Oddział 1.
Podstawy właściwości
Art. 16. Sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Art. 17. Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:
1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia,
2) o ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych,
3) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego,
4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym,
41) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni.
42) o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną,
43) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji,
44) o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.
5)
6)
Art. 18. § 1. Jeżeli przy rozpoznawaniu sprawy w sądzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, sąd ten może przekazać sprawę do rozpoznania sądowi okręgowemu. Postanowienie o przekazaniu sprawy wymaga uzasadnienia.
§ 2. Sąd okręgowy może przed pierwszą rozprawą odmówić przyjęcia sprawy do rozpoznania i zwrócić sprawę sądowi rejonowemu, jeżeli uzna, że poważne wątpliwości nie zachodzą. Postanowienie zapada na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów i wymaga uzasadnienia. Ponowne przekazanie tej samej sprawy przez sąd rejonowy nie jest dopuszczalne.
Oddział 2.
Wartość przedmiotu sporu
Art. 19. § 1. W sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu.
§ 2. W innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu, uwzględniając postanowienia zawarte w artykułach poniższych.
Art. 20. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.
Art. 21. Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość.
Art. 22. W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok - za cały czas ich trwania.
Art. 23. W sprawach o istnienie, unieważnienie albo rozwiązanie umowy najmu lub dzierżawy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierżawy, wartość przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony - suma czynszu za czas sporny, lecz nie więcej niż za rok; przy umowach zawartych na czas nie oznaczony - suma czynszu za okres trzech miesięcy.
Art. 231. W sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku.
Art. 232. W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez powoda sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.
Art. 24. W sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotekę wartość przedmiotu sporu stanowi suma wierzytelności. Jeżeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejszą wartość niż wierzytelność, rozstrzyga wartość mniejsza.
Art. 25. § 1. Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie.
§ 2. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.
§ 3. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód.
Art. 26. Po ustaleniu w myśl artykułu poprzedzającego, wartość przedmiotu sporu nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania.
Poprzedni rozdział: Przepis wstępny | Następny rozdział: Rozdział 2. Właściwość miejscowa |
Do którego sądu złożyć pozew o zapłatę?
Dochodząc swojej należności, musimy oprócz zebrania odpowiednich dowodów, sformułować odpowiednie zapisy w pozwie. Jednym z najistotniejszych (...)
Jak umówić się, który sąd ma rozstrzygać spory między stronami?
W pewnych granicach dopuszczalne jest porozumienie stron w kwestii właściwości sądu, a więc poddanie sprawy do rozstrzygnięcia innemu sądowi niż (...)
Egzekucja z Nieruchomości 2025 - Kiedy Komornik Może Zająć Nieruchomość?
Kompleksowy przewodnik po egzekucji z nieruchomości w 2025 roku. Dowiedz się kiedy komornik może zająć nieruchomość, jak przebiega proces i jakie (...)
Formularz SD-Z2 - Zgłoszenie Darowizny lub Spadku bez Podatku w 2025 roku
Kompletny przewodnik po formularzu SD-Z2 w 2025 roku. Dowiedz się, jak uniknąć podatku od spadków i darowizn do 36.120 zł. Terminy, wymagania i instrukcje (...)
Separacja małżeńska - Kiedy możesz żądać separacji i jakie są jej skutki?
Kompletny poradnik po separacji małżeńskiej w Polsce 2025. Poznaj przesłanki, koszty, skutki prawne separacji oraz różnice między separacją a rozwodem. (...)
Sądowe stwierdzenie nabycia spadku - kompletny poradnik
Dowiedz się wszystkiego o sądowym stwierdzeniu nabycia spadku w 2025 roku: procedura, koszty, wymagane dokumenty, terminy. Praktyczny przewodnik krok (...)
Instytucja wyłączenia małżonka od dziedziczenia ustawowego
Zasadą obowiązującą w prawie spadkowym jest powołanie do dziedziczenia na podstawie ustawy żyjącego małżonka spadkodawcy. W tym kontekście pozostawanie (...)
Kto może złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Zgodnie z prawem nabycie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Jednakże by móc się legitymować tytułem spadkobiercy, musimy uzyskać określone (...)
Z dniem 25 maja 2018 r. na terytorium Polski weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 (...)
Wierzytelność jest pojęciem ściśle związanym z prawem zobowiązań. Wierzytelność, jako prawo przejawiające się w uprawnieniu wierzyciela do (...)
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 listopada 1984 r., sygn. II CZ 122/84, stosownie do przepisu art. (...)
Właściwość sądu zostałą z góry ustalona w sprawach gospodarczych. Właściwość sąu okręgowego wynika z treści art. 479[3] kodeksu postępowania (...)
Zgodnie z art. 219 kodeksu postępowania cywilnego Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich (...)
Nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z należycie wypełnionego weksla, którego treść i prawdziwość nie nasuwają wątpliwości, może zostać (...)
Zgodnie z art. 15 kodeksu postępowania cywilnego, sąd właściwy w czasie wniesienia powództwa pozostaje właściwy aż do zakończenia postępowania, (...)
Jaki tryb i jaki sąd, będą właściwe dla zniesienia służebności gruntowej?
Powinno się wytoczyć powództwo (zatem będzie to tryb procesowy – tak S. Rudnicki w cytowanym wyżej Komentarzu)w sądzie rejonowym właściwym (...)
Który sąd jest właściwy do rozpatrywania spraw dotyczących kontaktów z dzieckiem?
Do rozpatrywania spraw dotyczących kontaktów z dzieckiem wyłącznie właściwy jest, zgodnie z art. 569 § 1 k.p.c. sąd opiekuńczy miejsca (...)
Właściwość miejscową sądu w sprawach małżeńskich wyznacza art. 41 kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z tym przepisem powództwo ze stosunku (...)
Wg kodeksu postępowania cywilnego powództwo wytacza się przed sąd, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania. Jeżeli pozwany nie ma miejsca (...)
W postępowaniu cywilnym rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy winno nastąpić przez sąd właściwy. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego precyzyjnie (...)
Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.