 49,1 tys. ha gruntów niepaństwowych. Natomiast w latach 2006-2010 zaplanowane do zalesienia jest 160 tys. ha gruntów, z czego 40 tys. ha gruntów Etap trzeci w latach 2011-2020 przewiduje do zalesienia 130 tys. ha gruntów

120 tys. ha gruntów do zalesienia, zalesione zostało 95,4 tys. ha gruntów, z czego 46,3 tys. ha

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4020 —                Poz. 561

---

Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej

1. Tytuł dokumentu Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej.

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów W latach 2001-2020.

4. Tematyka

Dokument przyjęty przez Sejm w dniu 23 sierpnia 2001 r.

Strategia podkreśla znaczenie odnawialnych źródeł energii (OZE). Celem dokumentu kraju do 7,5% w 2010 roku i do 14% w 2020 roku w strukturze zużycia nośników

jest zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym pierwotnych. Główną korzyścią z rozwoju energetyki odnawialnej jest poprawa warunków klimatycznych przez redukcję emisji gazów cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla.

5. Wskazanie finansowania Brak danych.

6. Działania przewidziane do realizacji

Strategia przedstawia jedynie ogólne działania organizacyjne, formalno-prawne, wspierające rozwój naukowy oraz edukacyjne, których realizacja powinna pozwolić na właściwe wdrożenie założeń strategii i tym samym zwiększenie wykorzystania energii z OZE, m.in.: kreowanie polityki dot. odnawialnych źródeł energii,

w. rcl

z przeprowadzeniem analiz ekonomicznych, energetycznym, stworzenie systemu wspierania OZE, wykorzystanie doświadczeń innych krajów międzynarodowej.

przygotowanie programów rozwoju poszczególnych rodzajów OZE wraz wprowadzenie niezbędnych zmian w przepisach prawa, zwłaszcza w Prawie

wsparcie finansowe przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii, wspieranie programów badawczych i demonstracyjnych, wprowadzenie programów informacyjnych w tym zakresie, w ramach współpracy

ww

Biologicznej

1. Tytuł dokumentu

Krajowa Strategia Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania Różnorodności

Krajowa Strategia Ochrony i Zrównoważonego Użytkowania Różnorodności

Biologicznej oraz Program Działań na lata 2007-2013.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4021 —                Poz. 561

---

2. Zatwierdzenie Dokument zatwierdzony przez Radę Ministrów w dniu 26 października 2007 roku.

3. Realizacja zapisów W latach 2007-2013.

4. Tematyka Przedmiotem Strategii jest cała

różnorodność

wewnątrzgatunkowym, międzygatunkowym oraz ponadgatunkowym.

Głównym celem jest zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej w skali

lokalnej, krajowej i globalnej oraz zapewnienie trwałości i możliwości rozwoju wszystkich

poziomów jej organizacji z uwzględnieniem potrzeb rozwoju społeczno-gospodarczego społeczeństwa. Zgodnie z przyjętymi założeniami rozwinięcie Krajowej Strategii stanowi program działań (opracowany na lata 2007 – 2013). Niektóre z zadań w nim wskazanych są działaniami długoterminowymi, które będą realizowane w kolejnych okresach.

5. Wskazanie finansowania

Łączny koszt działań planowanych do realizacji w okresie 2008 – 2013 w ramach Strategii oszacowano na 281,1 mln zł. Finansowanie będzie realizowane z następujących źródeł: i międzynarodowe,

6. Działania przewidziane do realizacji Działania strategiczne:

ww

zachowaniu

w. rcl

i potencjalnych zagrożeń, różnorodności biologicznej, elementów różnorodności biologicznej, właściwych proporcji pomiędzy udoskonalenie mechanizmów i

budżet państwa: 168,1 mln zł, z tego 88,4 mln zł to fundusze UE inne środki krajowe, w tym NFOŚiGW i WFOŚiGW – 113,0 mln zł.

rozpoznanie i monitorowanie stanu różnorodności biologicznej oraz istniejących skuteczne usunięcie lub ograniczanie aktualnych pojawiających się zagrożeń zachowanie i/lub wzbogacanie istniejących oraz odtwarzanie utraconych pełne zintegrowanie działań na rzecz ochrony różnorodności biologicznej z działaniami oddziaływujących na tę różnorodność sektorów gospodarki oraz administracji publicznej i społeczeństwa (w tym organizacji pozarządowych), przy zapewnieniem równowagi przyrodniczej, a rozwojem społeczno-gospodarczym kraju,

podniesienie wiedzy oraz ukształtowanie postaw i aktywności społeczeństwa na instrumentów służących ochronie

rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, i zrównoważonemu użytkowaniu różnorodności biologicznej,

.go

Polski, oraz konieczności zapewnienia odpowiednich warunków życia i rozwoju

v.p l

biologiczna na poziomie



Monitor Polski Nr 52                — 4022 —                Poz. 561

---

rozwinięcie współpracy międzynarodowej w skali regionalnej i globalnej na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów różnorodności biologicznej, użytkowanie różnorodności biologicznej w sposób zrównoważony,

z uwzględnieniem równego i sprawiedliwego podziału korzyści i kosztów jej zachowania, w tym także kosztów zaniechania działań rozwojowych ze względu na ochronę zasobów przyrody.

Realizację strategii i działań strategicznych oparto na 4 zasadach:

zasada konsolidacji – maksymalna integracja działań na rzecz ochrony

różnorodności biologicznej na wszystkich poziomach realizowanej polityki

zasada regionalizacji – opracowanie regionalnych strategii i programów i wyznaczenie organów koordynujących ich wdrażanie, zasada umiędzynarodowienia – respektowanie międzynarodowych konwencji, porozumień i zasad w zakresie ochrony środowiska i różnorodności biologicznej, zasada uspołecznienia – potrzeba stworzenia mechanizmów wykorzystujących zaangażowanie potencjału społecznego w działania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej.

ww

3.Realizacja zapisów

4. Tematyka

w. rcl

rzek i ich dolin, odtworzenie ciągłości ekologicznej rzek.

1. Tytuł dokumentu 2006 -2013).

2. Zatwierdzenie Strategia obejmuje lata 2006-2013.

Działania operacyjne wskazane w Dziale Gospodarka Wodna obejmują:

wzmocnienie działań na rzecz osiągnięcia i utrzymania dobrego stanu wód,

a także ekosystemów wodnych i od wód zależnych, w tym utrzymania wszędzie

tam gdzie jest to możliwe, naturalnego lub zbliżonego do naturalnego charakteru

Strategia Ochrony Obszarów Wodno-Błotnych w Polsce

Strategia ochrony obszarów wodno-błotnych w Polsce wraz z planem działań (na lata

„Strategia ochrony obszarów wodno-błotnych w Polsce wraz z planem działań”

została zatwierdzona 10 października 2006 r. przez Ministra Środowiska.

Obszary wodno-błotne stanowią jedno z największych źródeł wód słodkich dla

przyrody ożywionej, a jednocześnie są ekosystemami zagrożonymi. Dlatego ich ochrona to

.go

ekologicznej państwa,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4023 —                Poz. 561

---

jedno z ważniejszych zadań do realizacji. Strategia ta oparta jest na konwencji Ramsar z 1975 roku, która ma charakter międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony i utrzymania obszarów określanych jako „wodno-błotne”.

5. Wskazania finansowania

W zakresie działu „Gospodarka wodna”, omawiana Strategia szacuje środki konieczne do realizacji działań w tym zakresie na kwotę 170,0 tys. zł. Większość działań w ramach

wskazanego programu oszacowano jako działania nie generujące dodatkowych kosztów, przeprowadzane w ramach środków własnych instytucji odpowiedzialnych za wdrożenie oszacowano na 23,727 mln zł, z czego około 3,276 mln zł będzie pochodzić ze środków

6. Działania przewidziane do realizacji programu. Łączny koszt zaplanowanego programu działań we wszystkich jego działach, budżetowych.

Zagadnienia dotyczące ochrony środowiska wodno-błotnego zostały uwzględnione w dokumentach takiej rangi jak „II Polityka Ekologiczna Państwa” przyjęta przez Radę Ministrów w 2001 roku oraz „Strategia Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej” również z 2001 roku, przyjęta przez Ministra Środowiska. Główne cele/działania strategii ochrony środowisk wodno-błotnych to:

ww

– 2013 znajdują się:

w. rcl

chronionych, ich zagrożeń oraz potrzeb ochrony, i obszarów wdrażania Wspólnej Polityki Rolnej.

doskonalenie i harmonizacja przepisów prawnych,

synchronizacja działań rożnych resortów, struktur zarządzania i organizacji, synchronizacja działań w zakresie zalesień siedlisk hydrogenicznych, ochrona prawna obiektów najcenniejszych przez włączanie ich w sieć obszarów wskazanie priorytetowych obszarów wymagających ochrony lub renaturyzacji, rozwój metod czynnej ochrony obszarów wodno-błotnych, usprawnienie i wdrożenie instrumentów finansowych w sferze ochrony zapewnienie właściwej edukacji i promocji wartości obszarów wodno-błotnych, rozwój badań naukowych i monitoringu na obszarach wodno-błotnych, w tym

środowiska, wspierających ochronę obszarów wodno-błotnych,

stworzenie zintegrowanego monitoringu obszarów wodno-błotnych objętych

ochroną w ramach sieci Natura 2000, obszarów objętych dyrektywą Azotanową

Sektorowe programy operacyjne na lata 2007-2013

Wśród Sektorowych programów operacyjnych, zaplanowanych do wdrażania w okresie 2007

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4024 —                Poz. 561

---

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Program Operacyjny Pomoc Techniczna,

Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej,

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej.

Z uwagi na fakt, iż praktycznie tylko Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko dot. zagadnień powiązanych bezpośrednio z gospodarką wodną, poniżej skupiono się na identyfikacji właśnie tego programu.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013.

„Program Infrastruktura i Środowisko 2007 - 1013” został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. oraz uchwałą Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2008 r.

3. Realizacja zapisów

4. Tematyka W latach 2007-2013.

ww

z gospodarką wodną):

w. rcl

i zagrożenia w poszczególnych sektorach).

5. Wskazanie finansowania wybranych osi związanych z gospodarka wodną. Ogółem 37,566 mld euro: środki unijne – 27,914 mld euro, wkład krajowy – 9,652 mld euro.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko określa cele służące podniesieniu

atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów, poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości

kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Dokument zawiera m. in. opis stanu istniejącego poszczególnych sektorów oraz analizę SWOT (mocne i słabe strony, szanse

Na początku wskazano środki finansowania całego projektu, natomiast kolejno środki

Środki na współfinansowanie krajowe pochodzić będą z budżetu państwa, budżetu jednostek

samorządu terytorialnego, oraz z innych środków publicznych i prywatnych. Wysokość finansowania poszczególnych priorytetów (wybrane osie bezpośrednio związane

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4025 —                Poz. 561

---

gospodarka wodno-ściekowa: 3 275,2 mln euro: o wkład wspólnotowy 2 783,9 mln euro, o wkład krajowy (krajowe środki publiczne) 491,3 mln euro, wody i zapewnienie

zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska (w tym m.in. zadanie - Retencjonowanie przeciwpowodziowego): 655,0 mln euro: o wkład wspólnotowy 556,8 mln euro, o wkład krajowy 98,2 mln euro, przedsięwzięcia dostosowujące

przedsiębiorstwa

środowiska (w tym m.in. zadanie - Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie o wkład wspólnotowy 200,0 mln euro, o wkład krajowy 467,0 mln euro.

6. Działania przewidziane do realizacji i zadań w ich obrębie:

Wymienione działania odnoszą się do wymienionych powyżej osi priorytetowych gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM; wyposażenie aglomeracji powyżej 15 tys. RLM w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków

w. rcl

systemów kanalizacji zbiorczej, zapewnienia właściwego poziomu Retencji Lasów Państwowych: o zwiększenie nizinnych, możliwości retencyjnych infrastruktury w dobrym stanie,

zgodnie z wymogami dyrektywy 91/271/EWG; działania dotyczą budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych oraz modernizacji

retencjonowanie wody i zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego; zwiększenie ilości zasobów dyspozycyjnych niezbędnych dla ludności i gospodarki

kraju oraz stopnia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i przeciwdziałania

skutkom suszy wraz ze zwiększeniem naturalnej retencji dolin rzecznych

z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego; realizacja zadań z tzw. programów małej retencji, przygotowanych przez wszystkie województwa; projekty dotyczące modernizacji istniejącej infrastruktury lub budowy nowych obiektów, w celu bezpieczeństwa zarówno budowli hydrotechnicznych, jak również bezpieczeństwa powodziowego; w ramach Małej ekosystemów leśnych oraz

ww

przeciwdziałanie przyczynom suszy w ekosystemach leśnych na terenach

o przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich; zwiększenie retencji i utrzymanie potoków górskich oraz związanej z nimi

.go

gospodarki wodno-ściekowej): 667,0 mln euro:

v.p l

bezpieczeństwa do wymogów ochrony



Monitor Polski Nr 52                — 4026 —                Poz. 561

---

wsparcie

dla

przedsiębiorstw

w

zakresie

gospodarki

wodno-ściekowej;

odprowadzanych przez przemysł do środowiska wodnego oraz zmniejszenie ilości nieoczyszczonych ścieków przemysłowych odprowadzanych do wód lub do ziemi.

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

1.Tytuł dokumentu 2.Zatwierdzenie Rady Ministrów z dnia 30 października 2007 r. 3.Realizacja zapisów Lata 2007-2013. 4.Tematyka

„Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka”.

Zatwierdzony decyzją Komisji Europejskiej z dnia 1 października 2007 r. oraz uchwałą

Dokument został opracowany dla rozwoju gospodarki w Polsce, opierając się o innowacyjne przedsiębiorstwa. Dodatkowymi celami były: zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, wzrost konkurencyjności polskiej nauki,

ww

w. rcl

międzynarodowym, tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy. priorytetach: badania i rozwój nowoczesnych technologii, infrastruktura strefy B+R, kapitał dla innowacji, dyfuzja innowacji, polska gospodarka na rynku międzynarodowym, inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia, pomoc techniczna. środki publiczne – krajowe: 5.Wskazanie finansowania

zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym,

zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku

W ramach opisywanego programu mamy do czynienia z krajową i/lub

międzynarodową innowacyjnością, nie wspierano lokalnej lub regionalnej. Program operacyjny Innowacyjna Gospodarka opiera się na 9 podstawowych

społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji, społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności,

.go

v.p l

ograniczenie ładunku zanieczyszczeń (w szczególności substancji niebezpiecznych)



Monitor Polski Nr 52                — 4027 —                Poz. 561

---

(budżet państwa) i wspólnotowe (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego), środki prywatne. 6.Działania przewidziane do realizacji Łączna wielkość publicznych środków finansowych - 9 711 629 742 euro. Priorytet I - Badania i rozwój nowoczesnych technologii: Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki; naukowe; Wsparcie projektów celowych. Priorytet II - Infrastruktura sfery B+R:

Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy;

Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki

Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym;

Wsparcie tworzenia wspólnej infrastruktury badawczej jednostek naukowych; Inwestycje związane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki. Priorytet III - Kapitał dla innowacji: inicjowanie działalności innowacyjnej,

wspieranie funduszy kapitału podwyższonego ryzyka,

tworzenie systemu ułatwiającego inwestowanie w MSP.

ww

w. rcl

wsparcie wdrożeń wyników prac B+R, wzornictwa przemysłowego, kredyt technologiczny, Priorytet V - Dyfuzja innowacji: ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym, wspieranie ośrodków innowacyjności, zarządzanie własnością intelektualną. paszport do eksportu, nowych terenów inwestycyjnych, promocja turystycznych walorów Polski,

Priorytet IV - Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia: stymulowanie działalności B+R przedsiębiorstw oraz wsparcie w zakresie

nowe inwestycje o wysokim potencjale innowacyjnym, wsparcie inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki. wspieranie rozwoju powiązań kooperacyjnych o znaczeniu ponadregionalnym, wspieranie instytucji otoczenia biznesu świadczących usługi proinnowacyjne oraz

Priorytet VI - Polska gospodarka na rynku międzynarodowym: rozwój sieci centrów obsługi inwestorów i eksporterów oraz powstawanie

inwestycje w produkty turystyczne o znaczeniu ponadregionalnym,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4028 —                Poz. 561

---

promocja polskiej gospodarki. Priorytet VII - Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji. gospodarki: Priorytet VIII - Społeczeństwo informacyjne – zwiększanie innowacyjności wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej, wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B, przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – eInclusion, Priorytet IX - Pomoc techniczna: wsparcie zarządzania, wyposażenie instytucji, informacja i promocja, ewaluacja.

zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili”.

Regionalne Programy Operacyjne na lata 2007-2013

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów

4. Tematyka Regionalne Programy Operacyjne.

ww

w. rcl

W latach 2007-2013. inwestycji w infrastrukturę lokalną: o infrastruktura drogowa, o pobór i zaopatrzenie w wodę, o odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, o przesył energii elektrycznej i gazu, o poprawa jakości powietrza, o odnowa centrów miejscowości, o rozwój agroturystyki, o promocja lokalnego produktu turystycznego,

Zatwierdzenie 16 RPO nastąpiło w okresie wrzesień – grudzień 2007 r.

Regionalne Programy Operacyjne zawierają priorytety mające na celu zwiększenie

poziomu życia i atrakcyjności terenu z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.

Program umożliwia wsparcie różnorodnym rodzajom inwestycji m.in.:

o kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje, rozwoju turystyki i funkcji rekreacyjnej obszarów wiejskich: o budowa i modernizacja lokalnej bazy turystycznej i rekreacyjnej,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4029 —                Poz. 561

---

promowania regionalnego produktu i usług, lokalnej infrastruktury społecznej: o wyrównanie szans w dostępie do edukacji, społeczeństwo informacyjne:

o podniesienie jakości podstawowej opieki medycznej,

o zwiększenie dostępu do internetu na obszarach wiejskich, ochrony dziedzictwa kulturowego, rozwoju obszarów wiejskich, ochrony przeciwpowodziowej.

5. Wskazanie finansowania budżet państwa,

o zwiększenie zakresu usług teleinformacyjnych dostępnych on-line,

budżety jednostek samorządu terytorialnego, inne środki publiczne, środki prywatne. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,

6. Działania przewidziane do realizacji

Liczne działania w zależności od planowanych do osiągnięcia efektów. W zakresie

ww

1.Tytuł dokumentu 2.Zatwierdzenie 3.Realizacja zapisów

w. rcl

zmierzające do realizacji nakreślonych celów: i przeciwpowodziowego, i uzdrowiskowych.

gospodarki wodnej oraz ochrony zasobów wodnych, najczęściej wymieniane są działania poprawa stanu środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa ekologicznego racjonalne kształtowanie i zachowanie zasobów naturalnych dla polepszenia warunków życia mieszkańców i stanowienia korzystnych warunków dla rozwoju budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków, sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,

gospodarki, przy uwzględnieniu zasad zrównoważonego rozwoju,

działania z zakresu sanitacji i racjonalnego gospodarowania wodą, zwłaszcza na

obszarach wiejskich i terenach objętych ochroną oraz na terenach turystycznych

Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013

„Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013”. Zatwierdzony przez Komisję Europejską dnia 24 lipca 2007 r.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4030 —                Poz. 561

---

W latach 2007 –

2013. 4.Tematyka Dokument określa i opisuje działania, które mają służyć rozwojowi obszarów wiejskich. Opisuje on cztery główne osie priorytetowe. Program będzie realizowany w latach 2007-2013 na terenie całego kraju. 5.Wskazanie finansowania budżet państwa. 6.Działania przewidziane do realizacji oś.1 (gospodarcza) DZIAŁANIA:

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,

W ramach PROW 2007-2013 wyróżniono cztery główne priorytety: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego

szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie, ułatwianie startu młodym rolnikom, renty strukturalne,

korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów, modernizacja gospodarstw rolnych,

ww

oś.3 (społeczna) DZIAŁANIA:

w. rcl

rolnictwa i leśnictwa, działania informacyjne i promocyjne, grupy producentów rolnych, oś.2 (środowiskowa) DZIAŁANIA: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich program rolnośrodowiskowy, wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych, różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej,

zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej, poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności,

wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW),

zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne, odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz

Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4031 —                Poz. 561

---

tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej, odnowa i rozwój wsi, oś.4 Leader DZIAŁANIA: wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, wdrażanie projektów współpracy,

funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja. Dodatkowe działania to:

realizacji programu (projekt, realizacja, monitorowanie i ocena),

sposób zapobiegania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną na różnych etapach realizacji programu.

Strategia Gospodarki Wodnej 2005 r.

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie Strategia Gospodarki Wodnej.

ww

w. rcl

3. Realizacja zapisów 2005-2020.

4. Tematyka wodnych i od wód zależnych, inwestycyjne), oś finansową (koszty utrzymania, finansowanie),

5. Wskazanie finansowania

Dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 13 września 2005 r.

Określa podstawowe kierunki i zasady umożliwiające realizację idei trwałego zaspokojenie uzasadnionych potrzeb wodnych ludności i gospodarki przy poszanowaniu zasad zrównoważonego użytkowania wód, osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód, a w szczególności ekosystemów podniesienie skuteczności ochrony przed powodzią i skutkami suszy. oś techniczną (utrzymanie i odtworzenie majątku, nowe przedsięwzięcia

i zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu wodami. Celem strategii jest:

„Strategia Gospodarki Wodnej” wyróżnia trzy osie problemowe:

oś instytucjonalną (zarządzanie wodami, koordynacja gospodarki wodnej).

.go

działania promujące równość mężczyzn i kobiet na poszczególnych etapach

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4032 —                Poz. 561

---

fundusze Unii Europejskiej, fundusze ekologiczne, fundusze celowe, kredyty bankowe, środki publiczne,

środki własne samorządu województw i gmin, środki własne przedsiębiorców i rolników. Brak konkretnych danych.

6. Działania przewidziane do realizacji

Działania zmierzające do osiągnięcia I celu (zaspokojenie uzasadnionych potrzeb wód): zwiększenie

opracowanie i wdrożenie Krajowego Programu Retencjonowania Wód, zasobów dyspozycyjnych poprzez dokończenie budowy wielozadaniowych zbiorników retencyjnych, rozwój małej retencji wodnej oraz budowę nowych zbiorników retencyjnych o znaczeniu ponadregionalnym tam, gdzie ich funkcje społeczne i gospodarcze będą uzasadniały wysokość nakładów, zwiększenie zasobów wód dla produkcji rolnej poprzez rozwój małej retencji

ww

i Odry,

w. rcl

przeznaczoną do spożycia, poprawa jakości wody w kąpieliskach, realizacja programu wodno-środowiskowego kraju, w obszarach dorzeczy,

wodnej oraz popieranie melioracji nawodnieniowych,

udostępnienie obiektów piętrzących do budowy małych elektrowni wodnych, opracowanie i wdrożenie zasady zwrotu kosztów usług wodnych, poprawa jakości wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę

udokumentowanie warunków hydrogeologicznych na obszarach wydzielonych 123 zbiorników wód podziemnych wymagających szczególnej ochrony, utrzymanie i modernizację istniejących dróg wodnych, zwłaszcza o charakterze turystycznym wraz z uwzględnieniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków.

Działania zmierzające do osiągnięcia II celu (osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu opracowanie planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Wisły

wód, a w szczególności ekosystemów wodnych i od wód zależnych):

utworzenie programów monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych realizację zadań Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych,

.go

wodnych ludności i gospodarki przy poszanowaniu zasad zrównoważonego użytkowania

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4033 —                Poz. 561

---

zapewnienie wyposażenia zakładów sektora rolno-spożywczego w oczyszczalnie ścieków, kanalizacji oczyszczalnie ścieków, wprowadzonych do wód, zagospodarowanie osadów ściekowych, 85/337/EWG, 96/82/WE, 91/414/EWG. powodzią i skutkami suszy): doprowadzenie do wyposażenia aglomeracji poniżej 2000 RLM w systemy ograniczenie lub eliminowanie substancji szczególnie szkodliwych i azotanów

realizacja przedsięwzięć służących wypełnieniu przepisów dyrektyw: 92/43/EWG, Działania zmierzające do osiągnięcia III celu (podniesienie skuteczności ochrony przed

opracowanie planów ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy dla obszaru kraju, właściwe utrzymanie koryt rzecznych i stworzenie warunków dla swobodnego spływu wód powodziowych i lodów, zwiększenie retencji dolinowej rzek, melioracji szczegółowych, poprawę stanu bezpieczeństwu, w

stymulowanie działań zatrzymujących wodę w glebie poprzez modernizację

w. rcl

tym obowiązkowe i Odry w okresach zlodzenia, jednostką samorządu lokalnego,

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie Dokument w fazie zatwierdzania.

technicznego

i modernizacyjnych na podstawie monitoringu sprawności technicznej, budowę i modernizację urządzeń przeciwpowodziowych, utrzymanie rzek i związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie technicznym, odnowienie floty lodołamaczy dla zapewnienia swobodnego spływu wód Wisły komunalizację wałów przeciwpowodziowych, polegającą na przekazaniu ich tworzenie systemów obowiązkowych ubezpieczeń majątku od powodzi.

ww

Projekt Polityki wodnej państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2016)

Projekt Polityki wodnej państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu 2016).

.go

budowli hydrotechnicznych robót wykonanie

v.p l

zagrażających remontowych



Monitor Polski Nr 52                — 4034 —                Poz. 561

---

3. Realizacja zapisów Przewidziano zakres realizacji do 2030 r. z uwzględnieniem roku 2016.

4. Tematyka

Polityka wodna państwa do roku 2030 określa podstawowe kierunki i zasady działania umożliwiające realizację idei trwałego i zrównoważonego rozwoju w gospodarowaniu zasobami wodnymi w Polsce. Cel ten ma być osiągnięty przez zbudowanie

sprawnie działającego systemu, który wykorzystując mechanizmy prawne oraz instrumenty ekonomiczne, będzie zapewniał osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu wód, a w szczególności ekosystemów wodnych i od wody zależnych, pozwalał na zaspokojenie

uzasadnionych potrzeb wodnych, zwiększał bezpieczeństwo powodziowe kraju i chronił go przed skutkami suszy. Osiągnięcie najważniejszych z punktu widzenia społeczeństwa i rozwoju gospodarki narodowej celów Polityki wodnej, musi przebiegać przy pełnym integrowaniu ochrony i zrównoważonego gospodarowania wodą z innymi dziedzinami polityk wspólnotowych takich jak energetyka, transport, rolnictwo, rybołówstwo, polityka regionalna i turystyka. Polityka wodna tworzy podstawę do kontynuacji dialogu oraz rozwoju strategii dla dalszej integracji i rozwoju poszczególnych obszarów tych polityk.

Polityka wodna państwa przewiduje dążenie do spełnienia szeregu celów. Celem nadrzędnym Polityki wodnej państwa do roku 2030 (z uwzględnieniem etapu

2016) jest zapewnienie powszechnego dostępu ludności do czystej i zdrowej wody oraz istotne ograniczenie zagrożeń wywoływanych przez powodzie i susze. Ma to nastąpić w połączeniu z utrzymaniem dobrego stanu wód i związanych z nimi ekosystemów, przy zaspokojeniu uzasadnionych potrzeb wodnych gospodarki, poprawie spójności terytorialnej i dążeniu do wyrównania dysproporcji regionalnych oraz uwzględnieniu integrowania ochrony środowiska wodnego z innymi dziedzinami gospodarki kraju.

Cele strategiczne dla osiągnięcia celu nadrzędnego są następujące: • • osiągnięcie i utrzymanie dobrego stanu i potencjału wód oraz związanych z nimi ekosystemów,

ww

gospodarki, • • wodami.

w. rcl

wystąpienia sytuacji nadzwyczajnych,

zapewnienie dostępu do zasobów wodnych dla zaspokojenia potrzeb ludności, środowiska naturalnego oraz społecznie i ekonomicznie uzasadnionych potrzeb wodnych

ograniczenie negatywnych skutków powodzi i suszy oraz minimalizowanie ryzyka

wdrożenie systemu zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi i gospodarowania

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4035 —                Poz. 561

---

Ramowy plan wdrożenia Polityki wodnej państwa przedstawia się następująco: Z uwagi na wymogi średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju oraz przyjętej przez Rząd RP Polityki ekologicznej państwa, podstawowym okresem wdrożeniowym PWP są lata dokumentów strategicznych. 2011-2016. Natomiast okres 2017-2030 dostosowany został do innych krajowych Zakres planu wdrożenia Polityki wodnej państwa obejmuje:

▪ działania wynikające z wdrożenia dyrektyw UE zgodnie z terminami wymaganymi prawem,

▪ działania związane z wdrożeniem reformy gospodarki wodnej według ustalonego

▪ inne działania priorytetowe do roku 2016.

Reforma obejmuje trzy okresy – okres wstępny (trwający kilka miesięcy), okres wdrażania (2011-2016) i okres docelowy (2017-2030). Ponadto reforma musi nie tylko respektować zakres i terminy realizacji polskich zobowiązań akcesyjnych w ramach wdrażania dyrektyw związanych z gospodarowaniem wodami, ale zdecydowanie ułatwiać i wspierać ich realizację. W okresie wstępnym (2011) zostanie uszczegółowiona koncepcja

ww

Etap I i etap II :

w. rcl

reformy i przygotowany plan jej wdrożenia. organizacyjnych (instytucjonalnych). z dotychczasowym porządkiem. uwzględnieniem działań korygujących.

5. Wskazanie finansowania budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, fundusze ekologiczne, fundusze pomocowe, użytkownicy wód.

W okresie wdrażania (2011-2016) będą realizowane następujące 3 etapy:

Etap I - przygotowanie reformy - (trwający około 18 miesięcy przy odpowiedniej

koncentracji środków i zasobów ludzkich) w zakresie szczegółowych rozwiązań

Etap II - wprowadzanie nowych rozwiązań, monitorowany na szczeblu centralnym

(trwający około 18 miesięcy), w którym część zadań będzie realizowana zgodnie

Etap III - weryfikacja i kontrola efektów wdrożenia reformy (2014-2016) z

.go

harmonogramu, jako narzędzia realizacji celów Polityki wodnej państwa,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4036 —                Poz. 561

---

Etap III Polityki wodnej państwa (podział w gospodarce wodnej na – a) zarządzanie zasobami wodnymi, b) utrzymanie wód i zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa): o środki pochodzące z zastosowania

finansowanie zadań związanych z zarządzaniem zasobami wodnymi: nowego systemu ekonomicznych, o budżet państwa, o fundusze ekologiczne, o fundusze pomocowe, Skarbu Państwa: o środki ekonomicznych, o budżet państwa,

finansowanie zadań związanych z utrzymaniem wód i zarządzaniem majątkiem pochodzące

o budżety jednostek samorządu terytorialnego, o fundusze ekologiczne, o fundusze pomocowe.

W Polityce wodnej państwa podano szacunkowy koszt wdrożenia reformy gospodarowania

6. Działania przewidziane do realizacji

Ramowy plan wdrożenia Polityki wodnej państwa obejmuje trzy główne rodzaje działań: działania związane z wdrożeniem reformy gospodarowania wodami: o opracowanie szczegółowej koncepcji realizacji reformy, wodnymi oraz majątkiem Skarbu Państwa i utrzymaniem wód,

w. rcl

zarządzania zasobami wodnymi, o opracowanie i wdrożenie nowoczesnych zabezpieczenia przed powodzią i suszą, działania związane z wdrożeniem dyrektyw UE: o zadania organizacyjno - prawne (do 2009 r.): regionalnego,

wodami, który wynosi 139 500 tys. zł, dla okresu od IV kwartału 2008 r. do 2016 r.

o przygotowanie i wdrożenie nowych instrumentów zarządzania zasobami

o przygotowanie i wdrożenie nowej struktury organizacyjno - instytucjonalnej o przygotowanie i wdrożenie nowej struktury organizacyjno - instytucjonalnej zarządzania majątkiem Skarbu Państwa i utrzymaniem wód, metod i programów dla o identyfikacja i plan zarządzania konfliktami w gospodarowaniu wodami,

ww

o przygotowanie i wdrożenie nowych polityk zlewniowych,

identyfikacja następstw wdrożenia dyrektyw UE dot. gospodarowania

wodami w odniesieniu do polityk sektorowych i polityki rozwoju

.go

z zastosowania nowego systemu

v.p l

instrumentów instrumentów



Monitor Polski Nr 52                — 4037 —                Poz. 561

---

zakończenie prac nad podstawami wdrożenia dyrektywy 2007/60/WE, nowelizacja ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne oraz aktów prawnych niższego rzędu zgodnie z dyrektywami UE, o wdrażanie RDW: wdrożenie zmodernizowanego opracowanie krajowego programu udrożnienia rzek, systemu powierzchniowych i podziemnych,

opracowanie programu wodno- środowiskowego kraju oraz projektów planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, opracowanie i wdrożenie polityk opłat za wodę,

procesu konsultacji społecznych oraz ich aktualizacja i weryfikacja, wdrażanie ustaleń planów gospodarowania wodami i kontrola efektów, o wdrożenie dyrektywy 2007/60/WE: ustalenie kryteriów i priorytetów ochrony przed powodzią dla identyfikacji obecnego poziomu ochrony obszarów, w celu oceny rzeczywistego ryzyka powodziowego, szkody, ustalenie zasad wyceny majątku trwałego i ruchomego narażonego na

ww

2016 r.): na brakujących

w. rcl

profilaktycznych, ryzykiem powodziowym, powodziowym, przedsięwzięcia hydrotechniczne, mające hydromorfologię cieków, wojewódzkich programów

dokonanie wstępnej oceny ryzyka powodziowego, analiza i ocena poziomu zagrożenia na potrzeby oceny skuteczności działań opracowanie map zagrożenia i ryzyka powodziowego, przestrzenna identyfikacja możliwości działań profilaktycznych dla obniżenia obecnego i ograniczenia przyszłego zagrożenia, opracowanie, konsultacje społeczne, opublikowanie planów zarządzania wdrażanie, aktualizacja i weryfikacja planów zarządzania ryzykiem

inne priorytetowe działania dla okresu wdrażania Polityki wodnej państwa (do

o rozwiązanie problemu wydatkowania funduszy ze źródeł krajowych i unijnych negatywny wpływ na

o opracowanie metodyki określania przepływów nienaruszalnych, udrażniania rzek oraz ich

o rozwiązanie problemu utraty drożności ekologicznej cieków – opracowanie

.go

publikacja planów gospodarowania wodami wraz z przeprowadzeniem

v.p l

monitoringu wód



Monitor Polski Nr 52                — 4038 —                Poz. 561

---

implementacja, niskie nakłady oraz niska efektywność wykorzystania środków unijnych na udrażnianie rzek, o wdrożenie programu interwencyjnego dla powstrzymania najbardziej szkodliwych działań prowadzących do pogorszenia stanu wód w rozumieniu RDW,

o podjęcie działań w zakresie ograniczenia niezgodnych z zasadami RDW regulacji cieków dla zachowania i poprawy ekologicznej drożności cieków, substancji ropopochodnych i innych substancji niebezpiecznych do wód,

o podjęcie działań na rzecz zapobiegania i skutecznego zwalczania wycieków o weryfikacja dotychczasowych planów inwestycyjnych pod kątem spełniania

Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych z 2003 r.

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych.

Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2003 r.

realizacji, tj. na okresy do końca 2005 r., 2010 r., 2013 r., bądź do roku 2015, zgodnie z ustaleniami Traktatu Akcesyjnego Polski do UE.

4. Tematyka

ww

w. rcl

Poszczególne działania przewidziane w programie są podzielone wg terminu ich

KPOŚK stanowi realizację przepisów dyrektywy 91/271/EWG, transponowanych

poprzez umieszczenie odpowiednich przepisów w art. 43 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. KPOŚK został przygotowany na podstawie uzyskanych w 2003 r. od gmin informacji o stanie i zamierzeniach dotyczących realizacji przez gminę przedsięwzięć w zakresie wyposażenia terenów zabudowanych i przeznaczonych pod zabudowę, w zbiorcze sieci kanalizacyjne i oczyszczalnie ścieków komunalnych (wg stanu na koniec 2002 r.). Program przewiduje realizację zadań w zakresie budowy, rozbudowy i modernizacji obiektów oczyszczalni ścieków komunalnych oraz sieci kanalizacyjnej, aby 31 grudnia 2005 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta w 674

osiągnąć odpowiedni efekt ekologiczny w określonym czasie, wg następujących zasad: aglomeracjach, z których ładunek zanieczyszczeń biodegradowalnych stanowi 31 grudnia 2010 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta w 1069

69% całkowitego ładunku zanieczyszczeń tego typu pochodzącego z aglomeracji, aglomeracjach, z których ładunek zanieczyszczeń biodegradowalnych stanowi

86% całkowitego ładunku zanieczyszczeń tego typu pochodzącego z aglomeracji,

.go

wymagań RDW i zgodności z nowymi założeniami polityki wodnej kraju.

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4039 —                Poz. 561

---

31 grudnia 2013 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta w 1165 aglomeracjach, z których ładunek zanieczyszczeń biodegradowalnych stanowi 91% całkowitego ładunku zanieczyszczeń tego typu pochodzącego z aglomeracji, 31 grudnia 2015 r. zgodność z dyrektywą powinna być osiągnięta we wszystkich 100% całkowitego ładunku zanieczyszczeń tego typu pochodzącego z aglomeracji.

5. Wskazanie finansowania budżet państwa, fundusze zagraniczne, fundusze ekologiczne, budżety jednostek samorządu terytorialnego,

aglomeracjach, z których ładunek zanieczyszczeń biodegradowalnych stanowi

kredyty i pożyczki krajowe, w tym bankowe, inne źródła finansowania.

Nakłady finansowe niezbędne do realizacji KPOŚK oszacowano na 35 378 184 tys. PLN. W podziale na poszczególne okresy i rodzaje inwestycji, koszty te przedstawiają się następująco (tys. zł): budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych: o 2003 - 2005 r. – 2 092 200, o 2006 - 2010 r. – 5 939 400,

ww

w. rcl

o 2011 - 2013 r. – 9 263 000, o 2014 – 2015 r. – 6 792 000, RAZEM 2005 – 2015: 24 086 000, o 2003 - 2005 r. – 5 034 000, o 2006 r. – 2010 – 4 042 000, o 2011 r. – 2013 – 60 000, o 2014 – 2015 r. – 2 156 000, RAZEM 2005 – 2015: 11 292 000.

6. Działania przewidziane do realizacji Zadania ujęte w KPOŚK przewidywały realizację:

rozbudowa, modernizacja i budowa oczyszczalni ścieków:

2003 - 2005 r. – realizację zadań budowy, rozbudowy bądź modernizacji dot. 442 oczyszczalni ścieków oraz budowę 3006,6 km sieci kanalizacyjnej, 2006 - 2010 r. – realizację zadań budowy, rozbudowy bądź modernizacji dot. 301 oczyszczalni ścieków oraz budowę 3754 km sieci kanalizacyjnej, 2011 - 2013 r. – realizację zadań budowy, rozbudowy bądź modernizacji dot. 30 oczyszczalni ścieków oraz budowę 8206,8 km sieci kanalizacyjnej,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4040 —                Poz. 561

---

2014 – 2015 r. – realizację zadań budowy, rozbudowy bądź modernizacji dot. 390 oczyszczalni ścieków oraz budowę 6034,6 km sieci kanalizacyjnej.

Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych z 2005r.

1. Tytuł dokumentu

Aktualizacja załączników nr 1, 2, 3 i 4 do Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, stanowiących wykazy niezbędnych przedsięwzięć w zakresie wyposażenia 2013 r. i 2015 r.

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów

aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków do końca 2005 r., 2010 r.,

Poszczególne działania przewidziane w programie są podzielone wg terminu ich realizacji, tj. na okresy do końca 2005 r., 2010 r., 2013 r., bądź do roku 2015.

4. Tematyka

Dokument stanowi aktualizację Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, stanowiący wypełnienie zobowiązań przyjętych w Traktacie Akcesyjnym Polski do UE w części dot. dyrektywy 91/271/EWG, zatwierdzonych przez Rząd RP w dniu

w. rcl

podstawie przeprowadzonych funduszami konsultacji z gminami, i wojewódzkimi ochrony środowiska

5. Wskazanie finansowania budżet państwa, fundusze zagraniczne, fundusze ekologiczne, kredyty i pożyczki krajowe, w tym bankowe, inne źródła finansowania. budżety jednostek samorządu terytorialnego,

16 grudnia 2003 r. Jednocześnie przepisy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne zobowiązują Ministra Środowiska do aktualizacji postanowień KPOŚK z częstotliwością nie rzadszą niż raz na cztery lata. Efektem przeprowadzenia pierwszej aktualizacji jest opisywany dokument z 2005 r., stanowiący wykaz niezbędnych przedsięwzięć w zakresie wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków komunalnych w latach: 2005, 2006 – 2010, 2011 – 2013, 2014 –

2015. Aktualizacja przeprowadzona została na urzędami wojewódzkimi, urzędami gospodarki wodnej,

marszałkowskimi oraz przedsiębiorstwami wodociągowo - kanalizacyjnymi, w zakresie przewidywanych zmian i uzupełnień KPOŚK, spowodowanych zwiększeniem rozpoznania problemów gospodarki wodnej w gminach oraz sposobów i programów ich rozwiązania.

ww

.go

Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 7 czerwca 2005 r.

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4041 —                Poz. 561

---

Nakłady finansowe niezbędne do realizacji KPOŚK oszacowano na 42 642 569 tys. zł. W podziale na poszczególne okresy i rodzaje inwestycji, koszty te przedstawiają się następująco (tys. zł): o 2005 r. – 2 869 305, o 2006 r. – 2010 - 20 321 829, o 2011 r. – 2013 – 4 396 843, o 2014 – 2015 r. – 4 542 967, RAZEM 2005 – 2015: 32 130 944, o 2005 r. – 1 068 228, budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych:

rozbudowa, modernizacja i budowa oczyszczalni ścieków: o 2006 r. – 2010 – 7 671 396, o 2011 r. – 2013 – 529 645, o 2014 – 2015 r. – 1 242 356,

6. Działania przewidziane do realizacji zrealizowania w zakresie: systemów

RAZEM 2005 – 2015: 10 511 625.

Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych określa działania do

ww

z 2009 r.

1. Tytuł dokumentu

w. rcl

wymagania prawa, i 2015 r., obsługiwane przez te systemy. w poszczególnych terminach.

kanalizacji

.go

zbiorczej i modernizacji

w aglomeracjach, w których istniejące w 2004 r. oczyszczalnie spełniały systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków, które osiągną efekty ekologiczne w zakresie oczyszczania w terminie do końca 2005 r. do 2010, 2013 systemów kanalizacji zbiorczej w gminach, niezbędnych do zapewnienia, że co najmniej 75 – 85% ludności w aglomeracjach do końca 2015 r. będzie

Działaniami w zakresie realizacji KPOŚK przewidziano objęcie 1577 aglomeracji, 44 230 936

RLM (budowa, rozbudowa lub modernizacja 1734 oczyszczalni ścieków) oraz wybudowanie w okresie 2005 – 2015 37 221,40 km sieci kanalizacyjnej w aglomeracjach, w których oczyszczalnie ścieków osiągnęły efekt ekologiczny zgodny z wymaganiami prawa

Aktualizacja Krajowego

Programu Oczyszczania Ścieków

v.p l

oczyszczalni ścieków

Komunalnych



Monitor Polski Nr 52                — 4042 —                Poz. 561

---

Aktualizacja Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2009 – AKPOŚK 2009.

2. Zatwierdzenie

3. Realizacja zapisów określony okres 2007 – 2015 r.

4. Tematyka

Dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 2 marca 2010 r.

Termin realizacji poszczególnych działań przewidzianych w programie został

Dokument stanowi realizację zapisu art. 43 ust. 4c ustawy - Prawo wodne, określającego konieczność dokonywania aktualizacji Krajowego Programu Oczyszczania

KPOŚK stanowi wypełnienie zobowiązań przyjętych w Traktacie Akcesyjnym Polski do UE w części dot. dyrektywy 91/271/EWG. Ostateczna wersja dokumentu składa się z części opisowej oraz trzech załączników, w których wyodrębniono aglomeracje: priorytetowe dla wypełnienia wymogów Traktatu Akcesyjnego (Załącznik

1) – obejmuje on 1313 aglomeracji o łącznym RLM 44 161 819, nie stanowiące priorytetu dla wypełnienia wymogów Traktatu Akcesyjnego

ww

(Załącznik 1): RAZEM

w. rcl

AKPOŚK 2009.

5. Wskazanie finansowania budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, krajowe fundusze ekologiczne, inne źródła finansowania. środki pomocowe Unii Europejskiej, o systemy kanalizacyjne o oczyszczalnie ścieków o zagospodarowanie osadów

(Załącznik

2) – obejmuje on 322 aglomeracje o łącznym RLM 1 360 434, pozostałe aglomeracje (Załącznik

3) – wykaz 104 aglomeracji o łącznym RLM 474 956, które nie spełniły wymogów formalnych, by znaleźć się w załączniku 1

lub

2. Aglomeracje te nie są wliczone do zakresu rzeczowego i finansowego

Nakłady finansowe niezbędne do realizacji przedsięwzięć AKPOŚK 2009 oszacowano aglomeracje priorytetowe dla wypełnienia wymogów Traktatu Akcesyjnego 19 165 918 tys. zł, 11 359 155,4 tys. zł, 1 312 886,1 tys. zł, 31 837 858 tys. zł,

na kwotę 37 426 905 tys. zł. Koszty te przedstawiają się następująco:

.go

Ścieków Komunalnych przyjętego w 2003 r. i zaktualizowanego po raz pierwszy w roku 2005.

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4043 —                Poz. 561

---

aglomeracje nie stanowiące priorytetu dla wypełnienia wymogów Traktatu Akcesyjnego (Załącznik 2): o systemy kanalizacyjne o oczyszczalnie ścieków o zagospodarowanie osadów RAZEM

6. Działania przewidziane do realizacji 4 506 658,5 tys. zł, 1 042 859,8 tys. zł, 39 529,6 tys. zł,

5 589 047,9 tys. zł.

Dokument jest aktualizacją poprzednich wersji KPOŚK uwzględniającą informacje z poziomu gmin, przedstawiającą działania do zrealizowania do roku 2015 w zakresie: budowy i modernizacji kanalizacji sanitarnej,

Działaniami w zakresie realizacji AKPOŚK 2009 przewidziano objęcie 1635 aglomeracji, o łącznym RLM 45 522

253. budowę modernizację budowę budowę Przewiduje się, że realizacja załącznika 1 AKPOŚK 2009 będzie obejmować:

modernizację lub rozbudowę

REGIONALNE

w. rcl

modernizację budowę modernizację lub rozbudowę

Przewiduje się, że realizacja załącznika 2 AKPOŚK 2009 będzie obejmować:

DOKUMENTY

I ROZWOJOWYM

Strategie Rozwoju dla województw

1.Tytuł dokument

ww

2.Zatwierdzenie 30 listopada 2005 roku. 3.Realizacja zapisów

Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego.

Strategia została uchwalona przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego dnia

Strategia obejmuje lata 2005-2020.

.go

569 oczyszczalni ścieków, 177 nowych oczyszczalni. 72 km sieci kanalizacyjnej, 333 oczyszczalni ścieków.

budowy, modernizacji bądź rozbudowy komunalnych oczyszczalni ścieków.

30 641 km sieci kanalizacyjnej, 2 883 km sieci kanalizacyjnej,

11 663 km sieci kanalizacyjnej,

O

CHARAKTERZE

v.p l

PLANISTYCZNYM



Monitor Polski Nr 52                — 4044 —                Poz. 561

---

4.Tematyka Strategia zawiera cele jakie województwo dolnośląskie zamierza osiągnąć do 2020 r., się żyć w spokoju ducha, zgodnie z ludźmi i w harmonii z naturą. 5.Wskazanie finansowania Brak danych dot. finansowania działań. 6.Działania przewidziane do realizacji integracja dolnośląska, renesans cywilizacyjny, społeczeństwo obywatelskie, innowacyjna gospodarka, otwarcie na świat. a mianowicie stworzenie kompleksu uwarunkowań sprawiających, że na Dolnym Śląsku da

Województwo dolnośląskie w swojej strategii rozwoju główne cele przedstawia jako:

Priorytety można podzielić na 2 kategorie - społeczne i gospodarcze:

tworzenie sprzyjających warunków powstawania i rozwoju firm innowacyjnych, szczególnie w grupie MSP oraz stymulowanie przedsiębiorczości, rozwój aktywnej polityki zatrudnienia, inwestowanie w zasoby ludzkie, poprawa jakości zatrudnienia, mobilność pracowników.

w. rcl

1. Tytuł dokumentu Program dolnośląskiego. zrównoważonego rozwoju i ochrony

2. Zatwierdzenie 2002 roku.

3. Realizacja zapisów 2001 – 2015.

4. Tematyka mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe.

zabezpieczenie społeczne i promowanie integracji społecznej,

Wojewódzki program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami

środowiska województwa

Uchwała nr XLIV/842/2002 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 26 kwietnia

ww

Realizacja zapisów ustawy - Prawo ochrony środowiska - art. 17 ust. 1 nakłada na

Samorząd Wojewódzki obowiązek sporządzenia Programu Ochrony Środowiska dla każdego województwa na terenie kraju. Program określa cele i priorytety ekologiczne, rodzaj

i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4045 —                Poz. 561

---

Wojewódzki Program Ochrony Środowiska wyznacza kierunki do opracowania polityk w zakresie ochrony środowiska na niższych szczeblach administracyjnych, tj.: w powiatach i gminach.

5. Wskazanie finansowania

budżet samorządów terytorialnych – 21%,

fundusze podmiotów gospodarczych – 40%, ekokonwersja – 1%, fundusze pomocowe i strukturalne – 9%,

6. Działania przewidziane do realizacji

fundusze ekologiczne ( NFOŚiGW, WFOŚiGW,) – 24%,

fundusze budżetu państwa i dotacje budżetowe – 5%.

Program Ochrony Środowiska dla województwa dolnośląskiego służy realizacji celów z zakresu ochrony środowiska zawartych w Strategii rozwoju województwa. Celem strategicznym jest przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych i podziemnych oraz ich ochrona. Strategia realizacji celu nadrzędnego wynika z II Polityki Ekologicznej Państwa. Cele długoterminowe do 2015 roku:

uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej (w szczególności na terenach

ww

sterowania

w. rcl

91/676/EWG, przeciwpowodziowego, przyrodniczego, działań wynika z programów małej retencji,

wiejskich); realizacja celu odbywać się będzie poprzez modernizację i rozbudowę istniejących oczyszczalni oraz budowę nowych obiektów i kanalizację wsi, zmniejszenie zużycia wody; racjonalizację użytkowania wody planuje się poprzez wprowadzenie zamkniętych obiegów wody w zakładach przemysłowych – celem uzyskania oszczędności finansowych; działania skierowane na użytkowników ograniczenie zanieczyszczenia spowodowanego niekontrolowanymi spływami powierzchniowymi; realizację powyższego celu planuje się poprzez prawne

indywidualnych dotyczą kontynuacji montażu liczników poboru wody,

ograniczenie stosowania związków biogennych w rolnictwie, co dyrektywy podniesienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego; modernizacja systemu uwzględniającego ochronę środowiska

ochrony przeciwpowodziowej m.in. poprzez stworzenie kompleksowego systemu

zwiększenie małej retencji; działania skierowane są przede wszystkim na stworzenie polderów i zwiększenie retencji gleb i lasów; realizacja wytyczonych

rozwój współpracy regionalnej na wodach granicznych; wspólne działania

sąsiadujących państw: Republiki Czeskiej, Republiki Federalnej Niemiec

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4046 —                Poz. 561

---

i Rzeczpospolitej Polskiej w zakresie efektywnej ochrony wynika z realizacji Programu dla Odry 2006, ochrona zasobów wód podziemnych; realizacja celu wynika z przestrzegania prawidłowej gospodarki wodno – ściekowej głównie na terenach zabudowanych ochronę poboru wód podziemnych określać będzie projektowana strategia obszarowej ochrony Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.

i podejmowanie działań kontrolnych i edukacyjnych wśród mieszkańców; prawną

Plany gospodarowania odpadami województw

1. Tytuł dokumentu

2. Realizacja zapisów

3. Tematyka województwa, które:

Plany realizowane w latach 2002-2015.

Wojewódzkie plany gospodarowania odpadami określają działania na terenie danego zapobiegają powstaniu odpadów lub ograniczają ilości powstających odpadów i ich negatywny wpływ na środowisko, zapobiec ich powstaniu,

4. Wskazanie finansowania

5. Działania przewidziane do realizacji

ww

odpowiednie

właściwe postępowanie z odpadami będzie wpływać na poprawę stanu wód podziemnych właściwa lokalizacja składowisk odpadów, zabezpieczenie techniczne oraz wyposażenie składowisk

i powierzchniowych. Główne działania mające wpływ na wody to:

w. rcl

poddać odzyskowi. środki własne przedsiębiorstw, fundusze ekologiczne, budżety jednostek samorządu terytorialnego, w infrastrukturę odpowiadającą normom,

zapewniają zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapewniają zgodny z zasadami ochrony środowiska proces unieszkodliwiania

odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się

Źródłem finansowania planów gospodarowania odpadami są:

fundusze przedakcesyjne, strukturalne i fundusz spójności.

Większość działań przewidzianych w przedmiotowych planach, mających na celu

.go

Plan Gospodarowania Odpadami Województw.

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4047 —                Poz. 561

---

ograniczenie ilości odpadów biodegradowalnych w strumieniu odpadów trafiającym na składowiska, spełnienie unijnych norm dot. zmniejszenia ilości odpadów biodegradowalnych, segregacji odpadów oraz ich ponownego wykorzystania, zakrojona edukacja.

podnoszenie świadomości ludności w zakresie gospodarki odpadami, czyli szeroko

Wojewódzkie programy udrażniania rzek

1.Tytuł dokumentu „Program 2.Zatwierdzenie roku nr XXIX/447/08. 3.Realizacja zapisów 4.Tematyka ochrony i przystosowania

dwuśrodowiskowych w województwie dolnośląskim”.

Uchwalony przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego uchwałą z dnia 24 lipca 2008

Nie określono perspektyw czasowych.

ww

punktu trójgranicznego.

w. rcl

udrażniania rzek w celu odbudowy dróg migracji ryb. 5.Wskazanie finansowania Brak danych. 6.Działania przewidziane do realizacji przepławka szczelinowa). Wyróżniono dwa etapy udrażniania rzek: przemieszczania się ryb w ww. fragmentach rzek.

Dokument obejmuje charakterystykę województwa dolnośląskiego, zawierająca opis

klimatu, warunków hydrogeograficznych i hydrogeologicznych) a także wskazuje potrzeby

wykonanie urządzeń umożliwiających migrację ryb (w woj. dolnośląskim możliwe

jest zastosowanie urządzeń tj. obejście, przepławka ryglowa, bystrok – rampa,

Etap I – udrożnienie rzek: Odra – przegroda w Wałach Śląskich, Kaczawa – do

przegrody w Jerzmanowicach Zdroju oraz odcinek Nysy Szalonej do zapory w Słupie, Barycz –

do ujścia Orli, Widawa – do zapory w Michalicach. Etap ten ma na celu umożliwienie Etap II – udrożnienie Odry i Nysy Kłodzkiej na całym odcinku w województwie, Oławy

do ujścia Krynki, Bystrzycy do zbiornika Miechów i Strzegomki do zbiornika w Dobromierzu, Bóbr do zapory w Pilchowicach i Kwisa do zapory w Leśnej, Nysy Łużyckiej od granic woj. Do

.go

rzek

v.p l

i potoków dla rozwoju ryb



Monitor Polski Nr 52                — 4048 —                Poz. 561

---

Programy małej retencji

1. Tytuł dokumentu

2. Zatwierdzenie Dokument zatwierdzony przez Sejmik 12 października 2006 r.

3. Realizacja zapisów Realizacja obejmuje lata 2006-2015.

4. Tematyka Program małej retencji wodnej w województwie dolnośląskim. Województwa

Program malej retencji ma za zadanie zwiększenie zasobów powierzchniowych oraz

zasilanie wód gruntowych i wgłębnych jako przeciwdziałanie skutkom suszy w przyrodzie. Zwiększenie ochrony powodziowej terenów i miejscowości, poprawa czystości wód oraz zachowanie i odtworzenie naturalnych walorów środowiska przyrodniczego.

5. Wskazania finansowania

Środki finansowe pochodzą z różnych źródeł, a przede wszystkim będą to: środki inwestycyjne i remontowe DZMiUW we Wrocławiu (środki budżetowe wspomagane dotacjami Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ekofunduszu, udziałami gmin); od 2003 r. środki

Łączny koszt realizacji programu w województwie wyniesie 779,65 mln zł, z czego na realizację poszczególnych obiektów przewidziano: zbiorniki zaporowe – 461 mln zł,

ww

6.Działania przewidziane do realizacji Działania przewidziane do realizacji:

w. rcl

2006”, dotacjami Funduszy OŚiGW oraz FOGrR, głównie na budowę stawów rybnych, środki zakładów produkcyjnych i innych. retencja korytowa (jazy i zastawki) – 30,9 mln zł, małe zbiorniki wodne – 240,05 mln zł, zbiorniki śródleśne – 18,3 mln zł, stawy rybne – 29,4 mln zł.

inwestycyjne zwiększane są również rezerwą budżetową „Programu dla Odry środki samorządów gminnych wspomagane dotacjami Funduszy Ochrony środki własne nadleśnictw państwowych i gospodarstw rybackich wspomagane środki własne użytkowników indywidualnych wspomagane datacjami FOGrR

Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych,

.go

v.p l

Dolnośląskiego dnia



Monitor Polski Nr 52                — 4049 —                Poz. 561

---

budowa i odbudowa małych zbiorników wodnych o różnym przeznaczeniu (retencyjne, śródpolne, oczka wodne, starorzecza) oraz dużych zbiorników wielozadaniowych, budowa urządzeń piętrzących na ciekach podstawowych, budowa stawów rybnych głównie prywatnych,

stosowanie agromelioracji sprzyjającej magazynowaniu wód w glebach, budowa polderów i suchych zbiorników przeciwpowodziowych. Łącznie do realizacji przewidziano: zbiorniki zaporowe – 21 szt., małe zbiorniki wodne – 96 szt., zbiorniki śródleśne – 53 szt., stawy rybne – 199 szt.

retencja korytowa (jazy i zastawki) – 305 szt.,

Plany ochrony parków narodowych

1. Temat dokumentu

2. Zatwierdzenie Plan ochrony parku narodowego.

ww

wskazanie

w. rcl

3. Realizacja 4.Tematyka Plan sporządza się na okres 20 lat. Plan ochrony parku narodowego zawiera: cele ochrony przyrody oraz uwarunkowań ich realizacji, obszarów i miejsc handlowa i rolnicza,

Plan ochrony dla parku narodowego ustanawia w drodze rozporządzenia Minister

właściwy do spraw środowiska, na podstawie projektu planu przygotowanego przez

dyrektora parku narodowego, w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania projektu.

identyfikację oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków, wskazanie obszarów ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej, określenie działań ochronnych na obszarach ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej, z podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji tych działań, udostępnianych dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych, amatorskiego połowu ryb i rybactwa oraz określenie sposobów ich udostępniania, wskazanie miejsc, w których może być prowadzona działalność wytwórcza,

.go

wskazanie przyrodniczych i społecznych

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4050 —                Poz. 561

---

ustalenia planów

do

studiów

uwarunkowań

i

kierunków

zagospodarowania oraz planów

zagospodarowania

przestrzennego

zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza ograniczenia zagrożeń zewnętrznych.

5. Działania przewidziane do realizacji obejmuje w szczególności: naturalne procesy przyrodnicze,

terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub

Zakres ochrony zasobów, tworów i składników przyrody w parku narodowym

występujących, objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących, populacje roślin, zwierząt lub grzybów dziko występujących, w szczególności gatunków objętych ochroną ścisłą, zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących, z uwzględnieniem ich różnorodności genetycznej, rozwojowych i stadiów sukcesyjnych ekosystemów, walorów krajobrazowych, różnorodność ekosystemową, z uwzględnieniem zmienności siedliskowej, faz

w. rcl

walory krajobrazowe i wartości kulturowe. likwidację rowów odwadniających, ograniczanie dopływu substancji biogennych zanieczyszczonych wód, w tym ścieków, naturalnego biegu cieków wodnych, usuwanie zanieczyszczeń antropogenicznych,

różnorodność krajobrazową, z uwzględnieniem estetycznych i widokowych przyrodę nieożywioną, w szczególności: wody, powietrze, gleby, jaskinie, głazy, skały, rzeźbę terenu, procesy rzeźbotwórcze i procesy glebowe,

Zabiegi ochronne na obszarach parków narodowych, objętych ochroną czynną, ograniczanie nadmiernego odpływu wód przez wykonywanie zastawek lub i eliminowanie dopływu

w stosunku do ekosystemów wodnych, mogą obejmować w szczególności:

rekultywację i odtwarzanie terenów podmokłych i podtopień, drobnych

ww

zbiorników i cieków wodnych, w szczególności oczek wodnych oraz przywracanie

zachowanie lub odtwarzanie różnorodności biologicznej właściwej dla danego

typu ekosystemu, w szczególności przez zachowanie lub przywracanie siedlisk roślin i zwierząt, a w razie potrzeby, przez wprowadzanie tych gatunków,

.go

siedliska przyrodnicze oraz siedliska roślin, zwierząt lub grzybów dziko

v.p l

województw

przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,



Monitor Polski Nr 52                — 4051 —                Poz. 561

---

regulację struktury gatunkowej i liczebności populacji zwierząt, w szczególności ryb, w przypadku wystąpienia istotnych zaburzeń w strukturze troficznej ekosystemu lub składzie gatunkowym ichtiofauny,

utrzymanie lub odtwarzanie możliwości migracji ryb, w szczególności przez budowę lub przebudowę urządzeń wodnych w sposób umożliwiający migrację ryb oraz zapewniający utrzymanie w ciekach co najmniej przepływu nienaruszalnego, ograniczenie wielkości poboru wód powierzchniowych i podziemnych, eliminowanie obcych gatunków zagrażających rodzimym gatunkom.

Plany ochrony dla obszarów Natura 2000

1. Temat dokumentu

2. Zatwierdzenie „Plan ochrony dla obszaru Natura 2000”.

Plan ochrony obszaru Natura 2000 ustanawia w drodze rozporządzenia Minister właściwy do spraw środowiska. Projekt planu ochrony obszaru Natura2000 sporządza sprawujący nadzór nad obszarem tj. wojewoda w terminie 5 lat od dnia wyznaczenia tego obszaru, w uzgodnieniu z właściwymi miejscowo radami gmin.

3. Realizacja

4. Tematyka Plan sporządza się na okres 20 lat.

ww

w. rcl

i gatunków, określa zakres monitoringu przyrodniczego, zawiera opis przebiegu granic obszaru.

5. Działanie przewidziane do realizacji do sporządzenia projektu planu, obszaru Natura 2000,

opis i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków, opis warunków zachowania lub przywrócenia właściwego stanu ochrony siedlisk wskazanie zadań ochronnych, z określeniem sposobu ich wykonania, rodzaju, zakresu i lokalizacji, na okres stosowany do potrzeb,

Dokumentacja planistyczna do celów planu ochrony obszaru Natura 2000 obejmuje: zebranie materiałów niepublikowanych i opracowań publikowanych, przydatnych analiza istniejących opracowań planistycznych pod kątem ich zgodności z ochroną inwentaryzacja i ocena stanu siedlisk przyrodniczych oraz populacji gatunków roślin i zwierząt, dla ochrony których został wyznaczony obszar Natura 2000,

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4052 —                Poz. 561

---

sporządzenie wykazu rodzajów użytków gruntowych położonych na obszarze Natura 2000 w obrębie siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i zwierząt, dla ochrony których obszar ten został utworzony, z podaniem właścicieli i użytkowników wieczystych tych gruntów, określenie korytarzy ekologicznych umożliwiających przemieszczanie

gatunków zwierząt w obszarze Natura 2000 oraz łączących ten obszar z innymi obszarami przyrodniczymi w szczególności objętymi ochroną prawną,

sformułowanie wytycznych do innych planów i programów mających związek z ochroną obszarów Natura 2000, w szczególności parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz planów urządzania lasów,

ww

w. rcl

.go

opracowanie map.

v.p l

się



Monitor Polski Nr 52                — 4053 —                Poz. 561

---

12. Krótka charakterystyka działań zastosowanych w celu informowania społeczeństwa, opis wyników i dokonanych na tej podstawie zmian w planie

I tura konsultacji społecznych

Ramy czasowe i przedmiot

I tura konsultacji społecznych prowadzona była od dnia 22 grudnia 2006 r. do dnia 22 czerwca 2007 r. i dotyczyła „Harmonogramu i programu prac związanych ze działań, które należy przeprowadzić w drodze konsultacji społecznych”. Konsultowany dokument przedstawiał harmonogram (termin rozpoczęcia, czas trwania i termin sporządzaniem planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy wraz z zestawieniem

zakończenia) realizacji poszczególnych działań mających na celu opracowanie PGW. Konsultacje przeprowadzone zostały przez KZGW przy współudziale poszczególnych RZGW na obszarach ich działania. Cel

ww

inni.

w. rcl

również celów i skutków całego procesu planistycznego. Adresaci wdrożenia PGW. Wyodrębniono następujące grupy: administracja samorządowa, administracja rządowa, użytkownicy wód różnych sektorów, ekologiczne organizacje pozarządowe, konsultowanego dokumentu.

Celem działań prowadzonych podczas I tury konsultacji społecznych było zebranie

uwag, opinii i komentarzy do konsultowanego dokumentu oraz przybliżenie społeczeństwu wiedzy na temat RDW, przyczyn i poszczególnych etapów jej wdrażania, ze szczególnym uwzględnieniem ram czasowych i merytorycznych pierwszego cyklu planistycznego, jak

Założono, że na obszarach RZGW do aktywnego udziału w konsultacjach społecznych

zostaną zaproszeni reprezentanci możliwie wielu grup interesów, które odczują skutki

Zapewniono również szeroko pojętemu społeczeństwu możliwość składania uwag do

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4054 —                Poz. 561

---

Zastosowane działania Konsultacje przeprowadzono za pomocą badań ankietowych. Dodatkowo w ramach

konsultacji zorganizowano 1 posiedzenie Rady Gospodarki Wodnej Regionu Wodnego (Stałej Komisji). Podczas I tury konsultacji społecznych wykorzystano różnego rodzaju narzędzia wspierające proces konsultacji m.in. upowszechniano

Środkowej Odry (Rady Regionu) i 1 posiedzenie Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa informację

o konsultacjach na portalu internetowym, opublikowano artykuł w prasie, rozprowadzano ulotki. Ponadto zorganizowano I Krajowe Forum Wodne, w którym uczestniczyło 85 osób.

I tura konsultacji społecznych dot. „Harmonogramu i programu prac …” była pierwszym etapem konsultacji w procesie sporządzania planów gospodarowania wodami w Polsce. Działania tego typu prowadzone były w odniesieniu do gospodarowania wodami po raz pierwszy na tak szeroką skalę. W efekcie uzyskano uwagi, które pozwoliły na lepsze przygotowanie się do kolejnych etapów konsultacji, oraz zwiększenia efektywności podejmowanych działań poprzez weryfikację sposobu przeprowadzania konsultacji.

ww

wodne).

w. rcl

Ramy czasowe i przedmiot poszczególne RZGW na obszarach ich działania. Cel

II tura konsultacji społecznych

II tura konsultacji społecznych prowadzona była od dnia 22 grudnia 2007 r. do dnia

22 czerwca 2008 r. i dotyczyła „Przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej na

obszarach dorzeczy”. Konsultowano dokument określający dla każdego obszaru dorzecza wstępną listę najważniejszych problemów, które mogą utrudnić osiągnięcie dobrego stanu wód na danym obszarze. Konsultacje przeprowadzane zostały przez KZGW wspierany przez

Celem działań prowadzonych podczas II tury konsultacji społecznych było zebranie

uwag, opinii i komentarzy do konsultowanego dokumentu oraz dalsze przekazywanie informacji o szeroko rozumianym procesie planowania w gospodarowaniu wodami w świetle prawodawstwa unijnego (RDW) oraz krajowego (ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo

.go

Podsumowanie wyników

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4055 —                Poz. 561

---

Adresaci Podobnie jak w I turze konsultacji społecznych, niemożliwe było bezpośrednie zaangażowanie całego społeczeństwa w proces konsultacji, dlatego założono, że na W II turze konsultacji społecznych przyjęto następujące grupy docelowe: administracja samorządowa, administracja rządowa, użytkownicy wód różnych sektorów, ekologiczne organizacje pozarządowe, inni. konsultowanego dokumentu. Zastosowane działania obszarach RZGW konsultacje adresowane będą głównie do zainteresowanych stron.

Zapewniono również szeroko pojętemu społeczeństwu możliwość składania uwag do

Konsultacje przeprowadzono za pomocą badań ankietowych oraz przy okazji posiedzeń Rady Regionu i posiedzeń Stałych Komisji. Zorganizowano jedno posiedzenie Komisji ds. Udziału Społeczeństwa oraz 4 spotkania Rady Regionu Wodnego Środkowej Odry. Podczas II tury konsultacji wykorzystano ponownie różnego rodzaju narzędzia konsultacyjne:

ww

w. rcl

II Krajowe Forum Wodne, w którym uczestniczyło 320 osób. Podsumowanie wyników problemów w zlewniach bilansowych.

broszury, wystawy, artykuły w prasie, fora internetowe itp. Ponadto zorganizowano

Przy organizacji II tury konsultacji społecznych uwzględniono wnioski wynikające

z I tury. Przeprowadzono więcej spotkań konsultacyjnych, podczas których pozyskiwano

uwagi do konsultowanego dokumentu, a w badaniach ankietowych uzyskano znacznie większy procent zwrotu ankiet niż w I turze. W efekcie konsultacje społeczne „Przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej na obszarach dorzeczy” spotkały się z dużym zainteresowaniem społeczeństwa. Pozyskano ponad 5 tys. ankiet na temat istotnych problemów gospodarki wodnej oraz kilkadziesiąt uwag dotyczących zmian lub uzupełnienia konsultowanego dokumentu. Po zakończeniu II tury konsultacji społecznych wszystkie opinie zostały przeanalizowane i na ich podstawie wprowadzono zmiany w dokumencie, m.in. poszerzono listę istotnych problemów o dodatkowe problemy występujące na obszarach dorzeczy wskazane w trakcie konsultacji, zweryfikowano zasięg występowania istotnych

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4056 —                Poz. 561

---

III tura konsultacji społecznych

Ramy czasowe i przedmiot

III tura konsultacji społecznych prowadzona była od dnia 22 grudnia 2008 r. do dnia dorzecza Łaby”. Konsultowano dokumenty podsumowujące wszelkie informacje i działania, jakie należy przeprowadzić na obszarze danego dorzecza, aby do 2015 r. osiągnąć dobry stan wód. Konsultacje przeprowadzane były przez KZGW przy współudziale poszczególnych RZGW na obszarach ich działania.

22 czerwca 2009 r. i dotyczyła „Projektu planu gospodarowania wodami na obszarze

Celem działań prowadzonych podczas III tury konsultacji społecznych było zebranie uwag, opinii i komentarzy do konsultowanych dokumentów.

Adresaci

Konsultacje społeczne przeprowadzono z przedstawicielami grup społecznych, na których wdrożenie planów może mieć wpływ. wyników. Poszczególne grupy adresatów zostały

ww

w. rcl

Wyodrębnione zostały następujące grupy adresatów: administracja samorządowa, administracja rządowa, użytkownicy wód różnych sektorów, inni. ekologiczne organizacje pozarządowe, konsultowanych dokumentów. Zastosowane działania

określone już we wcześniejszych turach konsultacji, co miało zapewnić porównywalność

Zapewniono również szeroko pojętemu społeczeństwu możliwość składania uwag do

Podczas konsultacji społecznych przeprowadzono działania konsultacyjne oraz

działania informacyjne, promocyjne oraz edukacyjne wspierające proces konsultacji. W ramach działań konsultacyjnych przeprowadzono głównie badania ankietowe,

zorganizowano posiedzenia Rady Regionu i Stałej Komisji oraz spotkania konsultacyjne. W celu zaopiniowania konsultowanych dokumentów zorganizowano 4 posiedzenia Rady Regionu, 1 posiedzenie Stałej Komisji oraz 1 wspólne posiedzenie Rady i Stałej Komisji.

.go

Cel

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4057 —                Poz. 561

---

Podczas II tury konsultacji społecznych odbyło się 7 spotkań konsultacyjno-promocyjnych. Zorganizowano również III Krajowe Forum Wodne, w którym uczestniczyło około 280 osób. Zastosowano wiele dodatkowych działań wspierających proces konsultacji, tj: działania informacyjne i promocyjne:

o opracowanie i rozpowszechnienie materiałów informacyjnych (broszury reklamowe), z nimi wydarzeń,

informacyjne, ankieta, plakat, mapa, spoty informacyjno-promocyjnoo wysyłanie drogą mailową informacji nt. konsultacji społecznych i związanych o udostępnienie informacji m.in. na stronie internetowej KZGW, RZGW, o zorganizowanie paneli dyskusyjnych i konferencji prasowych, o udzielenie wywiadów przez przedstawicieli KZGW i RZGW, o uruchomienie specjalnych linii telefonicznych, działania edukacyjne:

o informowanie i udział w szkoleniach, seminariach, sympozjach i innych spotkaniach w celu dotarcia do użytkowników z informacją nt. procesu i przedmiotu konsultacji społecznych.

w. rcl

Podsumowanie wyników

Konsultacje społeczne projektów PGW charakterystyka zasobów wód podziemnych), w rozdziale 4 uporządkowano strukturę rozdziału,

.go

spotkały się z

o publikacje artykułów w czasopismach,

zainteresowaniem społeczeństwa. W efekcie pozyskano ok. 4500 ankiet na temat projektów

planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy w Polsce oraz ok. 3000 propozycji i sugestii dotyczących zmian konsultowanego dokumentu. Po zakończeniu III tury konsultacji społecznych wszystkie opinie zostały dokładnie przeanalizowane i na ich podstawie wprowadzono zmiany w niniejszym PGW. Najważniejsze z nich zestawiono poniżej: w rozdziale 1 uzupełniono skróty i pojęcia występujące w treści dokumentu, w rozdziale 2 zmieniono zakres i strukturę rozdziału, rozdział 3 uzupełniono o ogólną charakterystykę obszaru dorzecza (powierzchnia,

położenie na tle Polski, położenie wg podziału administracyjnego, struktura

ww

użytkowania gruntów, opis sieci rzecznej, ukształtowanie powierzchni terenu oraz

w rozdziale 5 opisano warunki klimatyczne w odniesieniu do obszaru dorzecza, w rozdziale 6 usunięto wykaz części wód powierzchniowych do bytowania ryb,

skorupiaków i mięczaków w warunkach naturalnych,

v.p l

bardzo dużym



Monitor Polski Nr 52                — 4058 —                Poz. 561

---

rozdział 7 uzupełniono o opis programów monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych, w rozdziale 8 wskazano cele środowiskowe dla JCWPd oraz poszerzono zakres rozdziału o odstępstwa od celów środowiskowych (derogacje) wyjaśniając, czym są derogacje i w jakich przypadkach są możliwe do zastosowania,

w rozdziale 9 rozszerzono podsumowanie o wyniki dodatkowych analiz

w sektorze komunalnym (wpływ dotacji, związek kosztów z wielkością produkcji, związek kosztów z wysokością strat, związek kosztów z wysokością opłat za

korzystanie ze środowiska, związek między podatkiem VAT a ceną usług, zależność między formą prawną operatora a kosztami, finansowanie skrośne,

na koszty); wyniki przedstawiono dla całych obszarów dorzeczy a nie, jak w projektach, dla regionów wodnych; rozszerzono analizę o pozostałe sektory oprócz komunalnego, przemysłu i rolnictwa, czyli: żeglugę, hydroenergetykę oraz zarządzanie ryzykiem powodziowym, rozdział 10 uzupełniono o informacje dotyczące harmonogramu wdrożenia proponowanych programów działań i ich kosztów; ponadto wyjaśniono, co zawierają działania podstawowe z grupy A i B oraz koszty działań A, B

ww

chronionych.

w. rcl

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne,

i uzupełniających,

rozdział 11 uzupełniono o analizę powiązań wskazanych dokumentów wskazane w trakcie konsultacji społecznych oraz uaktualniono zakres zadań scharakteryzowanych dokumentów planistycznych i rozwojowych,

planistycznych z celami RDW; uzupełniono wykaz o brakujące dokumenty

w rozdziale 12 uszczegółowiono informacje z zakresu konsultacji społecznych,

w tym: grupy adresatów, które wzięły udział w III turze konsultacji społecznych,

działania jakie zastosowano podczas półrocznych konsultacji nt. projektów PGW; dodatkowo zamieszczono wykaz zmian, jakie wprowadzono w ostatecznej wersji dokumentu na podstawie wyników konsultacji społecznych, rozdział 13 uszczegółowiono w zakresie organów właściwych ds. gospodarki dyrektorów wojewódzkich zarządów melioracji i urządzeń wodnych, wojewodów oraz starostów, wraz z charakterystyką ich kompetencji zgodnie z ustawą dnia wodnej o Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, marszałków województw,

w rozdziale 14 wskazano instytucje kompetentne do udzielania informacji z zakresu monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych oraz obszarów

.go

wpływ odpisów amortyzacyjnych, opłat za dzierżawę i podatku od nieruchomości

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4059 —                Poz. 561

---

13. Wykaz właściwych władz

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, głównymi organami właściwymi w sprawach gospodarowania wodami są: minister właściwy ds. gospodarki wodnej, oraz Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Ponadto jako organ właściwy ds. gospodarki morskiej wskazany jest Minister Infrastruktury. prawne, na mocy których powołuje się właściwe władze.

Poniżej zestawiono organy właściwe w sprawach gospodarowania wodami oraz akty

Tabela

11. Zestawienie organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami Organ Minister Środowiska Adres ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa

Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Minister Infrastruktury

w. rcl

tel. +48 22 630-10-00 ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi tel. +48 22 623 10 00 działania Organ Ministerstwu Środowiska listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego Minister Środowiska zakresu działania Ministra Środowiska administracji rządowej

Tabela

12. Zestawienie aktów prawnych powołujących właściwe władze oraz określające ich zakres Prawna podstawa działania M.P. Nr 92, poz. 789, z późn. zm. Dz. U. Nr 216, poz. 1606 Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.

Zarządzenie nr 134 Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania statutu

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16

ww

Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

.go

tel. +48 22 57-92-900 ul. Grzybowska 80/82 00-844 Warszawa tel. +48 22 37 20 210 ul. Chałubińskiego 4/6, 00-928 Warszawa

v.p l

Strona www www.mos.gov.pl www.kzgw.gov.pl www.mi.gov.pl www.minrol.gov.pl



Monitor Polski Nr 52                — 4060 —                Poz. 561

---

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej czerwca 2006 r. w sprawie nadania statutu Krajowemu Zarządowi Gospodarki Wodnej

Dz. U. Nr 108, poz. 744, z późn. zm.

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

Zarządzenie nr 136 Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 listopada 2007 r. w sprawie nadania statutu Ministerstwu Infrastruktury Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskiej Minister Infrastruktury

morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie utworzenia

Ministerstwa Infrastruktury oraz zniesienia Ministerstwa Budownictwa, Ministerstwa

Gospodarki Morskiej i Ministerstwa Transportu Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej

w. rcl

Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego Wsi Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej

Zarządzenie nr 141 Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie nadania statutu Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 16

zakresu działania Ministra Rolnictwa i Rozwoju

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne

ww

Minister Środowiska

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne minister

właściwy do spraw gospodarki wodnej składa Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej, co dwa lata, nie później niż do 30 czerwca, informacje o gospodarowaniu wodami dotyczącą: stanu zasobów wodnych państwa, stanu wykorzystywania zasobów wodnych,

.go

1589 1599

v.p l

Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm. M. P. Nr 90, poz. 980, z późn. zm. Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm. Dz. U. Nr 216, poz. Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm. M. P. Nr 97, poz. 1074, z późn. zm. Dz. U. Nr 216, poz. Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019, z późn. zm.



Monitor Polski Nr 52                — 4061 —                Poz. 561

---

realizowania planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, współpracy międzynarodowej na wodach granicznych i realizacji umów w tym zakresie, prowadzonych inwestycji, utrzymywania wód powierzchniowych oraz urządzeń wodnych, stanu ochrony ludności i mienia przed powodzią lub suszą.

Ponadto zgodnie z art. 89 ust. 4 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne minister właściwy do spraw gospodarki wodnej sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej w szczególności w zakresie:

urządzeń wodnych oraz inwestycji w gospodarce wodnej, 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, Prezesa Krajowego Zarządu,

zatwierdzania corocznego sprawozdania, o którym mowa w art. 91 ustawy dnia zatwierdzania planu kontroli gospodarowania wodami wykonywanej przez polecania przeprowadzenia kontroli nieujętych w planie kontroli.

ww

w. rcl

obszary dorzeczy,

Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

Zgodnie z art. 89 oraz art. 90 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne Prezes

Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej jest centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach gospodarowania wodami, a w szczególności w sprawach zarządzania wodami oraz korzystania z wód i wykonuje zadania określone ww. ustawą, a w szczególności: opracowuje projekty planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, opracowuje program wodno-środowiskowego kraju, opracowuje projekt planu ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdziałania uzgadnia projekty warunków korzystania z wód regionu wodnego, prowadzi kataster wodny dla obszaru państwa, z uwzględnieniem podziału na sprawuje nadzór nad działalnością dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej, a w szczególności kontrolowanie ich działań, zatwierdzanie planów działalności oraz sprawozdań z ich wykonania, a także zlecanie przeprowadzenia doraźnej kontroli gospodarowania wodami w regionie wodnym, sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem państwowej służby hydrologicznometeorologicznej oraz państwowej służby hydrogeologicznej,

skutkom suszy na obszarze kraju, z uwzględnieniem podziału na obszary dorzeczy,

.go

zatwierdzania programów realizacji zadań związanych z utrzymywaniem wód lub

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4062 —                Poz. 561

---

reprezentuje Skarb Państwa w stosunku do mienia związanego z gospodarką wodną określonego ustawą, programuje, planuje i nadzoruje realizację zadań związanych z utrzymywaniem wód lub urządzeń wodnych oraz inwestycji w gospodarce wodnej, uzgadnia, w części dotyczącej gospodarki wodnej, projekty list programów

priorytetowych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki – Prawo ochrony środowiska.

Wodnej, o których mowa w art. 415 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Pełni on funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do marszałków województw i dyrektorów regionalnych lipca 2001 r. – Prawo wodne).

Prezes KZGW wykonuje prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa, w stosunku do wód istotnych dla kształtowania zasobów wodnych oraz ochrony przeciwpowodziowej, w szczególności wód podziemnych oraz śródlądowych wód powierzchniowych: w potokach górskich i ich źródłach,

w ciekach naturalnych, od źródeł do ujścia, o średnim przepływie z wielolecia

Zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne działania w zakresie gospodarowania wodami morskich wód wewnętrznych i wodami morza terytorialnego Prezes Krajowego Zarządu wykonuje we współpracy z właściwymi organami administracji morskiej. Prezes KZGW prowadzi kataster wodny dla obszaru państwa z uwzględnieniem podziału państwa na obszary dorzeczy i regiony wodne (art. 154 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne). Prezes KZGW oraz dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej wykonują kontrolę gospodarowania wodami zgodnie z art. 156 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne w zakresie: stanu realizacji planów i programów dotyczących gospodarki wodnej, ustalonych na podstawie ustawy, korzystania z wód,

ww

w. rcl

o których mowa w lit. b, granicznych, r. – Prawo wodne).

równym lub wyższym od 2,0 m3/s w przekroju ujściowym,

w jeziorach oraz sztucznych zbiornikach wodnych, przez które przepływają cieki,

w śródlądowych drogach wodnych (art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001

.go

zarządów gospodarki wodnej, w sprawach określonych ustawą (art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 18

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4063 —                Poz. 561

---

przestrzegania warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy, utrzymania wód oraz urządzeń wodnych,

przestrzegania nałożonych na właścicieli gruntów obowiązków oraz ograniczeń, ustanowionych na podstawie ustawy,

przestrzegania warunków obowiązujących w strefach i obszarach ochronnych

przestrzegania warunków obowiązujących na wałach przeciwpowodziowych oraz na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią, stanu zabezpieczenia przed powodzią oraz przebiegu usuwania skutków powodzi związanych z utrzymaniem wód oraz urządzeń wodnych, i w wodach,

wykonywania w pobliżu urządzeń wodnych robót lub czynności, które mogą zagrażać tym urządzeniom lub spowodować ich uszkodzenie, wodnej. usuwania szkód związanych z ruchem zakładu górniczego w zakresie gospodarki Ze środków budżetu państwa w części dotyczącej gospodarki wodnej, będących w dyspozycji Prezesa KZGW, finansowane jest: utrzymywanie

w. rcl

sieci obserwacyjno-pomiarowej odbudowa, państwowej utrzymywanie, rozbudowa, hydrogeologicznych hydrogeologicznej, urządzeń utrzymywanie i rozwój komórek metodycznych, opracowywanie danych oraz informacji i hydrogeologicznych, i hydrologicznych meteorologicznych, z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne).

bieżącej

.go

działalności państwowej służby służby przebudowa pomiarowych biuletynów, a

ustawiania i utrzymywania stałych urządzeń pomiarowych na brzegach

- meteorologicznej oraz państwowej służby hydrogeologicznej, hydrologiczno i -

utrzymywanie, odbudowa, rozbudowa, przebudowa i rozbiórka podstawowej meteorologicznej oraz systemu gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych, rozbiórka służby państwowej

opracowywanie i publikowanie ostrzeżeń, ogólnych prognoz oraz komunikatów także roczników hydrologicznych, meteorologicznych i hydrogeologicznych (art. 109 ust. 2 ustawy

ww

Organem opiniodawczo-doradczym Prezesa KZGW jest Krajowa Rada Gospodarki

Wodnej (art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne). Członków Krajowej Rady powołuje minister właściwy do spraw gospodarki wodnej na wniosek Prezesa KZGW spośród osób zgłoszonych przez ogólnopolskie organizacje

v.p l

hydrologiczno hydrologiczno-meteorologicznych



Monitor Polski Nr 52                — 4064 —                Poz. 561

---

zrzeszające jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie, jednostki naukowo-badawcze i organizacje społeczne, gospodarcze, ekologiczne związane z gospodarką wodną (art. 97 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne). Tworzy się także rady gospodarki wodnej regionów wodnych jako organy opiniodawczodoradcze dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej (art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne). Rada regionu składa się z 30 członków zgłoszonych przez organy samorządu terytorialnego, organizacje gospodarcze, rolnicze, rybackie oraz

społeczne związane z gospodarką wodną, a także przez zakłady korzystające z wód oraz r. – Prawo wodne). Członków rady regionu powołuje Prezes KZGW na wniosek dyrektora

właścicieli wód nie należących do Skarbu Państwa (art. 100 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 RZGW na okres 4 lat. w poniższej tabeli.

Organy współpracujące z Prezesem KZGW w zakresie wdrażania RDW zestawiono

Tabela

13. Organy współpracujące z Prezesem KZGW w zakresie wdrażania RDW Nazwa właściwych władz

ww

w. rcl

Minister Gospodarki, Minister Zdrowia, Minister Infrastruktury, Prezes KZGW Główny Inspektor Sanitarny, wojewodowie, marszałkowie.

Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej

Prezesowi KZGW podlegają dyrektorzy RZGW (art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne). Akty prawne regulujące działalność RZGW: ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu

granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U. Nr 126, poz. 878 oraz z 2010 r. Nr 130, poz. 874).

.go

Nazwa organów współpracujących Minister Środowiska, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wojewódzki inspektor ochrony środowiska, wojewódzki inspektor sanitarny,

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4065 —                Poz. 561

---

Poniżej przedstawiono w tabelach podległość dyrektorów RZGW oraz akty prawne ustanawiające statuty RZGW.

Tabela

14. Podległość dyrektora RZGW właściwego na obszarze dorzecza Łaby, siedziby oraz strona www: Nazwa organu Prezes KZGW Nazwa i adres organu podległego Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

Tabela

15. Akt prawy ustanawiający statut RZGW oraz przynależne regiony wodne Nazwa RZGW Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Nadanie statutu

.go

Zarządzenie nr 92 Ministra Środowiska z dnia RZGW we Wrocławiu (Dz. U. MŚ i GIOŚ z 2007 r. Nr 2, poz. 27, z późn. zm.)

22 grudnia 2006 r. w sprawie nadania statutu

w. rcl

18 lipca 2001 r. – Prawo wodne należy w szczególności: w regionie wodnym, przepisów ustawy oraz przepisów odrębnych, wodnego,

Do zadań dyrektora regionalnego zarządu zgodnie z art. 92 ust. 3 ustawy z dnia sporządzanie identyfikacji znaczących oddziaływań antropogenicznych i ocen ich wpływu na stan wód powierzchniowych i podziemnych w regionie wodnym, opracowywanie warunków korzystania z wód regionu wodnego, opracowywanie analiz ekonomicznych związanych z korzystaniem z wód sporządzanie i prowadzenie wykazów obszarów chronionych na podstawie opracowywanie studiów ochrony przeciwpowodziowej w regionie wodnym, opracowywanie projektów planów ochrony przeciwpowodziowej regionu

ww

v.p l

Dane kontaktowe i strona www instytucji ul. Norwida 34 50-950 Wrocław www.rzgw.wroc.pl Przynależne regiony wodne region wodny Środkowej Odry, region wodny Morawy region wodny Izery, region wodny Łaby i Ostrożnicy (Upa), region wodny Metuje, region wodny Orlicy



Monitor Polski Nr 52                — 4066 —                Poz. 561

---

koordynowanie działań związanych z ochroną przed powodzią oraz suszą w regionie wodnym, w szczególności prowadzenie ośrodków koordynacyjno informacyjnych ochrony przeciwpowodziowej, prowadzenie katastru wodnego dla regionu wodnego,

występowanie na prawach strony w postępowaniach administracyjnych, wodnego, planowanie przedsięwzięć

prowadzonych na podstawie przepisów ustawy, w sprawach dotyczących regionu wykonywanie kontroli gospodarowania wodami, związanych

zdegradowanych przez eksploatację zasobów wodnych,

regionu, projektów list przedsięwzięć priorytetowych przedkładanych przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o których mowa w art. 414 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, opiniowanie projektów gminnych, powiatowych i wojewódzkich planów gospodarki odpadami w zakresie ochrony zasobów wodnych, opiniowanie, w odniesieniu do bezpośrednich zagrożeń szkodą w wodach

ww

w. rcl

naprawie.

i szkody w wodach, decyzji o których mowa w art. 13 ust. 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich

Główny Inspektor Ochrony Środowiska

Główny Inspektor Ochrony Środowiska jest centralnym organem administracji

rządowej, powołanym do kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz badania stanu środowiska, nadzorowanym przez ministra właściwego do spraw środowiska. r. Nr 44, poz. 287, z późn. zm.), do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska między innymi należą: kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody, sposobu prowadzenia ewidencji wód powierzchniowych lub ich części, stanowiących własność publiczną, istotnych dla

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2007

regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki korzystania ze środowiska, udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji, udział w przekazywaniu do eksploatacji obiektów, które mogą pogorszyć stan

środowiska, oraz urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,

.go

uzgadnianie, w zakresie przedsięwzięć dotyczących gospodarki wodnej na terenie

v.p l

z odbudową ekosystemów



Monitor Polski Nr 52                — 4067 —                Poz. 561

---

kontrola eksploatacji urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem korzystania ze środowiska, wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszaniem warunków współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, państwowej i rządowej, obrony cywilnej, a także organizacjami społecznymi, organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu

organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz organami administracji

prowadzenie badań jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian, pomiarowych,

inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego, uzgadnianie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi.

Starostowie

ww

(art. 168),

w. rcl

Do ich zadań, zgodnie z ww. ustawą należy między innymi: (art. 15 ust. 2 pkt 3), na których obowiązują (art. 107 ust. 6), jego zatwierdzenia (art. 165 ust. 3);

Organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego

w stosunku do starostów jest właściwy dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, zgodnie z przepisami art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. ustalanie na wniosek mającego interes prawny lub faktyczny linii brzegu dla wód dokonywanie podziału kosztów ponoszonych na utrzymywanie tworzących brzeg ustanawianie strefy ochronnej urządzeń pomiarowych służb państwowych, na

wody budowli lub murów niebędących urządzeniami wodnymi (art. 21 ust. 2), wniosek właściwej służby, określając zakazy, nakazy, ograniczenia oraz obszary, wydawanie pozwoleń wodnoprawnych (art. 140 ust. 1), zatwierdzanie statutu spółki, w przypadku niezgodności statutu z prawem starosta wzywa do usunięcia niezgodności statutu z prawem w określonym terminie, a jeżeli niezgodności nie zostaną usunięte – odmawia, w drodze decyzji,

włączanie zakładu do spółki, na wniosek spółki wodnej lub zainteresowanego zakładu, jeżeli jest to uzasadnione celami, dla których spółka została utworzona

.go

opracowywanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-

v.p l

środowiska,



Monitor Polski Nr 52                — 4068 —                Poz. 561

---

nadzór i kontrola nad działalnością spółek wodnych (art. 178)

Marszałkowie województw

Organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego zgodnie z przepisami art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. wynikające z przepisów ww. ustawy. wydawanie pozwoleń wodnoprawnych: eksploatacja instalacji bądź

w stosunku do marszałków województw jest Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, Marszałkowie województw realizują m.in. zadania z zakresu administracji rządowej Do ich zadań zgodnie z art. 140 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne należy:

.go

urządzeń wodnych dla którego

o jeżeli szczególne korzystanie z wód, wykonywanie urządzeń wodnych lub są

z przedsięwzięciami lub instalacjami, o których mowa w art. 378 ust. 2a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, o o których mowa w art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, jeżeli dotyczą korzystania z wód i wykonywania urządzeń wodnych w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących, będących przedsięwzięciem, sporządzenie raportu

ww

w. rcl

glonów, wodne, materiałów, kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, wydania jednego z tych pozwoleń,

o oddziaływaniu na środowisko jest wymagane,

o na wykonanie urządzeń wodnych zabezpieczających przed powodzią, o na przerzuty wody i wykonanie niezbędnych do tego urządzeń wodnych,

o na wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój o o których mowa w art. 122 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo

o na wydobywanie z wód powierzchniowych kamienia, żwiru, piasku oraz innych o na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska określone w przepisach wydanych na podstawie art. 45a ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, pochodzących z eksploatacji instalacji związanej z przedsięwzięciami, o których mowa w art. 378 ust. 2a ustawy z dnia 27

o wszystkie, o których mowa w art. 122 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, wymagane dla przedsięwzięcia, jeżeli jest organem właściwym do

v.p l

związane



Monitor Polski Nr 52                — 4069 —                Poz. 561

---

o na wspólne korzystanie z wód, o którym mowa w art. 130 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, jeżeli jest organem właściwym do wydania pozwolenia wodnoprawnego dla jednego z zakładów.

Dyrektorzy wojewódzkich zarządów melioracji i urządzeń wodnych

wymienionych aktów prawnych: 142, poz. 1590, z późn. zm. ),

Wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych działają na podstawie niżej

ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr

ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne,

ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych realizują, w imieniu marszałka województwa, zadania wynikające z wykonywania przez marszałka województwa praw właścicielskich w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa, istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa oraz w stosunku do pozostałych wód nie podlegających zarządzaniu przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej lub dyrektorów parków narodowych.

ww

w. rcl

Minister Infrastruktury

z późn. zm.), do których należą sprawy: obszarów morskich, transportu morskiego i żeglugi morskiej, portów i przystani morskich, ochrony środowiska morskiego. i innymi ustawami, o bezpieczeństwa żeglugi morskiej,

Minister Infrastruktury jest ministrem właściwym ds. gospodarki morskiej.

Dział gospodarki morskiej obejmuje sprawy wskazane w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia

4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437,

Minister Infrastruktury jest organem nadrzędnym w stosunku do dyrektorów Kompetencje i terytorialny zakres działania organów administracji morskiej określa

urzędów morskich oraz dyrektorów urzędów żeglugi śródlądowej.

art. 42 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502, z późn. zm.): do organów administracji morskiej należą sprawy z zakresu administracji rządowej związane z korzystaniem z morza w zakresie unormowanym ww. ustawą w szczególności do organów administracji morskiej należą sprawy:

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4070 —                Poz. 561

---

o korzystania z dróg morskich oraz portów i przystani morskich, o bezpieczeństwa związanego z badaniami, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów mineralnych dna morskiego, o ochrony środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem wskutek korzystania z morza oraz przez zatapianie odpadów i innych substancji w zakresie nieuregulowanym przepisami prawa geologicznego i górniczego,

o uzgadniania decyzji w sprawie wydawania pozwoleń wodnoprawnych i pozwoleń budowlanych na obszarze pasa technicznego, morskich portów wszelkich innych decyzji dotyczących zagospodarowania tego pasa, ochronnych w pasie technicznym,

i przystani, morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego, jak również

o wyznaczania dróg morskich, kotwicowisk i badania warunków ich żeglowności, o wydawania oraz uzgadniania decyzji wynikających z przepisów ustawy z dnia 12 września 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów oraz pozostałości ładunkowych ze statków (Dz. U. Nr 166, poz.1361, z późn. zm.), o sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej,

ww

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Zgodnie z art. 78 ust. 3 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne minister właściwy do spraw rozwoju wsi określa w drodze rozporządzenia sposób: prowadzenia ewidencji: śródlądowych wód powierzchniowych lub ich części, stanowiących własność publiczną, istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, urządzeń melioracji wodnych, oraz zmeliorowanych gruntów,

w. rcl

portów i przystani morskich, o planowania rozwoju portów i przystani morskich, o monitorowania i informowania o ruchu statków, z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.

o budowy i utrzymywania obiektów infrastruktury zapewniającej dostęp do

o nadzoru nad wprowadzonymi do obrotu lub oddanymi do użytku wyrobami wyposażenia morskiego oraz rekreacyjnymi jednostkami pływającymi, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935), nad gruntami pokrytymi tymi wodami, o którym mowa w przepisach ustawy

o zarządu nad morzem terytorialnym i morskimi wodami wewnętrznymi oraz

.go

o budowy, utrzymywania i ochrony umocnień brzegowych, wydm i zalesień

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4071 —                Poz. 561

---

ustalania obszaru, na który wywierają korzystny wpływ urządzenia melioracji wodnych szczegółowych.

Współpraca międzynarodowa

Zarówno organa właściwe do spraw gospodarki wodnej jak i inne reprezentujące

polski rząd prowadzą współpracę międzynarodową zarówno z krajami należącymi do Wspólnoty Europejskiej jak również spoza niej. Współpraca odbywa się na podstawie umów międzynarodowych pomiędzy państwami, których dotyczy.

Jedną z najważniejszych jest konwencja w sprawie Międzynarodowej Komisji Ochrony Łaby, (MKOŁ), pomiędzy Republiką Federalnych Niemiec, Federacyjną Republiką Czech i Słowacji

roku, a weszła w życie z dniem 13 sierpnia 1993 r. W skład MKOŁ wchodzą grupy działające na różnym poziomie szczegółowości. Nadrzędną grupą jest Międzynarodowa Grupa Koordynacyjna – ICG WFD, która dokonuje przeglądu i podsumowania prac w grupach roboczych. Następną Grupą roboczą jest WFD – ds. wdrażania RDW koordynująca proces przygotowania planów gospodarowania wodami. Funkcjonują również grupy eksperckie, których celem jest wspieranie Grupy roboczej: SW – ds. wód powierzchniowych, GW – ds. wód podziemnych, ECO – ds. analizy ekonomicznej, DATA – ds. zarządzania danymi. Grupa robocza FP związana z tematyką ochrony przeciwpowodziowej działająca przy wsparciu Grupy eksperckiej HY – ds. hydrologii. Do podstawowych celów MKOŁ należy:

ww

gatunków.

Państwo Republika Czeska

Tabela

16. Umowy dwustronne Nazwa umowy Data podpisania 21.03.1958 Umowa między Rządem Polskiej Republiki Ludowej i Republiki Czechosłowackiej o

w. rcl

utrzymanie rzeki Łaby wolnej od zanieczyszczeń, z Łaby, i osadów,

gospodarce wodnej na wodach granicznych

Pozostałe grupy robocze to Grupa robocza H – ds. nadzwyczajnych zanieczyszczeń oraz

zapobieganie dalszemu zanieczyszczaniu i poprawienie jej stanu obecnego, dążenie do ograniczenia zanieczyszczenia Morza Północnego powstającego umożliwienie korzystania z rzeki, w szczególności uzyskiwanie zasobów wody pitnej z przefiltrowanych wód przybrzeżnych, rolnicze wykorzystanie wód

osiągnięcie możliwie naturalnego ekosystemu, ze zdrową różnorodnością

W kolejnych tabelach zestawiono umowy dwustronne oraz wielostronne.

.go

oraz Europejską Wspólnotą Gospodarczą. Umowa ta została podpisana 8 października 1990

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4072 —                Poz. 561

---

Tabela

17. Umowy wielostronne Umowa Data Data ratyfikacji i/lub podpisania wejścia w życie dla Polski

Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych sporządzona w Helsinkach dnia 17 marca 1992 r.

18.03.1992

ww

w. rcl

.go

v.p l

(Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 702) Informacja o ratyfikacji

703) (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz.



Monitor Polski Nr 52                — 4073 —                Poz. 561

---

14. Punkty kontaktowe i procedury pozyskiwania źródłowej dokumentacji i informacji wykorzystanej do sporządzenia PGW

Punkty kontaktowe pozyskiwania źródłowej dokumentacji i informacji z zakresu planów gospodarowania wodami, w szczególności danych dotyczących działań na rzecz ograniczenia zanieczyszczeń, łącznie z wymogiem uprzedniego uzyskania zezwolenia na sztuczne zasilanie lub uzupełnienie części wód pochodzącymi ze źródeł punktowych.

Organem właściwym do udzielania informacji z zakresu PGW jest Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Informacje adresowe podano poniżej.

Tabela 18. Dane adresowe KZGW Organ Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

ww

w. rcl

tel. +48 22 37 20 210

Instytucjami wspierającymi KZGW jest regionalny zarząd gospodarki wodnej właściwy

na obszarze dorzecza. Informacje adresowe podano poniżej.

Tabela 19. Dane adresowe RZGW na obszarze dorzecza Łaby Nazwa instytucji

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

Punkty kontaktowe pozyskiwania aktualnych danych monitoringu wód

powierzchniowych, podziemnych oraz obszarów chronionych zgodnie z art. 8 i załącznikiem V RDW.

Organem właściwym do udzielania informacji z zakresu monitoringu wód powierzchniowych, podziemnych oraz obszarów chronionych jest Główny Inspektor Ochrony

Środowiska. Informacje adresowe podano poniżej.

.go

Adres ul. Grzybowska 80/82 00-844 Warszawa ul. Norwida 34 50-950 Wrocław www.rzgw.wroc.pl

podziemnych oraz działań związanych z ochroną wód przed zanieczyszczeniami

v.p l

Strona www www.kzgw.gov.pl Dane kontaktowe i strona www



Monitor Polski Nr 52                — 4074 —                Poz. 561

---

Tabela 20. Dane adresowe GIOŚ Organ Główny Inspektor Ochrony Środowiska Adres Strona www ul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawa

tel. +48 22 825 41 29

Procedury pozyskiwania źródłowej informacji

Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach

oddziaływania na środowisko organ administracji zobowiązany jest do udostępnienia każdemu informacji o środowisku i jego ochronie znajdujących się w jego posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone. Udostępnienie informacji następuje w formie ustnej, pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub w innej formie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy). Ponadto organ administracyjny informuje na wniosek podmiotu żądającego informacji, o miejscu, w którym znajdują się dane na temat metod przeprowadzania pomiarów, w tym sposobów poboru i przekazania próbek oraz sposobu interpretacji uzyskanych danych, które posłużyły do wytworzenia udostępnianej informacji (art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko). Udostępnienie informacji następuje na pisemny wniosek, chyba że informacja ta nie wymaga wyszukiwania. Rodzaj informacji, która może być udostępniona reguluje art. 9

ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko i są to między innymi materiały dotyczące środków takich jak: środki administracyjne, polityki, przepisy prawa dotyczące środowiska i gospodarki wodnej, plany, programy oraz porozumienia w sprawie ochrony środowiska, a także działania wpływające lub mogące wpłynąć na elementy środowiska takich jak np. woda, powierzchnia ziemi, klimat, powietrze itp. oraz środki i działania, które mają na celu ochroną tych elementów. Organ administracyjny udostępnia niniejsze informacje bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku. Dane o dokumentach zawierających informację o środowisku i jego ochronie zamieszcza się

ww

w publicznie dostępnych wykazach (art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r.

o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko). Zgodnie z art. 21 ust. 2 ww. ustawy zamieszcza się między innymi takie dane jak: informacje o projektach dokumentów np. polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie gospodarki wodnej oraz o projektach zmian tych dokumentów, przed skierowaniem do postępowania z udziałem

w. rcl

.go

v.p l

www.gios.gov.pl



Monitor Polski Nr 52                — 4075 —                Poz. 561

---

społeczeństwa, informacje o odstąpieniu bądź konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o prognozach oddziaływania na środowisko itp.

ww

w. rcl

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4076 —                Poz. 561

---

15. Podsumowanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca

(Dz. Urz. WE L 197 z 21.07.2001, str. 30; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 157).

Ustalenia zawarte w Prognozie oddziaływania na środowisko

Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko stanowiło jeden z etapów procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby. W czasie tego postępowania analizowano możliwe

ww

w. rcl

węzłowe. chronionych,

znaczące oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, skumulowane) skutków realizacji postanowień tego dokumentu na poszczególne komponenty środowiska, ludzi oraz dobra materialne i dobra kultury. Zwrócono uwagę na działania, które wymagają podjęcia niezbędnych środków ostrożności związanych z ich realizacją. Podczas strategicznej oceny oddziaływania projektu dokumentu nie zidentyfikowano działań, które mogłyby mieć występujące tam siedliska i gatunki. Ponadto nie stwierdzono znaczącego negatywnego oddziaływania na inne obszary chronione oraz istniejące korytarze ekologiczne i obszary W Prognozie oddziaływania na środowisko zasugerowano następujące postulaty, wskazanie działań zmierzających bezpośrednio do poprawy stanu siedlisk i gatunków (ochrona gatunków i siedlisk związanych z wodą), wskazanie działań związanych z oceną stanu krajowego systemu melioracyjnego i zasadności istnienia niektórych z jego elementów – szczególnie w obszarach wskazanie działań zmierzających do renaturyzacji zdegradowanych siedlisk

znaczący negatywny wpływ na istniejące i proponowane obszary Natura 2000, jak również

które winny być rozpatrzone w dokumencie ostatecznym Planu:

hydrogenicznych oraz zwiększania zasobów wodnych kraju,

.go

2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4077 —                Poz. 561

---

wskazanie konkretnych działań uwzględniających strategię ochrony obszarów wodno – błotnych w Polsce na lata 2006–2013 (IOŚ

2006) oraz plany ochrony obszarów chronionych, oraz ich monitoring.

inwentaryzację i ocenę stanu zasobów ekosystemów wodnych i hydrogenicznych Należy zwrócić uwagę, iż cześć ww. działań zamyka się w ramach kategorii działań:

kształtowanie stosunków wodnych oraz ochrona ekosystemów od wód zależnych (w tym morfologia i zachowanie ciągłości biologicznej). Bieżąca ochrona walorów przyrodniczych: zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, użytków ekologicznych, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych oraz ochrona, zachowanie i przywracanie biotopów

z dyrektywy w sprawie dzikiego ptactwa oraz dyrektywy w sprawie siedlisk przyrodniczych) została wzięta pod uwagę już w projekcie Planu. Autor Prognozy wniknął w problemy, które zamykają się w ww. kategorii działań. Proponowane w PGW opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 (niejednokrotnie związanych z ekosystemami wodnymi i wodno – błotnymi) daje możliwość uszczegółowienia zakresu działań na tych obszarach na etapie opracowywania dokumentów. Na poziomie Planu nie narzucono jakiegokolwiek zakresu dla tych planów zadań. Każdorazowo decyduje o tym właściwy wojewoda wraz z właściwymi radami gmin znającymi lokalne warunki i zagrożenia a następnie przedkłada plan Ministrowi Środowiska celem zatwierdzenia. Ponadto ocena stanu krajowego systemu melioracyjnego jest zadaniem Programu

ww

w. rcl

z wewnętrznym harmonogramem.

gospodarowania rolniczymi zasobami wodnymi na lata 2007 –

2015. Działania wskazane w dziale: „Gospodarka wodna” w „Strategii ochrony obszarów wodno – błotnych w Polsce na lata 2006–2013” zostały uwzględnione już na etapie opracowania projektu PGW. Zadania te miały charakter ogólny i dotyczyły „uwzględnienia problematyki ochrony obszarów wodno-błotnych w opracowywanych, w ramach wdrażania

Ramowej Dyrektywy Wodnej, projektach planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. W PGW obszary wodno-błotne zostały uwzględnione przy wyznaczaniu obszarów chronionych na podstawie art. 6 i zał. IV ust. 1 pkt (v) RDW. Dodatkowo w PGW wskazano na „Strategię ochrony obszarów wodno – błotnych …”, jako na dokument planistyczny, który ze względu na podejmowaną tematykę związaną z RDW, powinien być realizowany zgodnie W ramach Prognozy oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 51 ustawy z dnia

3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, przeanalizowano konieczność zaproponowania rozwiązań alternatywnych. Rozwiązania takie związane powinny być z ograniczeniem skali oddziaływania na poszczególne elementy środowiska w stosunku do oddziaływań wynikających z rozwiązań pierwotnych. Z uwagi na

.go

i naturalnych siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (działania wynikające

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4078 —                Poz. 561

---

charakter analizowanego dokumentu, zawierającego działania głównie o charakterze naprawczym, nie przewiduje się znaczących negatywnych oddziaływań. Dlatego też stwierdzono, iż nie ma konieczności wskazywania rozwiązań alternatywnych.

Zaproponowane działania powinny umożliwić uzyskanie założonego celu – dobrego stanu/potencjału wód, przy stosunkowo niewielkich kosztach środowiskowych.

Opinie właściwych organów (Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, Główny Inspektor Sanitarny)

Zgodnie z przepisami art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu

informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz Prognozie oddziaływania na środowisko został uzgodniony z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska i Głównym Inspektorem Sanitarnym. W piśmie (z dnia 30.01.2009 r. znak: DOOŚ-073/322/2008/MK ) Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska przedstawił zakres prognozy, wskazując potrzebę opracowania dokumentu zgodnie z art. 51 ust. 2 ustawy z o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Ponadto wskazał potrzebę by w prognozie:

ww

w. rcl

a także korytarzom ekologicznym, realizacji projektowanego dokumentu,

określić wpływ zapisów Planu na stan i funkcjonowanie obszarów podlegających

ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,

a w szczególności na stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt oraz integralność i spójność obszarów Natura 2000, a zwłaszcza siedlisk i gatunków wodnych i zależnych od wody, uwzględnić zarówno obszary

wyznaczone jak i projektowane oraz potencjalne; ponadto szczegółową uwagę

poświecić ekosystemom, siedliskom i gatunkom wodnym i zależnym od wody zaproponować stosownie do skali projektu dokumentu, kierunki działań przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem

i rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację

przedstawić propozycje przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej prowadzenia, przedstawić rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, zawrzeć informację o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.

.go

ocenach oddziaływania na środowisko stopień szczegółowości informacji wymaganych w

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4079 —                Poz. 561

---

Ponadto Główny Inspektor Sanitarny w piśmie z dnia 08.01.2009 r., znak: GIS-HŚ-NZ073-25-1/DS/08/09 zaakceptował zaproponowany przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska zakres Prognozy, zwracając uwagę na potrzebę przeanalizowania oddziaływania na zdrowie ludzi. Po opracowaniu Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu

gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby, przedmiotowy dokument wraz z projektem Planu został przedłożony Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska i Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu do opiniowania, zapewniając jednocześnie

wypełnienie zobowiązań art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz W dniu 30 lipca 2009 r. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał opinię znak: o ocenach oddziaływania na środowisko.

DOOŚ-073/850/668/09/MK w przedmiotowej sprawie. Z uwagi na fakt, iż opinia zawierająca uwagi wpłynęła po ustawowym terminie i po zakończeniu realizacji ostatecznej wersji Prognozy, uniemożliwiło to uwzględnienie uwag w treści Prognozy. Sugestie odnośnie projektu Planu zawarte w opinii GDOŚ zostały uwzględnione w ostatecznym dokumencie Planu. dokumentów. Główny Inspektor Sanitarny wydał pozytywną opinię do przedstawionych

ww

w. rcl

Zgłoszone uwagi i wnioski

w prognozie oddziaływania na środowisko,

Poza prowadzonymi w okresie od dnia 22 grudnia 2008 r. do dnia 22 czerwca 2009 r.

konsultacjami społecznymi projektu Planu, o których mowa w rozdziale 12, w okresie od dnia 21 maja do dnia 11 czerwca 2009 r. odbyły się konsultacje społeczne w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Informacja o przystąpieniu do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz postępowaniu z udziałem

społeczeństwa dla projektu Planu została zamieszczona na stronie internetowej KZGW oraz poszczególnych regionalnych zarządów gospodarki wodnej. W trakcie konsultacji istniała projekt Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby, opinie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i Głównego Inspektora

możliwość zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy, którą stanowiły:

Sanitarnego w sprawie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych Prognoza oddziaływania na środowisko opracowana dla projektu Planu.

Dokumentacja, o której mowa powyżej została wyłożona do wglądu w Krajowym Zarządzie

Gospodarki Wodnej oraz zamieszczona na stronie internetowej www.kzgw.gov.pl.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4080 —                Poz. 561

---

Uwagi i wnioski mogły być wnoszone w formie pisemnej, ustnej do protokołu lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej bez konieczności opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym.

W ramach przeprowadzonych konsultacji społecznych na etapie strategicznej oceny 3 zostały uwzględnione).

oddziaływania na środowisko w formie pisemnej wpłynęło 5 uwag z kategorii ogólne (z czego W ramach kategorii: uwagi ogólne, nie uwzględniono dwóch uwag nawiązujących do działań, wyjaśniając sposób takiego sporządzania dokumentów oraz ich zakres. Pozostałe dokumentów.

obszerności poszczególnych rozdziałów oraz braku analizy wyceny kosztów programów

3 uwagi zostały uwzględnione, poprzez naniesienie zaproponowanych zmian w treści W ramach kategorii: uwagi szczegółowe, do Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby nie wpłynęły żadne uwagi. Uwagi i sugestie wnoszone w ramach konsultacji społecznych w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dotyczyły wyłącznie dokumentu Prognozy.

Wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na

ww

w. rcl

znaczące negatywne oddziaływanie transgraniczne.

środowisko

Analizując projekt Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby na

poziomie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, nie stwierdzono występowania znaczącego negatywnego oddziaływania o charakterze transgranicznym. Po analizie poszczególnych zadań zaproponowanych w ramach dorzecza Łaby nie

stwierdzono działań, które zgodnie z kryteriami Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzonymi w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 96, poz. 1110) mają charakter inwestycji mogących spowodować Zaproponowane w planie działania umożliwią utrzymanie bądź poprawę stanu wód

oraz ekosystemów od wód zależnych. Realizacja założeń dokumentu poprzez inwestycje

związane z gospodarką komunalną (np. modernizacja oczyszczalni, budowa szczelnych wybieralnych zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków), ograniczenie zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego, oraz ochrona bioróżnorodności, następnie poprzez działania związane z zagospodarowaniem przestrzennym uwzględniającym wymagania ochrony środowiska, a na końcu wprowadzenie działań prawnych, organizacyjnych Należy zauważyć, że postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na

i edukacyjnych umożliwi osiągnięcie poprawy stanu wód i ekosystemów od wód zależnych. środowisko będzie musiało być przeprowadzone w odniesieniu do każdego tego zamierzenia

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4081 —                Poz. 561

---

inwestycyjnego, dla którego na poziomie uzyskiwania stosownych decyzji, zostanie zidentyfikowane zagrożenie.

Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu

W rozdziale 7 przedstawiono szczegółowy opis programów monitoringu zarówno wód powierzchniowych, podziemnych jak i obszarów chronionych. Pierwotnie projekt Planu ograniczał się wyłącznie do przedstawienia map sieci monitoringu oraz map

przedstawiających stan ekologiczny i chemiczny wód. Ostateczny dokument został uzupełniony o definicje, akty prawne i inne wyczerpujące informacje dotyczące metod i częstotliwości prowadzenia monitoringu wód, których jakość jest wskaźnikiem skuteczności realizacji postanowień Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby.

Zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej składa Ministrowi Środowiska, nie później niż do dnia 15 maja coroczne sprawozdanie z postępu prac nad Planem, udziela informacji w tym zakresie, a także przedstawia własne wnioski w sprawach dotyczących kształtowania polityki państwa w zakresie gospodarowania zasobami wodnymi. Cyklicznie wykonywane badania

ww

w. rcl

stanu/potencjału wód są źródłem informacji potrzebnych do raportowania skuteczności

działań przyjętych w planie. W przypadku stwierdzenia zagrożenia celów środowiskowych,

analizuje się przyczyny powstania tego zagrożenia i uzupełnia Plan o dodatkowe działania.

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4082 —                Poz. 561

---

16. Literatura

1. Błachuta J., Jarząbek A. i in.

2006. Weryfikacja wskaźników dla przeprowadzenia oceny stanu ilościowego i morfologicznego jednolitych części wód powierzchniowych zmienionych części wód, Warszawa. wraz ze zmianą ich wartości progowych dla uściślenia wstępnego wyznaczenia silnie

2. Ciepielowski A.

1999. Podstawy gospodarowania wodą, Wyd. SGGW, Warszawa. 2000 (based on lake monitoring results). Limnological Review 3, 53-58.

4. GUS

2007. Ochrona środowiska, Warszawa.

5. GUS

2009. Mały rocznik statystyczny Polski 2009, Warszawa.

3. Cydzik D., Soszka H.

2003. Changes in water quality of Polish lakes in the years 1991-

6. Herbich P., Paczyński B.

2007. Zasoby słodkich wód podziemnych Polski [w:] Paczyński B., Sadurski A. (red.), Hydrogeologia regionalna Polski, tom I, Wody słodkie, PIG Warszawa.

7. Hordejuk T. i in.

2008. Raport o stanie chemicznym i ilościowym jednolitych części wód podziemnych dla obszarów dorzeczy zgodnie z wymaganiami RDW, PIG Warszawa.

8. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Geologiczny,

ww

w. rcl

i planów gospodarowania wodami”.

94. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa:

355. Szkice, nr 7: 55-70.

Instytut Ochrony Środowiska

2007. „Opracowanie analizy presji i wpływów

zanieczyszczeń antropogenicznych w szczegółowym ujęciu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych dla potrzeb opracowania programów działań

9. Jankowski J.

2007. Stan prac rekultywacyjnych w Polsce. [w:] Ochrona i rekultywacja jezior. R. Wiśniewski i J. Piotrowiak (red). Materiały konferencyjne. PZiTS Toruń, 83-

10. Kajak Z.

1998. Hydrobiologia – Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych.

11. Kozak A., Gołdyn R., Kowalczewska-Madura K.

2007. Rekultywacja Zbiornika Maltańskiego w Poznaniu. [w:] Ochrona i rekultywacja jezior. R. Wiśniewski i J. Piotrowiak (red). Materiały konferencyjne. PZiTS Toruń, 225-230. ze szczególnym uwzględnieniem zmian reżymu przepływów w rzece poniżej zbiornika (na przykładzie dorzecza Sanu), Zesz. Nauk AR w Krakowie, Seria Rozprawy 259

12. Krzanowski S.

2000. Wpływ retencji zbiornikowej na wybrane elementy środowiska,

13. Lorenc H.

2005. Atlas klimatu Polski pod redakcją Haliny Lorenc, IMGW, Warszawa

14. Lossow K.

1998. Ochrona i rekultywacja jezior – teoria a praktyka. [w:] Bioróżnorodność w środowisku wodnym. M. Kraska (red.) Idee Ekologiczne 13, Seria

.go

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4083 —                Poz. 561

---

15. MGGP S.A. Kraków, Przedsiębiorstwo Geologiczne PROXIMA S.A. we Wrocławiu

2008. „Identyfikacja programów działań wraz z analizą efektywności kosztowej oraz wodnych”. wskazaniem i uzasadnieniem konieczności zastosowania derogacji w regionach

16. Nachlik E.

2004. Diagnoza gospodarki wodnej w Polsce. Praca zbiorowa pod redakcją Elżbiety Nachlik, Monografia, Seria Inżynieria Środowiska 319, Kraków. w Olsztynie, Seria C, Supl. 3: 15-21.

17. Olszewski P. 1971 a. Ustalanie zasad prawidłowej ochrony jezior. Zesz. Nauk. WSR

18. Olszewski P. 1971 b. Dotychczasowe wyniki eksperymentu nad odmładzaniem Jeziora Kortowskiego. Zesz. Nauk. WSR w Olsztynie, Seria C, Supl. 3: 23-31.

wstępnie wyznaczonych, silnie zmienionych części wód oraz weryfikacja szczegółowa wraz z uzasadnieniem”, Kraków.

20. Premazzi G., Damiglio A., Cardoso A.C., Chiaudani G.

2003. Lake management in Italy: the implication of the Water Framework Directive. Lake & Reservoirs: Research and Management 8: 41-59.

21. Press H.

1963. Praktika selskochozjajstwiennoj melioracji. Moskwa.

22. Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Środowiska

2004. „Raport dla Obszaru Dorzecza

ww

w. rcl

Warszawa. Warszawa. Warszawa. polityki wodnej”, Warszawa.

Odry z realizacji artykułu 3, załącznika I dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (OJ L 327, 22.12.2000)”,

23. Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Środowiska

2004. „Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji artykułu 3, załącznika I dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (OJ L 327, 22.12.2000)”, Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy

24. Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Środowiska

2005. „Raport dla Obszaru Dorzecza Odry z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE”,

25. Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Środowiska

2005. „Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE”, Rzeczpospolita Polska Ministerstwo Środowiska, Warszawa. Program monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych w Polsce według wymagań dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r., ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie

26. Rzeczpospolita Polska Minister Środowiska

2007. „Raport dla Komisji Europejskiej:

.go

19. Pracownia Projektowa i Konsultingowa RS-EKO,

2007. „Weryfikacja ekspercka

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4084 —                Poz. 561

---

27. Słota H.

1997. Zarządzanie systemami gospodarki wodnej, IMGW w Warszawie.

28. Słota H.

2000. Zarządzanie gospodarka wodna w Polsce, Informator, IMGW w Krakowie.

29. Solarczyk A.

2007. Hydrometeorologiczne uwarunkowania bilansu biogenów

rekultywowanego Jeziora Rudnickiego Wielkiego w

2005. [w:] Ochrona i rekultywacja 172.

jezior. R. Wiśniewski i J. Piotrowiak (red). Materiały konferencyjne. PZiTS Toruń:

15730. Staśko S., Michniewicz M.,

2007. Subregion Sudetów [w:] Paczyński B., Sadurski A. (red.), Hydrogeologia regionalna Polski, tom I, Wody słodkie, PIG Warszawa.

31. Typologia wód powierzchniowych i wyznaczenie części wód powierzchniowych IMGW, IOŚ, PIG, Instytut Morski, Warszawa 2004 r.

32. Wiśniewski R.

2007. Skład chemiczny osadów dennych Jeziora Kortowskiego po 50 latach rekultywacji. [w:] Ochrona i rekultywacja jezior. R. Wiśniewski i J. Piotrowiak (red). Materiały konferencyjne. PZiTS Toruń: 191-200. Wodnej Projekt Bliźniaczy PL 2003/IB/EN/02.

33. Wytyczne i rekomendacje dla procesu planowania według Ramowej Dyrektywy

34. Zawora T., Ziernicka A.

2003. Precipitation variability in time in Poland in the light of

ww

w. rcl

Wratislaviensis No 2542, Wrocław, 123-128. Agrophysica, 3(2), 393-397.

multi-annual mean values (1891-2000). Studia Geograficzne 75 Acta Universitatis

35. Ziernicka A.

2003. Globalne ocieplenie a efektywność opadów atmosferycznych. Acta

36. Ziernicka-Wojtaszek A.

2009. Weryfikacja rolniczo-klimatycznych regionalizacji Polski w świetle współczesnych zmian klimatu. Acta Agrophysica, 13(3), 803-812.

.go

i podziemnych zgodnie z wymogami ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE;

v.p l



Monitor Polski Nr 52                — 4085 —                Poz. 561

---

17. Spis tabel

go niż dobry stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych . . . . . . . 3971

ustalonych jako cele środowiskowe dla jednolitych części wód powierzchniowych płynących na obszarze dorzecza, uznanych za naturalne oraz silnie zmienione, bądź sztuczne . jako cele środowiskowe dla jednolitych części wód podziemnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wody powierzchniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wody podziemne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.go

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

na obszarze dorzecza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

działania

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

www

ww

w. rcl

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

v.p l

3972 3975 . . . . . 3978 3980 3981 3991 3991 4005 4005 4059 4059 4064 4065 4065 4071 4072 4073 4073 4074



Monitor Polski Nr 52                — 4086 —                Poz. 561

---

18. Spis rysunków

Rysunek

1. Pokrycie terenu obszaru dorzecza Łaby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3943 3953 3954 3954

Rysunek

3. Regiony pluwiotermiczne na obszarze Polski w latach 1971—2000 . . . . . . . . . . . . . Rysunek

4. Regiony pluwiotermiczne na obszarze Polski w latach 1971—2000 scenariusz +1°C . . .

ww

w. rcl

.go

v.p l

Załączniki do Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Łaby z dnia 22 lutego 2011 r. (poz. 561)

Monitor Polski Nr 52        Załącznik nr 1                ww        — 4087 —                w. rcl .go v.p l                Poz. 561

---



Monitor Polski Nr 52                — 4088 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4089 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4090 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4091 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4092 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4093 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4094 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4095 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4096 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4097 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4098 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4099 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4100 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4101 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4102 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

.go

v.p l

Załącznik nr 2

Jednolita część wód powierzchniowych (JCWP) Obszar dorzecza Typ JCWP wg. Illiesa Status Ocena stanu Derogacje* Ekoregion

Lokalizacja

Uzasadnienie derogacji

Monitor Polski Nr 52                ww        Nazwa Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (RZGW) wg. Kondrackiego Ocena ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) naturalna część wód zły zagrożona 4(7) 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych. obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) naturalna część wód zły zagrożona 4(7) 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych.                Europejski kod JCWP                Nazwa JCWP                Scalona część wód powierzch niowych (SCWP)                Region wodny                Kod                PLRW500049423                Żydawka                SO1202                region wodny Metuje                5000                PLRW500049449                Czermnica                SO1202                region wodny Metuje                5000                — 4103 —                PLRW500049469                Klikawa                SO1202                region wodny Metuje                w. rcl        obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) naturalna część wód zły zagrożona 4(7) 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych. obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) naturalna część wód zły zagrożona 4(7) 1 Z uwagi na planow.działania w zakresie realizacji inwestycji powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych JCW, służące wyższym celom społecznym, tj. ochrona przeciwpowodziowa, niemożliwe jest osiągnięcie przez JCW założonych celów środowiskowych. Wyżyny Centralne (9) Potok sudecki (3) naturalna część wód dobry Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9) Potok wyżynny krzemianowy z substratem gruboziarnistym zachodni (4) niezagrożona obszar dorzecza Łaby obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) Wyżyny Centralne (9)                5000                PLRW500049617                Dzika Orlica od źródła do Czerwonego SO1201 Strumienia                region wodny Orlicy                5000                PLRW50003967                Izera od źródła do Mumlavy                SO1205                region wodny Izery                5000                .go        naturalna część wód dobry naturalna część wód dobry naturalna część wód dobry                PLRW5000492229                Ostrożnica                SO1204                region wodny Łaby i Ostrożnicy (Upa) obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu                5000                niezagrożona                                                PLRW5000494129                Dopływ z Łącznej                SO1203                region wodny Metuje                5000                niezagrożona                                                PLRW500049889                Mielnice                SO1205                region wodny Izery                5000                obszar dorzecza Łaby                RZGW we Wrocławiu                niezagrożona                                                * derogacje                Poz. 561

---

4(7) - 1 nowe modyfikacje - przekształcenie charakterystyk fizycznych

v.p l

Jednolita część wód podziemnych (JCWPd) Lokalizacja Ocena ryzyka Ekoregion Równiny Centralne (14) dobry dobry niezagrożona ilościowego chemicznego Derogacje Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (RZGW) RZGW we Wrocławiu Kod Obszar dorzecza Nazwa

Ocena stanu

Europejski kod JCWPd 6000/5000 obszar dorzecza Odry/obszar dorzecza Łaby

Nazwa JCWPd

Region wodny

Uzasadnienie derogacji

Monitor Polski Nr 52                PLGW631090                90                region wodny Środkowej Odry/region wodny Izery/region wodny Łaby i Ostrożnicy(Upa)                PLGW6220110                110                region wodny Środkowej Odry/region wodny Metuje/region wodny 6000/5000 Orlicy/region wodny Łaby i Ostrożnicy (Upa) obszar dorzecza Odry/obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) dobry dobry niezagrożona                                 ww        obszar dorzecza Odry/obszar dorzecza Łaby RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) dobry dobry niezagrożona 6000/1000/5000 obszar dorzecza Odry/obszar dorzecza Łaby/ obszar dorzecza Dunaju RZGW we Wrocławiu Wyżyny Centralne (9) dobry dobry niezagrożona                 PLGW5100111                111                region wodny Metuje/region wodny Orlicy/region wodny Środowej 6000/5000 Odry                PLGW6220112                112                region wodny Środkowej Odry/region wodny Morawy/region wodny Orlicy                — 4104 —                w. rcl .go v.p l                Poz. 561

---

Załącznik nr 3

Monitor Polski Nr 52                ww        Mapa nr 1.        — 4105 —                w. rcl .go v.p l                Poz. 561

---



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4106 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 2.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4107 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 3.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4108 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 4.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4109 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 5.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4110 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 6.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4111 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 7.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4112 —                Poz. 561

---

Mapa nr 8.

ww

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4113 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 9.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4114 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 10.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4115 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 11.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4116 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 12.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4117 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 13.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4118 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 14.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4119 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 15.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4120 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 16.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4121 —                Poz. 561

---

ww

Mapa nr 17.

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4122 —                Poz. 561

---

ww

Mapa nr 18.

w. rcl

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4123 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Mapa nr 19.

.go

v.p l



PODGLĄD CZEŚCI STRONY NIEDOSTĘPNY! ABY ZAPOZNAĆ SIĘ Z TREŚCIĄ STRONY POBIERZ PDF.

Monitor Polski Nr 52                — 4124 —                Poz. 561

---

ww

w. rcl

Wydawca: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Redakcja: Rządowe Centrum Legislacji — Departament Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego Skład, druk i kolportaż: Centrum Usług Wspólnych — Wydział Wydawnictw i Poligrafii, www.wydawnictwa.cuw.gov.pl e-mail: wydawnictwa@cuw.gov.pl

Mapa nr 20.

.go

ISSN 0209-214X

v.p l

Cena 31,10 zł



Monitor Polski Nr 52, poz. 561 z 2011 - pozostałe dokumenty: